Not Tutma Teknikleri – Hayatta çoğu şeyi kısa yollarla öğreniyor, kısa yollarla zenginleştiriyoruz. Bunlardan biri de not almaktır. Hem hafızamızı etkili kullanmak, hem de öğrenilen bilgilerin hatırlanmasını sağlamak için kullanılan etkili kısa yollardan biri not tutmaktır.
Bu yazıda özellikle öğrencilere yönelik olarak bazı önemli not tutma tekniklerine temas edeceğiz.
Öğrencilerin çoğu, dersi sadece dinleyerek geçiriyor. Bunda öğretmenlerin “bana bakın!” şeklindeki uyarısı da etken. Öğrenciler derslerde not tutmayı bilmiyor. İhtiyaç hissettiğinde notlarını ya kitapların sayfa kenarlarına, ya kağıtlara rastgele ve düzensiz bir şekilde alıyorlar.
Bunlardan daha önemlisi ise çoğu öğrenci “nasıl not tutacağını” bilemediği için öğretmenin ağzına bakıp hiçbir bilgiyi kaçırmadan aynen yazmak ihtiyacı hissediyor.
Not tutma gibi, bazı alışkanlıklar, üniversite yıllarında ve hatta daha alt seviyelerde lise ve ortaokul yıllarında kazanılan becerilere bağlıdır.
Not Tutma Teknikleri ile Çalışmak Neden Önemlidir?
Etkili not tutmak, ancak doğru not tutmak, konuyla ilgili kavramları hatırlamanıza, anlamlı öğrenme becerileri geliştirmenize ve konuyu daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.
Etkili not tutan bir öğrenci sınav zamanı geldiğinde tüm konulara sil baştan çalışmak yerine, önceden almış olduğu notlarla yapacağı bir tekrar durumu lehine çevirecektir.
Not tutmanın öğrencilere sağladığı faydalardan bazıları şunlardır:
- Etkili not tutma teknikleri öğretmeni aktif olarak dinlemeyi sağlar. Çünkü tutulacak notların sağlıklı alınması için öğretmenin dikkatli bir şekilde dinlenilmesi gerekir.
- Aldığınız notları sonradan tekrarladığınızda düşünmenizi geliştirir. Düşünme alışkanlığı harika bir şeydir!
- Not tutmakla konular arasında bağlantılar kurarsınız.
Not tutmak önemli; anladık, peki hangi yöntemleri kullanırsak daha hızlı, daha etkili ve daha kısa yoldan fayda sağlarız?
Farklı not alma stratejileri kullanmak, özellikle üniversite yılları ve sonrasında meslek hayatındaki başarılı olmada katkısı oldukça yüksek bir çabadır.
Şimdi bazı tekniklerden söz edelim. Bu tekniklerden biri veya hepsini farklı amaçlarla kullanabilirsiniz:
1-) Cornell Yöntemi
Cornell üniversitesiyle özdeşleşen bu teknik ABD okullarında ve Avrupa’da yaygın bir yöntem olarak kullanılmaktadır.
Bu not tutma tekniği, bilgiyi özetler halinde düzenlemeye yardımcı olduğundan sınıfta alınan bilgilerin sindirilmesini sağlar.
Avantajlar Şunlardır:
- Notlar düzgün bir şekilde düzenlenmiştir, özetlenmiştir ve gözden geçirilmesi kolaydır
- Ana fikir ve kavramları ortaya çıkarmanıza izin verir.
Nasıl Uygulanabilir?
1970’li yıllarda Cornell tipi defterler yaygındı. Hatta ülkemizde de vardı. Sonraki yıllarda defter yerine bağımsız kağıda not alma, sonra üç delikli dosyalara takma şeklinde uygulanmıştı. Birlikte uygulayalım:
- Bir A4 kağıdı elinize alın. Kağıdı bağımsız olarak 3 bölüme ayıracaksınız.
- Birinci bölüm, kağıdın altından 5 cm ölçüp kağıda yatay olarak çizin; bu bölüm ÖZET bölümüdür.
- İkinci çizilmesi gereken yer, soldan yaklaşık 5 cm kenar boşluğu bırakıp yukarıdan aşağıya doğru dikey olarak çizin. Bu bölüm kavramlar, ipuçları için ayrılmış bölümdür.
- Üçüncü bölüm ise bu iki çizginin sağında kalan büyük kısımdır; A4’e göre bu 15 cm civarındadır. Bu büyük boşluk ana notlar bölümüdür.
Gelelim nasıl not tutacağınıza:
- Ders sırasında öğretmeni dinlerken not alıyorsanız 15 cm’lik ana bölümü kullanacaksınız. Notlarınızı buraya satırsal olarak yazacaksınız. Notların yanına konuyu hatırlatıcı küçük resimler de iliştirebilirsiniz.
- Büyük alana yazdığınız notlarınızı gözden geçirmek için daha önceden ayırdığınız soldan 5 cm genişliğindeki sütuna bu ipuçlarını, anahtar kelimeleri veya kendinize hatırlatıcı olabilecek soruları yazın.
- Alt kısımdaki özet bölüme ise tamamen hafızanızdaki bilgileri kendi ifadelerinizle özetleyerek dökün.
2-) Zihin Haritalama Yöntemi
“Zihin haritası” ile etkili not alma teknikleri, aldığınız kelimeye dayalı notların görselleştirilmiş yoludur.
Bu teknik, özellikle, konular arasındaki ilişkileri öğrenirken yararlıdır.
Avantajlar Şunlardır:
- Görsellik her zaman anlamayı kolaylaştırır. Aldığınız notlardan ders çalışmakta veya sınavda hatırlamakta zorlandığınız kavramları veya bilgileri aklınızda tutamadığınızda onu görselleştirmeye ve hatırlamayı kolaylaştırır.
