Memorıad Dünya Hızlı Okuma Rekoru Standartları

(DİKKAT! Yazılı veya görsel medyada bir “Dünya Hızlı Okuma Rekoru” haberiyle karşılaşırsanız, aşağıda verilen kurallara göre ölçülüp ölçülmediğine bakarak bu anonsun gerçek mi, yoksa uydurma mı olduğuna siz kendiniz karar verebilirsiniz.)

Aşağıda 10 maddede belirlenen “Hızlı Okuma” ile ilgili yarışma, skor ve rekor standartları, “MEMORIAD™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” tarafından 2015 yılından itibaren uygulamaya konulmuş; ulusal ve uluslararası düzeyde, hızlı okuma alanında hizmet verenlerin ve hizmet alanların uyması gereken standartları içermektedir.

Standartlar şu başlıklar altında toplanmıştır:

1. Okuma Testi Materyali İle İlgili Standartlar
2. Anlama Testiyle İlgili Standartlar
3. Yarışma Skorlarının Hesabıyla İlgili Standartlar
4. Hakemle İlgili Standartlar
5. Unvanlarla İlgili Standartlar
6. Katılımcı Yaş Sınırıyla İlgili Standartlar
7. Ülke ve Dünya Sıralamasıyla İlgili Standartlar
8. Tedbir Kuralı
9. Rekorların Tescil, Sertifikasyonu ve Duyurulması
10. Etik

1. Okuma Testi Materyali İle İlgili Standartlar : Hızlı okuma şampiyonalarında ve rekor denemelerinde ölçüm için kullanılacak okuma materyalleri daha önceden yayınlanmamış olmalı, “MEMORIAD™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” tarafından onaylanmış yeni bir okuma parçası kullanılmalıdır. Hızlı okuma parçasının hazırlanmasında şu hususlar esas alınmalıdır:

1.1 Test İçin Yeni Bir Okuma Parçası Yazılacaktır: Bu kural, testte kullanılacak materyali (bir parça, makale, kitap vb.) tesadüfen daha önceden okumuş olan bir yarışmacının okuma parçasını hiç okumadan okudum deme olasılığını yok etmektedir.

1.2 Okuma Parçası Ansiklopedik Bilgilerden Oluşamaz: Bu husus ansiklopedik bilgiler konusunda iyi olan bir yarışmacının okuma parçasını hiç okumadan okudum deme olasılığını yok etmektedir.

1.3 Okuma Parçası Sadece Spesifik Bir Konuyu İçermemelidir: Bu husus herhangi spesifik bir konuda uzman olan bir yarışmacının okuma parçasını hiç okumadan okudum deme olasılığını yok etmektedir.

1.4 Okuma Test Materyali “Memoriad™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” tarafından temin edilecektir: Bu kural uzman ve güvenilir olmayan kişi veya kuruluşların bu hususu promosyan amaçlı istismar etmelerini engellemektedir.

1.5 Her Yarışmacı Kendi Tercih Ettiği Dilde Yarışma veya Rekor Denemesine Katılacaktır: Okuma testine her yarışmacı kendi istediği dilde katılabilir. Aynı anda yapılacak bir yarışma veya rekor denemesi için “Memoriad™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” aynı parçanın farklı dillerde tercümelerini yaptırmaktadır. Her yarışma veya rekor denemesinde tüm dillerin seçeneği sunulamayabilir. Dil seçeneğinin yarışmacı için sürpriz olmaması için her yarışma veya rekor denemesi anonsunda “Memoriad™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” hızlı okuma kategorisinde hangi dil seçeneklerinin mevcut olduğunu da anons etmektedir. Yarışmacılar kendilerine sunulan dil seçeneklerinden biri ile yarışmaya veya rekor denemesine katılabileceklerdir. Yarışmacı tarafından dil tercihi önceden bildirilecek, tercihin yarışma anında değiştirmesi imkanı olmayacaktır.

2. Anlama Testiyle İlgili Standartlar : Yarışmacıların okudukları parçanın ne kadarını anladıklarını ölçmeyen bir hızlı okuma testinin hiçbir geçerliliği ve anlamı yoktur. Anlamadan okumak yarışma derecelendirilmesinden ve rekor denemesinden diskalifiye olmak demektir. “Memoriad™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” % 60’ın altındaki bir anlama oranını “Anlamadan Okuma” olarak tanımlamıştır. Anlama testinin hazırlanmasında şu hususlar esas alınmaktadır:

2.1 Anlama Testindeki Sorular Tüm Okuma Parçasının Kapsamını Temsil Etmelidir: Bu kural soruların okuma parçasının her tarafını kapsaması şartını ortaya koymaktadır. Böylece yarışmacının, okuma metninin sadece çok küçük bir bölümünü okuyarak tüm sorulara doğru cevap verme şansı yok olmaktadır.

2.2 Anlama Oranı, Doğru Cevap Sayısının Toplam Soru Sayısına Oranıdır: Yarışmacının okuduğu parçayla ilgili anlama oranı kısaca “AO” ile ifade edilmekte olup, anlama yüzdesi “(Doğru Cevap Sayısı / Toplam Soru Sayısı) x 100” formülü ile hesaplanmaktadır.

