Nomofobi Nedir – Cep telefonunuzda bir “Ekran Süresi” menüsü var; ilginizi çekiyor mu? Bu uygulama, günlük ve haftalık olmak üzere, cep telefonunuzla yaptığınız tüm işlemleri, kısacası telefonunuzun ekranını açık tuttuğunuz tüm istatistikleri raporlayan bir uygulamadır.
Uygulama hangi mecralarda ne kadar kaldığınızı gösteriyor. Sosyal medya başta olmak üzere, mailleriniz, google’daki süreniz ya da telefonunuza indirmiş olduğunu tüm uygulamalarda ne kadar süre (ç)aldığınız ortaya çıkıyor. Kendime bakıyorum, geçen hafta (ç)aldığım süre günde 4 saat 32 dakika; yani haftada 31 saat 46 dakika!
Bu süreyi görünce düşündüm: ben bir haftada cep telefonuna ayırdığım 31 küsur saatte ne gibi ürünler ürettim? Kitap mı yazdım, makale mi yazdım/okudum? Seslerini duymak için yakın uzak dostlarımı mı aradım ve konuştum? Kendime veya başkasına ne faydam oldu da bu kadar süreyi harcadım?
Korkunç değil mi?
Bunu kendimle ilgili bir hesaplaşma kabul edin. Ancak bundan daha fazlası, cep telefonunun ilk zamanlarında ona karşı duyduğumuz saygı ve hürmetin, en azından bende, bir nefrete ve kendime acımaya dönüştüğünü itiraf etmeliyim.
Açık söylüyorum; cep telefonum beni rahatsız ediyor!
Artık sabahları yataktan kalkarken, “Günaydın efendim. Saat 07:00 Hava bugün hafif sağanak yağışlı; serin olacak.” sesini duyduğumda aklıma şu fıkra bile geldi:
“Eşim bana neden evde usulca konuştuğumu sordu. Mark Zuckerberg’in dinlendiğinden endişe ettiğimi söyledim. Bunun üzerine eşim güldü. Ben güldüm. Alexa güldü. Siri güldü.”
“Telefonsuz kalma korkusu” yani “Nomofobi” yeniçağın en büyük hastalıklarından biri. Korona virüsü bu dünya hayatımızı ölümle tehdit ederken, belki kısa yoldan acıyı dindirme olarak bir kurtuluş yolu da olabilir; ancak nomofobi, ruh dünyamızı ve psikolojimizi tehdit ediyor. Ne öldürüyor, ne olduruyor; süründürüyor.
Haydi gelin bu cep telefonu bağımlılığını en aza indirmek için çareler üretelim. Nomofobiyi göz önünde bulundurarak telefon bağımlılığına karşı bu makalede sorunlara ve birbirinden anlamlı tedavi önerilerimize kulak verelim:
Aşama #1. Nomofobik misiniz; Düşünün!
Nomofobi Nedir – Birinci rahatsız edici durum ve hastalık cep telefonuna karşı olan isteğimizi, tutkumuzu veya bağımlılığımızı inkar etmemizdir. Herhangi bir cep telefonu sesine karşı aşırı duyarlı olmamıza karşın, bunu inkar etmemiz vahim bir davranıştır. Nomofobi veya “cep telefonsuz kalma” fobisi öncelikle “hayır, değilim!” karşı iddiasında bulunanlarda görülmektedir. Sakın inkar etmeyiniz.
Aşama #2: Cep Telefonununuz Dikkatinizi Nasıl Dağıtıyor?
Nomofobi Nedir – Etrafınıza bir bakın; Çılgınca kullanılan ortak bir alet olarak ne görüyorsunuz?
Cevap: Cep telefonları…
Bakıyorum savunma da hazır: “Akıllı telefonum bana oldukça yardımcı oluyor. Her şeyimi ondan takip ediyorum; o kadar ki sanal arkadaşlarımı gerçek arkadaşlarıma tercih ederim.” diyorsunuz
Size ek olarak, cep telefonu bağımlılığınızla ilgili korkunç istatistikler de sunayım ki, nasıl bir katliam yaptığınızı fark edin:
Ortalama cep telefonu kullanıcıları, cep telefonlarını günde 2.617 kez tıklıyor, dokunuyor veya kaydırıyor. Acaba günde 2,617 kez tıklamayı veya dokunmayı bir kitap sayfasına yapsaydınız günde kaç kitap okurdunuz?
Dünya çapında telefon kullanıcıları 5.44 milyarlık eşiğini aştı ve önümüzdeki yıllarda birkaç yüz milyonluk üstel bir büyüme göstereceği tahmin ediliyor. Kimin sayesinde olduğunu düşünüyorsunuz?
Eylül 2020 itibarıyla dünya nüfusunun% 61,20’si akıllı telefonlara sahip. Birer istatistiksel veri olarak yaşamaya devam mı edeceğiz?
