Kitap Türleri – Çocukluğumuz çizgi roman türü kitapları okumakla geçti. Okunacak kitap oranının çok düşük olduğu o yıllarda, ne hikmetse, “Yüzbaşı Tom; Tommiks”, “Teksas”, “Baltalı İlah Zagor” vb. kitapçıklar oldukça yaygındı. Bu kitaplardan bir sandık dolusu kitabım vardı; okuduktan sonra da 25 kuruş karşılığında okumaya kiraya veriyordum.
İtalyan çizgi roman olarak adlarını şimdi hatırlamadığım aşk kitapları da vardı. Bu kitaplar karakalemdi ve konuşma baloncuklarıyla romanı okuyabiliyordunuz. Roman, dediğim gibi, tamamen görseldi, yazılar da baloncuklardaydı.
Erken gençlik dönemimde okuduğum bu kitaplar Amerikan tarihini kendi lehine anlatan emperyalizmin bir öncüsü olabilir miydi; sanırım böyle amaçları olabilir. Ancak kendi tarihimizden ve kültürümüzden de böyle eserler yoktu. Suat Yalaz’ın benzer şekilde “Fatih’in Fedaisi: Karaoğlan” kitabı vardı.
Kendi tarihimizden aparılmış roman veya başka tür kitaplar kütüphanelerin tozlu raflarında çokça bulunmasına rağmen yaşadığımız yerde bunları bulmak da bir hayaldi.
Lise yıllarımızda edebiyat dersinin zorlamasıyla Türk klasikleri diyebileceğimiz Tanzimat ve Meşrutiyet dönemi edebi kitaplarından da okumuştuk. Ne yalan söyleyeyim, çizgi romanların verdiği tadı bu kitaplarda bulamamıştım. Bunda belki de “zorla okuma” veya notla değerlendirme tehdidi etken olmuş olabilir. Aslında bu kanayan bir yaradır ve çocuklar şimdi de bu kitapların isimlerini sınavda çıkacak diye ezberliyorlar ve sınav sonrası unutup gidiyorlar.
Yetişkinlik dönemimizde bizim kuşağımız için okunması zor kitap olmamasına rağmen, zaman içinde dil değişimleri ve eski kelime ve kavramlara yabancılaşma o dönem yazılan kitapların yeni nesillerce okunmasını zorlaştırıyor.
Bugün ülkemizde okuma oranı artarken, basılı veya dijital ortamlarda kitap okuma sevdası büyüyor. Ancak yine de Türk klasikleri denilebilecek “Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemi” basılan kitapları okumakta güçlük çeken bir nesil var. Bunun iki nedeninden biri, nesillerin farklılaşmasından kaynaklanan dil değişimleri, diğeri ise kitap içeriklerinin kendini okutmaktan uzak kalması, ilgi çekmemesi denilebilir
Kararlı Okuyucu Olabilmek
Kitap Türleri – Okumak alışılmış ve eğlenceli olabilir; ancak bazı kitapların sonunu getirmek, yani sonuna kadar okumakta zorlanıyor olabilirsiniz. Bu yazıda sizin gibi kararlı okuyuculara seslenmek istiyorum. Eğer bu makaleyi sonuna kadar okursanız, diğer tüm kitapları da sonuna kadar okuyan birisiniz demektir. Eğer kararlı bir okuyucuysanız, başarmanız gereken bir meydan okuma gibi görevleri üstlenebilirsiniz.
Bitirilmesi kolay kitapların iki özelliği vardır:
Biri, karmaşık konuları kolay ve anlaşılır bir şekilde ele alıyor olması;
İki, verilen mesajları ve ana fikri, okuyucunun kolay anlamasıdır.
Ne olursa olsun, kitapları tamamladıktan sonra kendinize bir içerik ve başarı duygusu vermek için okuma deneyimini üstlenebilirsiniz.
Bazı kitapların neden okunmasının zor olduğunu ve en verimli ve mükemmel okuyucuları bile zorlayan kapsamlı bir listeyi keşfetmek için okumaya devam edin.
Kitap Türleri Kaça Ayrılır?
İnternet kitap satış sitelerinin sayfasına girdiğinizde sayfanın sağında veya solunda kitap türleri sıralanır. Bunlardan ortak olan dağılım şu şekildedir:
Anı
Anlatı
Araştırma-İnceleme
Bilim
Biyografi
Çizgi Roman
Deneme
Edebiyat
Eğitim
Felsefe
Gençlik
Gezi
Hikâye
Hobi
İnceleme
İş Ekonomi – Hukuk
Kişisel Gelişim
Konuşmalar
Masal
Mektup
Mizah
Öykü
Polisiye
Psikoloji
Resimli Öykü
Roman
Sağlık
Sanat – Tasarım
Sanat- Müzik
Sinema Tarihi
Söyleşi
Şiir
Tarih
Yemek Kitapları
Kitap Türlerinin Özellikleri Nelerdir?
