Eğitim ve önemi üzerine güzel sözlere geçmeden önce “‘Eğitim Nedir?” sorusuna kısaca değinelim. Eğitim, insana en çok yakışan, ona en çok yaklaşan, hatta insan benliğinin anne karnından ölünceye değin ayrılmaz bir parçası olan bir gerçekliktir. Latince “educere” gibi “eğip bükmek, şekil vermek” gibi bir anlamı olsa da, örfi anlamı insanın doğumundan ölümüne kadar, bireyi “insan” yapan süreçlerin, faaliyetlerin, etkinliklerin, kapalı veya açık, örtük veya sistematik öğrenmelerin tamamına eğitim diyoruz.
Türkçede “eğmek” kökünden türetilen “eğitim” sözcüğü, yakın tarihlere kadar daha çok “Maarif” olarak isimlendiriliyordu. Bugünkü Milli Eğitim Bakanlığı’nın adı da “Maarif Vekaleti” idi. Maarif, “İrfan” mastarından türetilmiş bir isimdir. Mesela derlerdi ki, “Kişi haddin bilmek gibi irfan olmaz!” Yani en yüksek irfan (bilgelik) kişinin sınırlarını bilmesindedir. Bu tür insanlara da “Ârif” adı verilir. “Âlim” ilim sahibi iken, “Ârif” irfan sahibidir. İdeal olanı hem ârif, hem âlim olabilmektir.
Maarifin yani eğitimin iki temeli vardır: Biri “talim (öğretim)” diğeri ise “terbiye“dir. Talim, yani öğretim yoluyla örgün veya örgün olmayan eğitimlerde bilgi, beceri ve yetkinlikler teorik olarak öğretilirken, Terbiye kısmında ise bu bilgilerle sosyal hayatın huzuru ve bütünlüğü için gerekli davranışların uygulanması amaçlanır. Bugün Milli Eğitim Bakanlığının eğitim ve öğretimi kurguladığı yer ise “Talim ve Terbiye Kurulu” adını taşımaktadır. Aristo’nun “Kalbi eğitmeden zihni eğitmek eğitim sayılmaz.” sözü bu ikilemi, yani talim ve terbiye ikilisinin ayrılamaz olduğunu vurgulamaktadır.
Eğitimde iki soru asıldır: Biri, “Ne öğretmeli?”, ikincisi ise “Nasıl öğretmeli?” Eğitimcilerin bu iki soruya verdikleri cevaplar, eğitimin kenar çizgilerini göstermektedir. Bunu ise Talim ve terbiye Kurulu belirlemektedir.
Eğitim- Günümüzde teknoloji destekli eğitim sadece sınıflarla sınırlı bir etkinlikten çıkıp, yeryüzünü bir okul yapmıştır. Açık Öğretim sistemleri, Kitlesel açık ve uzaktan eğitim ve öğretim sistemleri, internetin oldukça yaygın olması nedeniyle her yaştan insanın okula bağlı eğitim almaları yerine, hangi yaşta olursa olsun öğrenmenin kesintisiz devam ettiğine vurgu yapmaktadır. Yani “Beşikten mezara kadar öğrenme” faaliyeti isteyen her dünya vatandaşına açıktır. Kendi kendine öğrenme (self learning) anlayışı hızla yayılmaktadır.
Böylece bilgi ötesi çağda insanın mezara değin öğrenmesinin yolları şimdi daha açık ve daha geniştir. 60 yaşında ikinci, üçüncü üniversite bitirenler, yüksek lisans ve doktora yapanların sayısı dünya çapında oldukça yüksektir. Hatta mesleklerin önemi gitmiş, yerine yeterliliklerin önemi gelmiştir. Şimdi doğan çocukların % 60’dan fazlasının, birer yetişkin olduklarında şimdi olmayan mesleklerde çalışacakları düşünüldüğünde, insan olarak hangi yöne doğru gittiğimizi daha keskin bir şekilde görebilmekteyiz.
Eğitim nedir sorusuna cevap olarak yazılacak ve eğitim alanında söylenecek o kadar söz var ki, ciltlerle kitaplar yazılmış ve yazılmaya devam etmektedir. Biz de bu genel bilgileri o kitaplara/makalelere havale edip, eğitim üzerine söylenmiş özlü, sözlü ve güzel sözlere bir bakalım.
1
Eğitim geleceğe yönelik bir pasaporttur; yarın, bugünü hazırlayanlara aittir. Malcolm X
2
Eğitim, okulda öğrendiklerini unuttuktan sonra kalan şeydir. Albert Einstein
3
Eğitim, dünyayı değiştirmek için kullanabileceğiniz en güçlü silahtır. Nelson Mandela
4
Eğitimin işlevi, derin ve eleştirel düşünmeyi öğretmektir. Zeka artı karakter; işte gerçek eğitimin amacı budur. Martin Luther King, Jr.
5
Eğitim yaşam için hazırlık değildir; eğitim hayatın ta kendisidir. John Dewey
6
Eğitimin kökleri acıdır, meyvesi tatlıdır. Aristo
7
Özel bir yeteneğim yok. Sadece tutkulu bir meraklıyım. Albert Einstein
8
Eğitim, özgürlüğün altın kapısını açan anahtardır. George Washington Carver
9
Bilgi Güçtür. Bilgi özgürleştiricidir. Eğitim, her toplumda, her ailede ilerlemenin öncülüdür. Kofi Annan
10
Eğitim sadece okula gitmek ve bir derece kazanmakla ilgili değildir. Bilginizi genişletmek ve yaşam hakkındaki gerçeği almakla ilgilidir. Shakuntala Devi
11
Eğitim, geleceğimizi kurduğumuz temeldir. Christine Gregoire
12
Eğitim içten gelir; mücadele, çaba ve düşünce ile kazandığınız bir içtenlik. Napolyon Hill
13
Okula gitmek zorundasın; yapman gerek. Üniversiteye gitmelisin; dereceni almak zorundasın. Unutma ki, insanların senden alamayacakları tek şey eğitimindir; bu da yatırıma değmez mi? Michelle Obama
14
Eğitimin amacı bilgi miktarını artırmak değildir. Eğitim, bir çocuğun icat ve keşif becerisini geliştirmek, yeni şeyler yapabilen insanlar yetiştirmek için imkanlar sağlamasıdır. Jean Piaget
15
Erken çocukluk eğitimi, toplumun iyileştirilmesinin anahtarıdır. Maria Montessori
16
Eğitimin en yüksek sonucu hoşgörüdür. Helen Keller
17
Eğitim karanlıktan aydınlığa olan harekettir. Allan Bloom
18
Eğitim hayattaki başarının anahtarıdır ve öğretmenler öğrencilerin yaşamlarında kalıcı bir etki bırakmaktadır. Solomon Ortiz
19
Eğitimin amacı, nesnelerin ve olayların değil, değerler bilgisini kazandırmaktır. William S. Burroughs
20
Bir insanı, ahlakı ihmal ederek, sadece aklını geliştirici konularda eğitmek, topluma bir tehdit yetiştirmektir. Theodore Roosevelt
21
Değerleri önemsemeyen eğitim, insanı daha akıllı şeytan yapmak gibi bir resim veriyor. C.S. Lewis