Ekranların bazı etkinlikler için oynadığı önemli rolü kabul etsek de, bu etkileşimlerin bazılarını kolayca ortadan kaldırıp harcanan zamanı minimuma indirebileceğinize inanıyoruz.
Fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik etkileri düşünün. Bu kadar tehlike altında, her yaştan dikkat dağınıklığı yaşayan hasta bir toplumun bir bireyi olduğunuzun farkında mısınız?
Aşama #3 : Dikkat Dağınıklığı Nasıl Belli Olur?
Nomofobi Nedir – Burada açıklığa kavuşturalım; nomofobik insanlara şu konulardan bahsetmeyeceğim:
- Dikkat süresinin azalması
- Potansiyel yalnızlık hissi
- Bozulan göz sağlığı
- …
Bu, dünyanın her yerindeki ebeveynlerin afişlere astığı bir şeydir. Sonuç olarak, bu gerçekler ne yazık ki büyük olasılıkla birer ‘vaaz’ olarak kabul ediliyor, uyulmuyor.
Öte yandan, daha büyük bir endişemiz var; cep telefonlarınız büyük olasılıkla zamanınızı ve dolayısıyla yaratıcı potansiyellerinizi kemiriyor. Bu asla taviz verilmemesi gereken bir şeydir.
Bağımlılığınızı iyileştirmek için işte sizin için seçtiğimiz bazı önerilerimiz:
1- Günlük Cep Telefonu Kullanımınızı Takip Etmek İçin Bir Uygulama Programı Takip Edin:
Cep telefonunuzda pusuda bekleyen, değerli saatlerinizi ezip geçen minik “zaman hırsızları” olduğunu söylemek doğru olacaktır. “Telefon kullanım izleyici uygulamaları” var, indirin uygulamayı takip edin. İşte 2020’de hem Android hem de iOS platformları için en iyiler listesi:
- QualityTime – My Digital Diet (QualityTime – Dijital Diyetim)
- YourHour – Phone Addiction Tracker and Controller (YourHour – Telefon Bağımlılığı İzleyici ve Denetleyicisi)
- Stay Focused – App Block (Control Phone Addiction) (Stay Focused – App Bloğu (Telefon Bağımlılığını Kontrol Edin)
- Social Fever App Usage Tracker (Social Fever Uygulaması Kullanım İzleyicisi)
- PhoneUsage Tracker (Telefon Kullanımı İzleyicisi)
Bu uygulamalardan herhangi birini uyguluyorsanız, bu programın ‘kişisel antrenör’ rolünü oynamasıyla, sosyal medya platformlarında ve telefonunuzda geçirdiğiniz saatlerin tamamı izlenebilir. Saatleri ilk kez kendiniz kontrol ederken dikkatli olun; kendinize öfkelenebilirsiniz!
2- Hobilerinize Yeniden Abone Olun
Cep telefonunun dikkatini dağıtmak için ödediğin bedel, hobilerinden uzaklaşmandır. Ekranla ilgili etkileşimlerinizle zaman öldürürken, hobilerinizin köklerini kaybedersiniz.
Bu nedenle, aşağıdaki adımları uyguladığınızdan emin olun:
- Hobilerinizi listeleyin.
- Göz önünde olacak şekilde uygun yerlere asın.
- Hobilerinize uymaya başlayın.
- Telefona ve hobinize harcadığınız zamanı birbirine bölerek gerçekçi hedefler belirleyin.
3- Sosyal Medya Platformlarından Sessizlik Yemini Edin
En son ne zaman bir tıklama almadan yemek yediniz ya da Instagram’da fotoğrafınızı etiket lemeden arkadaşlarınızla dışarı çıktınız? Facebook sayfalarını aşağı kaydırırken ne sıklıkla kıkırdıyorsunuz? Veya sevimli kedicik ve doggo videolarında ‘vaw’ yapıyor musunuz?
Az çok tahmin ediyoruz!
İyi güzel de bunların size ne gibi yarar oluyor? Kendi kendinize ürettiğiniz psikolojik sorunlara rahatlama veya hayal dünyanızda kendinizi kandırdığınız bahaneler mi?
Rakamlar bizim fikrimizi doğruluyor. Dünya Ekonomik Forumu’na göre, Millennials (milenyum veletleri) sosyal medya platformlarında günde yaklaşık 2 saat 38 dakika ve Z kuşağı ise 2 saat 55 dakika geçirdi.
Ek olarak, Covid-19’un yalnızca E-ticareti değiştirdiğini düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Son pandemi durumu ve bunun kilitlenmesi ve sosyal açıdan uzaklaşması maalesef bizi ekranlara yaklaştırdı.
4- Sessiz / Rahatsız Etmeyin Modunuzu Ara sıra Çalıştırın
Öncelikle iç gözlemin veya “ben” zamanının kıyaslanamaz olduğunu kabul edin. Cep telefonunuzdan çıkan çeşitli zil sesleri ve melodiler, hayatınızdan saatler çalacak birer yemlerdir.