- Konular arasındaki ilişkileri hatırlamanıza ve bağlamanıza yardımcı olur.
Nasıl Uygulanabilir?
- Bir A4 sayfasını alınız.
- Ana konu üste yazılır ve her biri hakkında ayrıntılı bilgi içeren alt konulara ayrılır. Tıpkı bir organizasyon şeması gibi hayal edin.
- Sonra her kavramın yanına onu size kolayca hatırlatacak bir şekil çizin.
Sonra şunları yapınız:
- Ana konuyu yazdıktan sonra dallara ayırın.
- Alt konuların her biri için bir başlık yazın.
- Her alt konunun altına önemli notlar yazın.
- Konu bitinceye kadar desenlemeye devam edin.
3-) Ana Hat Yöntemi
Bazı dersler çok fazla ayrıntı içeren konulara sahip olabilir. Bu konuların uzun olması sıkıcı olabilir. Bu sorunu çözmenin yöntemi Anahat not alma yöntemidir.
Burada yapılan çalışma başlıkları ve madde işaretlerini kullanmaktır.
Avantajlar Şunlardır:
- Notların düzgün bir şekilde düzenlenmesini sağlar.
- Konular ve alt konular arasındaki ilişkiyi görmek kolaydır.
- Konu hakkında sorular çıkarmaya yarar.
Nasıl Uygulanabilir?
Her bölüm ana konunun bir alt başlığı ile başlar.
Her alt konu üst başlığın altında yer alır. Sınıfta bir ders esnasında ana hat yöntemini şu şekilde kullanabilirsiniz.
- Not alacağınız kağıda veya deftere ana konuyu yazın.
- İlk alt konuyu ana konunun altına yerleştirin ve hafifçe sağa girinti yapın.
- Devam eden ayrıntıları yine sağa girintili olarak listelemeye devam edin.
Ana hat yöntemi, not almak için harika ve basit bir yaklaşımdır.
Dersi işlendiği anda takip etmenize ve dikkat etmenize yardımcı olur, ancak bu notları daha sonra gözden geçirmek çok zor olabilir.
Bu tür notları gözden geçirmeye yardımcı olması için, her bir ana noktayı okumaya çalışın ve notlarınıza çok fazla bakmadan kendiniz özetleyin.
4-) Grafik Yöntemi
Grafik not alma yöntemi, bilgileri düzenlemek için sütunları kullanır. Bu yöntem, birçok olgu veya konu arasındaki ilişkileri kapsayan dersler için kullanışlıdır. Mesela tarih dersinde geçen bir savaşın geçtiği bir toprak parçası, aynı zamanda coğrafyanın da konusu olabilir. bu iki alan arasındaki ilişki doğrusal bir çizgiyle gösterilebilir.
Avantajlar Şunlardır:
- Notlar organize edilmiş haldedir, bu nedenle gözden geçirilmesi kolaydır.
- Tanımladığınız önemli bilgileri vurgulayarak dikkatinizi kolay çeker.
Nasıl Uygulanabilir?
Sayfa, kategoriye göre etiketlenmiş sütunlara bölünmüştür. Her kategorinin ayrıntıları aşağıdaki satırlarda doldurulur.
- Bir kategori hakkında bilgi verildiğinde, bunu uygun sütunun altına not edin.
- Bir sonraki konu başladığında bir satır aşağı inin ve tekrar başlayın.
5-) Cümle Yöntemi
Adından da anlaşılacağı üzere, cümle not alma yöntemi, her konuyu bir kısa not cümlesi olarak yazmaktır.
Bu yöntem, birçok bilginin işlendiği hızlı tempolu dersler için iyi sonuç verir.
Avantajlar Şunlardır:
- Ana noktaları not almak, hangi bilgilerin önemli, hangilerinin önemsiz olduğunu belirlemenize yardımcı olur.
- Birçok ayrıntıyı ve bilgiyi hızlı bir şekilde görme şansınız olur.
- Notlar, kolayca incelenebilecek şekilde basitleştirilmiştir.
Nasıl Uygulanabilir?
Sayfadaki her satır yeni ve ayrı bir konudur. Notlarınızı daha da düzenlemek için her bir ana konu başlığını kullanabilirsiniz.
- Öğretmenin vurguladığı önemli bilgileri yazın. Bu, cümle biçiminde veya nokta biçiminde olabilir.
- Her yeni ayrıntı için yeni bir cümle ile başlayın.
- Noktaları ana konulara göre düzenlemek için başlıkları kullanın.
Sonuç: Dahası da Var!
Bir bilgiyi ilk seferde öğrenmek istiyorsanız not tutun ve tekrarlarınızı yapın. Bu zamanınızı etkili kullanmak açısından da önemlidir.
Etkili not tutma teknikleriyle sınıfta öğrendiklerinizi daha iyi anlamanıza ve hatırlamanıza yardımcı olabilir. Bir sonraki derslerinizde bu not alma yöntemlerini deneyin ve hangisinin sizin için en uygun olduğunu görün!
Artık notlarınızı aldığınıza ve ders bittiğine göre, onlardan en iyi şekilde nasıl yararlanabilirsiniz?
Notlarınızı en üst düzeye çıkarmanın üç harika yolu vardır:
- Tekrar yapın! Dersinizden sonraki ilk 24 saat içinde notlarınızı gözden geçirdiğinizden emin olun.
- Her gün notlarınızın önemli bulduğunuz bölümünü gözden geçirin. Sınavdan önce sıkıştırmaya çalışmayın. Uzun bir süre boyunca gözden geçirmek, öğrendiklerinizin kalıcı olmasını ve hatırlamanızı geliştirmesini sağlar.
- Notlarınızı elinizin altında bulundurun ve tekrara dikkat edin.
