Kendini Gerçekleştirme Nedir? “Kendini gerçekleştirme” kavramını psikoloji dünyasına armağan eden Maslow’dur. Hümanist psikolojide orijinali “Self-Actualization” olan kavram sözlüklerde şöyle tanımlanmışlardır:
Psikoloji Sözlüğüne göre “Kendini Gerçekleştirme Nedir?” sorusunun cevabı şu şekildedir: “Kişinin potansiyelini ve becerilerini tam olarak fark etmesi, bunları en üst düzeyde geliştirmesi, hayatı tam olarak yaşaması, hayattan zevk almasıdır. Maslow’a göre kendini gerçekleştirme, fizyolojik gereksinimler, güvenlik, sevgi, birlikte olma ve öz-değer karşılandıktan sonra yerini alır. Amerikalı psikolog Carl Rogers (1902-1987)’a göre, tüm insanlarda doğuştan gelen bir büyüme ve kendini gerçekleştirme eğilimi vardır.”
***
Cambridge sözlüğü ise bu kavramı, “Bir insanın, tüm yeteneklerini gerçekleştirme isteği” şeklinde tanımlar.
***
Ekşi Sözlük ise kavramı, yaşanılan ve bize özgü hayata indirgeyerek anlatır:
“-Niye bıraktın mesleğini Muhsin; resimle, sanatla geçinebilecek misin bir ömür?”
“-Önemli olan bu değil Nihal! Her şey Kendimi gerçekleştirmek için; bu dünyaya bir iz bırakabilmek, gelecek nesillere bir tarz bırakmak; anlıyor musun?”
“-Neyse, ben daha vergi dairesine gideceğim; ödemem gereken borçlarım var.”
***
Son olarak, “Kendini gerçekleştirme” kavramını, ihtiyaçlar hiyerarşisinin beşinci ve en üstteki konuma yerleştiren Maslow’dan dinleyelim:
“Kendini Gerçekleştirme, organizmada yaratılmış olan her ne varsa, onların amaçlarına uygun bir şekilde doğru bir biçimde içsel olarak gerçekleşmesi ve büyümesidir. ”
Maslow sağlıklı insanlar üzerinde çalışırken, çoğu psikolog hasta ruhlar üzerinde çalıştı. Oysa kendini gerçekleştirme sağlıklı beyne sahip insanların başarabileceği bir hedeftir.
Kendini gerçekleştirme; temel psikolojik ihtiyaçlar olan güvenlik, güvenirlik, sevgi, ait olma ve kendine güvenin toplamını açıklar. Maslow piramidindeki en üst seviyedir.
MASLOW’UN TEMEL PRENSİPLERİNİ HATIRLAYALIM
- Normal insan kişiliği; birlik, bütünleşme, tutarlılık uyum ile kuşatılmıştır. Sistem ve organizasyonel yapı doğaldır; düzensizlik ise patolojiktir.
- Organizma, bölümlere ayrıştırılarak analiz edilebilir, ancak hiç bir parça tek başına çalışamaz. Bütündeki uyum ve güzellik parçalarda bulunmayabilir.
- Organizmayı harekete geçirmenin itici ve çekici gücü kendini gerçekleştirmedir. İnsanlar sürekli olarak kendi iç potansiyellerini gerçekleştirme eğilimindedirler.
- Dış çevrenin normal gelişim üzerindeki etkisi minimumdur. Organizmanın potansiyeli, eğer uygun bir ortam tarafından bu potansiyelin kullanımına izin verilirse, organizma sağlıklı ve bütüncül kişiliği üretecektir.
- Davranışı anlamanın en iyi yolu, davranışı sergileyenin içsel formlarını anlamaktır. İnsanın kurtuluşu davranışçı ekolde veya psikanalizde bulunmaz.
- Değer, bireysellik, bilinç, amaç, etik ve insan doğasının yüksek alanlarına dair sorularla ilgilenmeliyiz.
- İnsan temelde temiz, iyi ve dürüsttür.
- İnsan, insandır; şeytan değildir.
- Psikopatoloji genel olarak temel niteliklerimizin inkar edilmesinden ve buna bağlı hayal kırıklığından kaynaklanmaktadır.
- Dört temel gereksinim karşılandıktan sonra beşincisi olan “kendini gerçekleştirme” doğal olarak ortaya çıkar.
- Kişi yapması gerekeni yapamazsa veya olması gereken olamıyorsa bundan rahatsızlık duyacaktır.
- Müzisyen müzik yapmalıdır. Ressam resim yapmalıdır. Şair şiir yazmalıdır; kısacası insanlar olmaları veya yapmaları gerekenleri yapmalıdırlar. Yapamazlarsa veya bir şekilde engellenirlerse doğayla mücadele etmek gibi ters tepecektir.
