SWOT Analizi Nedir – Nasıl yapılır? İşletmeler de canlı organizmalar gibi büyüme kanununa tabidir. Doğarlar, büyürler ve yaşlanırlar. Bu yaşlanmaya iş dünyası “tecrübe” diyor. Tıpkı bir insanın çocukluğundan itibaren her yaşında bakımlı ve sağlıklı olması ne kadar önemliyse, kuruluşların da kendilerine bakması ve sağlığını koruması geleceği için önemlidir. İşte bu bakımdan organizasyonların ömrü gizlidir.
Organizasyonların kendilerini sürekli gözden geçirmeleri için kendileri hakkında “veri” toplamaya, analiz etmeye ve değerlendirmeye tabi tutmaya ihtiyaçları vardır. Bu verilerin amacı belirli aralıklarla organizasyonun röntgenini çekmektir. Kısacası işletme hakkında bilgi toplanır, analiz edilir ve sonra da işletme için öngörülen iyileştirme alanları ortaya çıkarılır. Bu çalışmalarda en yaygın kullanılan tekniklerden biri de SWOT analizi tekniğidir.
SWOT Analizi Nedir?
SWOT analizi, bir kuruluşun bütününün veya ele aldığı bir konunun güçlü ve zayıf yönlerini, karşılaşılacak fırsat ve tehditleri belirlemek için kullanılan stratejik bir tekniktir.
SWOT analizi, bir kuruluşun, projenin, ürünün, yerin veya bireyin durumunu belirlemek amacıyla, iç ve dış faktörleri tanımlamak ve analiz etmek için kullanılan bir çerçevedir.
SWOT, İngilizce dört sözcüğün baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır:
S — Strengths (Güçlü yönler)
W — Weaknesses (Zayıf yönler)
O — Opportunities (Fırsatlar)
T — Threats (Tehditler)
SWOT analizi yöntemi 1960’larda bir grup Harvard Üniversitesi profesörü tarafından geliştirilmiştir. SWOT için Türkçe çevirilerde Güçlü, Zayıf, Fırsat ve Tehdit sözcüklerinin baş harflerinden üretilen GZFT kısaltması da kullanılmaktadır.
SWOT Analizi Nerelerde Kullanılır?
SWOT analizi yaygın olarak işletmeler tarafından kullanılmaktadır. Ancak aynı zamanda kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve bir dereceye kadar kişisel değerlendirmeler için bireyler tarafından bile kullanılmaktadır. Ek olarak, girişimleri, ürünleri veya projeleri değerlendirmek için kullanılabilir.
Stanford Araştırma Enstitüsü’nde 1960 ve 1970’lerde Albert Humphrey tarafından, özellikle işletmeler için geliştirilmiştir. Fortune 500 şirketlerinden elde edilen verilere dayanarak, SWOT analizi, her türlü kuruluş tarafından karar vermede yardımcı olarak benimsenmiştir.
SWOT Analizini Ne Zaman Ve Neden Yapmalısınız?
SWOT analizi genellikle bir stratejik planlama uygulamasının başlangıcında veya bu planın bir parçası olarak kullanılmakla birlikte kurumsal gelişim amacıyla da yapılmaktadır. Karar almak için güçlü bir destek olarak kabul edilir. Çünkü bir işletmenin başarı fırsatlarını ortaya çıkarmasını veya aşırı külfetli hale gelmeden tehditleri vurgulamasını sağlar. Örneğin, SWOT ile bir işletmenin rekabetçi avantaja sahip olduğu bir pazar nişini belirleyebilirsiniz. Ya da bireylerin başarılarını engelleyebilecek tehditleri uyarırken; güçlü yönlerini en üst seviyeye çıkaracak bir yolu belirleyerek kariyer başarısı çizmelerine yardımcı olabilir.
SWOT Analizinin Unsurları Nelerdir?
Adından da anlaşılacağı gibi, bir SWOT analizi dört unsuru inceler. Bu alanları yukarıda söz ettik. Açıklayacak olursak;
Güçlü Yönler (S-Strengths): Başarılı bir sonucu destekleyen iç nitelikler ve kaynaklar.
