Geleneksel Tıp – “Kocakarı” ilaçlarını hatırlar mısınız? Bir zamanlar onlarla dalga geçtiğimiz ilaçları. Şimdilerde adı “geleneksel”, “alternatif” veya “tamamlayıcı” olarak anılan uygulamalar konusunda tartışmalar devam etse de insan türünün arayışları da devam etmektedir.
Sağlık Bakanlığı’nın 27 Ekim 2014 tarihinde yayımladığı yönetmeliğe göre, “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalar Yönetmeliği” Yönetmelik’le birlikte; Akupunktur, Apiterapi, Fitoterapi, Hipnoz, Sülük uygulaması, Homeopati, Kayropraktik, Kupa uygulaması, Larva uygulaması, Mezoterapi, Proloterapi, Osteopati, Ozon uygulaması, Refleksoloji ve Müzikterapi yöntemleri “geleneksel ve tamamlayıcı” uygulamalar kapsamında yasalaştırdı. Bu uygulamaların ancak özel eğitim almış hekim ve diş hekimlerince, belli özelliklere sahip birim ve merkezlerde yapılabileceği biçiminde bir çerçeve çizdi.
Önce ilgili kavramları tanımlayalım:
Geleneksel Tıp Nedir?
Geleneksel Tıp – Geleneksel tıp uzun bir geçmişe sahiptir. Sağlığın korunmasında, önlenmesinde, teşhis, iyileştirme veya tedavilerde kullanılan, farklı kültürlere özgü teorilere, inançlara ve deneyimlere dayanan fiziksel ve zihinsel hastalıkların tedavisinde kullanılan bilgi, beceri ve uygulamaların toplamına geleneksel Tıp denilmektedir.
Tamamlayıcı Tıp – Alternatif Tıp Ne Demektir?
Geleneksel Tıp – “Tamamlayıcı tıp” veya “alternatif tıp” terimleri, o ülkenin kendi geleneğinin veya konvansiyonel tıbbının bir parçası olmayan ve baskın sağlık sistemine tam olarak entegre olmayan çok çeşitli sağlık hizmetleri uygulamalarını ifade eder. Bazı ülkelerde geleneksel tıp ile dönüşümlü olarak kullanılırlar.
Bitkisel İlaçlar Nedir?
Alternatif Tıp – Bitkisel ilaçlar, bitkilerin aktif bileşenlerini veya diğer bitki materyallerini veya kombinasyonlarını içeren otlar, bitkisel malzemeler, bitkisel preparatlar ve bitkisel ürünleri içerir.
Geleneksel, Alternatif, Tamamlayıcı Tıp Ne Kadar Bilimseldir?
Civaner’in (2019) makalesine göre, Geleneksel Alternatif Tıp (GAT), Rönesans’ın geliştirdiği bilimsel bilgiye dayalı tıp yerine inanca (buradaki inanç dini anlamda değil, yararlığına olan inançtır.) dayalı bir tıbbı öngörmekte, modern tıbba olan güvenin azalmasına sebep olmakta, tersine Rönesans nedeniyle tıbba duyulan güveni sarsmaktadır. Çünkü ona göre GAT uygulamalarının bilimsel olarak etkin ve güvenilir olmadıklarını ispatlamak gerekir.
Civaner’in (2019) makalesinde Ernst (2011) yazısına atıf yapılmaktadır. Bu atfa göre, bu uygulamaların sadece %51’i bir dereceye kadar güvenilir bulunmuştur. Bu uygulamalarda da en çok domates, lifli gıdalar, masaj ve grup terapisi gibi klasik öneriler yer almaktadır.
Makale bir de homeopati’ye vurgu yapıyor. Homeopati, hastalık belirtilerini ortaya çıkarabilecek maddeleri bir molekül düzeyinde dozlarda sulandırarak o hastalığa karşı bağışıklık kazanılacağını öne süren bir uygulamadır. “Benzer, benzeri tedavi eder.” anlayışı hakimdir. Böylece “sağlam kişide belli bulgular çıkaran bir madde, aynı bulgulara sahip hasta kişide de iyileşme sağlar.” Ancak İngiltere Parlamentosu homeopati hakkında bir rapor yazarak, onu bilimsel bulmamış, etkisinin plasebodan daha iyi olmadığını belirtmiştir.
Özetle
Civaner (2019), otlarla, arılarla, kurtçuklarla, sülükle, müzikle, ayak tabanına baskı uygulayarak, kupa çekerek vb. GAT uygulamalarını bilimsel bilgi açısından büyük oranda eksik ve etkisiz görmektedir. Hatta risklerinin olduğunu belirtmektedir.
Bir başka yazımızda da GAT lehine olan araştırmalara kulak vereceğiz.
Kaynaklar
Civaner, M. (2019.) Geleneksel, Alternatif, tamamlayıcı Tıp: Ne Kadar Bilimsel. http://www.ttb.org.tr/kollar/gatsu/makale_goster.php?Guid=972e55be-6819-11e9-a960-88f73c48b3ac
Ernst, E. (2011). How much of CAM is based on research evidence? Evidence-based Complemantary and Alternative Medicine. doi: 10.1093/ecam(nep044)
