Mizah hayatın nimetidir – Mizah, insan türünün hayatı anlamlandırmada kullandığı en doğal davranışlarından biridir. Canlılar içinde mizahı kullanan tek varlık insandır. Mizah nedir derseniz? Adına, mizah, espri, şaka, komiklik, komedi gibi farklı kelimeler verilse de, sonuçta, insan yüzüne yansıttığı olumlu ve mutlu bir ifade, bir tebessüm, gülücük, kahkaha gibi davranışlarla görünür hale gelen zihinsel bir yaklaşımdır.
Mizah, zeki, akıllı ve muzip beyinlerin işidir. En zor konuları bir mizahla anlatan insanlara bayılırım. Zaten mizah tam da böyle durumlarda kullanılmalıdır. Tarihte zeki insanların “Hayatı ti’ye, ama işlerini ciddiye aldıkları” görülmüştür.
Einstein, örneğin, inanılmaz derecede muzipti. En ağır fizik konusunu bir espriyle anlatırdı. “İzafiyet teorisini kısaca nasıl anlatırsınız?” diye sorduklarında; “Elinizi bir dakikalığına sıcak bir fırının içine sokun, sanki bir saatmiş gibi gelir. güzel bir kızla bir saat kadar zaman geçirin, bir dakikaymış gibi gelir. izafiyet budur.” demiştir.
IQ filminde ise, aşk mı zeka mı daha etkilidir tartışmasında duyguların zekayı bastıracağına dair arkadaşlarıyla girdiği bahsin sonunda Einstein’in arkadaşlarının da yardımıyla, bir fizikçiyle nişanlı olan matematikçi yeğenini, bir oto tamircisine nasıl aşık yaptığını mizahi bir dille anlatır.
Filmin özeti şudur: Oto tamircisi Edward (Tim Robbins) güzel ve çok zeki bir genç kadın olan Catherine’e (Meg Ryan) ilk görüşte aşık olmuştur. Ancak Catherine deyim yerindeyse inek sayılabilecek kadar akademik çalışmalara gömülmüş James ile nişanlıdır. Catherine’nin amcası Albert Einstein (Walter Matthau), Ed’in dürüst ve kararlı tarzını görmüş ve bu delikanlıdan hoşlanmıştır. Arkadaşlarıyla birlikte Catherine’i Ed’e aşık etmek için karmaşık planlar yaparlar ve Ed’i olduğundan zeki ve bilgili göstermeye çalışırlarken film bir kahkaha bombasına dönüşecektir. Aşağıdaki Fragmanda özellikle Einstein’in neler yaptığına dikkatle bakın:
Mizah kendisiyle barışık insanların işidir. Ruh sağılığının da bir belirtisidir. Sam Horn “Tongue Fu” kitabında şehrin en uzun boyuyla dikkat çeken genç bir adamdan bahseder. Genç, bakışlardan sıkılmış olacak ki, giydiği tişörtün ön yüzüne “Ben Basketbolcu değilim!” yazmış. Bu, karşıdan gelen insanların tahminlerini alt üst ediyormuş ve insanlar da düşündükleri olmadığını yazıyı okuyunca anlıyorlarmış. Fakat yanından geçtikten sonra bir de arkadan bakma ihtimali olduğu için tişörtün sırtına “Ya siz?” yazmış. Tabi insanlar gülmekten kendilerini alıkoyamıyorlarmış.
Mizah komik olmaktan farklıdır. Mizah içinde zeka ve mantık barındırırken, eğlenceli güldürüler bazen düşündürmeyebilir. Sadece gülmek ve gülünmek için yapılabilir.
Her neyse, şimdi mizah hakkında konuşmuş insanların sözlerine bir bakalım. Hayatımıza biraz mizah katalım.
1
Mizah, insanlığın en büyük nimetidir. Mark Twain
2
Espri anlayışı olmayan bir insan, alt yayları olmayan bir vagon gibidir. Yoldaki her çakıl taşı tarafından sarsılır. Henry Ward Beecher
3
Kahkahasız geçen bir gün boşa harcanmıştır. Charlie Chaplin
4
Mizah tüm hastalıklara karşı bir panzehirdir. Yama Adams
5
Hayal gücü, insana sahip olamadığı şeye karşı telafi olsun diye verildi. Mizah ise, sahip olduğu şeyi pekiştirmek için verildi. Francis Bacon
6
Espri anlayışım olmasaydı, uzun zaman önce intihar ederdim. Mahatma Gandi
7
Tebessüm, kesinlikle en iyi güzellik ilaçlarından biridir. İyi bir mizah anlayışına sahipseniz ve yaşama iyi bir yaklaşımınız varsa, işte; güzellik budur. Rashida Jones
8
Kahkaha iki insan arasındaki en yakın mesafedir. Victor Borge
9
Başarılarını kutla; başarısızlıklarına da biraz mizah bul. Sam Walton
10
Komedi sadece ciddi olmanın komik bir yoludur. Peter Ustinov
11
Tutumunuz, dünyanızı renklendiren bir kutu boya kalemi gibidir. Resminizi sürekli renklendirin. Bu çabalarınıza rağmen resminiz kasvetliyse onu sıkıcılıktan kurtarmak için mizahı ekleyin; göreceksiniz resminiz parlayacaktır. Deneyin! Allen Klein
12
Her güne bir gülümsemeyle başlayın ve bunu başarın. W. C. Fields
13
Bahar yağmuru gibi, mizah da aniden toprağı, havayı ve sizi temizleyebilir ve serinletebilir. Langston Hughes
14
Kahkaha anlık bir tatildir. Milton Berle
15
Mizahın sırrı sürprizdir. Aristo
16
Her insan biraz dramatiktir. Mizahın gizli kaynağı neşe değil, üzüntüdür. Cennette mizah yok. Mark Twain
17
Herkes mizah yapamaz; mizah, sadece eğlenmek, hayattan zevk almak ve hayatı hissetmek isteyenler için vardır. Anne Wilson Schaef
18
Küçük bir mizaha sahip bir bakış açısı, uzun yolları göze aldırır. Allen Klein
19
Mizah, delirmiş nedendir. Groucho Marx
20
Mizahın herkes için olmadığını anlıyorum. Sadece eğlenmek, hayattan zevk almak ve hayatı hissetmek isteyenler içindir. Anne Wilson Schaef
21
Bence dünyadaki en korkunç insan mizah anlayışı olmayan insandır. Michael J. Fox
22
İzleyicilerinizi güldürmenin en iyi yolu kendinize gülmekle başlamaktır. Oliver Goldsmith
23
Mizah, huzur içinde hatırlanan bir duygusal karmaşadır. James Thurber
