Okuduğunu Anlama Stratejileri – Makalenin iddialı bir başlık taşıdığının farkındayım. Bu iddiaya mütevazı bir şekilde yaklaşmak için birkaç stratejik soru sormama izin verin.
“İnsan niçin okur?”
“Kitap neden sevilir?”
“Kitaptan neden korkulur?”
“Okumak ve düşünmek neden kutsaldır?”
***
Bu sorulara verilecek cevapların en kestirme olanı, bana göre, “İnsan, anlamak için okur.” olacaktır. Yani “Yazarın ne demek istediğini,” başka bir deyişle makalenin “ana fikri”ni anlamak; yazarın “metinle bize ilettiği düşünceleri öğrenmek ve üzerinde yeniden düşünmek için okuyoruz işte!
Sonuçta “okumak ve anlamak” birbirinden ayrılmayan siyam ikizleri gibidir.
Peki, doğru ve hızlı olarak anlamak için hangi stratejilerle ilerlemeliyim ki, doğru ve hızlı okuyup, doğru ve hızlı bir şekilde metinde ne demek istenildiğini anlayayım?
İşte tam da burada “Anlama stratejilerini” bilmeye ihtiyacım olduğunu hissediyorum.
Okuduğunu Anlama Stratejisi Nedir?
Okuduğunu anlama stratejisi, kişinin okuduğunu “öğrenme”, “anlama”, “işleme” ve önceki bilgileriyle “bütünleştirme” yeteneğidir.
Anlama, okuduğumuzu düşünme ve metin üzerinde akıl yürütmektir.
Güçlü bir anlayışa sahip okuyucular, bir metni okuduktan sonra yeni sonuçlar çıkarırlar.
İşte tam burada, yazılı materyali anlamak için birbirine bağlı iki yeteneğe ihtiyaç vardır:
Kelime okuma ve dili anlama…
Kelime okuma, bir sayfadaki sembollerin kodunu çözme yeteneğidir. Dili anlama ise kelimelerin ve cümlelerin anlamlarını bilmektir.
Bir okuyucu bir metinle meşgulse ve okuduklarından zevk alıyorsa buradan zevkli anlamlar çıkarır. Anlamı anlamadan bir metinden öğrenemezsiniz. Okuduğunu anlama, metni anlama, kelimelerin ne anlattığını hayal etme ve bir metinle ilgili soruları cevaplama gibi birçok süreci içerir.
İddialı ve ideal okuma, okunan metin hakkında farklı şekillerde düşünebilir, sorgulayabilir ve özetleyebilirseniz, bu durumda iyi bir anlama becerisine sahip olduğunuzu söyleyebilirim. Okunmuş bir metinle ilgili soruları cevaplayabilen, bir hikayedeki önemli olayları açıklayabilen ve belirli olayların neden gerçekleştiği hakkında fikir sahibi olan çocuklar mükemmel anlama becerilerine sahiptir.
Okuduğunu Anlama Becerilerinizi Nasıl Geliştirebilirsiniz?
- Okumanızı ve ilerlemenizi izlemek için kendinize göre bir strateji geliştirin.
- Sakin bir ortamda okuyun.
- Kafa karışıklığını en aza indirmek için aktif okuma yapın.
- Metinden ne anladığınızı bellekten listeleyerek kendi anladığınızı kontrol edin.
İşte, okuduğunu anlama stratejileri
A-) Okumadan önce
1-) Hedefiniz olmalı
İlerlemenizi takip etmenize yardımcı olacak bir okuma stratejisi geliştirin. En az dikkat dağıtıcı olan sessiz bir ortamda okuyun. Okumayı bir egzersiz olarak görün ve anlamanızı geliştirmek için düzenli olarak pratik yapın.
2-) Metni tarayın
Başlıkları, anahtar kelimeleri, diyagramları, tabloları, özetleri ve materyaldeki dikkate değer her metni not alın. Ana fikri anlamak için girişleri ve sonuçları okuyun.
3-) Hangi okuma ortamının işinize yarayacağını belirleyin
Bazı insanlar basılı belgeleri okumayı dijital versiyonlara tercih eder. Bu durumda, belgenin indirilmesi ve yazdırılmasının yolu budur. Kopyayı yazdıramıyorsanız ve ekranda okumanız gerekiyorsa, gerektiğinde ara verdiğinizden emin olun.
Bu şekilde, çok fazla ekran süresinden baş ağrısı çekmezsiniz. Ayrıca farklı ekranlar (mobil veya masaüstü) arasında geçiş yapabilirsiniz.
