Ezberlemek Nedir – Ülkemizde eğitim sistemine yöneltilen suçlamalardan biri de “ezberci” olduğuna dairdir. Buna göre, öğrenciler alt düzey zihinsel beceriler olan “Bilgi, kavrama ve zihinsel uygulama” gibi basamaklarda kalıp, “Analitik düşünme, sentezleme ve bütünleştirme, yaratıcı düşünme” gibi becerileri kullanmadığı varsayılır. Bu nedenle de bilgiyi işlemek ve bilgiden bilgi üretmek gibi üst düzey düşünme becerilerinin gelişmediği iddia edilmektedir.
Bazı öğrenme türlerinin doğasında “ezber” olduğu kesin. Mesela, “Hâfız” olarak tanımlanan Kutsal Kitabımız Kur’an-ı Kerim’i (ki 600 küsur sayfadır) ezberleyen kişiler doğrudan bir “ezber” yapmaktadır. Ezberlenen ayetlerin ve surelerin anlamına ulaşmak gibi bir amaç yoktur. Tekrar yapmak, bu bilgiyi öğrencilerin işleyen geçici hafızaya yerleştirir. Ayrıca ilköğretimin ilk aşamalarında çarpım tablosu, alfabe ve kelime ve kavramları öğrenmek de tekrarla ezberleme işidir.
Aslında ilk, orta ve yükseköğrenimde ezberci öğrenme veya ezberci bellek hala kullanılır ve çoğu konunun öğretiminde doğrudan kullanılan bir tekniktir.
Ezberlemek nedir diye sorulduğunda, basitçe, öğrencinin veya kişinin bir metni, olayları veya rakamları defalarca tekrar etmesidir.
Özetle, bir öğrenme yöntemi olarak ezberleme, bir şeyleri hatırlamak için gerekli olsa da uzun vadede etkisizdir. Kalıcı öğrenme için kalcı olmayabilir. Bunun nedeni, yalnızca bilgiyi ezberlediğinizde, onu geçmiş ve gelecekteki öğrenimden koparırsınız. Ezberledikleri bilgilerin pratiği yapılamaz.
Ezberlemenin öğrenmenize yardımcı olmamasının çeşitli nedenleri vardır.
Ezberlemenin öğrenme üzerindeki olumsuz etkilerinden bazılarını sıralayalım:
Bir öğrenme tekniği olarak ezberleme
Ezberleme esas olarak kısa süreli hafızada (Geçici hafıza) çalışır. Bu nedenle, ezberci öğrenme, ezberlemek için kavramak istediğinizi tekrar tekrar tekrarlamak anlamına gelir. Buna göre, bilgileri kısa süreli hafıza bankanıza aktarırsınız.
Ezberleme ile ilgili zorluk, bilgiyi hafızada tutmak için sürekli olarak tekrarlamanız gerektiğidir. Mesela, bir sınav için beyninizi tıka basa doldurabilirsiniz, ancak bilgileri sınav gününe kadar veya belki sınav sonuna kadar hatırlasanız da, bu bilgileri, sınavdan hemen sonra veya bir müddet sonra unutmanız olasıdır.
Oysa bilgileri uzun süreli bellek bankalarınızda saklamanın en iyi yolu, onu sürekli kullanmaktır. Ayrıca, ezber belleği uzun süreli amaçlar için kullanabilirsiniz, ancak bu, bilgileri sonsuza kadar hatırlayacağınız anlamına gelmez.
Araştırmacılar ezberlemenin karmaşık kavramları ve bilgileri öğrenmek için pratik olmadığına inanıyor. Uzun süreli saklamaya izin vermez. Her iki durumda da, hızlı ve tekrar tekrar okumak, bir şeyleri hatırlamanın etkili bir yoludur. Bir süre sonra gerçekleri hatırlayabilecek duruma geleceksiniz ve gerçekler beyninize yerleşene kadar bunu yapmaya devam edebilirsiniz. Kaynak
Ezberlemeyi bir öğrenme tekniği olarak kullanmanın avantajlarından bazıları şunlardır:
- Beyninizi bilgiyi sadece hatırlamak için eğitirsiniz.
- Ezberleme, beyninizi zorlar ve genişletir.
- Bilgileri hatırladığınızda, beyninizi başka şeyler yapmak için serbest bırakırsınız.
- Odaklanmayı ezberleyerek geliştirirsiniz.
- Ezberci öğrenme, hızlı okuma aracı gibi araçların yardımıyla beyninizi gelecekteki öğrenmeye hazırlar.
