Öğrenme Eğrisi Nedir – Öğrenme eğrisi, yeni bilgiler öğrenirken ilerleme oranınızın grafiksel bir gösterimidir. Başka bir deyişle, öğrenme eğrisi, bir grafiğin dikey ekseniyle ölçülen öğrenmedeki artışın, yatay eksende yer alan çaba veya zaman miktarıyla korelasyonunu gösteren grafiksel bir temsilidir.
Öğrenme eğrisinin ilk bilimsel çalışması Alman psikolog Hermann Ebbinghaus tarafından yapıldı. Ebbinghaus “WID” “KOR” “ZIF” gibi saçma sapan üç harfli kelimeler öğrendi ve ilerlemesini kaydetti. Bu tür saçma kelimelerin listelerini öğrenirken, belirli sayıda kelimeyi öğrenmek için harcadığı zamanın, kelime sayısıyla birlikte önemli ölçüde arttığını buldu.
Başlangıçta psikoloji ve bellek araştırmalarında kullanılan öğrenme eğrisi, diğer alanlarda da giderek daha popüler hale gelmiştir. Bu nedenle, “deneyim eğrisi”, “ilerleme işlevi”, “ilerleme eğrisi”, “iyileştirme eğrisi”, “maliyet iyileştirme eğrisi”, “başlangıç eğrisi” ve “verimlilik eğrisi” gibi farklı terminolojiler de üretilmiştir. Ancak bu farklı isimlerin hepsi de aslında aynı davranışı göstermektedir.
Öğrenme eğrisi temel olarak yavaş bir başlangıç, ardından hızlanan artış ve daha sonra bir platoya ulaşma şeklinde ortaya çıkmaktadır. Tüm bu işlemler – sözgelimi ekonomik bir gösterim olarak- bir değişkenin (mesela, para) bir ikinci değişken (mesela, zaman) cinsinden büyümesini gösterir. Öğrenme eğrisi özellikle psikoloji ve eğitim dışında, mesela ekonomik göstergelerde de kullanılmaktadır ve S-eğrisi olarak adlandırılmaktadır.
Öğrenme eğrisinin, Ebbinghaus’tan sonra yeniden kullanım tarihi 1903’tür. Bu tarihte Bryan ve Harter, telgraf dili çalışmalarında, başlangıçta hızlı bir yükseliş sağlasalar da ardından içinde bir durağan dönemi olan bir öğrenme eğrisi buldular.
Psikolog Arthur Bills, 1934’te öğrenme eğrilerinin daha ayrıntılı bir açıklamasını yaptı. Ayrıca negatif hızlanma, pozitif hızlanma, plato ve “ogive eğrileri” gibi farklı öğrenme eğrilerinin özelliklerini tartıştı.
1936 yılında, Theodore Paul Wright öğrenme etkisini üretim maliyetleri içinde matematiksel bir model olarak önerdi.
Öğrenme Eğrisinin Temel Mantığı Nedir?
Öğrenme eğrisi – Yeni bir şey öğrenildiğinde onu tekrarlamak temeldir ve bir tür pekiştirmedir. Öğrendiğinizi tekrarlayarak, maruz kaldığınız her türlü zorluğu kolayca aşarsınız. Kendi kültürümüzde bir deyiş vardır:
Tekrarlamak çok iyidir; 180 kere de olsa…
Çocuklara yapacakları şeyleri tekrar ettirerek öğrenmelerini ve bilgilerin hafızalarına almalarını sağlarız.
Öğrenme için tekrarlama aşamalarında kaydettiğiniz ilerleme, aşağıdaki grafikte olduğu gibi gösterilebilir. Hafıza ve motor becerilerin kazanılması üzerine yapılan bilimsel çalışmalar, öğrenme eğrisinin aşağıdaki gibi göründüğünü göstermiştir:
1. Etap – Yavaş İlerleme: Başlangıçta, öğrenmeniz gereken çok yeni bir bilgiyse, kaydettiğiniz ilerleme çok yavaş olur.
2. Etap – Hızlı İlerleme: Ancak, öğrenmeye devam ederseniz ve tekrarlamalar yaparsanız beyniniz meydan okumaya başlar ve aniden ilerleme çok daha hızlanır. Bu etap en fazla ilerleme kaydettiğiniz aşamadır.
3. Etap – Öğrenmede Üst Seviye: Belli bir beceri ve bilgiye ulaştığınızda, azalan getiriler aşamasına girersiniz. İşinizde ne kadar iyi olursanız olun, öğrenme eğrisinde o kadar az ilerleme kaydedebilirsiniz. Bu aşamada, yeni bilgi veya beceriye hakim olmaya başlarsınız ve beyniniz meydan okumaya adapte olur ve uyarlanır; becerinin üst sınırlarına ulaşırsınız veya o alanda bilinmesi gereken her şeyi bilirsiniz, bir platoya ulaşırsınız.
Plato genellikle düz değildir, burada ilerleme kaydetmek çok daha zordur. Çoğu insan sonuçlardan memnun olur ve öğrenilebildiği kadar yeni bilgi veya beceriyi de öğrendiklerini söyler. Buna belirli bir beceri için bireysel maksimum yetkinlik diyebilirsiniz.
Büyük olasılıkla öğrenme eğrisini ilk elden tecrübe etmişsinizdir. Yeni ve çok karmaşık bir alana girdiğinizde, öğrenme eğrisinin başlangıcındaki ilerlemeniz çok yavaştır. Bunun nedeni, öncelikle konuyu tanımanız, neler olup bittiğine genel bir bakış, temel tanımları ve terminolojiyi anlamanız vb.