4-) Birikiminizi dahil edin
Okumak üzere olduğunuz metinle ilgili ikinci el bilginizi aklınızda bulundurun. Sahip olabileceğiniz herhangi bir ilgili kişisel deneyim, okuduğunu anlama için de kullanışlı olabilir.
B-) Okuma sırasında
Okuduğunu Anlama Stratejileri – Kafa karışıklığını en aza indirmek için aktif okuma alıştırması yapın. Okuduklarınızı anlamanıza yardımcı olacak birkaç teknik:
1-) Kendinizi izleyin
Zihninizi metni okumaya odaklamaya çalışın. Zihniniz dağılırsa, konsantrasyonu artıran aktivitelere katılarak geri getirin. Daha uygun bir okuma ortamına geçebilir veya fon müziği çalabilirsiniz.
2-) Özetleyin
Okuduktan sonra önemli ayrıntıları yazarak özetleyin.
3-) Açıklama ekleyin
Belirsiz sözcükleri, önemli noktaları, anahtar sözcükleri not edin.
4-) Sorular sorun
Kritik sorular sorarak beyninizi meşgul edin.
C-) Okuduktan sonra
Okuduğunu anlama stratejileri, okuduklarınızı anlamanıza ve uzun vadede hatırlamanıza yardımcı olabilir.
İşte Okuduktan sonra uymanız gereken stratejiler!
1-) Anlayışınızı kendi kendinize kontrol edin
Bunu yapmanın farklı yolları vardır. Okuduklarınızı aynı kitabı okumuş bir başkasıyla tartışabilirsiniz. Alternatif olarak, metne çapraz referans vermek için okuduğunuz konuyla ilgili daha basit yazılar kullanın.
Metinden ne anladığınızı bellekte listeleyin. Anahtar kavramları hatırlamaya çalışın. Bir şey kaçırırsanız, metne bakın.
2-) Daha fazla araştırma yapın
Konuyu daha iyi anlamanıza yardımcı olacak ek kaynaklar arayın.
3-) Anlayışınızı test etmek için bilgi kartları kullanın
Bilgi kartları okuduklarınızı hatırlamak için mükemmeldir. Anlayışınızı test etmek için bunları oluşturun ve kullanın.
Çocuklar İçin Okuduğunu Anlama Stratejileri
Okuduğunu Anlama Stratejileri – Okuma ve anlama becerileri, çocukların akademik olarak büyümelerine yardımcı olur. Bu beceriler olmadan okulda mücadele edecekler. Okumak, matematik, tarih, bilim ve daha fazlası gibi herhangi bir konuda başarılı olmanın kesin yoludur.
Çocuklarda anlama becerileri yazma becerilerini etkileyebilir. Okuduklarını kolayca anlayabilen çocuklar aynı zamanda akıcı okuma becerisine de sahiptirler. Çocuğunuz kelimeleri çözmek için çok zaman harcarsa, bir metni anlamakta zorlanacaktır.
Okuduğunu anlama temeli zayıf olan çocuklar, anlama eksikliği nedeniyle akademik sorunlarla karşı karşıya kalırlar. Okuyarak topladıkları bilgileri analiz etmekte ve uygulamakta zorlanırlar. Okuduğunu anlama stratejilerini uygulayarak, onların nasıl okuduklarını değiştirebilir ve anlamayı geliştirebilirsiniz.
Yetişkinler İçin Okuduğunu Anlama Stratejileri
Yetişkinler, okuduğunu anlama stratejilerini öğrenerek ve uygulayarak kendilerine yeniden bir şekil verebilirler. Bu şekilde okumak daha kolay ve zevkli hale gelecektir.
Okuduğunu anlama stratejileri, sizi belirli alanlarda daha bilgili hale getirebilir ve okuma zevkinizi artırabilir. Yeni bilgi ve becerileri daha hızlı öğrenebileceksiniz.
Okuduğunu Anlama Konusunda Sendromlu Riskli Gruplar
Okuduğunu Anlama Stratejileri – Öğrenme güçlüğü, felç, beyin hasarı, Asperger sendromu ve Otizm spektrum bozukluğu dahil olmak üzere belirli tıbbi durumlardan muzdarip insanlar için en büyük önceliktir.
Bu tıbbi durumlar, bir kişinin öğrenme yeteneğini etkileyebilir.
Okuduğunu anlamanın gerekli olduğu durumlardan bazı örnekler:
Felçliler
İnme, okuduğunu anlama üzerinde yıkıcı bir etkiye sahiptir. Bu tıbbi durum beyindeki oksijeni keserek anlama, konuşma ve akılda tutma sorunlarına yol açar. İnme beynin birçok bölümünü etkiler ve kurbanları için iletişimi zorlaştırır.
