Deha Nasıl Görünür? Bu da benim tarafımdan söylenmiş bir atasözü olsun. Literatüre kazandıralım: “Her yiğidin gönlünde bir aslan, her dâhinin beyninde bir fikir yatar.”
Diyeceksiniz ki, “Uyandırmadıktan sonra, yatıyor da ne oluyor? Fikri görünür yapmadıktan sonra, o kişinin dahi olduğunu nasıl bileceğiz?”
Haklısınız.
Size ünlü İspanyol sanatçı ve resim dehası Pablo Picasso’nun birkaç dakika içinde, olağanüstü işler üretme yeteneğini nasıl geliştirdiği hakkındaki ilginç bir hikâyesini anlatayım:
Picasso bir gün pazara doğru yürürken onu bir kadın gördü. Sanatçıyı durdurdu, cebinden bir kağıt parçası çıkardı ve “Bay Picasso, ben senin sanatına hayranım. Lütfen, benim için küçük de olsa bir resim çizer misin?”
Picasso gülümsedi ve kağıda birkaç dakika içinde küçük ama güzel bir sanat eseri çizdi. Sonra çizdiği resmin yer aldığı bu küçük kağıt parçasını geri verirken, “Eğer sabredersen ve bunu saklarsan, bu resim bir milyon dolar edecek.” dedi.
“Ama Bay Picasso,” dedi kadın. “Bu küçük şaheseri çizmek sadece otuz saniyenizi aldı.”
“Onurlu kadın” dedi Picasso, “Bu şaheseri otuz saniye içinde çizmek, otuz yılımı aldı.”
Picasso onlarca yıldır zanaatında ustalaşmak için çalışan tek dahi değildi. Onun yolculuğu birçok dâhinin tipik bir örneğidir. Yeterince yetenekli olduğu bilinen insanlar bile onlarca yıllık uygulamadan sonra işler üretirler.
Bunun neden ve nasıl olduğunu; hatta daha da önemlisi, kendi yaratıcı dehanızı nasıl açığa çıkaracağınız hakkında konuşalım mı?
Nobel Ödülü ALANLARIN Çağı
Deha Nasıl Görünür? Yakın zamanda yapılan bir araştırma, Nobel Ödülü kazanan büyük mucitlerin ve bilim adamlarının ödülleri ile yaşları arasındaki korelasyonu inceledi. Tabloda da görüldüğü gibi, verilere göre çığır açan çalışmaların çoğunun otuzlu yaşların sonunda, kırklı yaşların başında kümelendikleri görüldü. Bilim ve matematik alanlarında bile, yaratıcı atılımlar genellikle on yıl veya daha fazla bir zaman alacaktır.
Bu bulgular önceki araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalarla da eşleşmektedir.
Örneğin, bilişsel psikoloji profesörü John Hayes tarafından Carnegie Mellon Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, 500 ünlü müzik parçasından neredeyse hepsinin, bestecinin kariyerinin 10. yılından sonra yaratıldığını buldu. Daha sonraki çalışmalarda Hayes, şairler ve ressamlarla benzer sonuçlar buldu. Hatta bilim dünyasında buna “on yıllık sessizlik” adı verildi.
İster besteci, ister bilim adamı olun, yaratıcılık onunla doğup- doğmadığınız bir kalite göstergesi değildir. Yaratıcılık, azimle çalışmak ile keşfedilen, bilenen (bıçakların ucunun keskin hale getirilmesi işlemi) ve geliştirilen bir şeydir.
Bu da bizi önemli bir soruya getiriyor: İşinizi en iyi şekilde nasıl yapabilirsiniz? Yaratıcı dehanızı nasıl keşfedebilirsiniz?
Bir Program Oluşturun
Deha Nasıl Görünür? Amatör ruhlu insanlar kendilerine bir ilham geldiğinde hemen üretmeye çalışırlar; oysa profesyoneller bir program dahilinde üretirler.
Ne kadar dahi ruhlu olursanız olun, harekete geçmedikçe öyle olduğunuzu düşünmek kendinize karşı anlamsız vehimler yüklemektir. Zanaatınızı tekrar tekrar uygulamak, ona iyi bakmanın tek yoludur. Düşüp kalkan, sonra yeniden ve yine yeniden ısrarla devam eden çocukların yürümeyi öğrendiklerini biliyoruz. Gelişim budur. En çok satan kitap üretmek istiyorsanız bunu teoride bırakmak yerine, defalarca yazmanız, yazdıklarınızı beğenmeyip, defalarca çöpe atmanız gerekecektir.
Yararlı ve ikna edici bir şey üretmek altın madencisi olmak gibidir. Her şeyin üstünde bir altın tozu bulmak için, bir sürü kil, kaya, kum ve toprak elemek zorundasınız. Eğer ilham perisinin gelmesine izin verirseniz, ıvır zıvır deha parçaları bile size yol gösterecektir.
Nobel Edebiyat ödülü alan yazarlarda görüyorum –mesela Orhan Pamuk- çok sayıda kitap yazdıktan ve süreçte çok sayıda ödül aldıktan sonra en prestijli ödül olan Nobel Edebiyat Ödülünü kazandı. Ama bu ödülü alabilmesi için, yıllar süren diğer tüm kitapların yazılması gerekiyordu.