2.3 Anlama Oranı % 60’ın Altında Kalan Yarışmacı Diskalifiye Olmaktadır: Yarışmada dereceye girmek ve bir skora sahip olmak için yarışmacının anlama oranının en az % 60 olması gerekmektedir. Bu çok önemli bir kuraldır.

2.4 Anlama Testinde Yer Alan Sorular Yoruma Dayalı Açık Uçlu Olmamalıdır: Bu kural yoruma dayalı metin halindeki cevapların (açık uçlu, makale, essay vb.) ölçme için kullanılmasını ve tartışmalı sonuçlar doğurmasını engellemektedir. Yapılacak ölçmenin, çoktan seçmeli, Doğru/Yanlış (D/Y) gibi mutlak değerlendirmeyi sağlayacak şekilde yapılması istemektedir.

2.5 “Doğru/Yanlış” Türü Soruların Sayısı, Toplam Soru Sayısının % 50’sinden Fazla Olmamalıdır: Bu kuralla şans faktörü minimuma indirilmektedir.

2.5 Çoktan Seçmeli Soruların Sayısı, Toplam Soru Sayısının En Az % 50’sini oluşturmalıdır; Metnin Kapsamına Göre, En Az Üç Seçenekli Çoktan Seçmeli Sorulardan Oluşmalıdır: Bu kural da şans faktörünü minimuma indirmek için koyulmuştur. 

3. Yarışma Skorlarının Hesabıyla İlgili Standartlar : Hızlı okuma skorunda önce dakikada okunan kelime sayısı hesaplanmakta, sonra bu değer anlama oranıyla bağlantılı bir katsayı ile  çarpılarak kalibre edilmektedir. Bu katsayıya “Anlama Katsayısı” adı verilmektedir. Elde edilen skora “Hızlı Okuma Skoru” veya Anlama Oranına Göre “Kalibre Edilmiş Okuma Hızı (veya kısaca “Kalibre Edilmiş OH“)” olarak tanımlanmaktadır.

3.1 “Ham Okuma Hızı” Hesabı : “Ham Okuma Hızı” okunan okuma parçasının kelime sayısının okuma için harcanan zamana (dakika olarak) bölünmesiyle hesaplanacaktır. Kısaca “Ham OH” olarak gösterilmekte olup, birimi “Kelime/Dakika”dır.

Ham OH = (Okunan Kelime Sayısı) / (Okuma Süresi)

3.2 Anlama Katsayısı (AK) : “Anlama Katsayısı” veya kısaca “AK” anlama oranına (AO) ve ham okuma hızına (Ham OH) bağlı olarak hesaplanan bir sayıdır. Bu sayının hesaplama formülü aşağıda tablo olarak verilmiştir;

3.3 Skor veya “Kalibre Edilmiş Okuma Hızı” Hesabı : Hızlı okuma skoru “Kalibre Edilmiş Okuma Hızı (Kalibre Edilmiş OH)” ile aynı şeydir. Bu değer “Ham Okuma Hızı (OH)” ile “Anlama Katsayısı“nın çarpılması ile elde edilmektedir. Böylece anlama oranı skora çok önemli bir faktör olarak etkilemektedir.

Kalibre Edilmiş OH = Ham OH x AK

3.4 Sıralamaya Esas Olan “Ham Okuma Hızı” Değil, “Kalibre Edilmiş Okuma Hızı”dır : Bu kural ile anlama oranı skoru çok önemli bir faktör olarak etkilemektedir. Örneğin dakikada 1000 kelime okuyan ve anlama oranı % 60 olan yarışmacının final skoru (Kalibre Edilmiş OH) “1000 x AK = 1000 x 1.00 = 1000 kelime/dakika” olurken, dakikada 900 kelime okuyan ve anlama oranı % 80 olan yarışmacının final skoru “900 x 1.10 = 990 kelime/dakika” olmaktadır.

4. Hakemle İlgili Standartlar : Yarışma veya Rekor Denemesinde MEMORIAD™ Tarafından Görevlendirilmiş En Az Bir Hakem Bulundurulacaktır. Bu madde hileli ve kurallara uymayan rekor ilanlarını engellenmektedir.

5. Unvanlarla İlgili Standartlar : Yarışmalarda “Birincilik”, “İkincilik” ve “Üçüncülük” unvanları için mutlak değerlendirme yapıldığı için “Ham Okuma Hızı”değerlerine alt sınırlar konulmuştur.

• “Birincilik” unvanı için alt “Ham OH” sınırı “625 kelime/dakika”,
• “İkincilik” unvanı için alt “Ham OH” sınırı “550 kelime/dakika” 
• “Üçüncülük” unvanı için alt “Ham OH” sınırı “450 kelime/dakika”dır.

