Üstün Zekalı Çocuk – Her anne ve baba, öncelikle sağlıklı bir çocuğu olsun ister. Hatta hamile olan annelere “Erkek mi Kız mı?” diye sorulduğunda “Cinsiyeti önemli değil, sağlıklı doğsun yeter!” şeklinde cevap verirler. Bu temenni ve dualara ilave olarak, yine de içinden istenilen özellikler arasında “Zeki, akıllı, güzel…” olması şeklinde sıralanır.
Bunlar içinde de en çok tercih edilen özellik ise “zeki”, hatta “üstün zekalı” olmasıdır. Bu hevesle, ebeveynler çocuğunun akademik hayatında başarılı olmaları için zekasına ışık tutacak, geliştirecek oyuncaklar veya oyunlar alır, evde birlikte oynamaya çalışırlar.
Çocuğun tüm davranışları anne ve babasının bakışları altındadır. “Acaba zeki mi?” sorusu kafalarda cirit atarken, zekaya yönelik deliller birer birer toplanır.
Bu makale “çocuğunun üstün zekalı olup olmadığını anlamak isteyen ebeveynlere” bir rehber niteliği taşımaktadır.
Çocuğumun Üstün Zekâlı Olduğunu Nasıl Anlarım?
Üstün Zekalı Çocuk – Bebeklikle başlayalım. Bazı ipuçları, erken çocukluk ve hatta bebeklik döneminde de üstün zeka işaretleri vermektedir. Bunlardan bazıları aşağıda listelenmiştir:
- Bebeklik döneminde olağandışı uyanık kalır.
- Bebeklik döneminde daha az uyur.
- Dikkat süresi uzundur.
- Yüksek aktivitelerde bulunur.
- Etrafındakileri erken tanır.
- Gürültüye, acıya, hayal kırıklığına karşı yoğun tepkiler verir.
- Hafızası olağanüstüdür.
- Öğrenme hızı yüksektir.
- Dil gelişimi erkendir ve kapsamlıdır.
- Kitaplarla oynamayı sever.
- Merak düzeyi yüksektir.
- Mükemmel mizah anlayışı vardır.
- Soyut akıl yürütme ve problem çözme becerilerine sahiptir.
- Üzüntülü yüzlere karşı duyarlı ve şefkatlidir.
Bir çocuk bu özelliklerin çoğunu sergiliyorsa, ebeveynler çocuğun yetenekli olup olmadığını anlamak için bir test merkezine götürüp IQ testinden geçirmelidirler.
İlk doğan çocuklar, kardeşlerinden daha sık tanınma eğilimindedir. Ailede bir çocuk üstün zekalı olduğunda diğer çocukların da yetenekli olması oldukça olasıdır. Bu gibi durumlarda erken teşhis tavsiye edilir. Teşhis yaşı 3 ila 8 yaş arasıdır. Çünkü erken tedbir almaya fırsat verir.
Bunun yanında, daha üst düzey sınıflardaki öğrencileriniz varsa, onların da üstün zekalı olup olmadığını anlamanın pek çok yolu ve yöntemi vardır.
Mesela;
Gelişmiş kelime dağarcığı olduğu gibi, erken yaşta kullanırlar. Düşünceleri kolayca ve net bir şekilde ifade etme yeteneği, genellikle üstün yetenekli bir çocuğun bir özelliğidir.
Çeşitli bilgileri kolaylıkla hafızalarında tutabilirler.
Erken yaşta okuma ve dildeki nüansları anlama yeteneği yüksektir. Üstün zekalı bir çocuk, genellikle mevcut sınıf düzeyini aşıp üst sınıfların konularına girebilir.
Üstün zekalı bir çocuk, yeni bilgileri hızlı bir şekilde öğrenerek ve ayrıntıları uzun süreler boyunca hatırlayarak genellikle ebeveynleri ve öğretmenleri şaşırtabilir.
Yoğun konsantrasyona sahiptirler; ilgi duyduğu konulara tamamen kendini kaptırabilir.
İlgi yelpazeleri geniş ve değişkendir; kendine özgü projeleri vardır.
Gözlemleri ve merakları çeşitli ve derinliklidir.
Kendinin ve çevrenin keskin farkındalığı, üstün yetenekli bir çocuğun tipik özelliğidir. Çocuk, ilgilendiği konular hakkında daha fazla bilgi edinmek için ısrarla bir dizi soru sorabilir.
Karmaşık bilgileri kolaylıkla çözümler. Üstün zekalı bir çocuk ilişkileri algılayabilir, sonuçları kavrayabilir ve büyük miktarda bilgiyi işleyebilir.
Soyut düşünme yeteneği yüksektir. Çoğu çocuktan çok daha erken ve çok rahat bir şekilde somuttan sembolik temsile geçebilir.
Güçlü eleştirel düşünme becerilerine sahiptir. Çocuk, belirlenmiş kriterlere dayalı değerlendirmeler yapabilir ve çoğu zaman insanların söyledikleri ile yaptıkları arasındaki tutarsızlıkları fark eder.