Deha Nasıl Görünür? Başladığınızı Bitirin
Bir şeye başladıysanız onu mutlaka bitirin. Araştırmayı, planlamayı ve işi yapmaya hazırlanmayı bir kenara bırakın ve sadece işinizi yapın. Ne kadar iyi ya da ne kadar kötü olduğu önemli değil. İlk denemenizle dünyayı ateşe vermenize gerek yok. Sadece kendinize bir şey üretmek için gerekenlere sahip olduğunuzu kanıtlamanız gerekir.
Sanatçılar, sporcular, girişimciler ya da bilim adamları, çalışmalarını azaltarak veya yarıya indirerek bu harika hallerine kavuşmadılar; tersine, çalışmalarını ikiye katlayarak bu ünü hak ettiler. Siz de yapmanız gerekeni yapın, tartışmayı bırakın.
Kendi KendinİZE Şefkat UygulaYIN
Deha Nasıl Görünür? Herkes büyük sanatlar üretmek için mücadele eder; hatta kendini kanıtlamış olanlar bile.
Tutarlı bir şekilde, emek vererek bir şey üreten herkes kendi çalışmalarını da bir zaman sonra yargılamaya başlayacaktır. Ben mesela, sürekli yazan bir insanım. Yazılarımı eleştirenlere teşekkür ediyorum; çünkü gelişiyorum.
Çalışmanızı yargılamak doğaldır. Ancak anahtar davranış, hoşnutsuzluğunuzun kendi işinizi yapmaya devam etmenizi engellememesine izin vermemektir. Bunun için kendinize de şefkat gösterin. Elbette, işinizi önemsiyorsunuz, ancak ölümcül olarak ciddiye almayın; hatalarınıza bazen gülün. Kendinizle barışık olun, aksi takdirde, sevdiğiniz şeyi üretmeye devam edemezsiniz.
Deha Nasıl Görünür? Çalışmanızı Paylaşın
Çalışmanızı herkese açık olarak paylaşın. Bazen işinizi paylaşmak, nefret ve eleştirmenlerle uğraşmanızı gerektirebilir. Ancak çoğu zaman, gerçekleşen tek şey, inandığınız aynı şeylere inanan, heyecanlandığınız aynı şeyler hakkında heyecanlandığınız veya inandığınız işi destekleyen; size inanamayan insanları bile bir araya getirmenizi sağlar. Bunu büyük romancılarda görüyoruz. Kişilikle, o kişinin sanatını ayrı ayrı değerlendirmek lazım.
Dünya, her zaman yaratıcı insanlara muhtaçtır. Sizin için basit görünen bir şey genellikle başkası için mükemmeldir. Ancak paylaşmayı seçmediğiniz sürece bunu asla bilemezsiniz.
Deha Nasıl Görünür? İyi Şanslara Sahip Olmanın Basit Sırrı
Yaratıcı dehaları bulmak kolaydır: İşinizi iyi yapın. Bir eseri tamamlayın. Geri bildirim alın. İyileştirmenin yollarını bulun. Yarın tekrar ortaya çıkın. On yıllar boyunca tekrarlayın.
İlham, sadece terledikten sonra kendini gösterir.
Genellikle gişe rekorları kıran başarıların şans olduğunu düşünüyoruz. Belki de başarıyı bu şekilde açıklamak daha kolaydır. Kuşkusuz, her başarı öyküsünde her zaman manevi bir şans unsuru vardır. Ama bu şansın gelmesi için, şansın yolunu açık tutmalı, kendi talihinize yardım etmelisiniz.
BAŞARININ KAYNAĞI NEDİR? ŞANS MI SIKI ÇALIŞMAK MI?
Yaratıcı dehalar nasıl harika fikirler buluyorlar? Yer çekimi kanununu bulan Newton kafasını bu işe yormasaydı başına düşen elmdan ilham alabilir miydi?
Dahi insanlar da insandırlar; çalışırlar ve düzenlerler. Yeniden yazarlar. Yeniden denerler. Dehalarını irade ve azim yoluyla ortaya çıkarırlar. Şanslı olma şansını elde ederler; çünkü kendi şanslarına yardım ediyorlar.
DAHA ÜRETKEN VE YENİLİKÇİ BİR BEYİN İÇİN 5 ADIM
Deha Nasıl Görünür? Yaratıcılık Nasıl Çalışır?
Hepimizin içinde bir tür üretken deha vardır. Onu uyandırmanın tek yolu deha konusu üzerinde sıkı çalışmaktır.
Hiçbir eylem, kendiniz müdahil olmadıkça, daha yaratıcı güçleri ortaya çıkaramaz.
Bir yazar için bu, romanını 200 kez yeniden yazmak demektir.
Kulağa doğru sesler gelene kadar bir şarkıyı tekrar tekrar söylemek demektir.
Tüm hatalar bitene kadar, bir yazılımı programlayabilmek demektir.
Tanıdıklarından daha çok tanıyacak şekilde, müşterilerinizi onlardan daha çok tanımaktır.
Doğru enerjiyle hareket ederseniz, herhangi bir ürünü sanat eseri haline dönüştürmek sizin elinizdedir.
MUCİTLERİN ALTI FARKLI YARATICI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
