Mutluluk Zamanı – Olumsuzluklara Rağmen Nasıl Mutlu Olunur – Sizin de çevrenizde, en kötü zamanında bile mutlu olabilen insan oldu mu? Benim oldu. Akrabamız da olan bir kız (Semra) evlenme arifesinde kaza geçirdi ve ölümden döndü. Sakatlandı. Bu arada evlenme işi de suya düştü. Çünkü onunla evlenmek isteyen kişi de kararından vaz geçmişti. Aradan bir kaç yıl geçtikten sonra toparladı ve eski sağlığına kavuştu. Sonunda başka bir erkekle evlendi.
Zorlu süreçlerde bile her şeyi olumlu yorumlama özelliğine sahipti. Ona göre mutlu olmanın yolu yorumlarımızdan geçiyordu. Bu pollyannacılık anlamında mutluluk değil, zihinsel mutluluktu.
Hayattaki her şey ters gittiğinde bile mutlu olmak nasıl mümkün olur? Anlaşıldığı gibi, Semra’nın durumu beynimizin travmatik olaylara nasıl tepki verdiğini ve bizi gerçekten mutlu eden şeyleri anlamamız gerektiğine işaret ediyor.
Etrafımızdaki olayların hepsini kontrol edemeyeceğimizi kabul etmemiz gerekiyor. Bu noktada bazılarımız pes edip kötümser bir tutum sergilerken, bazılarımız da her şeye rağmen olumlu kalmaya devam edebiliyor.
Peki iyimserleri kötü zamanlarda bile mutlu yapan şeyler nelerdir? Hepimiz aynı olaylara maruz kalırken, onlar nasıl oluyor da ruhsal dengelerini koruyor ve mutluluk dağıtmaya devam ediyorlar?
MUTLULUK NEDEN ZİHİNSEL BİR YORUMDUR?
Nasıl Mutlu Olunur – Mutluluk Hakkında Şaşırtıcı Gerçek
Nasıl Mutlu Olunur – Harvard Üniversitesi’nden sosyal psikolog Dan Gilbert’in çok satan “Mutluluk Tökezlemesi” isimli kitabında, yaşadıklarımızın bizi nasıl mutlu veya üzücü hale getirdiğini tartışır.
Gilbert gibi araştırmacıların en önemli keşiflerinden biri, kaçınılmaz aşırı durumların beynimizde pozitif tutumları ve mutluluğu artıran bir tepkiyi tetiklemesidir.
Örneğin, bir depremde evinizin yıkıldığını veya bir trafik kazasında ciddi bir yaralanmaya maruz kaldığınızı veya bacaklarınızı kaybettiğinizi düşünün. Böyle bir olayın etkisini anlatmanız istendiğinde, çoğu insan, bunun ne kadar yıkıcı bir durum olduğu hakkında konuşabilir. Hatta bazı insanlar, bir daha asla yürüyemeyeceklerinden ölmeyi tercih ettiklerini bile söyleyebiliyorlar.
Ancak araştırmacılar, insanların bir depremi yaşamak ya da belden aşağısı felç olmak gibi travmatik bir olay yaşadıklarında, mutluluk düzeylerinin, olaydan bir gün önce olduğu gibi, olaydan yaklaşık altı ay sonra da (iyileştikten veya kanıksadıktan sonra) aynı mutluluk hissini gösterdikleridir.
Peki, bu nasıl olabilir?
Etki Yanlılığı
Mutluluk Zamanı / Nasıl Mutlu Olunur – Travmatik olaylar, Gilbert’ın “psikolojik bağışıklık sistemlerimiz” olarak adlandırdığı şeyi tetikleme eğilimindedir. Psikolojik bağışıklık sistemlerimiz, beynimizin kaçınılmaz bir durumdan olumlu bir sonuç çıkarma ve mutluluk sağlama yeteneğini geliştirir. Bu, böyle bir olayı hayal ettiğimizde bekleyeceğimiz şeyin tam tersidir. Gilbert’in dediği gibi, “İnsanlar savunmalarının hafif acıdan ziyade yoğun bir şekilde tetiklenmesinin daha olası olduğunun farkında değiller. Böylece farklı boyutlardaki talihsizliklere karşı kendi duygusal tepkilerini yanlış tahmin ediyorlar.”
