isimler-yüzler Hafızası – Hafızanız 10.000 Yüzü Veya Daha Fazlasını Depolayabilir. Şöyle bir soru ile başlayalım. Hafızanızda kaç tane “yüz” var? Bu yüz rakamsal 100 değil, bildiğimiz “sima”. Sosyal bir varlık olarak insan, diğer insanların isimlerini de bilmesi gerektiği gibi, yüzlerini de isimleriyle birlikte hatırlaması gerekir. Yüzleri isimleriyle birlikte hatırlamak demek, insanlara verdiğimiz değerin bir göstergesi demektir. Bir insana ismiyle hitap edin, görün. Hem de size karşı daha fazla saygıda bulunacağından kaygınız olmasın.
isimler-yüzler hafızası – Çocukluğunuzda anne ve baba tarafından olan akrabalarınızı düşünün! Bunlar sizin seçiminiz değildi. Sonra; okul arkadaşlarınızı ve hayata atılıp genişleyen dost çevrenizi ve iş arkadaşlarınızı düşünün! Bunların çoğu sizin seçimlerinizle dünyanıza girmiş isimlerdi. Başka? İzlediğiniz binlerce filmi, televizyon ve internet üzerinden tanıdığınız ünlü veya ünsüzleri de ekleyin! Bu kadar insan, bu kadar isim; ileriki yaşlarınızda bu kişileri yeniden gördüğünüzde tanıyabilecek misiniz? Evet, tanıyabilirsiniz; çünkü beyninizdeki isim-yüz hafızasının kapasitesi bu rakamlardan çok daha yüksektir.
Araştırmalar Ne Diyor?
Bu konuda yapılan bir çalışmada, araştırmacılar insanların hatırladıkları yüz sayısı konusunda bazı bulgulara ulaştılar. Bulgular, yaşları 18 ila 61 arasındaki 25 kişilik küçük bir grupla yapılan çalışmadan elde edildi. Bu gruptan elde edilen yüz sayısı ortalama 5.000 ve 10.000’e kadar çıkmaktaydı.
Bilim insanları, katılımcıların şahsen tanıdığı insanların yüzlerini ve ünlü kişilerin yüzlerini tanıma yeteneklerini test ederek, katılımcıların ortalama olarak 5.000 yüzün kendilerine “aşina-tanıdık geldiği” olarak tanımlayabildiklerini tespit etti.
Çalışmada katılımcılardan, yüzlerini hayal edebilecekleri veya şahsen gördüklerinde kolayca tanıyabilecekleri insanların listesini yapmaları istenmiştir. Bilim insanları deneklerden, binlerce fotoğraflar arasından ünlü insanları tanımalarını istedi.
Bilim insanları, katılımcıların bildiklerini söyledikleri yüzleri incelediklerinde “ismi hatırlama ile görselini hatırlamanın birbirinden ayrılabilir” olduğunu söylediler.
isimler-yüzler – Çalışmanın bulgularına göre, yüz tanıma yeteneğinin bireyler arasında büyük farklılıklar gösterdiği ortaya çıktı. Bazı insanlar 1000 kadar az sayıda yüzü, bazıları 10.000 kadar çok sayıda yüzü hatırlayabiliyordu. Bazıları diğerlerinin yüzleri tanıma çabası içinde bulunduğu süreden daha uzun bir süre harcamasına rağmen zorlanıyordu.
İsimler – Yüzler – İnsanların isimleri unutup yüzleri daha hızlı hatırladıkları belirlenmiştir. İsimler, yüzlerle görselleştirilmediği zaman hatırlanması zorlaşmaktadır. Bu konuda aykırı bir isim Brad Pitt (miş!). Aktör Brad Pitt 2013 yılında verdiği bir demeçte, daha önce tanıştığı insanların yüzlerini hatırlamakta zorluk çektiğini, ama isimleri hatırladığını söyleyen bir röportaj verdi. Tabii bu bir espriydi.
Prosopagnosia kavramını hatırladınız mı?
isimler-Yüzler – Daha önceleri sayfalarımızda, yüz körlüğü olarak da bilinen prosopagnosia adı verilen bir durumun yüz tanımayı engellediğine ve milyonlarca insanı etkileyebileceğine ilişkin yer vermiştik. Bakınız: PROSOPAGNOZİ (YÜZ KÖRLÜĞÜ) HASTALIĞI NEDİR?
