Yapmayı Sevdiğimiz Şeyleri Neden Yapmayı Severiz?

Motivasyon / Yapmayı Sevdiğimiz Şeyleri Neden Yapmayı Severiz – Hepimizin bildiği bir şeydir bu. Bazı şeyleri zevkle yaparken, bazı şeyleri yapmaktan sakınır ve elimizden geldiğince uzak durmak isteriz. Yapmayı sevdiğimiz şeyleri sevmemizin birçok farklı nedeni vardır. Temel nedenlerden bazıları şunlardır:

Yapmayı sevdiğimiz şeyleri yapmamızın temel nedenleri:

Zevk alınan şeylere ulaşma ve acıdan kaçınma ile ilgili evrensel yasa.

Beyin hücreleri arasında ilgili faaliyetle ilişkilendirilmiş olan pozitif duygular.

Geçmiş yaşanmışlıklardan öğrenilen tecrübeler.

Hayatı kolaylaştırmak için oluşturulmuş alışkanlıklar.

“Uyaran – Tepki” ilişkisi.

Yapmayı Sevdiğimiz Şeyleri Neden Severiz

Davranışlarımızı etkileyen bu nedenler doğumla başlar. İnsanlar değişimin çok iyi birşey olmadığını ilk doğdukları zaman öğrenirler. Nasıl mı? Bebek anne rahmindeki ortamda çok rahattır. Güvendedir. Ortamın ısısı hep ona uygundur. Ortamda ısı değişikliği gibi beklenmedik değişimler yoktur. Ortama alışmıştır. Bu ortamda rahatça uyumaktadır. Beslenmesi de bir denge içinde sağlanmakta ve tüm ihtiyaçları karşılanmaktadır.

Bebek doğduğu anda ise ortam değişmiştir. Isı değişmiştir. Bu durum onu rahatsız etmişir. Huzursuz olmuştur. Bunu da ağlayarak çevresine bildirecektir. Bebek bu tecrübeden değişimin pek de iyi bir şey olmadığını anlamıştır. Bu ciddi bir tecrübedir. Ayrıca beyin hücrelerinde köklü bir “değişim = rahatsızlık” ilişkisi kurulmuştur.

Derken bebek acıkmış ve endişelenmiştir. Annesi ona süt verdiğinde, hem zevk hem de tokluk elde etmiştir. Böylece beyninde “anne = güven = mutluluk” ilişkisi kurulacaktır.

Anne yanında olmadığında, acıktığında veya susadığında güvende olmadığını hissedecektir. Yine, kakası temizlenmediğinde rahatsız olacaktır. Bunlar rahatsızlığın ve zevk eksikliğinin ilk belirtileridir. Bunların daha uzun sürmesi yaşadığı acı ve rahatsızlığı artıracaktır. Anne duruma el koyduğunda rahatsızlıklar yok olacaktır. Böylece beyninde “anne = rahatsızlıkların yok olması” ilişkisi kurulacaktır.

Beyindeki Ateşlemeler ve Kurulan Bağlar

Yapmayı Sevdiğimiz Şeyleri Neden Yapmayı Severiz – Tüm bu yaşanmışlıklar beyin hücreleri arasında bağlar ve ateşleme kalıpları kurmaktadır. Ayrıca düzenli olarak tekrar eden bu ateşleme kalıpları giderek daha da sağlamlaşacaktır. Bu girdiler ve tecrübeler beyinde kodlanarak çıktı ilişkileri üretilmektir. Zevk arama – ağrıdan kaçınma mekanizması yeniden düzenlenmektedir. Yaş ilerledikçe iyi davranış için ödüllendirme ve kötü davranışlar için cezalandırma beyinde yeni bağlar ve uyaranlar oluşturacaktır.

Bu süreçte başarı beyinde zevk veren dopamin artışı yaratırken, başarısızlık bunun tam tersini yaratmaktadır. Bunun sonucunda, çocuk ilişkisel olarak başarıya neden olanı ararken, başarısızlığa neden olan şeyden kaçınmayı öğrenecektir. Bu ilişkisel öğrenme, ebeveynlerin hoşlandığı / hoşlanmadığı şeyleri, arkadaşlarının değer yargılarını ve toplumda neyin statü ve hayranlık uyandırdığını da kapsayarak genişleyecektir.

Oluşturulan ilişkisel nöral ağlar yeni zaman ve tecrübelere göre yeniden düzenlenecektir.

Özet

Böylece beynimizde hem tutarlı hem de çelişkili birçok beğeni ve hoşlanmama bağları oluşturulur. Bunlar zihinsel alışkanlıklardır. Mutluluğa yol açan alışkanlıklar ve karşılığı bağlar kendilerini pekiştirirler. Üzüntüye yol açarlarsa, üzüntünün derecesine bağlı olarak yeniden düzenlenebilirler. Yeniden düzenlenme beyin plastisite’sinin yardımı sayesinde olur. Bunun farkında olmak, kişinin her zaman eski alışkanlıkları azaltabileceği ve yenilerini oluşturabileceğini gösterir.

Sevme / hoşlanmama ve sevgi / nefretin nöro-kimyası ayrıca beyindeki serotonin ve oksitosin‘in yarattığı mutluluk ve beyin hücreleri arasında kurulan bağlardaki rolleriyle de ilişkilidir.