Bu etki, son derece olumlu olaylar için benzer şekilde çalışır. Örneğin, piyangoyu kazanmanın nasıl bir his olduğunu düşünün. Birçok insan piyangoyu kazanmanın hemen uzun süreli mutluluk getireceğini varsayıyor. Ancak araştırma bunun tam tersini söylüyor.
1978 yılında Northwestern Üniversitesi’nde araştırmacılar tarafından yayınlanan çok ünlü bir çalışmada, belden aşağı felçli olanlarla piyango kazanmış olan kişilerin mutluluk seviyelerinin, olay gerçekleştikten sonraki bir yıl içinde aynı olduğunu ortaya çıkardı. Bunu doğru okudunuz. Bir kişi hayatını değiştiren bir para kazandı; başka bir kişi uzuvlarını kaybetti. Bu iki zıt olaya maruz kalan iki kişi eşit derecede mutluydu.
Bu özel çalışmanın ortaya çıktığı yıllardan sonra tekrarlanmasa da genel eğilimin tekrar tekrar desteklendiğini belirtmek önemlidir. Aşırı olayların hayatlarımız üzerindeki etkisini abartmak için güçlü bir eğilimimiz vardır. Aşırı olumlu ve aşırı olumsuz olaylar aslında bizim uzun vadeli mutluluk seviyelerimizi neredeyse düşündüğümüz kadar etkilemez.
Araştırmacılar bunu Etki Yanlılığı olarak adlandırıyorlar çünkü büyük olayların yaratacağı mutluluğun uzunluğunu veya yoğunluğunu abartmak eğilimindeyiz. Etki Yanlılığı, insanlar olarak gelecekteki duygusal durumlarımızı tahmin etme konusundaki genel olarak korkunç yeteneğimizi ifade eden bir sosyal psikoloji olgusu olan duygusal bir tahmin örneğidir.
—– Sponsor Bağlantı – Sponsor Bağlantı —–
HIZLI OKUMA DERNEĞİ’NDEN ÜCRETSİZ HIZLI OKUMA EĞİTİMİ
—– Yazının Devamı – Yazının Devamı —–
Mutluluk Zamanı – Nasıl Mutlu Olunur?
Nasıl Mutlu Olunur – Etkinin yanlılığıyla nasıl mutlu olunacağına dair işe yarar iki bilgi vardır.
Birincisi şudur: Değişen şeye odaklanma ve değişmeyen şeyleri unutabilme eğilimimiz vardır.
Piyangoyu kazanmayı düşünürken, o olayı ve getireceği tüm parayı hayal ediyoruz. Ancak hayatın diğer yüzde 99’unu ve bunun nasıl az çok aynı kalacağını unutuyoruz.
Yeterince uyuyamazsak kendimizi huysuz hissederiz. Yoğun saatlerde trafikte beklemek zorundayız. Formda kalmak istiyorsak çalışmalıyız. Her yıl vergilerimizi ödemek zorundayız.
Sevdiklerimizi kaybettiğimizde inciniriz. Verandada rahatlamak ve gün batımını izlediğimizde kendimizi mutlu hissederiz. Değişiklikleri düşünüp hayal ederken, aynı kalan şeyleri unutuyoruz.
İkincisi, zorluklar kişiler için değildir. Zorluk belirli olgular için bir engeldir.
Yunan filozofu Epictetus’un sözleriyle, “Topal bacağınızın olması yürümenize bir engeldir, ama iradenize değil.” Olumsuz olayların hayatımızı acıttığı kadar, olumlu olayların da hayatımızı değerli kıldığını tahmin etmeliyiz. Meydana gelen şeylere (bacak kaybetmek gibi) odaklanıyoruz, ancak yaşamın diğer tüm deneyimlerini pas geçiyoruz.
Arkadaşlarınıza teşekkür notları yazmak, hafta sonu futbol maçları izlemek, iyi bir kitap okumak, lezzetli bir yemek yemek; bunların hepsi bacaklı veya bacaksız olarak yaşayabileceğiniz iyi yaşam anlarıdır. Olumsuz olaylar işlerinize özgü zorluklar yaratabilir, ancak insan deneyimi geniş ve çeşitlidir.
Bu hayatta hayal gücünüze sığmayan, nereden ve nasıl ortaya çıkacağı tahmin edilemeyen sınırsız mutluluk odaları vardır; biri olmasa diğeri sırasını beklemektedir.
Sitenizde bu makaleyi destekleyen başka makaleler de var.
HAYATIMIZDAKİ MAYMUN TUZAKLARI – MUTLULUK NEDİR?