KENDİNİ GERÇEKLEŞTİREN İNSANLARIN ÖZELLİKLERİ
Kendini gerçekleştirme sürecine giren insanların, ortalama insanlardan daha farklı özellikler taşıdığı bilinmektedir. Bu insanlar psikolojik açıdan sağlıklıdırlar. Dengeli ruh hali, problem çözme odaklı, pozitif iletişim sahibi neredeyse “mükemmel” bir karakterin etrafını çizmiş oluruz.
—– Sponsor Bağlantı – Sponsor Bağlantı —–
ÜCRETSİZ BEYİN EĞİTİMİ
—– Yazının Devamı – Yazının Devamı —–
Gelin kendini gerçekleştiren insanların özelliklerine kısa özetler olarak bakalım:
- Gerçekçidirler.
- İlişkilerinde rahattırlar. Bunu, yaşamın tüm alanlarına yaymışlardır.
- Kendini gerçekleştiren insanlar tehdit edilemez, çünkü korkmazlar.
- Gerçeği görmeleri için akıl yürütme yetenekleri üstündür. Mantıklı ve verimlidirler.
- Gerçeği olduğu gibi algılayıp içinde bulundukları ortama, içinde bulundukları koşulları önyargısız, oldukları gibi algılarlar.
- Daha derin kişiler arası ilişkiler kurabilirler. Kendini gerçekleştiren kişi herkese karşı sevgi ve sempati duyabilirler.
- Yaşamdan gerçekten doyum alırlar.
- Özerk bir yapıları vardır.
- Çevrelerinden bağımsızdırlar.
- Temel gereksinmelerini gidermiş oldukları için kişisel psikolojik büyümelerine yönelik güdülerine uygun davranırlar.
- Yaratıcıdırlar. Kendilerine güvenleri tam olduğu için hemen düşünüp, üretebilirler.
- Sıklıkla doruk yaşantılar geçirebilirler. Doruk yaşantısı ile yaşantısının anlama kavradığı coşku dolu anlardır.
- Kendiliğinden, doğal davranırlar.
- Kendileri dışında sorunlarla da ilgilenirler.
- Amaçlar ve araçlar arasındaki uygun ayrımları yapabilirler.
- Yalnız kalabilme gücüne sahiptirler.
- İnsanlarla birlikte olmaktan hoşlanırlar, ancak toplumsal kalıplara karşı çıkarlar.
- Demokratik değerler ve demokratik tutumlara sahiptirler.
- Amaçlar ve araçları, iyilerle kötüleri ayırt etme yetileri yüksektir.
- Felsefi, ince, kibar ve dostça mizah yaparlar.
- Kültürlenemeye karşı dayanırlar; hiçbir farklı kültürü de hor görmezler.
- Kendilerini kusurlu gördükleri için acı, geliştirmek için sevinç duyarlar.
—– Sponsor Bağlantı – Sponsor Bağlantı —–
BEYİN TEMELLİ EĞİTİMLER
—– Yazının Devamı – Yazının Devamı —–
ZİRVE DENEYİMLERİ VE KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME
Kendini gerçekleştirme nedir sorusunun bir yanıt da Maslow’dan geliyor. Maslow, yapmış olduğu psikolojik deneylerde, deneklerinden hayatlarının en harika deneyimlerini düşünmelerini istedi. Bu anların en mutlu anlar, hatırlandıkça haz veren anlar, özlenen anlar, yaşamaktan ya da müzik dinlemekten kaynaklanan anlar olmasını istedi. Ya da aniden bir kitap yazarak ya da resim yaparak birden zirveye çıkma anında duyulan haz anları, popüler olma anları gibi… bu tarz anıları hatırlamalarını istedi.
Buna “zirve deneyimleri” adını verdi.
Zirve deneyimleri yaşayan insanlar, diğer insanlara göre herkesin yanında kendilerini daha özgür hissederler, daha sosyaldirler, daha entegre bir iletişime sahiplerdir, daha fazla doğaçlama yapabilirler; daha az boş zaman geçirirler, daha fazla bakış açılarına sahiptirler, daha fazla kendi kararlarını verirler.
Zirve deneyimleri yüksek olan kendini gerçekleştirmiş insanlarda şu belirtiler açıkça görülür:
- Nevrotik semptomları yoktur.
- Kendilerini sağlıklı görürler.
- Diğer insanların iyi gözle bakmadıkları insanlara karşı onların bakış açılarını değiştirirler.
- Dünyaya bakışı değiştirirler.
- Yaratıcılık, kendiliğindenlik ve ifade özgürlüğünü özgürce yaşarlar.
- Deneyimlerini hatırladıkça onları yeniden yaşama eğilimine sahiptirler.
- Hayatı genel olarak daha değerli görürler.
Kaynaklar
http://sps70.org/SelfActualization050612.pdf
https://www.coachingunity.co.za/Maslow%20Self%20Actualising%20Needs%20Analysis.pdf
https://www.goodtherapy.org/learn-about-therapy/issues/self-actualization