Roman
Genellikle insanların maceralarını, ruhsal dünyalarına yaptıkları yolculukları, toplumda yaşanmış bir olay veya toplumsal bir olguyu, insanlar arasındaki ilişkileri veya iletişimi anlatan düzyazı türü kitaplardır.
Biyografi
Biyografi bir kişinin hayatını ele alan edebiyat türüdür. Bu kitaplarda yazılanlar gerçek yaşanmışlıklar olduğundan etki oranı da bir hayli fazladır.
Anı
Yazar kendi yaşantısından örneklere yer vererek anlattığı yazı türüdür. Günlük yaşanılan olayların yazarın ağzından aktarılır.
Hikâye
Bu kitap türü genellikle çocuklar için sanılsa da her yaş grubuna hitap eden kitaplar da çok fazladır.
Şiir
Adından da anlaşılacağı gibi kitabın tamamında şiirler yer alır. Şiirlerin konusu aşk veya komedi türü olabilir.
Bilgi kitapları
Bu kitap türü bilgi vermeyi amaçlar. Bir konu hakkında insanlara bilgi aşılar. Genellikle kavramsal ifadeler bulunur.
Gezi kitapları
Yazar gezip gördüğü yerleri eserlerinde yer verir. Bu tarz eserlerde betimler. Anı kitaplarına benzer.
Çocuk kitapları
Çocukların gelişimini sağlamak, duygu ve düşüncelerini geliştirmek, zihinlerini daha yüksek noktaya çıkarabilmek gibi konuları ele alan kitap türleridir. Bu kitaplar, okul öncesinden geç çocukluk dönemine kadar yaş kategorilerine göre çocuklara hitap eder.
Dini kitaplar
Dini anlatan; dini metinleri yorumlama, çıkarımlar yapma veya ahlaki değerleri anlatan kitaplardır.
Kitap Türleri Örnekleri
Fantastik Kitaplar
Alice Harikalar Diyarında (Lewis Carroll)
Peter Pan (J.M. Barrie)
Pinokyo (Carlo Colladi)
Oz Büyücüsü (Frank Baum)
Macera Kitapları
Esrarlı Ada (Jules Verne)
Yalnız Efe (Ömer Seyfettin)
Korkusuz Kaptanlar (Rudyard Kipling)
Talihsiz Serüvenler Dizisi (Lemony Snicket)
Bilim-Kurgu Kitapları
20.yüzyılda Paris (Jules Verne)
Seçilmiş Kişi (Lois Lowry)
Frankenstein (Mary Shelly)
Psikolojik Kitaplar
Büyük Umutlar (Charles Dickens)
Fareler ve İnsanlar (John Steinbeck)
Kumarbaz (Dosteyevski)
Sol Ayağım (Christy Brown)
Genel Kültür İçin Hangi Tür Kitaplar Okunmalı?
Kültür – Terry Eagleton
Çizgibilim Serisi Seti (10 Kitap) – Kolektif
Mitoloji 101 – Kathleen Sears
50 Fizik Fikri – Kolektif
Resimler Nasıl Okunur – Liz Rideal
Büyük Sorulara Kısa Yanıtlar – Stephan Hawking
Madde ve Bilinç – Paul Churchland
Virüs Gezegeni – Carl Zimmer
Batı Dünyasında Okunması Zor Sayılan Kitaplar
Kitap Türleri – Aşağıda sayılan kitaplar Batı dünyasında okunması en zor kitaplar olarak ünlenmiştir.
“Ses ve Öfke” – William Faulkner
Ses ve Öfke, bilinç akışı da dahil olmak üzere çok sayıda anlatı stilini uygulayan bir romandır.
Kitapta üç farklı anlatıcı ve yazarın üçüncü tekil şahıs ağzından anlattığı bir bölüm bulunmaktadır. Birincil anlatıcı, onu doğrusal zaman işlemeyi karmaşıklaştıracak şekilde etkileyen bir zihinsel engele sahiptir.
Sonuç olarak, aynı cümlelerde geçmiş ve şimdiki olaylar arasında gidip gelir. Sonuç olarak, kitapların okunması özellikle kolay değildir, çünkü derin bir dikkat gerektirir.
“Canterbury Masalları” – Geoffrey Chaucer
Canterbury Masalları, yazarın ilk olarak 1400’de yayınladığı bir kitap. Shakespeare dilinin çağdaş İngilizceyi kapsadığını keşfettiğiniz okumalarından biri.
Geoffrey Chaucer’ın orijinal koleksiyonlarını okumak o kadar zahmetli ki, uzmanlar onları okuyup tercüme etmek zorunda kaldı.
