Etkili öğretmen kimdir – Öğrenci Başarısında Öğretmen Faktörü. Eğitimin önemli bir bileşeni olan öğretmenin verimliliği, öğrencinin öğrenmesine doğrudan girdi sağlayan önemli bir değişkendir. Verimli, başarılı ve unutulmaz öğretmenlerin en önemli özellikleri öğrencilerinde bıraktıkları izlerdir. Zaten bir öğretmenin en büyük sermayesi de öğrencileridir. Bu izler öğretmen etkinliği ile doğrudan ilgilidir. Öğretmen etkinliği nedir? Öğretmenler nasıl verimli olabilir? Buna benzer sorular hem öğretmenlerimizin hem eğitim yöneticilerinin kafasını kurcalayan konulardır.
Etkili Öğretmen Kimdir?
Etkili Öğretmen, sınıfındaki-dersindeki- her öğrencinin kişisel özelliklerini, güçlü ve zayıf yönlerini farklı yöntemlerle ve farklı yollarla anlayabilen ve bunları doğru bir şekilde sınıfta kullanabilen, sonuçları öğrenci öğrenmesine yansıtabilen öğretmendir. Tecrübeli öğretmenlerin çoğu, eğer bulundukları okulda uzun yıllar kalmışlarsa bunu başarabiliyorlar. Öğrenci hakkında yeterli bilgiye sahip olduktan sonra öğrencilere uygun öğretim stratejileri geliştirebiliyorlar.
Öğretmen etkinliğinin önündeki en büyük engellerden biri yönetim ve diğer öğretmenler tarafından destek görmemektir. Oysa öğrenciyi en iyi tanıyan kadronun, öncelikle okul yönetimleri olduğunun bilinmesi ve bu bilginin öğretmenle paylaşılması gerekir. Öğretmen etkinliğinin önünü açacak olan da okul yönetimleridir.
Öğretmen Motivasyonu
Öğrencilerin Gözünde Süper Öğretmen Olmak İçin 7 Kural
Bu yazıda, öğretmen verimliliği üzerinden eğitim ilgililerine, etkili öğretmen olarak yollarına devam edecek öğretmenleri motive etmelerini sağlayacak beş tavsiyemiz olacak:
1-) Pedagojiyi ve Öğretim Materyallerini Etkili Bir Şekilde Nasıl Kullanmalısınız?
Etkili öğretmen olmak için en önemli konu müfredatı ve buna bağlı olarak öğretim materyallerini etkili bir şekilde kullanmak gerekir. Öğretmen etkinliği, öğretim sırasında her bir öğrenciye ona özgü kişiselleştirilmiş yöntemle yaklaşmak ve öğrenmesini kolaylaştırmaktır. Burada öğretmenin pedagojik formasyonuna ilişkin niteliği öne çıkmaktadır.
Öğretmenlerin pedagojik niteliklerle desteklenmiş uzmanlık düzeyi, üniversite hayatındaki edindiği alt yapıya bağlıdır. Bu konuda mesleğe zayıf başlayan öğretmenlerin en az beş yılı mesleklerinde bocalamayla geçmektedir. Bu nedenle, öğretmen etkinliğinin bu önemli ve temel yönü gözden kaçırılmamalıdır.
Her eğitim-öğretim sezonunda, başlangıçtaki bir hafta boşlukta, öğretmenlerin pedagojik niteliklerinin geliştirilmesine yönelik etkinlikler yapılmalıdır. Özellikle, Rehberlik, Eğitim Psikolojisi, Sınıf Yönetimi, Öğretim Programı Geliştirme ve Ölçme & Değerlendirme konularında bilgi tazelemeleri yerinde olacaktır.
2-) Öğrencide Öğrenme Arzusu ile Öğretmende Öğretme Arzusu Birlikte Gerçekleşmelidir?
Etkili öğretmen şu konuda öne çıkıyor: Öğrencileriyle ilgileniyor ve onların kişisel hikayelerinde nelerin olduğunu takip ediyor. Öğrencisini tanımayan öğretmenlerin ortalamaya göre hareket etmeleri kaçınılmazdır. Bu da bir sınıfta 3-5 öğrenciyle ders işlemek gibidir. Oysa her öğrenciyi her yönüyle bireysel olarak tanımış olsa, öğretim stratejilerini buna göre kurgulayacaktır.
Gerçeğe bakacak olursak; öğretmenlerin öğrencilerine karşı duydukları öğretme arzusu hissi, öğrencilerin öğretmenden bekledikleri öğrenme arzusundan çok daha fazladır. Ya da öğretmenin öğretme isteği, öğrencinin öğrenme isteğinden çok fazladır. Neden? Öğrenci motivasyonu burada önemli bir anahtardır. Öğretmenler kendi öğretme arzuları kadar, öğrencilerinin de öğrenme arzularını belirli bir düzeye yükseltebilseler sınıfta öğrenme düzeyi oldukça yükselecektir.
