Diderot Etkisi

Diderot Etkisi – Denis Diderot (1703 – 1784), ünlü bir Fransız yazar ve filozoftur. Aydınlanma Çağı’nın en önemli kişilerinden birisi olarak kabul edilir. Fransız Devrimi’ni hazırlayan düşünsel gelişmelerde katkısı vardır. Yeni felsefi ve bilimsel düşünceleri ve bilgileri Avrupa’ya yaymak amacıyla Jean Le Rond D’alembert ile birlikte yazdığı Ansiklopedi en çok bilinen eseridir.

Diderot, büyük borç altına girmiş ve paraya ihtiyacı en üst düzeye çıkmışken 1765 yılında Rus İmparatoriçesi Büyük Catherine, sanat ve bilimin koruyucusu olarak, Diderot’nun kütüphanesini satın almış ve hemen sonra o kütüphaneyi yine Diderot’ya bırakmıştır. Böylece Diderot’nun eline önemli bir miktar para geçmiştir. Catherine bununla da yetinmeyip 25 yıllık maaşını peşin vererek Diderot’yu kütüphanecisi olarak işe başlatmıştır.

Ne kısmet ama! Siz olsaydınız bu parayla ne yapardınız? Bakın Diderot ne yaptı?

Diderot, eline geçen bu büyük parayla öteden beri almayı düşünüp de alamadığı kırmızı pahalı bir sabahlık (Röpdöşambır) aldı. Sabahlık o kadar görkemliydi ki Diderot evdeki eşyaların ona uymadığını fark etti ve başladı eşyalarını sabahlığına uygun olacak yenileriyle değiştirmeye. Her değiştirmede diğerleriyle uygunsuzluk daha da arttı ve ötekileri de yenilemeye başladı. Eski halısını Şam’dan getirttiği yeni bir halıyla değiştirdi. Evini güzel heykellerle donattı. Mutfağı yeniden dekore etti. Mantonun üzerine yerleştirmek için yeni bir ayna aldı. Antika sandalyeler görkemliydi vs.

Sonuçta, parlak ve yeni eşyalarla tefriş edilme işlemleri bittiğinde böyle bir süreci ister istemez yaşamış olmasına ve eski ropdöşambırından vazgeçtiğine pişman olur Diderot.

Ona göre, bu güzel, şık, Röpdöşambır olmasa gereksiz olduğuna inandığı ve pişman olduğu bu süreç hiçbir zaman yaşanmayacaktı.

Aslına bakılırsa, Diderot’nun yaşadığı bu süreç ve deneyim sonucu her biri tek tek değiştirildikçe edinilen yeni eşyaların etkilerinin bir uyum, bütünlük içerisinde bir güç olduğunu fark etti.

“Diderot Bütünlüğü” olarak da adlandırılan bu kavram, insanın yaşamındaki yeni bir eşyanın varlığının nasıl daha çok ve yeni eşyalara yönelttiğini açıklamaya çalışıyor. Diderot Etkisi, kısaca yeni bir eşya veya mülk edinmenin genellikle daha fazla yeni şey edinmenizi tetikleyen bir tüketim sarmalı oluşturduğunu belirtmektedir. Bu sarmalın sonucu olarak, insanlar daha önceki benliklerinin mutlu ya da tatmin olmak için hiç bir zaman ihtiyaç duymayacağı ve almayacağı yeni şeyleri satın almaya başlamaktadırlar.

Diderot, bütün bunlardan sonra “Eski Sabahlığım İçin Pişmanlık” başlıklı bir yazı yazdı ve içine düştüğü tüketim çılgınlığını anlattı.

Diderot bu süreç boyunca yaşadıklarını kaleme alıp yayınlaması, bu psikolojik fenomenin “Diderot Etkisi” adı ile anılmasına neden olmuştur.

“Eski eşyaların efendisiyken yeni eşyaların kölesi oldum” diye pişmanlığını bildirdiği “Eski Robdöşambırımdan Ayrılmamın Pişmanlıkları” adlı makalesinden kısa bir alıntı:

“Neden saklamadım onu sanki? O bana alışmıştı, ben de ona… Vücudumun bütün kıvrımlarını sarıyordu. Diğeri kaskatı ve kolalı, beni hantal gösteriyor. Oysa eskisi tüm ihtiyaçlarımı karşılıyordu. Tozlanan kitapları eteği ile silebiliyordum. Üzerindeki çizgiler edebiyatı, yazarı, çalışan adamı anlatırdı. Oysa şimdi işe yaramaz bir zengin adam havası geldi üzerime. Kimse kim olduğumu bilmiyor. Onun içindeyken sakarlık etmekten korkmazdım.

Eski robdöşambırımın mutlak efendisiyken yenisinin kölesi oldum…

Saygı ve hayranlık duyduğum şu kıymetli giysiye lanet olsun. Nerede benim o eski, alelade kumaştan, mütevazı, rahat çaputum?… Dostlarım, eski dostlarınızı muhafaza ediniz. Dostlarım, varsıllığın size dokunmasından sakınınız.