Bir öğrenme tekniği olarak ezberlemenin dezavantajları nelerdir?
Ezberlemenin de bazı sakıncaları vardır.
Başlıca dezavantajlarından biri, herhangi bir bilgiyi derinlemesine anlamanıza izin vermemesidir. Yalnızca çarpım tablosu veya kelime hazinesi gibi çıplak gerçekleri ezberlersiniz.
Ayrıca ezberci öğrenme, yeni ve önceki bilgiler arasında karmaşık bağlantılara izin vermez. Ezber belleği kullanan bir kavramı tamamen anlamak da zordur.
Ezberlemenin diğer dezavantajları şunlardır:
1-) Ezberlemek bilgi sunmaz
Ezberleme yeterli bilgi sağlamaz. Ezbere dayalı bellek, yalnızca kısa bir süre için hatırlayacağınız bir konunun temel rakamlarını ve gerçeklerini verir. Anadolu deyimiyle “Zevahiri kurtarır.”
Ayrıca, hafızaya alınan bilgileri kullanmazsanız unutursunuz. Bu bağlamda, ezberlenen bilgiler sadece sayılar, kelimeler, tarihler veya gerçeklerdir. Gerçek bilginin bir temsili değildir.
2-) Ezberlemek, kişinin IQ’sunun belirleyicisi değildir.
Tipik olarak, bir öğrencinin zekasının tek belirleyicisi, bilgiyi ezberleme kapasitesi olacaktır. Neyse ki, öğrenme güçlüğü çeken insanları koruyan yasalar var. Bu nedenle ezberleme, yetenekleri belirlemenin doğru yolu değildir.
Birçok müzisyen, filozof, ressam ve bilim adamı sayıları veya kelimeleri ezberleyemedi. Ancak yine de ilgi alanlarına hakim oldular.
3-) Ezberleme, kısa süreli hafıza kaybı yaşayan kişiler için uygun değildir.
Ezberci öğrenme, küçük çocuklar veya kısa süreli hafıza kaybı veya diğer öğrenme bozuklukları olan kişiler için iyi sonuç vermez. Ezberden öğrenmek, kişinin bilgiyi akılda tutma yeteneğine bağlıdır.
Bu nedenle dikkat eksikliği yaşayan kişiler ezberci eğitimden fayda görmeyecektir.
4-) Ezberleme, önceden ezberlenmiş bilgilerden bilgi türetmez.
Öğrencilerin uygulaması gereken bilgileri sunduğunuzda, içeriğe fazla bakmadan basitçe ezberlerler. Ayrıca, gerçek öğrenmeyi yaratamazlar ve sadece ihtiyaç duyduklarını akıllarında tutmak isterler. Böylece, bu tür materyallerin uygulanmasını öğrenme şansı minimum hale gelir.
5-) Ezberleme, öğrenenleri pasif hale getirir.
Ezberci öğrenme, öğrencilerin keşfetmesine ve sorgulamasına izin vermez. Akılları yalnızca alınan bilgileri doğru zamanda alır ve hatırlar. Bu öğrenciler, sorgulama ve düşünme becerilerini değil, yazma ve dinleme becerilerini geliştirirler.
Pasif öğrenenler, rahatlık alanlarından dışarı itildiğinde etraflarında olup bitenlere karşı ilgisiz ve sessiz hale gelirler.
6-) Ezberleme, sosyal becerileri caydırır.
Araştırma, grup çalışmaları ve amaçlı öğrenmeyi belirleyen diğer faktörler, akranlardan öğrenmeyi ve sosyalleşmeyi teşvik eder.
Bilgiyi tek bir kaynaktan aktardığınız için ezberleme, sosyal becerileri engeller. Tartışmaları ve sosyalleşme yoluyla daha fazla öğrenmeyi engeller.
7-) Ezberleme sadece puanlamayı amaçlar.
Öğrenme, anlayışı teşvik etmeli ve bilgiyi zorluklara yaklaşma ve çözme üzerine dayandırmalıdır. Ezberlemede vurgu, yüksek notlar almaktır. Bir sınavın temeli, öğrencinin kavramı anlaması değil, bir soruya verdiği cevaptır.
😎 Ezberleme beyni zorlamaz.
Ezberleme, öğrenene yalnızca öğrenmesi ve sonucu gerektiği gibi yeniden üretmesi beklentisiyle bir cevap sunar. Öte yandan, anlamlı bir meydan okuma, öğrenciden cevabını kanıtlamasını ister.
