Sözlü İletişim / Sesin Gücü – Sesin insan üzerindeki etkileri insanlar var olduğundan beri bilinmektedir. Ses en etkili bir iletişim aracı olmasına rağmen, beynimizin onu kullanmada çok sabırlı olduğu ve en son başvurduğu bir araçtır. Siz, hiç sesinizin farkında oldunuz mu? Eminim ki, sesimizin fakına vardığımız zamanların başında birilerine (insan, köpek vb.) bağırdığımız zamanlardır. Çoğu kere, dışarıya sezdirmeden, kendi içimizde, beynimizde iç konuşmalar yaparız. Yani düşünceler akar dururlar. Yataktan kalkarsınız, lavaboya gidersiniz, kahvaltı yaparsınız. Tüm bunları yaparken nadiren konuşursunuz. Günün ilerleyen saatlerinde açılır, bağırıp çağırmalarınız artar. Böylece bir sesimiz olduğunu fark ederiz. İletişimde ses tonunun önemli olduğunu anlarız.
Gerçekten de sesiniz sahip olduğunuz en güçlü sözlü iletişim aracıdır. Atalarımız, “insanlar konuşa konuşa, hayvanlar koklaşa koklaşa anlaşırlar.” demişlerdir. Sesiniz kendinize dair kendi algınızın şekillenmesinde en etkili araçtır. Hatta çevrenizdeki diğer insanların da sizin hakkınızdaki algısı sesiniz sayesinde oluşur. Bu anlamda sesi etkili kullanma önemlidir.
Kulağa çılgınca geliyor değil mi?
Şunu düşünün: Meşhur verileri biliyoruz. Başarılı iletişimde kelimelerin etkisi sadece % 5 – % 8 arasındadır. Söylediğimiz kelimeleri, söylenen zamandan çok çok fazla bir zaman diliminde düşünürüz. Söylerken de sadece ses çıkarmakla kalmayız, sese bir anlam yüklemeye çalışırız, sesi tonlarız, kelimeleri kullanırız. İşte bu kısım, yani sese dönüşmeden önce ve sese verdiğimiz şeklin iletişimdeki etkisi % 38’dir.
İLETİŞİMDE SES TONUNUN ÖNEMİ
Tonlama sesimize şekil veren, sesin şiddetiyle, kastedilenin kolayca anlaşılmasını sağlayan ve böylece sesimizi karizmatik olarak kullanmamızı belirleyen bir etkendir.
Bir defasında şöyle bir kişi ile karşılaştım. Delikanlı yakışıklı mı yakışıklıydı. Bir büfenin önünde sırada önümde bekliyordu. Muhtemelen benim gibi büfeden bir şeyler alacaktı. Sırası geldiğinde o yakışıklı delikanlı büfedeki görevliden muhtemelen bir sigara ve bir de çikolata istedi. Ama ne isteyiş! Rezalet bir ses tonuydu kullandığı. Sesinde hiçbir vurgu ya da tonlama yok. Düz bir çizgi gibi frekansı olmayan bir ses. İtici olduğu kadar, tipiyle de hiç bağdaşmayan bir ses! Anladım ki, görünüş ile beraber ses tonunun, beden dilinin ve bakışların vb. insanın karizmasında büyük etkisi vardı.
Sesin insan üzerindeki etkileri hususu iş görüşmelerinde de vitrinde olan bir husustur. İş görüşmelerinde, harika bir şekilde hazırladığınız CV’nizi gören bir işveren, sizinle karşılaştığında öncelikle ve tabii olarak tipinize bakacaktır. Zaten ortadasınız, görünüyorsunuz. İkinci ve belki de kararı etkileyen kısmı mülakat kısmıdır. Diğer etkenleri bir kenara koyalım; en belirleyici etken, işverenin sizi konuşturarak sizi tanımaya çalışmasıdır. İşte sesin gücü bu etapta ortaya çıkacaktır. Konuşmanızın içi boş bile olsa, güzel konuşmanız sayesinde olumlu bir hava oluşturmak mümkündür. Yani sesinizi etkili bir şekilde kullanmanız durumu lehinize çevirebilir. Bir de içi dolu konuşursanız, zaten diyecek bir şey kalmaz, işe kabul edilirsiniz. İşte sesin gücü ve sırrı tam burada!