“Yüzyıllık Yalnızlık” – Gabriel Garcia Marquez
Yüzyıllık Yalnızlık, elli yıl önce ünlenen klasik bir romandır. Hikâye, geniş kapsamlı bir aile destanıyla yedi farklı nesli tasvir eden Buendia klanının etrafında dönüyor. Aynı zamanda, özellikle isimleri paylaştıkları için takip etmesi zor olan bir aile ağacıyla karmaşık bir zaman çizelgesine sahiptir.
Kitapta diyalog yok, bu da okumayı oldukça zorlaştırıyor.
“Yerçekimi Gökkuşağı” – Thomas Pynchon
Kitap, kuantum mekaniği, kitle imha ve spekülatif metafizik dahil olmak üzere anlaşılması oldukça zor konular içeriyor.
Gravity’s Rainbow’un yazarı ayrıca serbest akışlı bir tarz ve geçmişe dönüşler kullanıyor. Esasen, eleştirmenler bu literatüre kitabın karmaşıklığını açıklayan postmodernist bir roman olarak atıfta bulunur.
“Kadın Adam” – Joanna Russ
The Female Man’deki sayısız anlatıcı, onu zorlu bir okuma yapan yönlerden biridir.
Bu kadar çok anlatıcı olduğu için, her bölümde takip etmeyi zorlaştıran belirgin bir bakış açısı değişikliği geliyor. Bakış açısının sürekli değişmesi, yer ve zamanda kafa karıştırıcı değişiklikler de yaratır.
“Çiçeklerin Leydisi” – Jean Genet
Our Lady of the Flowers, son derece şiirsel bir dili argoyla bir araya getiren özgürce akan bir roman. Kitabın orijinal Fransızca versiyonu dinlemek için zarif (hatta) lirik olsa da, takip etmesi zor bir okumadır.
“Moby Dick: Beyaz Balina” – Herman Melville
Bir balina araştırma meraklısı mısınız, bir okyanus kaşifi misiniz, yoksa genel olarak, ulaşılamaz olanın zorlayıcı peşinde koşma kavramıyla ilgileniyor musunuz? O zaman henüz keşfetmediyseniz Moby Dick okuma listenizde olmalı.
Roman gerçekçi bir üslupla ifade edilen ayrıntılı bir anlatımla başlar. Bununla birlikte, birkaç bölümden sonra yazar, felsefe ve macera anlatısını karma bir şekilde birleştirir. Ayrıca lirik figüratif bir üslup kullanır.
“Varlık ve Zaman” – Heidegger
Varlık ve Zaman, varoluşçu felsefe, hermeneutik ve yapısökümcülük kavramlarını kapsar. Bununla birlikte, aynı ideallerin kesin ve açık bir şekilde açıklanmasını istiyorsanız, kitabı okumak istediğiniz kadar yardımcı olmayabilir.
Yazarın felsefeyi ne kadar yoğun dile getirdiğinden dolayı kitabı bağımsız olarak işlemek zordur.
“Ulysses” – James Joyce
Ulysses, paralel anlatımıyla 730 sayfalık kurgusal bir hikayeyi kapsar. Bir kişinin bir gün içindeki deneyimlerini kaydederken, okurken kendi başınıza çözmeniz gereken birden çok durum oluşturur. Kitap okuması en zor olanlardan biri olabilir, ama eğlencelidir.
“Sihirli Dağ” – Thomas Mann
Sihirli Dağ, başlangıçta Almanca yazılmış ve daha sonra İngilizceye çevrilmiş ve yayınlanmış evrimsel bir romandır. Kitap, bir tüberküloz revirinde kuzenine sosyal bir çağrı yapan ve (mühendis) rahatsızlığı olduğunu keşfeden bir Alman mühendis hakkındadır.
Bu nedenle sanatoryumdaki kalış süresini Birinci Dünya Savaşı’nın patlamasına kadar uzattı. Kitap 700 sayfa uzunluğundadır. Ancak monoton ve sıkıcı bir hal aldığı için okuyucu yoruluyor.
“Silmarillion” – JRR Tolkien
Silmarillion , okuyucuya Tolkien’in dünyasının yoğun ve kapsamlı bir efsanevi arka planı ve tarihi sunan bir kitaptır. Modern eleştirmenler kitabı okumak için çok eski ve ürkütücü olarak nitelendiriyor.
Ancak, tüm zamanların en fantastik edebiyatının bir parçasını oluşturduğu için okumaya çalışmaktan vazgeçmemelisiniz.
“Beni Asla Bırakma” – Kazuo Ishiguro
Beni Asla Bırakma, insan klonlama fikrine odaklanan ve kopyaların da duygusal bir durum geliştirebileceğini iddia eden distopik bir bilim kurgu romanı.
