Hafıza Geliştirme Yolları – Çoğumuz şöyle ya da böyle hafızalarımızdan şikâyetçiyiz. Bunda etken olan nedenlerden biri, günümüzde, gelişen teknoloji ile günlük hayatta öğrenmemizi ve hatırlamamızı engelleyen çok sayıda çeldiricilerin varlığı. Sadece hafızayı mı etkiliyor bu; aynı zamanda, konsantrasyonu ve odaklanma sorunlarımızı da tetikliyor.

Tabi bunları çaresizlik olarak görmeyin. Hayatta her problemin bir çaresi mutlaka vardır. Hafıza şikayetlerimizin de bir çözümü elbette var.

Bu yazıdan sonra evdeki eşyaların yerini, arabanızın anahtarlarını nereye koyduğunuzu, hatta evin ikinci anahtarının yerini daha sistematik olarak hatırlayacaksınız.

Ayrıca, daha iyi hatırlamanıza yardımcı olacak bazı yollara ve daha etkili çalışma için bazı stratejilere bakacağız.

Bu yazıdan sonra şunları yapabileceksiniz:

• Hafıza geliştirici stratejileri tanıyacak ve uygulayabileceksiniz.
• Öğrenciyseniz, etkili ders çalışma tekniklerini tanıyacak ve uygulayabileceksiniz.

Hafıza Geliştirici Stratejiler

Hafıza Geliştirme Yolları – Hafızanın dayandığı temel argüman aslında oldukça basittir. “Öğrenme, unuttuklarımızı çıkardıktan sonra geriye kalandır” şeklinde tanımlanmıştır. Burada da en temel çözüm, bilginin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe geçişini sağlamaya yardımcı olmaktır. Aslında problemin en kestirme çözümü budur. Bilgileri, kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe taşıyabiliyor muyuz?

Evet, bunu yapabiliriz; peki nasıl yapacağız?

İşte cevaplar:

1-) Tekrarlayın

Hafıza Geliştirme Yolları – Tüm hafıza uzmanlarının ortak görüşü; bir bilgi bilinçli bir şekilde tekrar edilmezse unutulmaya mahkumdur. Tekrar yapmanın en kısa amacı ise kısa belleğinizde kısa süreliğine ödünç tuttuğumuz bilgileri, uzun süreli belleğe taşımak ve orada da hatırlanacak şekilde düzenlemektir.

Çocukken çarpım tablosunu nasıl öğrendiğinizi düşünün.  6 x 6 = 36, 6 x 7 = 42 ve 6 x 8 = 48 olduğunu hatırlayabilirsiniz. Çarpım tablosunu ezberlemek için kim bilir kaç defa tekrar yaptınız.

2-) Gruplama yapın

Hafıza Geliştirme Yolları – Bilgiyi yönetilebilir parçalar halinde düzenlerseniz uzun süreli belleğinizde kolay yerleşir.

Tarihler ve telefon numaraları gibi bilgileri hatırlamaya çalışırken bu yöntem harikadır. 5205550467’yi hatırlamaya çalışmak yerine, sayıyı 520-555-0467 olduğu takdirde kolayca hatırlıyorsunuz.

Bir toplantıda ilginç biriyle tanışırsanız ve onun telefon numarasını hatırlamak isterseniz, o rakamları doğal olarak gruplar ve numarayı defalarca tekrar edebilirsiniz.

3-) Öğrenme bağlantıları bulun

Hafıza Geliştirme Yolları – Hafıza geliştirme stratejisi kullanan aktivitelerle uğraşın:

Aşağıda verilen harf listesine bir göz atın ve sonra üzerini kapatın veya önünüzden kaldırıp, temiz bir kağıda hafızanızda tuttuklarınızı yazın:

Test 1

XCN

NMİ

TKG

BCI

ANC

AAX

Tamam değil mi? Şimdi boş bir kağıda aklınızda kalan harfleri yazın.

Sayın bakalım; kaç tanesini doğru hatırladınız? Ortalama bir insan ortalama olarak 7 ile 9 arasında hatırlar. Ya siz kaç tane hatırladınız?

Şimdi bir de şu listeyi deneyin:

Test 2

X

CNN

MİT

KGB

CIA

NCAA

X

Bu kez kaç tane hatırladınız? Çok daha fazlasını… Neden? Çünkü bu isimler size tanıdık geliyor, değil mi?

İki listeye de bakarsanız harfler aynı. Farklılık oluşan kelimelerdeki harfler arasındaki boşluk beynimizi yanıltıyor.

Bu egzersiz kısa süreli belleğimizin nasıl da gruplayarak öğrendiğine, oradan bu bilgiyi uzun süreli belleğe nasıl da attığına iyi bir örnektir.