Öğrenci öğrenmesindeki arzuyu ortaya çıkarmak için yöntemi doğru belirlemek gerekir. Öğrenme arzusundaki seviyenin kök nedenleri her eğitim öğretim yılı başında belirlenmelidir. Çocukların hazır bulunuşluk düzeyi kadar, derslere karşı farklı tutumları da belirlenmelidir. Eğitim girdilerimizden öğrenci faktörünün durumu nedir? Öğrenme arzusu seviyesi ne durumdadır?
Dönem içinde ise öğrencinin öğrenme arzusu izleme testleri ve diğer ölçme araçlarıyla ve rehber öğretmen öncülüğünde sıklıkla kontrol edilmelidir.
Okullarımızda zayıf kalan ancak çok önemli olan tanı değerlendirmeleri, bir öğrencinin profilini tamamlamada son derece yardımcı olabilir. Tanısal testler, öğretime ince ayar yapma konusunda öğretmene fırsat verdiği gibi, her bir öğrencinin öğrenme konusundaki durumunu da ayrı ayrı gösterecektir.
Öğrencilerin Motivasyonu Nasıl Sağlanır?
3-) Veri Analizine Dayanın: Değerlendirme Verileriniz Öğrenci Hakkında Ne Anlatıyor?
Okulda eğitim yöneticilerinin, okul idarecilerinin ve öğretmenlerin işbirliği içinde hareket etmeleri öğretmen etkinliklerini güçlendirmenin en iyi yollarından biridir. Sınıftaki tüm öğrencilerin profillerine ulaşmak, öğrenciyle ilgili her türlü veriyi gözden geçirmek, analiz etmek ve strateji oluşturmak önemli bir adımdır.
Bu işbirliği nasıl işler?
Öğretmen her ders boyunca bazı öğrencileri -özellikle sorunlu öğrencileri- yakından izliyor olabilir. Bu öğrencilerin arka planlarında etkili olan dışsal faktörleri yönetimle görüştükten sonra, sınıf içi öğrenme etkinliklerindeki başarıyla ilişkilendirebilir.
Öğrencilerle özel ilgilenmek ya da ikili üçlü gruplarla bir şekilde birlikte çalışmak öğrenci öğrenmesini artırır.
Ya da öğrencilerin verdiği cevaplara dayanarak, öğretmen, dersi tüm sınıfa anlatmadan önce, o konu hakkında birikimi olan hatta o konuyla ilgili daha ileri seviyedeki öğrencilerini bir kenara çekilebilir; sınıf seviyesinin ötesine geçmelerini sağlayan bağımsız etkinliklerle o öğrencileri destekleyebilir. Hangi öğrencilerin hangi güçlü ve zayıf yönlere sahip olduklarını bilmek, o öğrenciler için çok önemlidir.
4-) Her Öğrencinin Bireysel İhtiyaçlarına Uygun Doğru Öğretim Materyallerini Kullanıyor musunuz?
Her okulun, çevresel ve demografik yapıdan kaynaklanan dışsal değişkenler nedeniyle da, öğrenci profili de bazen çok karmaşık olabiliyor.
Bu konuda çok çeşitli öğrenci profillerini anlamak için gerekli uygulamalara ve deneyimlere sahip yetenekli öğretmenler vardır. Bu eğitimcilerin karmaşık yapılı yerlerdeki öğrenci ihtiyaçlarının nasıl karşılanması gerektiğine dair destekleri önemlidir. Bu nedenle, müdürlerin ve yöneticilerin, öğretmenlerine okulun bu durumuyla ilgili rehberlik yapmaları önemlidir.
Okul yöneticileri, öğretmenlerin öğretme etkinliklerine ilişkin sorunlarını çözmeli ve önlerini açmalıdırlar.
5-) Tutarlı Bir Süreç Oluşturun
Etkili Öğretmen Kimdir? Bu yazıda ele alınan adımların her biri, öğretmen etkinliği için oluşması gereken öğretme-öğrenme çerçevesini desteklemektir. Bu, okulun birinci önceliğidir. Bununla birlikte, bu süreçler okul toplumu için ikinci bir nitelik olarak kalırsa okulun amacına ulaşması zorlaşır. Okul ikincil sürece nasıl itilebilir? Bu da okul yönetiminin ve öğretmenlerin öğretme-öğrenme etkinlikleri yerine, okul disiplini ile boğuşması durumunda ortaya çıkar. Bir okul elbette kendi disiplinini sağlamalıdır. Disiplin olmadan öğretim etkinliği ortaya çıkmaz. Ama bir okulun öğretim etkinlikleri dışına çıkarak, sadece öğrenci disiplini ile meşgul olması, okulu çevresel faktörlerden korumak gibi öğretme-öğrenme öncelikli olmayan süreçlerle boğuşması talihsiz bir durumdur. Bu durum, öğretmenin öğretme özgürlüğünü kısıtladığı gibi, eğitiminin nihai hedefine ulaşmasında okul toplumuna zaman ve enerji kaybettirir.
Tüm öğretmenlerimize ve yöneticilerimize öğretme-öğrenme yolculuğunda keyifli başarılar dilerim.