Zayıf yönleri (W-Weaknesses): Başarılı bir sonuca karşı çalışan iç nitelikler ve kaynaklar.
Fırsatlar (O-Opportunities): Kuruluşun yararlanabileceği veya avantajlarından yararlanabileceği dış faktörler.
Tehditler (T-Threats) : Kuruluşun başarısını tehlikeye atabilecek dış faktörler.
Güçlü ve zayıf yanlar kuruluşun içindedir. Üzerinde kontrol sahibi olabileceğiniz ve değiştirebileceğiniz şeylerdir. Örnekler arasında insan kaynaklarınız, mali varlıklar, imajınızın pozitif oluşu, patentleriniz ve bulunduğunuz yer gibi içerik bulunmaktadır.
Fırsatlar ve tehditler dışsaldır. Kuruluşun dışında, daha büyük pazarda olan şeylerdir. Fırsatlardan yararlanabilir ve tehditlere karşı korunabilirsiniz, ancak bunları değiştiremezsiniz. Örnek olarak rakipler, hammadde fiyatları ve müşteri alışveriş eğilimleri, ülke ekonomisi vb. sayılabilir.
Bir SWOT matrisi genellikle dört kadranda bölünmüş bir karedir, her kadran belirli bir elementten birini temsil eder. Karar vericiler, ilk çeyreğin belirli güçlü yönlerini, bir sonrakindeki zayıf yönleri, ardından fırsatları ve son olarak tehditleri belirler ve listeler.
SWOT Analizi Nasıl Yapılır?
Karar vericilere süreç boyunca rehberlik etmek için, çoğu zaman dört unsurun altında bir dizi soru kullanılır. Örnek sorular aşağıda verilmiştir.
SWOT analizi yapmak için beyin fırtınası tekniği kullanmak etkili bir yöntemdir. Bunun için önceden, herkese post-it türü yapışkanlı kağıtlar dağıtılır. Herkes ilk soruyla birlikte aklına gelen fikirleri tek cümle olarak yazar ve moderatöre teslime eder. 5 ila 10 dakikalık özel beyin fırtınasından sonra, bütün yapışkan notları duvara yerleştirin ve benzer fikirleri bir araya getirin. Yeni bir düşünce ortaya atıldığında, herkesin bu noktada notlar eklemesine izin verin.
Tüm fikirlerin organize edilmesinden sonra, fikirleri sıralamanın zamanı gelir. Herkesin istediği şekilde görüşünü göstereceği bir oylama sistemi kullanabilirsiniz. Egzersizin bu kısmında farklı renklerde yapışkan not kağıtları kullanmak yararlıdır. Her fikir ayrı ayrı oylanır. Oylamaya göre fikirler yeniden listelenir.
SWOT Soruları
Güçlü Yönlerle İlgili Sorular
Güçlü yanlar, şirketinizin içsel, olumlu nitelikleridir. Bunlar senin kontrolünde olan şeylerdir.
- Hangi iş süreçleri başarılı?
- Ekibinizde bilgi, eğitim, ağ, beceriler ve itibar gibi hangi varlıklara sahipsiniz?
- Müşteriler, ekipman, teknoloji, nakit para ve patent gibi hangi fiziksel varlıklarınız var?
- Rekabetinize göre hangi rekabet avantajlarınız var?
Zayıf Yönlerle İlgili Sorular
Zayıflıklar, güçlü yanlarınızdan olumsuz yönde etkilenen olumsuz faktörlerdir. Bunlar rekabetçi olmak için geliştirmeniz gereken yönlerdir.
- İşletmenizin rekabetçi olması için sahip olması gereken şeyler var mı?
- Kuruluşunuzda hangi iş süreçlerinin iyileştirilmesi gerekiyor?
- Şirketinizin ihtiyaç duyduğu para veya ekipman gibi maddi varlıklar var mı?
- Takımın gücü yeterli mi; boşluklar var mı?
- Bulunduğunuz yer başarınız için ideal mi?
Fırsatlarla İlgili Sorular
Fırsatlar, iş ortamınızdaki başarınıza katkıda bulunabilecek dış faktörlerdir.
- Pazarınız büyüyor mu ve insanları sattıklarınızdan daha fazlasını almaya teşvik edecek ürün trendleri var mı?