4-) İlişkiler bulun ve ilişkiler kurun

Hafıza Geliştirme Yolları – Yeni bir bilginin anlamı ve hafızanızda hali hazırda depolanmış olan diğer bilgilerle olan ilişkisi hakkında çözüm üretin.  Mesela kişi Ankara’dan olsun ve telefonuyla birlikte hatırlamak istiyorsunuz.

312’nin Ankara için bir alan kodu olduğunu ve tanıştığınız kişinin Ankara’dan biri olduğunu hafızanıza alın ve sonra 312 ön ekini daha iyi hatırlamanıza yardımcı olacak şekilde kalan rakamları üçlü grup halinde olacaktır. Bilgi saklanırsa, uzun süreli belleğe gider.

5-) Anımsatıcılar kullanın

Hafıza Geliştirme Yolları – Anımsatıcılar, yeni öğrenilen bilginin beynimizdeki gruplamada olması gereken yeri gösterir. Bilginin kodlanmasında gerekli bilgileri düzenlememize yardımcı olur.

İngilizceden kolay bir örnek verelim: Güneş sistemindeki gezegenleri sırasıyla öğrenmek için şöyle bir yol izleyebilirsiniz.

İsmi Mr. VEM J. SUN olan birisini hatırlamak için şu kodlamayı yapın:

M ercury, V enus, E Arth, M ars, J upiter, S aturn, U ranus ve N eptune.

Bir başka örnek: HOMES

H uron, O ntario, M ichigan, E rie ve S uperior.

Bunlar ABD’nin Kanada sınırındaki Beş Büyük Göl’ü temsil eden bir kısaltmadır.

Bu örnek ise her aydaki gün sayısını hatırlamanıza yardımcı olacak bir parmak eklemi anımsatıcısıdır. 31 gün çeken aylar, çıkıntılı eklemlerle temsil edilir ve daha kısa aylar, eklemler arasındaki noktalara düşer.

Anımsatıcı ne kadar canlı veya sıra dışı görünürse, hatırlaması o kadar kolay olur. Herhangi bir anımsatıcıyı başarılı bir şekilde kullanmanın anahtarı, sizin için çalışan bir strateji bulmaktır.

6-) Ayrıntılı prova kullanın

Hafıza Geliştirme Yolları – Daha derinden işlediğimiz bilgilerin uzun süreli bellekte yerini aldığına dair kanıtlar vardır. Bir bilgiyi hatırlamak istiyorsak, onu daha derinlemesine düşünmeli ve daha anlamlı hale getirmek için diğer bilgi ve anılarla ilişkilendirmeliyiz.

Örneğin, hipokampüsün hafıza işleme ile ilgili olduğunu hatırlamaya çalışıyorsak, mükemmel hafızaya sahip bir hipopotam tasavvur edebiliriz ve o zaman hipokampusu daha iyi hatırlayabiliriz. Bu iki kelime sesteş gibi durmakta ve birbirini hatırlatmaktadır.

7-) Neyi öğrenmeye çalışıyorsanız kendinizi verin

Hafıza Geliştirme Yolları – Kişisel olarak ezberlemeye çalıştığınız materyali sizin için anlamlı hale getirmek daha da faydalı olacaktır. Başka bir deyişle, kendi kendinize referans etkisinden yararlanın. Kendi kelimelerinizle notlar yazın. Metinden tanımlar yazın ve ardından bunları kendi sözcüklerinizle yeniden yazın. Materyali başka bir ders için öğrenmiş olduğunuz bir şeyle ilişkilendirin veya kavramları kendi hayatınıza nasıl uygulayabileceğinizi düşünün. Bunu yaptığınızda, hatırlamak istediğinizde materyale erişmenize yardımcı olacak bir geri alma ipuçları ağı oluşturursunuz.

😎 Unutma eğrisini unutmayın

Hafıza Geliştirme Yolları – Bildiğiniz gibi, öğrendiğiniz bilgiler zamanla hızla düşer. Öğrenme materyalini bildiğinizi düşünseniz bile, bilgilerin hafızanızda kalma olasılığını artırmak için sınav zamanından hemen önce tekrar çalışın. Aşırı öğrenme, depolamanın bozulmasını önlemeye yardımcı olabilir. Unutma eğrisi ile ilgili bu yazıyı kaçırmayın.

9-) Prova yapın, prova yapın, prova yapın

Hafıza Geliştirme Yolları – Malzemeyi zaman içinde, aralıklı ve organize çalışma oturumlarında gözden geçirin. Notlarınızı düzenleyin ve inceleyin ve uygulamalı kısa sınavlara/sınavlara katılın. Yeni bilgileri zaten iyi bildiğiniz diğer bilgilerle ilişkilendirin.