Düşünce Hızı Ne Kadar Hızlı / Düşünce Hızı Nedir – “Düşünce ışık hızından daha hızlı mıdır?”, “Düşünce hızımız gerçekte nedir?”, “Ne kadar hızlı düşünüyoruz?” gibi soruların doğru cevabını öğrenmek istiyorsanz, doğru yerdesiniz.
Düşünce Hızı Nedir?
Nöron ağının düşüncelerinizi nasıl ilettiğini ve ne kadar hızlı düşündüğünüzü hangi faktörlerin belirlediğini görmek için beyninizin içinde olanları adım adım incelememiz gerekir.
Düşünce Hızı – Ölümcül Bir Deney!
Ölümcül bir düşmanınız sizi yakaladı ve tuhaf bir deneye soktu diyelim; Sinir sisteminizi çok uzun bir nöronla 70 metre uzaktaki bir hedefe kadar uzattı. Sizin bulunduğunuz noktadan bir ok atacak. Eğer ok hedefe ulaşmadan bir şey düşünebilir ve hedefe oktan önce ulaşırsanız, sizi serbest bırakacak.
Sizce bu yarışı kim kazanır?
Bunu cevaplamak için düşüncenin donanımını incelememiz gerekir: Bu donanım “nöronlar”dır.
Nöronlar ve Düşünce Hızı
İnsan beyninde bu hücrelerden yaklaşık 86 milyar tane var. Sinyalleri elektriksel uyarılar yoluyla veya potansiyel hareketlerle aksonlarına iletirler. Daha sonra bir nöron o sinyali sinapstaki başka bir nörona kimyasal nörotransmiterler yoluyla iletebilir. Sıradaki nöron, kollarıyla sinyali alır aksonuna iletir ve sıra bu şekilde devam eder.
Ne kadar hızlı düşündüğünüzü belirleyen kilit faktörler ilk potansiyel aksiyonu üretme, bunu akson boyunca yayma ve sinaps boyunca taşıma hızınıza bağlıdır. Ayrıca dahil olan nöron sayısını ve sinyallerin gitmesi gereken uzaklığı da hesaba katmalıyız.
Bunun iletişimn basit bir yoldan nasıl işlediğine “diz kapağı refleksiniz” üzerinde inceleyelim:
Diz Kapağı Refleksi Mukayesesi…
Diz kapağınızdaki sinirlere darbe almak bir duyu sinirinizi omurganıza gönderecek bir elektrik uyarıyı tetikler. Burada sinyal yayılır, basit olması açısından bu parçanın bir motor sinirine ulaşıp bacağınıza geri döndüğünü varsayacağız. Bu yoldaki nöronların toplam uzunluğu 1,65 m boyunda bir insan için yaklaşık 1 metre.
Vuruştan sonra tekme atmanız ortalama 15 ile 30 milisaniye sürer.
Hız, zamanın uzaklığa bölümüdür. Yani bu sinyal saatte 120 ile 240 km hızla gider.
İlk potansiyel aksiyon 1 ile 5 milisaniyeye tekabül eder, sinaptik iletim ise yalnızca 0,1 ile 0,5 milisaniye sürer.
Bu zaman aksonlar içerisinde geçer. Ortalama bir nöronun saatte 180 km hızla sinyaller ilettiğini gösteren bu bulgular, araştırmalarla da tutarlıdır.
Düşünce Hızını Etkileyen Faktörler…
Fakat hız, miyelinasyon ve akson çapı ile arttırılabilir.
Miyelin, aksonu saran ve elektrik dalgalarının sızmasını önleyen yağlı bir kılıftır.
Bu arada daha büyük çaplı aksonların iç direnci daha azdır.
Tüm bu faktörler potansiyel bir aksiyon hızını saatte 432 kilometreye kadar arttırabilir.
Bir yığın çeşitlilik var: Bazı insanlar diğerlerinden hızlı düşünür ve kendi düşünme hızınız hayatınız boyunca değişir.
Özellikle yaşlandıkça aksonlarınızı saran miyelin kılıfı soyulmaya ve diğer nöron yapıları gerilemeye başlar.
Yazının başında belirtilen korkunç deneye dönecek olursak, okun yaydan çıkıp uçması ortalama saatte 240 km hızla gerçekleşir.
Bu da yeteri kadar uzun, miyelimli veya geniş çaplı bir nöron verilirse düşüncelerinizin yarışı gerçekten kazanacağı anlamına gelir.
Fakat… İşin farklı bir boyutu daha var.
Düşünceniz ok ile aynı anda yola çıkmaz.
İlk olarak ok atılır, daha sonra siz onu algılarsınız ve sinyalleriniz yola çıkar.
Resim, müzik işleme veya iç konuşmaya dahil olma, hatıraları anımsama gibi şeyler karmaşık yollar gerektirir.
Bu yollar diz kapağı refleksi gibi doğrusal değildir.
Bu düşüncelerin oluştuğu hız genelde aynıdır, miyelinasyon ve akson çapına göre değişiklikler gösterebilir.
Ayrıca düşüncenin süresi rotalarına, molalarına ve varış yerine göre ciddi düzeyde değişkenlik gösterir. Bu durumda tehdit edici bir uyarı hissettiğinizde korku dolu bir şaşkınlıkla tepki göstereceksiniz.
Diz kapağı refleksine benzer olarak şaşkınlık da istemsiz ve çok hızlı oluşur. Eğer sesler çok gürültülü olursa 65 milisaniyeden daha çabuk tepki verebilirsiniz. Bunun yanında, daha olası bir şekilde şaşırma reaksiyonunuz görüşe bağlıdır.
Gözlerimiz bir fotoğrafı 13 milisaniye kadar kısa bir sürede işleyebilir, fakat gördüğünüzün hesaplanması ve oluşturduğu tehlikenin belirlenmesi 180 ile 200 milisaniye kadar zaman alabilir.
O zaman ok, 13 metre erken başlamış sayılır.
Sonuç
Hedef yeterince uzakta, eğer gerçekten hızlıca bir çıkar yol düşünebilirseniz oku yakalamak için yeterli zamanınız olacaktır. Ama bu, düşünce hızının ışık hızından daha hızlı olduğunu göstermiyor.
Bu arada elektrik iletim hızı ışık hızından daha düşüktür. Düşünmenin de elektriksel bir ileti olduğu gerçeğinden hareketle, düşünce hızının ışık hızından daha hızlı olmayacağını ta baştan öngörebilirdik.
Anlatılanların beyninizde bir kere daha pekişmesi için aşağıda verilen Türkçe alt yazılı kısa kaynak videoyu izleyebilirsiniz.
Çeviri: Beyza Çınar / Gözden geçirme: Saliha Karatepeli
Kaynak: https://www.ted.com/talks/seena_mathew_how_fast_is_the_speed_of_thought