Bir düşünür, cevabını kanıtlamakla yükümlüdür ve sonuca varmak için makul bir çözüm sunmalıdır. Tersine, ezberci öğrenmede, öğrencinin kanıtlaması gereken hiçbir şey yoktur. Cevabı zaten biliyorlar ve çözümlerini sunarken rahatlık bölgelerindeler.
9-) Ezberleme tekrarlayıcıdır.
Ezberci öğrenme, bilgilerin ezberlenmesini içerir ve büyük ölçüde tekrara dayanır. Bu nedenle, bir öğrenci sürekli olarak belirli bilgi parçalarını pekiştirmelidir.
Bu tekrarlama, bir zorluğa çözüm bulurken yaratıcılığı ve düşünce keşfini engeller.
10-) Ezberleme, yakınsak düşünmeye yol açar.
Ezberleme, sorunları tek bir doğru cevapla çözmesi için zihni eğitir. Anlamlı düşünme ise zihnin sorunları çözmesini sağlayarak zihnin farklı çözümlere ulaşmasını sağlar.
Bir çarpma hesabı sunulursa, ezberci, ezberlediklerini hatırlayarak cevabı alır.
Öte yandan, ıraksak düşünme uygulayan kişi, farklı bir yöntemle benzer bir çözüme ulaşır.
11-) Ezberleme, bağlantıların ortaya çıkmasına izin vermiyor.
Ezber tek bir cevabın önemini öğrettiği için bu şekilde öğrenen bireyler zihinsel bağlantılar kuramazlar. Bilgileriyle sunmaları gereken çözümler arasında bir karışıklık var.
Ezberciler genellikle başka yöntemlerle çözümlere ulaşırlar ancak alternatif yöntemlere maruz kalmazlar.
12-) Ezber, lider yerine takipçi yapar.
Ezberleme, bilgilerin delinmesini içerir. Bu nedenle, bu sisteme dahil olan insanlar, bağımsız düşünme özgürlüğü olmadan sadece talimatları takip ederler. Ayrıca, farklı bir çözüm keşfetme seçeneğine de sahip değiller.
Bu tür insanlar yönetim pozisyonlarında yer aldıklarında, liderlik nitelikleri göstermede eksiklikleri vardır. Bunun nedeni liderliğin yenilik ve kalıpların dışında düşünmeyi gerektirmesidir.
Ezberleme öğrenmenin önüne geçer mi?
Ezberci öğrenmenin avantajları ve dezavantajları vardır. Öğrencilerin temel hesaplamaları anlamalarına yardımcı olmada etkilidir. Bununla birlikte, bazı eğitimciler ezberci öğrenmenin eleştirel düşünmeyi desteklemediğine ve öğrenci seçeneklerini sınırlandırdığına inanmaktadır.
Ezber yerine anlamlı öğrenme, öğrencilerin eleştirel düşünme ve temel bilgi edinmelerini sağlar. Bu durumda, öğrenciler yeni bilgileri çok daha eski derslerle ilişkilendirir.
Anlamlı öğrenmenin yöntemlerinden bazıları şunlardır:
Aktif öğrenme
Öğrencilerin teknolojiyi bağımsız ve düzenli olarak kullanmasını gerektirir.
İşbirliğine dayalı öğrenme
Öğrencilerin takım oluşturmasını ve işi tamamlamak için belirli dijital araçları kullanmasını içerir.
Yapıcı öğrenme
Hali hazırda edinilmiş bilgilere daha fazla bilgi ekleyen teknolojiye odaklanır.
Otantik öğrenme
Sınıf dışı etkinliklere bağlanmak için dijital araçların kullanılmasını içerir.
Hedefe yönelik öğrenme
Verilen ödevi tamamlamak için diğer izlenen görevlerle etkinlikler ve hedefler arasında işbirliği yapar.
Sonuç: Ezberci öğrenme, çok kötü bir yöntem olmasa da, akademik hedeflere ulaşmada sınırlayıcıdır.
Ancak, bu öğrenciler anlamlı öğrenmeden uzaklaşıp bunu yalnızca iyi notlar almak için kullandıklarında bir sorun ortaya çıkar.
Bu tür insanlar, görevleri yerine getirmek için muhakeme yeteneklerini ve görsel düşünmeyi kullanması gereken ortamlarda zorlukla hayatta kalırlar. Ayrıca, bir süreç boyunca strateji odaklı bir şekilde çalışmanız gereken durumlar olabilir.
Ezberleme ile ilgili sorun, onu öğrenme ve öğretmede nasıl uyguladığınızda yatmaktadır. Bu nedenle, anlamlı öğrenme gibi diğer öğrenme yöntemleriyle birleştirmelisiniz.