Herhangi bir yarışmada ilk üç “Ham OH” değeri 625’in altında ise alt sınırın altında kalan ünvanlar anons edilmeyecektir. Örneğin yarışma sonucunda ilk üç Ham Okuma Hızları 540, 500 ve 475 olduğunu kabul edelim. En yüksek “Ham OH” olan 540 değeri birincilik alt sınırı olan 625’in altında kaldığı için “Birinci” olamayacaktır. Yine 540 olan “Ham OH” değeri ikincilik alt sınırı olan 550’nin de altında kaldığı için “İkinci” de olamayacaktır. Böyle bir yarışma sonucu olarak “Birincilik ve ikincilik için geçerli bir skor elde edilememiştir” diye anons yapılacaktır. 540 değeri “Birinci” ve “İkinci” olamayacaktır ama bu değer üçüncülük alt sınırı olan 450’nin üzerinde olduğu için “Üçüncü” olarak anons edilecektir.

5.1 Yarışma Sonuçları Sıralamasında Kalibre Edilmiş “OH” değerleri Esastır : Sonuçlar öncelikle kalibre edilmiş “OH” skorları olarak kendi aralarında bağıl olarak sıralanırlar. Bu sıralamadan sonra unvanlar için birincilik, ikincilik ve üçüncülük ünvanları alt sınırları göz önüne alınarak ünvanlar anons edilir.

5.2 Birincilik, İkincilik ve Üçüncülük Unvanları Alt Sınırları Aşılmazsa İlgili Unvanlar Boş Kalacaktır: Yarışma sonunda birinci sıradaki skora ait “Ham OH” değeri 625’in altında ise “Birincilik” unvanı boş kalır.  Herhangi bir unvan verilemeyen en üstteki veya sıradaki skora ait “Ham OH” değeri ikincilik için kontrol edilir. Bu skor 550’nin altında ise “İkincilik” unvanı boş kalır. Son olarak herhangi bir unvan verilemeyen en üstteki veya sıradaki skora ait “Ham OH” değeri üçüncülük için kontrol edilir. Bu skor 450’nin altında ise “Üçüncülük” unvanı boş kalır.

6. Katılımcı Yaş Sınırıyla İlgili Standartlar : Hızlı okuma şampiyonalarına ve rekor denemelerine katılan yarışmacıların yaşları yarışma tarihi itibarıyla “13+”olmak zorundadır. 12 yaş ve altında olanlar yarışmacı olamazlar. “Memoriad™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” daha önceden anons etmek kaydıyla şampiyona veya rekor denemlerinde 13 ile 17 yaş arasındaki “GENÇ (Junior)” yarışmacılar için aynı parçanın daha basit bir versiyonunu sunabilir.  Aynı parçanın gençler için daha basit versiyonunun sunulmadığı yarışmalarda gençler de yetişkinler için hazırlanmış olan okuma parçasıyla yarışmaya katılırlar.

7. Ülke ve Dünya Sıralamasıyla İlgili Standartlar : Hızlı okuma ülke ve dünya sıralamaları “Kalibre Edilmiş OH” değerlerine göre yapılır. Dünya sıralamasındaki en yüksek “Kalibre Edilmiş OH” değerine sahip olan kişiye “Memoriad Dünya Hızlı Okuma Rekortmeni” unvanı verilir. Memoriad kendi veri tabanındaki mevcut “Kalibre Edilmiş OH” değerlerini ülkeler, kıtalar ve bölgeler bazında sıralamalar yaparak anons etmektedir.

8. Tedbir Kuralı : “Memoriad™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” anormal bir skorla ilgili olarak skorun yeni bir okuma parçası üzerinde yenilenmesini isteyebilir. Unvanlar, skorlar ve sıralamalar “Memoriad™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” tarafından onaylanmasıyla kesinlik kazanır.

9. Rekorların Tescili, Sertifikasyonu ve Duyurulması : “MEMORIAD™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” tüm skorları www.memoriad.com web sitesinde dünya ve ülke sıralamaları olarak göstermekte ve sertifikalandırmaktadır. “MEMORIAD™ Dünya Mental Sporlar Federasyonu” Dünya rekorları genellikle ayrıca “Guinness Dünya Rekorları” ve “Alternatif Rekorlar” kitaplarında da yayınlanmaktadır.

10. Etik : MEMORIAD™ Hızlı Okuma Standartlarının amacı, tüm dünyada hem anons edilen rekor ve skorların güvenirliliğini, hem de bu alanda yarışanlar arasında adaleti sağlamaktadır. Bu adaletin temeli, mental sporcuların haklarını korumak ve anons edilmeye çalışılan şaibeli skor ve rekorlarla haklarının yenmesini önlenmektedir.

Hızlı okuma konusunda kendinizi eğitmek istiyorsanız, Bir başlangıç olarak “Hızlı Okuma Derneği”nin ücretsiz online hızlı okuma kursuyla işe başlayabilirsiniz. Kurslar üç günde bir eposta adresinize gönderilmektedir. Bu online kurs size hızlı okumanın temel prensiplerini öğretmektedir.

Hızlı okuma konusunda uzmanlaşmak ve bu konuda profesyonel bir kurs almak istiyorsanız, Mega Hafıza’nın “Mega Hızlı Okuma” kursuyla ilgili web syafasını inceleyebilirsiniz.

© 2015 – Melik Duyar & Memoriad™ Dünya Beyin Sporları Federasyonu – www.memoriad.com