Konsantrasyon ve Odaklanma – Ders çalışırken dikkat dağılması, verimli bir şekilde öğrenmenin önündeki en büyük engellerden biridir. Ancak, konsantrasyonu artırmak ve başarıyı yakalamak mümkün! Bunun için sadece doğru bir ortam değil, aynı zamanda zihinsel ve fiziksel bazı alışkanlıklar geliştirmek de gerekiyor. Bu yazıda, öğrencilere ders çalışırken nasıl daha odaklı olabileceklerini ve bu odaklanmanın başarıyı nasıl artıracağını anlatacağız. Dikkatinizin dağılmasını engellemek ve daha verimli bir şekilde ders çalışmak için neler yapabileceğinizi öğrenmek isterseniz, yazının devamına göz atın!
Bu yazımız daha çok lise, üniversite hazırlık, üniversite, lisansüstü eğitim öğrencileri ve tekrar eğitimlerine devam etmeye karar vermiş olan yetişkinler için yazılmıştır. Ancak odaklanma ve konsantrasyon problemini çekmemeleri için 5 ile 12 yaş arası olan çocuklar için “ANZAN Mega Aritmetik Beyin Egzersizleri ve Zeka Oyunları” eğitim programından kısaca bahsetmek istiyorum.
ANZAN Mega Aritmetik ve Zeka Oyunları Eğitim Programı Nedir?
“ANZAN Mega Aritmetik Beyin Egzersizleri ve Zeka Oyunları” eğitim programının temel amacı 5 ile 12 yaş arasındaki çocukların beyinlerinin sağ ve sol yarım kürelerini birlikte ve dengeli kullanmalarını sağlamak. Konsantrasyon ve odaklanmalarını geliştirmek. Bu amaç için araç olarak matematik ve sayıları araç olarak kullanıyorlar. Albert Einstein’ın “Hayal gücü bilgiden daha önemlidr” söylemine uygun olarak hayal gücü eğitimini de programın içine katmışlar.
Sonuç olarak çocuklar için harika bir beyin eğitimi ortaya çıkmış. O kadar başarılılar ki program Singapur, Kazakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Hollanda, Kolombiya gibi dünyada 16 ülkede uygulanıyor. Program Fotografik Hafıza Dünya Şampiyonlarından olan, Memoriad Mental Sporlar Federasyonu başkanlığını da yapmış olan Melik Duyar tarafından yönetiliyor. Programın arkasında güçlü bir yazılım ekibi var.
Konsantrasyon ve Odaklanma konusunda uygulama ve pratikler önemli olsa da bazı teknikleri bilmek ve bunları da ısrarla odaklanarak uygulamakla sorununuzu çözebilirsiniz.
Bu yazıda ders çalışmaya veya bir görevi yapmaya tüm benliğinizle nasıl odaklanabileceğinize dair kısa yollar göreceksiniz.
Bu konuda size 3 ipucu ve ayrıca ikinci bir 3 ipucu daha vereceğim.
Konuya dalmadan önce şu cümlelere bir bakın; siz de tanıdık geliyor mu?
“Sıkılıyorum ve hemen uykum geliyor!”
“Bu konu inanılmaz derecede sıkıcı!”
“Sürekli cep telefonum beni çekiyor.”
“Oturup da iki dakikadan fazla okuyamıyorum!”
İşte o Üç İpucu!
Bir: Programlayın
Konsantrasyon ve Odaklanmayı anlamak için şu örneğe bir bakın:
Bir dağ yolculuğuna çıktığınızı hayal edin. Daha önce hiç görmediğiniz nefis güzelliklerin olduğu bir dağ olsun burası. Arabanın sürücüsü siz değilsiniz; siz arka koltukta oturuyorsunuz ve etrafı izliyorsunuz. Meraklı gözlerle etrafa bakmaz mısınız? Neredesiniz? Nereye geldiniz böyle, demez misiniz?
Bir müddet bu merakınızı giderdikten ve o dağdaki güzelliklere alıştıktan sonra, iddia ediyorum ki sıkılmaya başlıyorsunuz. Hatta sıkıldığınız için uykunuz bile gelebiliyor. Tam bu sırada birden telefon aklınıza gelir ve ona odaklanırsınız. Cebinizden hemen telefonu çıkarıp onunla oynamaya başlıyorsunuz. Normal tabii; sıkılınca ne yapacaksınız? Sıkılmış insan tembelleşir; siz de sıkılınca uyuşursunuz, oradan çıkmaya çalışsanız da kurtulmanız zordur, takılır kalırsınız.
Oysa arka koltukta değil de sürücü koltuğunda oturduğunuzu farz edin. Kaç tane çeldirici zihninize geldiğihalde, telefonunuz çalmaya devam etse de yola odaklanırsınız ve onları duymazsınız bile.
Peki birinde en güzel manzaralardan bile sıkılarak lüzumsuz işlere dalan bir insan var; diğerinde ise şoför koltuğuna oturduğunda veya şoförü siz olmasanız da araba size aitse, yola ve kazaya neden olabilecek tüm çeldiricilere ve dikkat dağıtıcı şeylerden uzaklaşmaya özen gösteren biri var.
Bu farklılığın nedeni nedir? Neden sorumluluk yüklendiğimizde daha çok odaklanıyoruz? Demek ki, sorumluluk hissedildiğinde konuya odaklanmak daha önemli ve kolay geliyor.
Burada şu kuralı hatırlatalım:
Beynimiz süper bir güçtür. O bize kuralını dayatmadan biz onu kontrolümüz altına almalıyız.
Dikkati toplayan yönelme ile dikkati dağıtan savrulma ters orantılıdır. Yönelme arttıkça sapmalar azalır; sapmalar arttıkça yönelme azalır. Buna programlama diyoruz.
Hayatımızın direksiyonunu elimizde tutmadıkça yönümüzü bulamayız ve yönelemeyiz. Çünkü sürücü koltuğu sizin hayatınızdır. Sürücü koltuğunda oturup arabanın direksiyonunu tutmadan nereye gidebilirsiniz ki? İşte programlama budur. Sabah yataktan kalktıktan sonra kendi hayatınızı yönetecek biçimde bir programınız olmalıdır.
İki: Uygulayın
Konsantrasyon ve Odaklanmanın iki numaralı ipucu uygulamadır. Pratik yapmadır.
Bu konuda bize adamakıllı bilgi veren kimse de olmadı. Oysa en basitinden şunu söyleyebilirlerdi: “Dikkat” kesilmek bir kas işidir. Bir aslan avına, bir kedi bir fareye dalmadan önce vücudunu nasıl kullandığını gördünüz mü? Pür dikkat! Her şeyiyle, ayakları, kuyruğu, bedeni… Zamanlamayı doğru yapması için tam anlamıyla dikkat kaslarını hazır hale getirmesi gerekir. O da öyle yapıyor.
Ya biz?
Dikkat kaslarınızı, daha doğrusu beyin kaslarınızı tıpkı vücudunuzdaki kaslar gibi kullanarak farklı uygulamalar yaparak eğitmelisiniz.
Malcolm Gladwell ne demişti: “Bir konuda uzman olmak istiyorsan, o konuda odaklı bir şekilde 10 bin saat çalışmalı, uygulama yapmalısın.” (1)
Şimdi tahmin edin bakalım: Günde bir konuda başkalarıyla zevzeklik yapmak veya telefona takılıp kalmak, size zerre kadar faydası olmayan lüzumsuz işlerle uğraşmak yerine 15-16 saat çalışsanız ne olacağını düşünebiliyor musunuz?
10 Dakika Kuralı
Konsantrasyon ve Odaklanma başlıklı bu yazıda, size bir günde 10 dakika harcamakla konsantrasyonda veya odaklanmada nasıl ustalaşacağınızı öğreteceğim.
Mutlu olduğunuzu düşündüğünüz rahat bir odada 10 dakikanızı ayırın.
Tüm yeme ve içme işlerini bitirin. Cep telefonunuzu ve laptopunuzu odaya sokmayın, dışarıda bırakın.
Bu ilk eğitim oturumu olduğu için en sevdiğiniz veya beğendiğiniz bir konuyu içeren bir kitap alın. Öyle 5-6 kitap değil; sadece bir tane. Unutmayın geçireceğiniz 10 dakikalık süreden bahsediyoruz. Ayrıca elinize kalemler de alabilirsiniz; bunlar renkli olabilir. Bir de dikkat dağıtıcıları kaydetmek için bir boş kağıt da alın.
Süreyi ayarlamak için bir saat kurun. Ve hazırsanız başlatın:
- Şimdi kitabınızı alın ve aktif olarak sesli bir şekilde okuyun.
- Şimdi kitabı kapatın ve kendi kendinize sorular sorun.
- Not tuttuysanız, ya da satırları çizdiyseniz veya üstünü renkli fosforlu kalemle parlattıysanız, onlara göz ucuyla bakarak neler yazdığınızı hatırlamaya çalışın.
Beyninize gelen dikkat dağıtıcı popup’lar olduysa bunları dikkat dağıtan şeyler başlığı altında diğer boş kağıda not edin. Bu egzersizin amacı beynimizi lüzumsuz yere meşgul eden bu dikkat dağıtıcıları yakalamak, not almak ve gereğine göre onları çözümlemektir.
10 Dakika dolduğunda kitabı kapatın. Saati durdurun. Ve odayı terk edin.
Bu ilk gün pratiği alışık olmadığınız bir tarzdır.
Disiplininizi bozan ve sizi lüzumsuz işlere yönelten beyindeki çeldiricilere karşı 3 kural söyleyeceğim:
Birincisi, çeldirici kağıdı kullanın: Beyninizdeki dikkat dağıtıcı şeyler nelerdir, yazın.
İkincisi, süreyi aşmayın: Odada daha fazla kalmanızın bir anlamı yok; kaldıkça konsantrasyon kaybedersiniz. Onun için süre bittiğinde kitabı kapatın ve dışarı çıkın.
Üçüncüsü ise aman ha aman; telefonunuzu odaya asla sokmayın. Anlarsınız işte!
Bu 3 altın kurala uyduğunuz takdirde bir çalışma ortamında en az 45 dakika oturabilir ve odaklanarak beyninizi keskin bir kılıç gibi kullanabilirsiniz.
Bu yetmez; ayrıca sağlıklı bir vücuda da sahip olmalısınız. Bunun için de 3 altın kuralım var:
Birincisi sağlıklı beslenin. Abur cuburdan kaçının. Bol bol su için. Şekeri kesin. (2)
İkincisi, Nitelikli uyuma, beyninizin sadece gıdası değil, süper gıdasıdır. Kaliteli uyuyun. (3) Aslında her gece 7-7,5 saat uyuyabiliyorsanız beyninizin odaklanma ve konsantrasyon gücünü artırmış olursunuz.
Üçüncüsü, egzersiz yapın. Rutin egzersizler vücutta kan dolaşımını düzene sokar. Beyne oksijen taşır. Beyne gelen oksijen odaklanmayı ve konsantrasyonu sağlar. (4)
Her gün yapmanız gereken küçük bir uygulama daha var. Buna bazı insanlar meditasyon diyorlar. Böyle afili büyük kelime sizi korkutmasın; yapılması gereken sadece biraz zaman ayırıp bir şeye odaklanmayı gerektiren bir uygulamadı. Bu meditasyon bir ibadet de olabilir, bir düşünce odaklanması (tefekkür) de olabilir. (5)
Burada yapmanız gereken şudur: Bir şeyi yapıyorsanız ona ikinci bir işlemi karıştırmayın. Bir bardak su içiyorsanız o anda sadece su için. Aynı zamanda TV’ye vb. bakmayın. Bütün gün her ne iş yapıyorsanız, zihninizde, hayal dünyanızda onu yapın; sadece onu yapın. Amaç böyle küçük veya az da olsa konsantrasyon uygulamaları yoluyla odaklanmayı alışkanlık haline getirmektir.
Konsantrasyon alışkanlıkları sizi daha uzun süreli işlerde de konuya odaklı tutar. Uzun sınavlarda başlangıçta konsantre olup sonra bozulması sıkça yaşadığımız bir olaydır. Ama bu türden alışkanlıklar sizi daha uzun süreli odaklanma isteyen işlerinizde başarılı kılar. (6)
Üçüncü ipucu
“Tutku”yla Çalışın
Konsantrasyon ve Odaklanma – Her ne iş yapacaksanız yapın; ister ders çalışmak, ister bir sınava hazırlanmak, isterse evinizde bir tamir işi yapmak; ihtiyacınız olan en önemli şey tutkudur. O işi severek, isteyerek yapmaktır. Yürekten gelen bir istektir bu.
Tutku olmazsa ne olur? İstenmeden çalışılan ders, merak edilmeden okunan kitap veya istenmeden yenen bir yemek size ne kadar keyif verebilir? Mümkün değil; çünkü tutku yoksa beyninizi kilitlediniz demektir. Böyle olup da hala ders çalıştığınızı sanıyorsanız kendinizi kandırıyorsunuz demektir. (7)
Bu nedenle öncelikle beyninizi konu hakkında bilgilendirin. Beyninizin ilgisi çekilsin.
Bir defa odaklanmanın yazma anında daha aktif olduğunu unutmayın.
Okuduklarınızı ebedileştirmek istiyorsanız notlar almalısınız. Bu notlarda da kategoriler oluşturup sizin için en önemliden en önemsize kadar bilgileri sıralayın.
Warren Buffet yazarak konuya odaklandığını söylüyor. Bill Gates kendi kendine küçük şeylere odaklanarak büyük şeylere daha kolay odaklandığını söylüyor. Bunu not alarak yapıyor.
Sonuç olarak size ekstradan ikinci bir üç ipucu daha veriyorum. İçeriğini düşünmenizi istiyorum:
Daha kısa vadeli kararlar verin.
Amacınızı açıkça yazın.
“Hayır” demesini bilin.