İnme geçiren kişiler, iletişimi doğrudan etkileyen bir bozukluk olan afazi artikülasyonu ile de uğraşmak zorunda kalabilirler. Bu tıbbi durumlar konuşma, okuma ve anlama ile ilgili sorunlara neden olur. Afazili insanlar kelimeleri hızlı bir şekilde formüle edemezler ve diğer insanlarla etkileşim kurmak genellikle zordur.
Okuduğunu anlama, inme mağdurlarının rehabilitasyonunda son derece önemlidir. Bir konuşma terapisti ile kelimeleri, sesleri ve bağlamı uygulamaktan yararlanırlar.
Travmatik beyin hasarı olanlar
Beynimiz her şeyi yapmamıza yardımcı olur. İnsan vücudunun önemli bir parçasıdır. Onsuz çalışamaz, yaşayamaz ve kesinlikle öğrenemeyiz.
Beyin, onları anlamanıza yardımcı olmak için okuduğunuz bilgi parçalarını birbirine bağlar. Travmatik beyin yaralanmaları olan insanlar yeni şeyler öğrenmekte zorlanırlar. Bu durumda, okuduğunu anlama esastır.
Beyin yaralanmaları, bir kişinin okuduğunu anlama yeteneklerine zarar verebilir. Yaralanma şakak lobuyla ilgiliyse, kurbanın tutma kabiliyetine zarar verebilir. Yaralı kişi aynı zamanda kelimeleri, sesleri ve cümleleri bir araya getirmekte güçlük çekecektir.
Beyin hasarı beyne giden oksijen kaybından, sarsıntılardan ve motor kazalarından kaynaklandığında, etkileri oldukça yıkıcı olabilir. Bu durumda kişi konuşma ve anlama yetisini kaybedebilir. Terapistler, beyin hasarı olan insanlarla uğraşırken okuduğunu anlamaya öncelik verir.
Amaç, okuduğunu anlama stratejileri ile beyni rehabilite etmektir. Okuma, anlama becerilerinizi geliştirmenin mükemmel bir yoludur. Beyin yaralanması olan kişiler genellikle okuma becerilerini yeniden öğrenmeye yardımcı olmak için konuşma terapisi ile başlar.
Dil ve Öğrenme Güçlüğü Çekenler
Okuduğunu Anlama Stratejileri – Okuduğunu anlama, genellikle bir öğrenme veya dil engeli ya da ikisinin birleşimi ile mücadele eden insanlar için bir zorluktur. Bu insanlar, okuyacak çok metinleri olduğunda kolayca bunalır.
Bu durumda okuduğunu anlama stratejilerini uygulamak harika bir fikir olacaktır. Öğrenme güçlüğü çeken kişiler konuşma terapisinden fayda göreceklerdir ve bir an önce başlamalıdırlar.
Asperger Sendromu ve Otizm Spektrum Bozukluğu Olanlar
Okuduğunu Anlama Stratejileri – Bir grup nörolojik bozukluk olan otizm spektrum bozuklukları grubunun bir alt türünü oluşturan Asperger Sendromu ve Otizm Spektrum bozuklukları kişide okuduğunu anlamayı olumsuz etkileyebilir. Bu iki koşul, iletişimi doğrudan etkiler ve her yıl daha fazla insanı etkiler.
Çocuklukta erken tespit etmeye ve uygun tedaviye başlamaya yardımcı olmak önemlidir. Bir çocukta bu bozukluklardan herhangi birini fark ettiğiniz anda konuşma terapisine başlamak akıllıca olacaktır.
Okuma becerilerinin nasıl öğretileceğini bilen bir öğretmen, çocuklara iletişim sorunları konusunda yardımcı olabilir.
Sonuç: Okuduğunu anlamanın yarısı kişiyle ilgilidir.
Okuduğunu Anlama Stratejileri – Anlama, öğrenme güçlüğü olan bazı çocuklar ve yetişkinler için zor olabilir. Okuduğunu anlama becerilerini geliştirmenin, zorlanan okuyucular için birçok faydası vardır.
Okuduğunu anlama stratejileri, yetişkinlerin kişisel ve mesleki yaşamlarını iyileştirmelerine yardımcı olduğu için son derece önemlidir. Çocuklarınız mükemmel okuduklarında ve mükemmel anlama becerilerine sahip olduklarında akademik olarak inanılmaz bir gelişme kaydedeceklerdir. Okuduklarını anlama konusunda daha yetenekli olacaklardır.
