Çocuk ve Yalan – Ah şu yalanlar; beyazından pembesine, şekerlisinden zehirlisine kadar çeşit çeşit yalanlar… Hayatımızın tuzakları yalanlar; ânı kurtarma peşinden koşarken uçurumla sonuçlanan patlamaya hazır balondan yalanlar…
Siz hayatınızda hiç yalan söylediniz mi? Cevap; “Hayatında yalan söylemeyen bir insan tanıyor musunuz?” Allah’ın elçileri hariç, bu dünya yüzünde yalan söylememiş bir insan göstermek imkansızdır. Hayatında hiç bir zaman yalan söylemeyen hiç kimse olamaz. Üstelik bir de her gün yalancılarla tanışıyoruz, görüşüyoruz, sohbet ediyoruz.
Çocuk ve yalan: Dünyanın en doğrucu Davutları çocuklardır. Onlar doğuştan itibaren hep doğruyu söylerler. Doğru kişilik üzerine yaratılmış birer hediyedir onlar. Ama ah, ama biz yetişkinler, anne ve babalar gün be gün bu masumlara, yalan nedir bilmeyen bu temiz yaratılmış meleklere yalan söylemeyi öğretiyoruz. Biraz kendimizi suçlayalım ki çocuklarımız bize benzemesinler. Şu anda çocuklarımız birer yetişkin olduklarında, yalancı olmamaları için ne yapacağımızı da tam bilmiyoruz. Bilmemiz gereken tek şey var; o da çocuklara doğrucu davranışlarımız ve sözlerimizle iyi örnek olmak…
Çocuk ve yalan konusunda Ömer Seyfettin’in “Kaşağı” hikayesini okumanızı tavsiye ederim. Hikayede kaşağıyı kıran büyük ağabeyin suçunu küçük kardeşine atması; küçük kardeşin o günlerde hastalanması ve ölmesi üzerine vicdanında ciddi travma yaşayan ağabeyin bu yalanını babasına itiraf ederek bir çeşit özür dilemesi, önemli bir psikolojik tutumdur.
Bu yazıda çocukların neden yalan söylediklerini ve ebeveynlerinin bu konuda nasıl suçluluk duyduklarını işlemeye çalışacağız.
1 – Çocuklar Sonuçları Bilirler
Çocuklar da çoğunlukla yalan söyler. Neden? Haydi bizden gördükleri kısmını geçelim. Bir başka gerçek daha var: Çocuklar –yetişkinler gibi- gerçeği söylediklerinde cezalandırılacaklarını bilirler. Yetişkinlerin çocukları bu zandan kurtarmalarının yolu, cezalandırma davranışı yerine gerçeği söylediklerinde daha hafif uyarılar veya cezalandırmanın şiddetini azaltarak yaparlarsa, çocuğunuzun bundan korkmamasını sağlamış olursunuz.
2 – Çocuklar Sizi Üzmezler!
Çocuk ve yalan – Çocuklarınız sizi severler ve üzülmenizi istemezler. Bu onların doğasında vardır. Eğer çocukların gerçeği söylemeleri sizde güçlü olumsuz tepki oluşturuyorsa ve çocuk da bunu daha önce deneyimlediyse size yalan söyleyebilir. Bu durumda çocuk gerçeği söyleyip de size zarar vermek istemediği için yalan söyler. Oysa siz tepkinizi dengeli ve hafif göstermiş olsaydınız, bu durumda size gerçek bilgilerle zarar vermekten daha az korkacaklar ve doğruyu söyleyeceklerdi.
3 – Çocukların Yalanı Hayal Gücüyle İlgilidir.
Çocuklar hayatın gerçeklerini bile hayal dünyalarında abartabilirler. Bu konuda olmayacak isteklerde bulunabilirler. Hayallerindeki maceraları bile size abartarak, ani yalan söyleyerek anlatırlar. Sakın onların hayal dünyalarını yıkmayın! Böyle yalanlara daha yumuşak olun, çünkü çocuklar büyüdüklerinde bu anılarına sadece güleceklerdir.
