Yurtdışında okumak, Yurtdışında Yaşamak ve Yaratıcılık: – Eskiden okullarda münazaralar yapılırdı. Doğruluğu-yanlışlığı bir yana, iki grup öğrenci farklı ve hatta zıt anlamları olan iki görüşü hazırlarlar ve seyirciler huzurunda görüşlerini kabul ettirmeye çalışırlardı.
Tabi bu münazaraların konuları da vardı. Mesela;
- Çok gezen mi bilir, çok okuyan mı?
- Tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan çıkmıştır? gibi…
Bu konulara biz de bir katkıda bulunalım ve münazara konusu olarak “Yurt dışında okumak – yurt dışında yaşamak yaratıcılığı geliştirir mi?” konusuna takılalım.
Şaka bir yana, yurt dışına yönelik genelde bir olumlu önyargı vardır. Pek çok sosyal gözleme göre de aynı yargı pekişmektedir.
Yurtdışında farklı amaçlarla yaşayan insanları, yurt dışına hiçbir şekilde çıkmamış veya çıkma planı olmayan insanlarla karşılaştırdığımızda, yurt dışında okumuş/yaşamış olanlarda yaratıcılık becerilerinin daha iyi olduğuna dair bulgular var. Okuyacağınız araştırma da bu görüşü, yani, yurtdışında, bir şekilde, okumuş/yaşamış olanlar neden daha girişimciler? görüşünün doğruluğunu ortaya çıkarmak amacıyla yapılmış.
2010 yılında Maddux ve arkadaşları tarafından ortaya çıkarılan “Farklı kültürleri deneyimlemek yaratıcılığı geliştirir” bulgularına göre, katılımcılara yurt dışındaki çok kültürlü deneyimlerin hatırlatılması, onların problem çözme becerilerinde daha yaratıcı olmalarına yardımcı olmaktadır, bulgusuna yer verilmişti.
Yurtdışında okumuş, yaşamış ve farklı bir kültürle içli dışlı olmuş öğrencilerle, böyle bir durumu yaşamamış olan öğrencilerin karşılaştırıldığı üç deney yapılmış. Bu deneylerde, katılan öğrenciler (a) gelişmiş fikir – düşünce esnekliği (örneğin, problemleri çoklu yollarla çözme yeteneği), (b) olaylar veya farklı durumlar hakkında bağlantıların ve ilişkilerin farkındalığı ve (c) işlevsel uyumun üstesinden gelme gibi ölçütler üzerinden karşılaştırıldılar. Çalışma ayrıca, çok kültürlü bağlamda, davranışların altında yatan gerçek sebeplerin özellikle önemli olduğunu ortaya koydu.
2010’da yapılan çalışmadan sonra, bu makalede yer verdiğimiz araştırma ise 2012’de yapıldı. Bu çalışma, özellikle yurtdışında okuyan öğrencilerin, yurt dışında okumayan öğrencilerden daha yaratıcı olup olmadıklarını henüz cevaplanmamış bir soru olarak ele alıp inceledi.
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Araştırmalara göre yurtdışında okumak yaratıcılığı etkiliyor. Bu etkiyi bulmak için yapılan bir araştırmaya 45’i yurtdışında okuyan, 45’i yurt dışında okumayı planlayan ve 45’i de Yurt dışında hiç okumamış veya böyle bir planı veya niyeti olmayan toplamda 135 öğrenci katıldı. Gruplar yaş, cinsiyet veya etnik köken açısından anlamlı farklılık göstermediği gibi, her bir grubun üçte birinden seçilen örneklemden elde edilen veriler, Yıl Sonu Not Ortalaması (GPA) ve SAT puanları arasında bir farklılık göstermedi. Etki alanı “Yetişkinler için Genel Kısaltılmış Torrance Testi (Abbreviated Torrance Test for Adult – ATTA)” ve kültüre özgü “Kültürel Yaratıcılık Görevi (Cultural Creativity Task – CCT)” kullanılarak katılımcıların yaratıcılıkları değerlendirildi.
Yurtdışında Eğitim alan gruptakiler CCT testinden, diğer iki gruptan anlamlı bir şekilde daha yüksek puan aldılar. Ek olarak, Yurtdışında Eğitim almış olan grup ATTA’da, Yurt dışında çalışmamış veya böyle planı olmayan gruba göre anlamlı şekilde daha yüksek puan almışlardır
Öyleyse, şu açıktır: Yukarıda sözünü ettiğimiz bir önceki araştırmada elde edilmiş bulguları da destekleyerek, yurtdışında okumak öğrencilerin gerçekten de yurt dışına gitmeden önceki durumlarına göre, yurt dışından geldikten sonraki durumları, yaratıcılık açısından, anlamlı bir şekilde farklı olduğu kanıtlanmıştır.
***** Sponsor Bağlantı *****
ÜCRETSİZ – YARATICI DÜŞÜNME BÜLTENİ
***** Yazının Devamı *****
BAZI SINIRLILIKLAR
Yaratıcılık araştırmalarında şöyle bir soru vardır: Yaratıcılığı, kişinin genel alanlardaki özellikleri mi tetikliyor; yoksa kendi belirli bir etki alanına ait özniteliği mi etkiliyor? Bu bilgiçlik taslayan teorik bir soru değil! Eğer yaratıcıysanız, bunun anlamı tüm alanlarda yaratıcı olduğunuz veya yalnızca belirli alanlarınızda yaratıcı olduğunuz anlamına mı geliyor? Ya da yaratıcılık hem her alanda genel; hem de özel alanlara özgü müdür?