Bu başlangıç aşamasını geçtikten sonra, öğrendikleriniz yavaş yavaş mantıklı olmaya başlar. Aslında, temel kelimeleri öğrendikten sonra, anlayışınız önemli ölçüde gelişir ve bu alanda gerçekten önemli olan şeyleri öğrenmek için çok fazla ilerleme kaydedersiniz. Bu, tüm dağınık gerçeklerin birbirine bağlanmaya başladığı ve “hepsini bir araya getirme“ye başladığınız zamandır.
Verilen alanda öğrenileceklerin sonuna gelene kadar ve büyük resim artık değişmeyen sıkıcı ayrıntılar kalana kadar hızlı ilerleme kaydetmeye devam edersiniz. Daha sonra, öğrenmedeki ilerlemeniz, bireysel platonuza ulaşıncaya kadar yavaşlar.
Dik Öğrenme Eğrisi
Sık kullanılan bir konuşma terimi olarak şöyle bir ifade kullanılır. Mesela bir ürünle ilgili konuşuluyorsa “bu ürünün dik bir öğrenme eğrisi vardır”. İlginçtir ki bu orijinal tanımın tam tersidir. Örneğin “kuantum termodinamiğin dik bir öğrenme eğrisi vardır” dediğinizde, onu anlamanın ve anlatmanın oldukça zor olduğunu söylemek istersiniz.
Ancak, öğrenme psikolojisinde tanımlandığı gibi, dik bir öğrenme eğrisi üzerindesiniz demek, hızlı bir ilerleme kaydettiğiniz anlamına gelir. Bu, öğrenme sürecinin ortasında, şeylerin anlamlı olmaya başladığı ve hızlı bir şekilde ilerlediğiniz bölümdür; yani, öğrenmenin en kolay olduğu yerdir!
Kaç Tür Öğrenme Eğrisi Vardır?
4 tür öğrenme eğrisi vardır:
Azalan Getiri Öğrenme Eğrisi
(Diminishing-returns Learning Curve)
Bu tür bir öğrenmede, performans veya beceri derecesindeki “artış oranı” başlangıçta yüksektir, ancak sıfıra ulaşana ve kişi maksimum beceriyi elde edene kadar zamanla azalır. Başlangıçta öğrenmede bir artış olduğunu, genellikle bir aşamada maksimum performansın elde edildiğini gösteren grafik seviyelerinin olduğunu gösterir. Bunun nedeni, öğrenme sürecinin başlangıcında, öğrenicinin kayda değer bir çaba artışı göstermesi için çok motive olmasıdır.
Azalan Getiri Öğrenme Eğrisi
Artan Getirili Öğrenme Eğrisi
(Increasing Returns Learning Curve)
Diğer bir öğrenme eğrisi türü, artan öğrenme oranının başlangıçta yavaş olduğu belirli öğrenme performansı bakımından “azalan getiri eğrisinin” tam tersi olan “artan getiri eğrisi” dir. Öğrenme, daha sonra maksimum öğrenme potansiyeline ulaşılana kadar artar. Bu genellikle bilinmeyen ve karmaşık yeni bir görev öğrenildiğinde ortaya çıkar.
Artan-Getirili Öğrenme Eğrisi
Artan-Azalan-Getirili Öğrenme Eğrisi
(Increasing-Decreasing-Return Learning Curve)
Hem “azalan-getiri eğrisi” hem de “artan-getiri eğrisi” nin bir kombinasyonudur. Bu bir “s-Şekilli eğri” dir. Bir kişi öğrendiği beceride tamamen yeniyse, o zaman tüm öğrenme muhtemelen S şeklinde bir eğri izleyecektir. Eğrinin başlangıç kısmı, yavaş öğrenme ile bir beceri edinmenin ilk aşamalarını temsil eder ve bunu takiben ardışık olarak daha yüksek geri dönüşler yapar ve sonunda mutlak sınıra ulaşır.
Artan-Azalan Getirili Öğrenme Eğrisi
Artan-Azalan-Getirili Eğik Eğri – Karmaşık desen
(Increasing Decreasing-Return Leaning Curve – complex pattern)
Aşağıdaki şema ise, oldukça karmaşık bir beceri edinme modelini göstermektedir. Buna Artan-Azalan-Getirili Eğik Eğri (Karmaşık desen) (Increasing -Decreasing-Return Leaning Curve (complex pattern) denilir.
Yukarıdaki tabloya göre, Artan-Azalan-Getirili Eğik Eğri (Karmaşık desen) sütun açıklamaları şu şekildedir:
- Yavaş Öğrenme: Yukarıdaki eğrideki ilk aşama, becerinin yeniliği ve zorluğu nedeniyle yavaş öğrenmedir. Öğrenci öğrenme çabasına dair bazı temelleri edindikten sonra biraz güven kazanır ve bu da getirilerin artmasının ikinci aşaması ile sonuçlanır.
- Artan Getirili: Öğrenci bu aşamada güven kazanır. Gerekli beceriyi kazanmıştır. Bu üçüncü aşama ile sonuçlanır.
- Plato: Öğrenci gerekli becerileri kazandığını hissettiğinde, başka beceri kazanımı elde edilemeyen karşılaştırmalı bir platoya ulaşır. Ancak, bu yanlış bir plato olabilir ve öğrenci, verimliliği artırmada yeni fikirler geliştiriyor olabilir.
- Yeterlilik Zirvesi: Yeni fikirlerin geliştirilmesi ve uygulanması, becerinin bir tür alışkanlık ve operasyonların ayrılmaz bir parçası haline geldiği tepe verimsizliğine ulaşana kadar becerisi üzerinde daha da gelişebilir.
- Aşırı Öğrenme: Beceri bir tür alışkanlık haline geldiğinde, öğrenme otomatik ve unutulmaz hale geldiğinden, kullanılan süre “aşırı öğrenme” olarak adlandırılır.