Yemek ya da iş toplantıları sırasında telefonunuzu sessize almak bir görgü meselesiyken, diğer zamanlarda da bunun aynısını yapmak sadece kendinize öncelik verdiğiniz anlamına gelir. Bu, eski alışkanlıklarınıza geri dönmenize ve teknolojik labirentlerden uzak durmanıza yardımcı olacaktır.
5- Herhangi Bir Telefonsuz Gün İçin Gerçekçi Bir Yapılacaklar Listesi Oluşturun
İş yerinde harika bir performans için kendinize ne sıklıkla bakıyorsunuz? Belki kendinize bir pizza veya bir kase dondurma ısmarlayın? Cep telefonunun dikkatini dağıtmak için iyi bir neden olamaz mı?
Yapmanız gereken şey şudur:
- Gece uyumadan önce ertesi günün yapılacaklar listesi çıkarın.
- Etkinlik listesinin ekran süresiyle ilişkisinin minimum olduğundan emin olun.
- Listelenen işleri tamamlayın ve ardından kendinizi “biraz” sosyal medya ile ödüllendirin.
6- Nomofobiye Karşı “Kitaphobi” Kitaplarınız / Dergileriniz Nereye Gitti?
Etrafa sorun, son neslin size elle tutulur kitapların cazibesini anlatacak bir kişi bulamaz mısınız? Lütfen bir fincan sıcak kahveyle ısınırken, bu kitapların sayfalarını çevirmenin getirdiği huzuru hissedin.
Kindles, iPad’ler ve tabletler ilk çıktığında cazipti. Ancak bu cazibe çoktan kayboldu. Dikkat dağınıklığından uzaklaşmak isteyen ve kararlı olanlar için hala bu e-kitap okuma araçları popüler. Yeniden bağlanmayı denemenizi öneririz.
Ancak, ekranlarda değil, fiziksel ve somut kitaplarla okumak, kendinizi “topraklanmış” hissetmenize ve kişisel gelişiminizden sorumlu olacak başka bir hobiyi yeniden canlandırmanıza yardımcı olacaktır.
Öyleyse, kitap rafınızın tozunu alın, örümcek ağlarını temizleyin ve zihninizi hayal gücüne kavuşturun!
7- Ekranın Uykudan Bir Saat Önce Parlamasını Sağlayın
Nomofobi nedir – Cep telefonunuzu komodininizde tutmak için öne sürdüğünüz en iyi mazeret nedir?
Tahmin etmeme izin ver. Alarm mı?
Mazeret kuyruğundan çıkın. Neden telefon yerine bir çalar saat kullanmıyorsunuz? Oysa amaca daha uygun şekilde hizmet edebilir!
Sert görünüyor? Devam edin ve günlük programınızda ani ve önemli bir iyileşme yaşayacaksınız. Çaresizseniz, telefonunuz yatağınızdan en az bir kol mesafesinde uzak olmalıdır. Hatta cep telefonunuz başka bir odada- mesela salonda- olsa daha makbul olacaktır.
8- Nomofobi Nedir? Dopamin Salgısıyla İlişkisi
Herhangi bir bağımlılık gibi, cep telefonunun kendisi de farklı semptomlara neden olabilir. Nomofobi veya “cep telefonu yok” fobisi böyle bir şey. Telefonunuzu kasıtlı ve deneysel olarak evde bırakmayı planlamak cesurca bir hareket gibi görünse de, ajitasyonlar, dikkat dağıtıcı şeyler, stres ve üzülmek kesin sonuçlar olarak sizde görülecektir. Ama devam edin; bir müddet sonra acı duymazsınız.
Cep telefonlarının bağlanabilirliğin temsilcisi haline geldiğini düşünürsek, onlardan uzak durmak da büyük bir stres kaynağıdır. Araştırmacılar, kompulsif cep telefonu davranışının Pavlovian (Pavlov köpek deneyi) şartlandırma sisteminin bir sonucu olduğunu söylüyorlar; yani tersine de alışabilirsiniz!
Cep telefonu bildirimlerinin ayarlanması, bir şekilde bazı harika haberlerin yolda olduğuna dair bir sinyal gibi görülür ve beklenir. Bu beyinde dopamin salınmasına yol açar. dayanamayıp telefonu elinize aldığınızın farkında bile olamazsınız.
Özetle
Nerden bakarsanız bakın cep telefonlarının varlığı bir dert, yokluğu yara!
Kaynaklar
Bankmycell: How Many Smartphones Are in the World?
Review42: 39+ Smartphone Statistics You Should Know in 2020.
Statista: Number of smartphone users worldwide from 2016 to 2021.
World Economic Forum: This graph tells us who’s using social media the most.