Scientific American’a göre, araştırmalar insanların yüzleri tanımalarını sağlayan mekanizmaların kültürlere göre değişebildiğini belirtmektedir. Bunun nedeninin “yüz körlüğü” olarak tanımlanmaktadır. Yüz Körlüğü, insanların başka bir ırktan olanları seçebilme ve tanımada zorluk çekmesidir. Nitekim bu araştırmada da farklı ırktan insanları seçebilme yüzdesi düşük çıkmıştır.
Gerçekten de farklı ırktan birçok insanı bir arada gördüğümüzde, bunların hepsinin birbirinin kopyası olduğunu düşünmüşüzdür. Oysa sonraki zamanlarda birlikteliğiniz devam ettikçe bir birbirlerinden ne kadar da farklı yüzlere sahip olduklarını anlamak zor olmayacaktır.
Gelecekteki araştırmalar, yaşın yüz hatırlama kapasitesinde veya tanıdığımız yüz sayısında bir rol oynamasını araştırabilir. İngiltere’nin York Üniversitesi Psikoloji Bölümünden psikolog Rob Jenkins bir açıklamada şunları söylemişti:
“Hatırlayabildiğimiz yüz sayısını söyleyebilmek için en iyi yaşın hangisi olduğunu bilmek ilginç olurdu” dedi. “Belki de yaşamımız boyunca yüzleri biriktiririz veya belki de belli bir yaşa ulaştıktan sonra birazını sırayla unutmaya başlarız.”
Jenkins, çalışmada hatırlanan en yüksek rakamın -10.000 yüz- olduğunu; bu rakamın insan yüz hafızasının üst sınırından uzakta olma ihtimalinin yüksek olduğunu da belirtti.
“Beynin kaç insan yüzünü hatırlayabileceğine dair kapasitesi konusunda üstesinden gelebileceğimiz bir sınırı henüz bulamadık” dedi.
Sonuç: İsimler ve Yüzleri Hafızası Güçlü Olanlar İş Dünyasındaki İletişiminde Fark Yaratıyor
İsimler – Yüzler – İsimleri ve yüzleri kolayca hatırlama yeteneğine sahip olmak için öncelikle isimleri ve yüzleri hatırlamanın çok önemli olduğunun farkına varmalısınız. İster kayak yapmak, ister çok haneli sayıları zihinden çarpmak, hiç fark etmez, herhangi bir beceriyi elde edebilmek için önce o beceriye sahip olmayı istemeniz gerekiyor.
İnsanın ismi onun bir birey olarak en değerli varlığı ve kimliğidir. Tanıştığınız bir kişinin nerede yaşadığını, hangi okuldan mezun olduğunu veya bir başka bilgisini unutabilirsiniz. Ancak en azından ismini hatırlamanız çok önemlidir. Karşınızdakinin ismine verdiğiniz önem yansıyarak karşınızdakinin size verdiği önemi oluşturacaktır.
İsimleri ve yüzleri hatırlamak sadece çok az kişinin nasıl yapıldığını bildiği bir beceridir. Diğer beceriler gibi isimleri ve yüzleri hafızanıza yerleştirme ve hatırlama becerinizi siz de bir eğitimle hem geliştirebilir, hem de bu becerinizi sağlamlaştırabilirsiniz Ama önce bu beceriyi kazanmayı istemeli, sonra da doğru teknikleri, doğru kişilerden almalısınız.
Bunu okuyanlar şunları da okuyor:
İSİMLER VE YÜZLER NASIL HATIRLANIR?
İSİM VE YÜZ HATIRLAMA EĞİTİMİ
İSİM HAFIZASI NASIL GELİŞTİRİLİR?
Kaynaklar
https://www.livescience.com/11337-top-10-mysteries-mind.html
https://www.livescience.com/6377-disorder-people-recognize-faces.html
https://www.livescience.com/5057-face-recognition-varies-culture.html
https://www.scientificamerican.com/article/some-people-suffer-from-face-blindness-for-other-races/
https://www.york.ac.uk/news-and-events/news/2018/research/never-forget-a-face/