Benim durumum size ibret olsun.

Yoksulluğun kendine has özgürlükleri vardır, zenginliğin de sınırlılıkları…

Hepsi bu değil dostlarım. Lüksün tahribatına, sürekli artan lüksün neticelerine bakın.

Eski robdöşambırım, etrafımdaki diğer döküntülerle uyum içindeydi. Hasır bir sandalye; tahta bir masa; birkaç kitabı taşıyan bir eski kitaplık; çerçevesiz, isli birkaç gravür; bu gravürlerin arasında havaya kalkmış birkaç sıva parçası, bütün bunlar eski robdöşambırımla ahenkliydi. Şimdi her şey bozuldu, uyum, birlik ve güzellik yok oldu!”

—– Sponsor Bağlantı – Sponsor Bağlantı —–

Beyindeki Satın Al Butonlarını Öğrenin!

BEYİNDEN BEYİNE SATIŞ

—– Yazının Devamı – Yazının Devamı —–

Neden İhtiyacımız Olmayan Şeyler İstiyoruz?

Diderot Etkisi bize hayatınızın içine girmek için savaşacak daha çok şey olacağını söyler; bu yüzden önemli olan şeyleri nasıl iyileştireceğinizi, ortadan kaldıracağınızı ve odaklanacağınızı anlamanız gerekir.

Örneğin, yeni bir ev aldığımızda, ona uyum sağlayacak, bir bütünlük gösterecek eşyaların alınmasındaki durum gibi. Yeni bir yemek masası; yeni yemek takımı, yeni masa örtüsü, yeni bardak takımının edinilmesine etkide bulunacaktır.

Yeni bir elbise aldığımızda ona uyum sağlayacak gömlek, ayakkabı gibi ürünlerin alınması da bu nedenledir.

Terfi ettiğimizde gardırobumuzu yeni pozisyona uygun değiştirmek, yine o konuma uygun yerlerde yemek yemek, konumu bütünleyecek ürünleri, markaları kullanmak, öte yandan eski tarzı bırakma, onu çağrıştıracak tüketimlerden kaçınmak gibi davranışlar konuyu açıklar.

Diderot Etkisi İçin Bazı Tavsiyelerimiz Olacak;

Gösterişi Bırakın.

Neredeyse her alışkanlık, olmak istediğiniz duruma dair bir tetikleyici veya o davranışın işaretleri tarafından başlatılır. Diderot Etkisinin gücünü azaltmanın en hızlı yollarından biri, ilk etapta buna neden olan alışkanlık tetikleyicilerinden kaçınmaktır. Ticari e-postaların üyeliğinden çıkın. Size katalog gönderen dergileri arayın ve postalarını iptal edin. Alışveriş merkezinde değil, arkadaşlarınızla parkta veya bir başka yerde buluşun. En sevdiğiniz alışveriş web sitelerini engelleyin.

Mevcut Sisteminize Uyan Üürünler Satın Alın.

Her yeni ürün satın aldığınızda sıfırdan başlamak zorunda değilsiniz. Yeni kıyafet satın alma niyetiniz olduğunda, gardırobunuzdaki mevcut eşyalarınızı ölçü alın. Mevcut giysilerinizi dikkate alarak uyumu mevcut eşyanıza göre ayarlayın.

Sınırlarınızı Kendinize Empoze Edin.

İçinde çalışmanız için sınırlamalar oluşturarak dikkatle kısıtlanmış bir hayat yaşayın.

Bir Ay Boyunca Yeni Şeyler Almamak İçin Kendinize Söz Verin.

Bir ay boyunca herhangi bir yeni ürün satın almanıza izin vermeyin. Yeni elbiseyi mağazadan almak yerine ikinci elden alın. Kendimizi ne kadar kısıtlarsak, o kadar işi bilen oluruz.

Bir Şeyleri Bırakmaktan Vazgeçin.

İhtiyaçlar sonsuzdur; imkanlar ise kısıtlıdır. Her zaman kalitesi ve fiyatı yükseltilecek bir şeyler vardır. Yeni bir Honda mı aldınız; bir Mercedes’e yükseltebilirsiniz. Yeni bir Mercedes mi aldınız; bir Ferrari’ye yükseltebilirsiniz. Yeni bir Ferrari mi aldınız; özel bir uçak almayı düşünebilirsiniz. Dahasını istemenin, takip etmeniz gereken işler değil, zihninizin sağladığı bir seçenek olduğunu fark edin.

Tüketim Eğiliminin Üstesinden Gelme

Diderot Etkisi – İnsan doğasındaki eğilim daha azını değil, daha fazlasını tüketmektir. Bu eğilim göz önüne alındığında, tartışmasız tüketim akışını azaltmak için aktif adımlar atmanın hayatımızı daha iyi hale getirdiğine inanıyorum.

Şahsen, amacım hayatı en az şeylere indirgemek değil, onu en uygun şeylerle doldurmaktır.