Yönergeleri takip etme ve sorumluluk alma yeteneği yüksektir. Üstün zekalı bir çocuk, görevleri tamamlamada genellikle bağımsızlık, kendine güven ve sorumluluk gösterir.
Yaratıcılık ve buluşçuluk yetenekleri gelişmiştir. Çocuk, durumlara farklı bakış açılarından bakabilir, alternatif yaklaşımlar geliştirebilir ve keşfedebilir ve yeni ürünler üretebilir.
Görünüşte sınırsız enerjisi vardır. Üstün zekalı bir çocuk genellikle tetikte ve heveslidir, kendi yaşındaki çocukların olağan sınırlarının ötesinde ilgi alanlarına girer.
Liderlik becerileri yüksektir. Çocuk genellikle çeşitli durumlarda ve ortamlarda liderlik rollerini üstlenir.
Üstün Zekalı Çocukların Diğer Özellikleri
Her şey “farkında” olmakla başlar. Çocukların zekasını fark etmek, onlara yapabileceğimiz en değerli iyiliktir. Hem de gelecekte bizim mirasımızı yürütecek olanlar da onlar değil midir?
Onları keşfetmek için şu belirtileri göz önünde tutun:
1-) Hafızalarına bakın; olağanüstü mü?
Üstün zekalı çocuk küçük yaşta zaman çizelgelerini, adresleri veya ülke adlarını ezberleyebiliyorsa bu, üstün zekanın bir göstergesi olabilir. Eğer çocuğunuz sizin unutabileceğiniz küçük detayları veya çok çeşitli bilgileri hatırlayabiliyorsa, daha hızlı öğrenebilir demektir. Matematik veya yabancı dil öğrenmede sınıfta en iyilerden biri olabilir.
2-) Akranlarından farklıdır.
Üstün zekâlı çocuk akranlarından daha hızlı okumayı, konuşmayı veya masa oyunları oynamayı öğrenebilir. Çocuğunuzun zeki bir beyne sahip olduğu ve daha mutlu ve daha meydan okuyucu olmak için daha fazla uyarıya ihtiyaç duyabileceği anlamına gelebilir.
3-) Hobileri farklıdır.
Üstün zekalı çocukların trenlere veya filmlere ilgi duyması yaygındır. Ancak çocuğunuz bilim kurgu bir filmi erken yaşta izleyip anlatabiliyorsa, bu üstün yetenekli olduğunun belirtisi olabilir. Hobileri derinlemesine bir dereceye kadar takip etmek, tatmin etmek için zihinsel bir meydan okuma arayışının bir işareti olabilir.
4-) Diğer çocuklarla çatışırlar veya kıskanılırlar
Üstün Zekalı Çocuk – Çok zeki çocuklar, diğerlerinin neden onlara ayak uyduramadığını anlayamayabilirler. Bu durumda kendi yaşlarındaki akranlarıyla sosyalleşmeyi sinir bozucu bulabilirler. Üstün zekalı çocukların diğerlerinden daha hassas olabilecekleri de kanıtlanmıştır, bu nedenle akranları tarafından dışlanırlarsa veya alay edilirlerse üzülebilirler.
5-) Yetişkinlerle oturup kalkmayı severler
Üstün zekalı çocuk yetişkinlerle vakit geçiriyorsa, kendilerinden daha gelişmiş olanlardan öğrenmeye hevesli olduğu anlamına gelebilir. Okuma ve zanaatkarlık gibi yalnızlık gerektiren uğraşlar, onların çalışkan olduklarını ve meydan okumak için akademik teşviklere ihtiyaç duyduklarını gösterebilir.
6- Gıdaları sormaktır; çok sorarlar
Üstün zekalı çocuk pek çok soru sorar. “Gökyüzü neden mavi?” veya “Telefon nasıl çalışır?” çocuğunuzun etrafındaki dünyayı çoğu kişiden daha yüksek düzeyde anlamaya ve anlamlandırmaya çalıştığı anlamına gelebilir.
7-) Kolay öğrenirler
Üstün Zekalı Çocuk – Çocuğunuz ödevlerini aceleyle bitiriyor ve sınıf materyallerini hızlı ve kolay bir şekilde anlıyor mu görünüyor? Bu, yaş aralıklarının bilgisine hakim olmaları daha fazla zorlukla baş edebileceklerinin bir göstergesi olabilir.
😎 Mizah yapmayı severler
Üstün zekalı çocuğunuz kendi başına komik şakalar yapabiliyorsa veya onlara açıklamanız gerektiğini düşündüğünüz mizaha gülüyorsa, dil ve çevrelerindeki dünya hakkında yüksek bir anlayışa sahip olabilir.
9-) Müziğe ilgileri vardır.
Çocuğunuz müziği veya ritmi kolay öğreniyorsa, hatta yaşına göre iyi bir müzik aleti çalıyorsa, yeni bir dil öğrenmek gibi diğer entelektüel uğraşları da öğrenebilir.
10-) Sosyal zekaları gelişmiştir.
Üstün Zekalı Çocuk, sosyal dışa dönük olup, başkalarıyla birlikte öğrenmekten zevk alabiliyorsa, en azından sosyal zekasının ileri olduğunun göstergesi olabilir.