ETKİLİ BİR SES TONUYLA KONUŞMAK İSTİYORSANIZ ŞUNLARA DİKKAT EDİN
SESİNİZDE MELODİYİ KULLANIN
Sesin melodisi (şarkı melodisi gibi düşünün) dinleyenin hoşuna giden bir ahenktir. Tersi, sesin monotonluğudur. Sıkıcı konuşmaların çoğunda seste bir melodi, bir “tını” yoktur. Durağan, monoton sesle yapılan konuşmalardır.
SESİN TEMPOSUNU AYARLAYIN
Sesinizi hızlı mı yavaş mı kullanacaksınız? Buna karar verirken dinleyicilerin yaş grubu, nitelikleri, dikkat yoğunlaşmasına dikkat ederek, konunun önemine göre de yavaş veya hızlı ayarlar verebilirsiniz.
SESİN ŞİDDETİNİ AYARLAYIN
Gür sesle mi, yumuşak sesle mi konuşuyorsunuz. Bu da yerine ve dinleyiciye göre değişir. Bazı konuşmaya dayalı mesleklerde bu açıkça görünür. Söz gelimi bir din adamı yumuşak sesle konuşmalıyken, adliyede çalışan bir mübaşir bağırmak zorundadır.
TONLAMAYA DİKKAT EDİN
Tonlamayı en iyi yapan ve sesin gücünü en iyi kullanan artistlerden biri Marilyn Monroe idi. Sesine herkes bayılırdı ve onu dinlemek için insanlar etek dolusu para harcama eğilimliydiler. Aynı erkekler, Marilyn ses tonuna sahip bir erkeği işe alma konusunda olumsuz yaklaşacaklardır. Sesin tonlanması cinsiyete ve sosyal rollere göre değişmektedir.
SESİNİZİ YÜKSELTME VE ALÇALTMA KONUSUNA ÖZEN GÖSTERİN
Geleneklerimizde hep söylenir; “Büyüklere karşı (anne, baba ve öğretmenler başta olmak üzere) ses yükseltilmez.” Baskın konuşulmaz. Ayıptır. Sesin yükseltilmesi veya alçaltılmasında en iyi örnekler şarkıcıların seslerini kullanımlarında saklıdır.
Bu beş husus birlikte kullanıldığı takdirde insanların ağzınızdan çıkan her bir kelimeye karşı dinleyenlerin sempatisi artacaktır. Ne konuştuğunuz belki o kadar önemsenmeyecektir ama nasıl konuştuğunuz hafızalarda yer edecektir.
TAVSİYEM ŞUDUR: SESİNİZİ EĞİTİN!
Sesin insan üzerindeki etkileri çok büyüktür. Ses nasıl kullanılır sorusunun cevabını tam olarak bilmelisiniz. Dinlenilen bir insan olmak sizin de hakkınız ve arzunuzdur. Ama bunu hak etmek için:
- Sesinizi eğitin.
- Sesi kullanma teknikleri konusuna önem verin.
- Sesin gücü önemlidir. Diksiyon fonetik eğitimleri alın.
- Ses-nefes ilişkisine yoğunlaşın. Doğru nefes alma ve diyaframdan nefes alma egzersizleri yapın.
- Bir ayna karşısında konuşma egzersizleri yaparken bu arada kendinizi, beden dilinizi izleyin.
- Konuşma metnini bir kayıt cihazına okuyun ve sonra kendi sesinizi dinleyin.
- Kendi kendinize şarkı söyleyin. Bir ritim tutturun. Melodili ses çıkarma uygulamaları yapın.
Sesin ve anlatım tarzının insanlar üzerindeki etkisine bir örnek olarak, hafıza gücünün yanında İlham veren hikayelerle de tanınan Melik Duyar’ın youtube’da çok paylaşılan aşağıdaki “Teddy’nin Hikayesi” başlıklı kısa hikayeyi de dinleyebilirsiniz:
Kolay gelsin; ayna karşısında şarkı söylemekle veya bir kitleye hitap ediyormuş gibi konuşmakla veya bir hikaye anlatmakla işe başlayabilirsiniz…