KULLANILAN TESTLER
Yukarıda sözünü ettiğimiz ATTA testi “genel yaratıcılığı” ölçer. Bu, 3 dakikada üç soruyla gerçekleştirilir. Sorular şunlardır:
1-) Havada yürürken veya uçarken (herhangi bir araç kullanmaksızın) yaşayabileceğiniz sorunlar nelerdir?
2-) Size verilen ve iki özelliği tamamlanmamış bir resim çizin.
3-) 9 ikizkenar üçgeni kullanarak farklı resimler çizin.
Kültürel Yaratıcılık Testi (Cultural Creativity Task – CCT) ise kültürel olarak, belirli bir alanla ilgili bilgi ve becerileri hedef alan 3 dakikalık beş görevi vardır. Her durumda, katılımcılardan belirli bir senaryoya ellerinden geldiğince yanıt olarak bir fikir vermeleri istenir. Mesela;
1-) Amerika’yı ziyaret etmeleri için daha fazla yabancı turist almak;
2-) Farklı ten rengiyle uyanmış olsanız, sizinle ilgili ortaya çıkabilecek değişiklikler;
3-) Yüksek sosyal statü göstermek;
4-) Tuhaf içerikler kullanarak yeni yemekler geliştirmek;
5-) Evrensel çekiciliği olan bir ürün yaratmak.
Bulgular, yaratıcılığın hem genel hem de özel unsurlara sahip olduğu fikrini desteklemektedir. Yurtdışında okumanın CCT puanları üzerindeki etkisi (ATTA puanlarına kıyasla), başlangıçta belirttiğimiz bulguyla da tutarlı görünüyor. Fayda elde etmek için öğrencilere çok kültürlü deneyimlerinin hatırlatılması gerekiyordu. Bu durumda, hemen üst paragraftaki CCT senaryoları bu rolü oynayacak gibi görünmektedir.
SONUÇ: KİMLER YARATICI OLABİLİR?
Elbette, yurtdışında okumanın/yaşamanın yaratıcılık için olumlu faydaları olduğu kesin. Yaratıcılık, birinin düşüncelerini veya düşünme alışkanlıklarını taklit etmemekle ilgilidir. Taklit ederseniz, kendi zihninizde size ait olanı üretmezsiniz. Hatta yaşlandıkça, rutinlerimiz daha da derinleşir ve klişelerimiz oluşur. Bunda toplumumuzla olan ilişkilerimizin ürünlerini de görmek mümkün olur. Klişeleri düşünün. İçinde yaşadığımız sosyal grubumuzun alışılmış dili ve onların düşünce kalıplarıyla ne kadar çok düşünürsek, o kadar az yaratıcı oluruz. Bunu kırmanın (veya en azından genişletmenin) bir yolu sosyal gruplarımızı genişletmektir. Yurt dışında yaşamak, yurt dışında öğrenim görmek vb. bunu sağlayabilir.
Kim ve arkadaşlarının (2012) yaptıkları “Sosyal Reddedilme Yaratıcı Düşünmenin yakıtı Olabilir mi?” başlıklı bir araştırma, sosyal reddedilmenin, normalde kötü bir şey olarak kabul edilmesine rağmen, bazı insanları daha yaratıcı hale getirdiğini belirttiler. Ve eğer bu tür reddedilen insanlar başkalarından farklı olmaktan gurur duyuyorlarsa, yani bağımsız bir öz-benlik kavramı varsa, başlı başına yaratıcılığa daha elverişli bağımsız tipler oldukları sonucuna vardılar.
***
Yazarın Notu: Bu yazıda sözü edilen araştırmalar ABD’de yapıldığı için, “yurtdışında okumak” kavramı, ABD’ den farklı bir ülkede okumak veya yaşamak anlamına gelmektedir. ABD’den farklı bir ülkede okumak veya yaşamak yaratıcı düşünmeyi bu denli etkiliyorsa, bizim gibi ülkelerden olup da ABD dahil gelişmiş ülkelerde yaşayan öğrenciler veya iş insanlarının yaratıcılık düzeylerinin farklılığının seviyesi tahmin edilebilir.
Sponsor Bağlantı
ASİT – Mega İnovasyon ve Yaratıcı Düşünme Eğitimi
Yazının Devamı
Kaynaklar
Maddux, W. W., Adam, H., & Galinsky, A. D.. (2010). When in Rome Learn Why the Romans Do What They Do: How Multicultural Learning Experiences Facilitate Creativity. Personality and Social Psychology Bulletin, 731 – 741.
Lee, C. S., Therriault, D. J., & Linderholm, T. (2012). On the Cognitive Benefits of Cultural Experience: Exploring the Relationship between Studying Abroad and Creative Thinking. Applied Cognitive Psychology, n/a–n/a. doi:10.1002/acp.2857
Kim, S. H., Vincent, L. C., & Goncalo, J. A. (In press). Outside Advantage: Can Social Rejection Fuel Creative Thought? Journal of Experimental Psychology. General.