Kitap, sürecin ahlaki ve etik sonuçlarını dikkate almadan bilimsel bir araştırmaya karışmaktan kaynaklanabilecek zorlukları ve tehlikeleri araştırıyor.
Roman 288 sayfadan daha kısa olmasına rağmen, yazar insan klonlama kavramını açıklamak için kullandığı birçok kelimeyi oluşturduğu için hala kafa karıştırıcı olmayı başarıyor. İçinde bulunduğu toplumun doğasına ilişkin bir bağlamdan yoksun olduğu için bir okuyucunun hikayeyle ilişki kurması zordur.
“Ruhun Fenomenolojisi” – George Wilhelm Friedrich Hagel
The Phenomenology of The Spirit’in yazarı, kitabı ilk olarak 1807’de Almanca olarak yazdı ve İngilizce versiyonu 1910’a kadar yayınlanmadı.
En önemli özelliklerinden biri, kitabın ağırlıklı olarak felsefi olması nedeniyle belirli bir olay örgüsünden yoksun olmasıdır. George Wilhelm Friedrich Hagel, kitabı, ilahiliğin yaratılışına dair teorik bakış açısını sunmak için kullandı ve burada onun geçmiş yerine gelecek etrafında döndüğünü ortaya koydu.
Okuyucular, 640 sayfaya kadar kapsanan benzersiz felsefi fikirleri nedeniyle metni okumayı zor buluyor. Yazarın konuyla ilgili fikirlerinin çoğu, konuyla ilgili geleneksel yaklaşımla çelişiyor ve çoğu okuyucunun konuyu anlamasını zorlaştırıyor.
“Gösteri Toplumu” – Guy Debord
Orijinali “La Société du Spectacle” olarak bilinen kitap felsefidir ve başlangıçta Fransızca olarak yayınlandı.
Gösteri Toplumu, doğru bir şekilde uygulanan toplumsal deneyimin yerini aldığı ve salt bir tasvire indirgendiği bir topluluğun genişlemesinin izini sürer.
Kitap kısadır ve yoğun bir nesir içerdiğinden herkesin bildiği gibi zordur. Hikâyeyi anlamak için Marksizm idealleri olan komünizm, felsefe ve sosyalizm hakkında derinlemesine bilgi sahibi olmanız gerekir.
“Underworld – Yeraltı Dünyası” – Don DeLillo
Soğuk Savaş döneminin zorluklarını güçlü bir kurgu çalışmasıyla araştıran mükemmel bir postmodern romandır. Kitap, doğrusal olmayan bir zaman çizelgesi nedeniyle okunması zor bir üne sahiptir.
Yeraltı Dünyası, 1950’lerden 1990’lara, karışık temalar ve uyumsuz karakterlerin bir listesini kullanarak modern tarihsel olaylara atıfta bulunan bir olay örgüsü ile atlar.
Bazı Kitapların Okunmasını Zorlaştıran Nedir?
Kitap Türleri – Bu makaledekiler gibi bazı kitaplar söz konusu olduğunda, okuma yeterliliğinizin bir önemi yoktur. Bu kitapları okumak kadar anlamak da zordur.
Bir kitabın okunmasının zor olduğunu nasıl anlarsınız? Sayfaları okumaya başladığınızda ve kitabın içeriğini anlamaya çalışırken düşüncelere daldığınızda, muhtemelen okunması zor bir kitapla karşı karşıyasınız demektir.
Bir kitabı okumayı zorlaştıran özelliklerden bazıları şunlardır:
Kitap beklediğinizden daha uzun ve son derece ve gelişigüzel bir şekilde uzatılmış bir hikayeye sahipse. Bazı kitapların kapsamlı son notları ve dipnotları olan 1000’den fazla sayfası olabilir.
Kitap birden fazla hikayeyi birleştiriyorsa takip etmesi oldukça zor olabilir. Örneğin bazı yazarlar, okuyucunun kafasını karıştıran farklı karakterlerden çeşitli hesaplar içerecektir.
Okuyucu kitabın belirlenen dönemine aşina değilse bu okumayı zorlaştırabilir. Örneğin, bir yazar aynı cümle içinde hem geçmişte hem de şimdiyi anlatabilir.
Kitabın dili anlaşılmıyorsa veya karmaşık terminoloji içeriyorsa Okuyucu bunu okumakta zorlanabilir.
Sonuç: Dağı aşmak zor da olsa, bir yolu vardır.
Bir kitabın zor olması, onu okumanın emeğinize değmeyeceği anlamına gelmez. Kendinize memnun etmek için mücadeleyi üstlenebilirsiniz. Ayrıca, bu tür kitapları okumak, halihazırda olduğunuzdan daha iyi bir okuyucu olmanıza yardımcı olabilir.
