Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılığı Kısıtlayan Faktörler – Yeni bir şeyler icat etmenizin istendiğini düşünün. Ne isterseniz olabilir, istediğiniz bir maddeden yapılabilir, herhangi bir şekil veya boyutta. Bu tür bir yaratıcı özgürlük kulağa çok özgürleştirici geliyor, değil mi? Ya da öyle mi?
Eğer siz de diğer insanlar gibiyseniz, bu görevle felç olacaksınız. Daha fazla rehberlik olmadan, nereden başlayacaksınız? Öyle görünüyor ki sınırsız özgürlük her zaman yardımcı olmuyor. Önce aklınıza “Yaratıcı Düşünmeyle İlgili Psikolojik Engeller” de gelmiş olabilir. Ancak bugün üzerinde duracağımız konu “Yaratıcılığı Kısıtlayan Faktörler”.
Yaratıcı Kısıtlamalar
Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılığı Kısıtlayan Faktörler – Gerçekte bir proje birçok faktör tarafından sınırlanır, maliyet, elinizdeki malzemeler ve aşılamaz fizik yasaları gibi.
Bu faktörlere yaratıcı kısıtlamalar veya sınırlamalar denir. Bunlar bir amacı gerçekleştirmek için ele almamız gereken gereksinimler ve sınırlamalardır.
Yaratıcı sınırlamalar birçok meslekte geçerlidir, mimarlar ve sanatçılar, yazarlar, mühendisler ve bilim insanları.
Birçok alanda sınırlamalar, keşif ve icata yol açan özel bir görev üstlenirler. Özellikle bilimsel süreçte, sınırlamalar deneysel tasarımın gerekli bir parçasıdır.
Örneğin, yeni bir virüsü araştıran bir bilim insanı şöyle düşünür, “Bana bu virüsün vücut hücrelerini nasıl etkilediğini gösteren bir deneyi yaratmak için elimdeki araç ve teknikleri nasıl kullanabilirim? Bu yeni viral yolu anlamamda bana engel olan bilgimin sınırları nelerdir?”
Mühendislikte, sınırlamalar bilimsel buluşlarımızı yeni ve işe yarar bir şeyler keşfetmek için kullanmamızı sağlar.
Örneğin, Mars yüzeyine güvenle inmeyi sağlayan pervanelere güvenen Viking 1 ve 2 iniş araçlarını ele alalım.
Sorun ne? Bu pervaneler yere yabancı kimyasallar bırakarak toprak örneklerini kirlettiler. Yani yeni bir sınırlama ortaya çıktı. Dünya’dan kimyasallar getirmeden Mars’a nasıl sondaj indirebiliriz?
Bir sonraki Pathfinder görevi, kirletici yakıt yakılmadan taşıtın zıplayarak duruşa geçmesine izin veren bir hava yastığı sistemi kullandı.
Yıllar sonra, daha büyük bir taşıt göndermek istedik: “Curiosity”. Ancak hava yastığı tasarımı için çok büyüktü, o yüzden başka bir sınırlama tanımlanmış oldu. Roket yakıtını Mars topraklarından hâlâ uzak tutarken, büyük bir taşıtı nasıl indirebiliriz?
Cevap olarak mühendislerin çılgınca bir fikri vardı. Bir uzay vinci tasarladılar. Oyuncak dükkânlarındaki pençe makinelerine benzer şekilde, taşıtı aşağı doğru yüzeye alçaltacaktı.
Yaratıcılığı Kısıtlayan Teknoloji Sınırlamaları
Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılığı Kısıtlayan Faktörler – Her icatla, mühendisler bilimsel düşüncenin gerekli alışkanlıklarını gösterdiler – bu çözümler teknolojiyi ilerletmek için, şu anki teknolojinin sınırlamalarını tanımak zorunda.
Bazen ilerleme tekrarlayıcıdır, şöyle ki, “Taşıtımı indirmek için nasıl daha iyi bir paraşüt yapabilirim?” Ve bazen yenilikçidir, mesela mümkün olan en iyi paraşüt çalışmadığında amaca nasıl ulaşılacağı gibi.
Her iki durumda da, sınırlamalar her amaca ulaştığımızı garanti etmek için karar verme sürecimize rehberlik eder.
İşte çözümlenmeyi bekleyen başka bir Mars problemi.
Diyelim ki suya ihtiyaç duyacak astronotlar göndermek istiyoruz. Suyu çok temiz tutan ve %100 geri dönüştüren bir filtreleme sistemine güvenecekler. Bunlar gerçekten oldukça zor sınırlamalar ve buna uygun teknolojimiz şu an olmayabilir.
Ancak bu amaçları karşılamaya çalışma sürecinde, sonuçta icatların başka uygulamalarını keşfedebiliriz.
Yenilikçi bir su filtreleme sistemi kurmak, kuraklık hüküm süren bölgelerde çalışan çiftçiler için bir çözüm veya kirli şehirlerde temiz belediye suyu için bir yol sağlayabilir.
Tesadüfi Başarısızlıklar ve Sınırlamalar
Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılığı Kısıtlayan Faktörler – Birçok bilimsel gelişme, bir alanda tesadüfi başarısızlıklar olduğunda diğer bir alandaki sınırlamaları ele alır.
Bilim adamı Alexander Fleming laboratuvarda yanlışlıkla petri kabını kirlettiğinde, bu durum ilk antibiyotik penisilinin keşfine yol açtı.
Aynı durum sentetik boya, plastik ve barut için de geçerli.
Hepsi yanlışlıkla keşfedildi, ama diğer sorunları ele almaya yol açtı.
Sonuç
Sınırlamaları anlamak bilimsel ilerlemeye rehberlik eder ve bilimde geçerli olan şey diğer birçok alanda da geçerlidir. Sınırlamalar yaratıcılığın limitleri değil, temelleridir.
Yaratıcı Kısıtlamaların Gücü
Çeviri: Eren Gökçe / Gözden geçirme: Süleyman Cengiz
Kaynak: https://ed.ted.com/lessons/the-power-of-creative-constraints-brandon-rodriguez
Tavsiye Edilen Makaleler:
