KOÇLUK NEDİR

Koçluk Nedir? Son zamanlarda adı moda kavramlar listesinde yer alan sözcüklerden “koçluk” hakkında neler biliyorsunuz? Psikolojide terapist, kurumlarda danışman, kişiselde mentor, tutor gibi farklı uğraşlarda farklı isimler alan koçluk kavramı, günümüzde hayatın her alanına sızmış durumda. Bunlardan bazıları şöyle: Basket koçu, futbol koçu, kariyer koçu, kendine koç, yaşam koçu, eğitim koçu, öğrenci koçu, hamile koçu, sevgi koçu… vb. cılkı çıkmış bir sürü parlak laflar…

Anadolu’da veya entelektüel dünyada başka kavramlar da var bildiğiniz: Rehberlik, usta öğreticilik, hocalık, abilik, babalık, analık, arkadaşlık, komutanlık…

Söyler misiniz; bunların hepsi koçluğun farklı isimleri değil de nedir? Hatta burçlardan birinin adı bile “koç burcu!” Hem de isim fena değil, tam anlamıyla oturmuş diyebiliriz. Bakın koçların özelliği neymiş: “Koç burcu kişileri oldukça çekici ve etkileyicidirler. Otoriterdirler. İstekleri gerçekleştirme konusunda engel tanımazlar. Aynı zamanda cüretkârdırlar. Karşı tarafı avlaması gereken bir av olarak görürler.” Tamda koçluğu anlatan nitelemeler.

“HAYDİ KOÇUM BENİM!” DİYECEK BİRİNE İHTİYACIMIZ VAR

Koçluk deyince hemen duygusal dünyamız harekete geçer. İş hayatında yeni bir işe başlayanlar, bir yanda korkuyla karışık bir heyecan yaşarken, öte yandan başarma azmiyle de doludurlar.

Kabul etmek gerekir ki, insan yaşamı boyunca içinde doğup büyüdüğü ailesi başta olmak üzere, soracağı, öğreneceği, kendisine liderlik yapmasını isteyeceği birilerine hep ihtiyaç duymuştur. Sırtını sıvazlayıp “Haydi Koçum benim!” diyecek birilerine muhtaçtır. Sizin de böyle bir ihtiyacınız olduysa veya size bu konuda ihtiyaç duyuluyorsa bu yazı sizin için geliyor.

Kişisel Gelişim İçin Koçluk, hedeflenen performansa ulaşmak için, koç ile danışan arasında kurulan planlı bir eğitim ve gelişim ilişkisidir. Kişilerin var olan potansiyellerini koydukları hedefleri doğrultusunda ortaya çıkararak, ulaşılabilir hedeflere ve olasılıklara odaklanan bir gelişim ve öğrenme sürecidir.

İşyerinde Gelişim İçin Koçluk, basit tanımıyla, çalışanları sistematik olarak belirlenen hedef doğrultusunda geliştirme ve yetiştirme sürecidir. Yaşanan problemlerden veya başlanılan yeniliklerden doğan durumları iş tecrübesiyle öğrenme fırsatlarına dönüştürmeyi içerir. Bu öğrenme durumları planlı bir şekilde geliştirilir ve rehberlik edilen kişi bu durumu kabullenirse, ona rehberlik edecek olan koçla birlikte bir öğrenme yolculuğuna çıkmak için hazırlanılmış olur.

Aslına bakarsanız çoğumuz şu fani hayatta ya koç oluyoruz çoğu kez, ya da koyun! (şaka!) ya da koçluk yapılan bir çalışanız. Size kendimle ilgili bir örnek vermek isterim:

KOÇLUK HAKKINDA KİŞİSEL BİR ÖRNEK – BEYİN KOÇU

Ben yazarım; makale, fıkra, dergi yazısı, kitap vb.yazılar yazıyorum. Ancak daha önceleri bir yazının internet ortamında yayınlanması ve bu yazının Google kurallarına göre herkes tarafından fark edilmesi konuları bana oldukça yabancıydı. Hatta makaleye uygun resim koymak, yine makaleye uygun bir video yerleştirmek ve diğer arama motoruna uygun yerleştirmeler yapmak, kısacası meşhur adıyla SEO uygulamalarını bilmek gibi daha teknik konuların yanından bile geçmemiştim. Ama bir “Koç” ile tanıştım, hayatım değişti!

Kim mi o koç?

Hepinizin tanıdığı bir isim. Beyin Koçu…

İpucu yeter, ismi yazının sonunda söyleyeyim.

KOÇLUK NEDİR – KOÇLUK KILAVUZLUK VE BİR EĞİTİM İŞİDİR

Koçluk nedir sorusuna en iyi cevap “Koçluk bir kılavuzluk ve eğitim işidir” ifadesidir. İnsanın koçu olursa öğrenme fırsatları ve öğrenme yolları artar. Koçlar, birlikte çalıştıkları insanların motivasyonu üzerinde güçlü bir etkiye sahiptirler. Esnek organizasyonlarda çalışanların neler hissettiklerini, yeteneklerini nasıl kullanabildiklerini ve potansiyellerini nasıl geliştirdiklerini yakından izleme şansına sahiptirler. Koçluğun doğurduğu fırsatlara ve faydalara baktığımızda şunları sayabiliriz:

Koçluk, insanları geliştirmektir.
Koçluk, deneyimi mümkün olan en iyi avantajdan yararlanmaktır.
Koçluk, insanlara belirli ihtiyaç duyulan becerileri kazandırmaktır.
Koçluk, belirli tutum ve davranışları değiştirmek veya geliştirmektir.
Koçluk, etkin iş performansı için gereken belirli bilgi alanlarını güçlendirmek veya geliştirmektir.
Koçluk, ilgili iş deneyimlerinin, sorunların ve uzmanlığın paylaşılmasına yardımcı olmaktır.
Koçluk, davranışınızın diğer insanlara da etki ettiği önemli yollarla ilgili sistematik ve nesnel geri bildirimler alarak kendinizi hem yönetici olarak hem de onlara yardımcı olarak geliştirmektir.
Koçluk, insanların kendi iş sorunlarını yönetme sorumluluğunu, kendi içlerinde sahip oldukları kaynakları daha iyi tanımasını sağlayarak ve bunu deneyiminize erişmelerini sağlayarak onlara yardımcı olmaktır.
Koçluk, delegasyon fırsatlarını tanımanıza yardımcı olmak ve başkalarını geliştirmek gibi daha önemli şeylere dikkat çekmek için kendinize zaman tanımaktır.

Koçluk, insanların şu anda sorumluluğu olan işlerde daha iyi performans göstermelerine yardımcı olmaktan daha fazlasını yapmayı amaçlamaktadır. Yeni zorluklarla ve yeni insanlarla yüzleşmek; yeteneklerini tam olarak keşfetmek için fırsatlar yaratmak önemli bir koçluk mekanizmasıdır. Büyük insanlar zor işlerin zorluğuyla başa çıkmayı istiyorlar ve bunu gerçekleştirme sürecinde de paylaşmak istiyorlar. Koçluk, her zaman üstlenmeniz gereken bir şeydir. Bu, insanlara empoze ettiğiniz bir şey değildir, fakat sizin ve diğerlerinin, diğer şahısların kişisel gelişimi ve kişisel gelişime olan bağlılığını artırma ve teşvik etmenin ana amacı olduğu bir ortak girişim biçimindedir.

Koçlukla ilgili en iyi örneklerden biri, başrolünü Samuel L. Jackson’un oynadığı “Coach Carter” filmi. Jackson bir okulun basketbol takımının koçu. Bu takımda oynamak isteyen öğrencilerin okul başarı puanları 4 üzerindeen en az 2,3 olmak zorunda….

BAŞARILI BİR KOÇ OLMALISINIZ!

Fırsatları belirleyin!

Kişinin yeni zorluklardan veya deneyimlerden hangi şekillerde faydalanabileceğini bilmesi gerekir. Bu bir fırsatçılık değil, sadece bir fırsattır. Bir uygulamada kendi zafiyetimizin üstesinden gelmek için, hem koçluğun gerekliliklerine sadık kalarak hem kişisel güveni ve performansı arttırmak gerekir.

Hedefleri netleştirin!

Hedefleri açıklığa kavuşturmak için, kullanılacak en uygun önlemleri belirleyin. İdeal olarak bunlar görünür, somut ve planlı olmalıdır.

Zamanlamayı doğru yapın!

Planlanan sonucu elde etmek için, hedefe ulaşmanın ne kadar zaman alacağını öngörün. Devam eden ilerlemeyi değerlendirmenin, sürekli gözden geçirmenin bir temeli olarak, yüksek düzeyde bir motivasyon sağlamak için bir dizi kilometre taşını kabul edin. Bir sonraki kilometre taşına giden her adımın boyutunu hesap edin.

Taktiklerde anlaşın!

Kişi başarıya ulaşmak için nasıl gidecek? Bunu kendiniz yaparak yardımcı olabilirsiniz (İnsanlar, bir şeylerin nasıl yapılması gerektiğine dair bir model olarak sizi gözlemleyerek bazı önemli konularda sizden etkili bir şekilde öğrenebilirler). Ayrıca, gözlemlediğinizde uygun davranışı ödüllendirerek önemli bir değişiklik yapabilirsiniz.

Aşağıdaki temel konuları kapsayan net bir plan geliştirin. Bunun için şu soruların cevaplarını verebilmelisiniz:

Kendin ne yapabilirsin?
Ben de dahil olmak üzere başka insanlar yardım etmek için neler yapabilir?
Bunu nasıl yapacaksın?
Bu etkinliğe kimler dahil olacak?
Hangi yöntemler kullanılacak?
Acil durum planlarına sahip misin?

Süreci izleyin!

İlerleme nasıl tanınacak? Nasıl ölçülecek? Öğrenmenin bazen yapılmakta olan hatalara yol açtığını akılda tutarak, kişinin öğrenmeye olan gereksinimine karşı hesap verebilirliğini dengeleyin. Sistematik raporlamayı planlayın ve bunun gerçekleşmesi için açıklık ve açıklık ortamı yaratın.

Gözden geçirin!

Elde edilen ilerlemeyi tanımlayın. Diğer zorlu görevlerde yer alan öğrenmeyi pekiştirin ve geliştirin.

Geri Bildirim Verin!

Başarıları vurgulama ve başarısızlıkla ortaya çıkan sorunları çözmek için sürekli geri bildirim alın. Bunun yanında, kendi koçluk performansınız hakkında da uygun şekilde geri bildirim alın.

Dinleyin!

Sözcüklere, tonlara ve davranışlara dikkat ederek dinleyin!
Güven ve açıklığı arttırmak, görüş almak ve anlatmak için dinleyin.
Anlayışınızı kontrol etmek ve birilerinin fikirlerini yeniden ifade ettiğiniz ayna tekniğini kullanarak dinleyin.

İnşa edin!

İnsanların düşünce yapılarını inşa edin. Bunun için, onlarla ilgili neyin yanlış olduğunu değil, neyle ilgilendiğinizi söyleyin.• Yargılama yapmaktan veya suçlama yapmaktan kaçının.• Fikir ve görüş isteyin.• Kişiyi inşa edin.

SONUÇ: BİR KOÇUNUZ OLSUN

İnsan yaşamı boyunca öğrenmeye muhtaçtır. Bazı konular vardır, kendi başınıza öğrenemezsiniz. Kendi başınıza yapmaya kalksanız maliyeti pahalıya patlayabilir konular, işler vardır. İdeal olanı öğrenme gerçekleşirken az maliyetle büyük sonuçlar almaktır. Bunu ancak o konuda uzman bir koç ile gerçekleştirebilirsiniz.

Yazının başında söz ettiğim gibi, ben de öyle yaptım işte! O halde açıklıyorum, internette SEO uygulamaları konusunda bana yol yordam gösteren beyin koçum Türkiye’de beyin ve beyin temelli eğitimler denince akla ilk gelen isim olan Melik Duyar’dır.

Peki, size, alanınızla ilgili eğitim verip yol gösteren koçunuz kim?