4 – Çocuklar Hatırlayamadıkları İçin Yalan Söylerler
Çocukların yalan söyledikleri ve bu yalanlarına kendilerinin de inandıkları durumlar vardır. Bu unutma, özellikle bazı yaramazlıklara yöneliktir.
Böyle yalanlardan korkmayın. Çocuğun yalan hareketine karşı sizin verdiğiniz tepkiyi açıklamanız ve bu konuda sabırlı olmanız gerekir.
5 – Yalan Söylemenin Bir Kibarlık Olduğunu Sanırlar
Çocuk ve yalan – Bazen çocuklar yalan söylemenin doğru olduğunu düşünürler. Büyükannelerinin örme çoraplarını giymekten mutlu olduklarını söylerken, bir nezakette bulunduklarını göstermiş olabilirler. Çocuğunuzun böyle davranmasını isteyip istemediğinize karar vermek size kalmıştır. Sonuçta hepimiz olmasını arzu ettiğimiz pek çok konuda benzer şeyler söyleriz ve bunu yalan olarak görmeyiz bile.
6- Onları Beklediğimiz Cevaplar İçin Programlıyoruz
Çocuğumuza sorduğumuz soruların çoğunda ondan sadece tek bir cevap bekleyerek soru soruyoruz. Örneğin, tabağındaki yemeği yemek istemediğinde, tutup “Lezzetli mi?” diye sorarsanız çocuk muhtemelen “Lezzetliydi!” diyecek ama beden dili, yani yemeği yemek istememesi, gerçeğin başka olduğunu söyleyecektir. Böyle durumlarda, çocuğunuzun yalan söylemesini engellemek için tek cevaplı ve durumsal cevap bekleyen soru sormak yerine, “Ne yemek istersin hayatım?” şeklinde daha fazla seçenek bekleyen soru sormak çocuğu yalandan uzak tutar.
—– Sponsor Bağlantı – Sponsor Bağlantı —–
ÇOCUKLARIN HAFIZA VE ZEKALARINI GELİŞTİRMEK İÇİN
ÇOCUK ZEKA VE HAFIZA SETİ
—– Yazının Devamı – Yazının Devamı —–
7 – Çocuklar Rol Değiştirmekten Korkarlar.
Çocuklar bazı kötü şeyler hakkında gerçeği anlatmaktan korkarlar. Çünkü onlar bunun sadece masallarda olduğunu düşünürler. Böylece, doğruyu söylerlerse, masallardaki kötülere dönüşeceklerini sanırlar. Bu durumda siz de iyi insanların zaman zaman hata yapabileceğini onlara açıklayın. İyi insanları “kötü insanlardan” ayıran şey, iyilerin sorumluluk alma davranışları olduğunu açıklayın.
8 – Kendimiz Yalan Söylüyoruz.
Çocuk ve yalan – Bir çocuk ailesinin kopyasıdır. Yalanların döndüğü bir ortamda yaşayan çocuk elbette doğruyu söylemeyi bırakır. Çözüm hem zor hem de kolaydır: Sadece kendinize daha dürüst olmak zorundasınız.
9 – Çocuklar Aptal Olduklarını Düşünürler.
Eğer çocuklarınıza aşağılık olarak davranırsanız, onlara bağırıp çağırırsanız, bir şeyler için suçlarsanız, onlar da neyin iyi ve neyin doğru olduğunu öğrenmek istemeyeceklerdir. Kendilerinin de birer aptal olduklarını düşüneceklerdir.
Çözüm doğrucu olmaktır. Doğru sözlü, doğru davranışlı ebeveynler olduğumuzu her şartta çocuklarımıza birer örnek olarak göstermek zorundayız.
Siz de çocuklarınızın yaşlarında olduğunuz zamanki gibi iletişim kurmaya çalışın. Neyin yanlış olduğunu “açıklayın”, “suçlamayın”. Bu şekilde, çocuklar da büyümekten korkmayacaklar, büyürken gerçekleri söylemenin önemini daha iyi anlayacaklardır.