- Şirketinizin, işi büyütmek için yararlanabileceği etkinlikler var mı?
- Şirketinizi olumlu yönde etkileyebilecek düzenlemeler ve değişiklikler var mı?
- İşletmenizin devamlılığı konusunda müşterileriniz sizi gibi iyimser mi?
Tehditlerle İlgili Sorular
Tehditler üzerinde kontrolünüz olmayan dış faktörlerdir. Olursa, onları ele almak için acil durum planlarını uygulamaya koymayı düşünebilirsiniz.
- Pazarınıza girebilecek potansiyel rakipleriniz var mı?
- Tedarikçiler ihtiyaç duyduğunuz fiyatlarla ihtiyaç duyduğunuz hammaddeleri her zaman tedarik edebilecek mi?
- Teknolojideki gelecekteki gelişmeler iş yapma biçiminizi değiştirebilir mi?
- Tüketici davranışı işinizi olumsuz etkileyecek şekilde değişiyor mu?
- Tehdit olabilecek piyasa eğilimleri var mı?
- Ekonomik olumsuz şartlar sizi nasıl etkiliyor?
SWOT Analizi Kim Yapmalı? Hangi Sıklıkla Yapmalı?
SWOT analizinin etkili olması için, şirket kurucularının ve liderlerinin çalışmaya dahil olmaları gerekir. Bu, başkalarına devredilebilecek bir görev değildir.
Ancak şirket lideri fikir üretme işini kendi başına yapmamalı. En iyi sonuçlar için, şirkete farklı bakış açıları olan çalışanları toplamalıdır. insan toplamak istemelisiniz. Satış ve müşteri hizmetlerinden pazarlama ve ürün geliştirmeye kadar şirketinizin farklı yönlerini temsil edebilecek kişileri seçin. Herkesin masada oturması gerekir.
Bir işletmeyi kendi başınıza işletiyorsanız bile yine de bir SWOT analizi yapabilirsiniz. Kendiniz, muhasebeciniz ve hatta satıcı ve tedarikçileriniz hakkında çok az şey bilen arkadaşlardan ek bakış açıları alın. Anahtar, farklı bakış açılarına sahip olmaktır.
Mevcut işletmeler mevcut durumlarını değerlendirmek ve ilerlemek için bir strateji belirlemek için bir SWOT analizi kullanabilirler. Ancak, şirketlerin yaşına göre SWOT analizlerinin yapılma sıklığı belirlenebilir. İlk bir yıl kritik yıldır. Büyüme SWOT gölgesinde her ay adım adım takip edilmelidir. İlk yıldan sonra işletmeninizin büyüme hızına göre SWOT analizi periyotları belirlenebilir.
Sonra Ne Yapacağız?
SWOT analiziniz tamamlandığında, bunu gerçek stratejiye dönüştürmeye hazır sayılırsınız. Bundan sonrası birkaç ay boyunca üzerinde çalışabileceğiniz bir strateji oluşturmak ile ilgilidir.
Strateji geliştirmeyle ilgili YARATICILIK VE YENİLİKÇİLİK TEKNİKLERİ başlıkı harika bir makaleyi okuyabilirsiniz.
İlk adım, güçlü yanlarınıza bakmak ve bu güçlü yönleri fırsatlarınızdan yararlanmak için nasıl kullanabileceğinizi bulmaktır. Ardından, güçlü yanlarınızın pazardaki tehditlerle nasıl mücadele edebileceğine bakın. Yapabileceğiniz eylemlerin bir listesini üretmek için bu analizi kullanın.
Eylem listeniz elinizde olduğundan çalışma takviminize bakın ve üzerine hedefler (veya kilometre taşları) koymaya başlayın. İlerleyen her takvim çeyreğinde (veya ayında) neler yapmak istiyorsanız, belirleyin.
Elde ettiğinizz veriyi dış fırsatlarla ve kendi iç zayıflıklarınızla nasıl savaşmanıza yardımcı olabileceğini adımlar halinde analiz edin. Ayrıca bu zayıflıkları en aza nasıl indirebileceğinizi ve tehditlerden nasıl kaçınabileceğinizi yazın.
