Çocuk ve Sorumluluk – Günümüzde insanların birbirini suçladığı konulardan biri “sorumluluklarını bilmeme” veya “sorumluluklarının gereğini yapmama” konusundadır. Özellikle birey-toplum ilişkilerinin kesiştiği alanlarda bu problem öne çıkmaktadır. Üyesi olduğu bir toplumda hak-hukuk dinlemeden insanlara zarar vermek, çevreyi kirletmek; anne ve babanın çocuklarına, çocukların çevrelerine karşı üstlendikleri sorumluluklardan tutun da hayatın her alanında, birey toplum ilişkilerinde farklı ilişkiler ve farklı sorumluluklar öne çıkar.
Yetişkinlerin bu haşarı davranışlarının temelinde çocukluklarında aldıkları örgün veya örtük eğitimlerinin etkisi vardır. “Ağaç yaşken eğildiğine” göre, sorumluluk duygusunun kazandırılmasının temeli de yine anavatanımız olan çocukluğumuzu yaşadıklarımızdır.
Elbette, çocuklarımızın sorumluluk sahibi birer insan olmalarına yardımcı olacak yaşam becerilerini öğretmek, bir günde veya bir haftada olabilecek bir şey değildir. Onlara, tüm çocuklukları boyunca bu becerileri öğretmek zaman, çaba ve tutarlılık gerektirir.
Çok küçükken başlamak ve yaşadıkça bu becerilerini geliştirmeleri için başta aile desteği olmak üzere toplumun desteği gerekir. Türk toplumu bu anlamda sosyal ilişkileri ve farklı iletişimleri zengin bir toplum olduğu için bunu rahatlıkla başarabilir. Çocuklukta ne kadar çok beceri inşa edilirse, dünyaya giden sorumlu bir yetişkinin yetiştirilmesine o kadar çok yardım etmiş oluruz.
Biz istesek de istemesek de zaman geçtikçe çocuklar büyüyecek; bu yüzden onlara yetişkinliklerinde sorumlu kılacak becerileri öğretmek ebeveynler olarak bizim görevimizdir. Çocuğunuzun bu becerileri geliştirmesine yardımcı olmak özveri gerektiren bir süreçtir.
Aşağıda, çocuğunuzun yetişkin olmadan ve hayatını kendi başına yaşamadan önce öğrenmesine yardımcı olmanız gereken 11 beceri bulunmaktadır.
1-) Zaman Yönetimini Öğretin
Çocuk ve Sorumluluk – Çocuklar erken yaşlardan itibaren zaman yönetimini öğrenmeye başlarlar. Okul için belirli bir saatte kalkmak, temizlik yapmak, kahvaltıyı yapmak, giyinmek, ve evden çıkmak dakika bazında hesaplanarak listelenmelidir.
Mesela, sabah 7:00’de giyinmeleri, 7:20’de kahvaltılarını bitirmeleri ve 7:30’da tüm eşyalarını toplamaları gerektiğini bilmeleri için zaman planlaması yapın.
Küçük yaşta zaman yönetimini öğrenmek, onlara gelecek için zamanlarını nasıl yöneteceklerini öğretir.
Bu konulardaki şefkatimizi yanlış kullanmayalım Uykudan uyanmak zordur ama disiplinle ısrar etmek gerekir. Her sabah uyanmakta güçlük çekiyorlarsa, muhtemelen daha erken yatmaları gerekir. Onlara, hazırlanmalarını ve acele etmemelerini sağlayan bir saatte tutarlı bir şekilde uyanmayı öğretmek, uzun vadeli zaman yönetimi becerilerinin öğretilmesine yardımcı olmak için önemlidir. Aynı şey zamanında bu yatmak için de geçerlidir. Bunlar, yetişkinler olarak işlerine zamanında varma yeteneklerini etkileyecek en önemli iki faktördür.
Onlara kendi örneğinizle erken varmanın geç varmaktan daha önemli olduğunu öğretin. Kendi davranışlarınızdaki tutarlılık, çocuğunuza zaman yönetimi hakkında söyleyebileceğiniz her şeyden çok daha ileri gider.
2-) Yerinde Zamanında ve Dozajında Konuşmayı Öğretin
Çocuk ve Sorumluluk – Doğru ve zamanında konuşma, yaşam sorumluluğu için esastır. Çocuğunuz konuşma sanatını bilmiyorsa, yetişkinliğinde bir iş görüşmesinden nasıl başarılı olarak çıkacak?
Bu beceri, sosyal becerilerin temelidir. Herhangi biriyle nasıl konuşacaklarını bilmeleri gerekir. Arkadaşlıklar ve bağlantılar böyle kurulur. Konuşmalarla sohbet başlatma yeteneği, evden alabilecekleri önemli becerilerden biridir. Herhangi biriyle nasıl arkadaşça sohbet başlatacaklarını bilirlerse, bu beceriyi her kullandıklarında kendilerine daha çok güvenirler. Hayatta takip edebilecekleri her şeyde sosyal güvene yol açar.
Yüksek makamlarda, bir ülkenin başkanıyla görüşebilirler. Konuşma yapma yeteneklerine güveniyorlarsa ve bunu binlerce kez yapmışlarsa, hayatlarının en önemli toplantısında başarılı olabilirler.
3-) Kendi Çamaşırlarını Yıkamayı Öğretin
Çocuk ve Sorumluluk – Üniversiteye gittiğimde, çamaşır veya kurutma makinesi kullanmayı bilmiyordum. Giysileri çamaşır iplerine asmış, katlamış ve kelimenin tam anlamıyla büyüyen binlerce çamaşır yükünü kaldırmıştım. Ancak evimizdeki çamaşır ve kurutma makinesini ebeveynlerimiz dışında kimse kullanmazdı.
Çocuklarınız evden ayrılmadan önce onlara çamaşır yıkama ve kurutma makinesinin nasıl kullanılacağını öğretin, böylece bir çamaşır altlığına gidip kendi çamaşırlarını kendileri yıkayabilecekler.
Ayrıca onlara temiz çamaşırları nasıl düzgün bir şekilde katlayıp kaldıracaklarını da öğretmelisiniz. Onlara öğretmenin en iyi yolu, onlara nasıl yapıldığını nazik ve yardımcı bir şekilde anlatarak bunu kendilerinin yapmalarını sağlamaktır.
Çocuğunuzun çamaşırları sizinle birlikte katlamasına izin verin. Onlara makinelerinizi evde nasıl kullanacaklarını gösterin. Çamaşırları günlük işlerinin bir parçası haline getirmek, onların sorumluluk geliştirmelerine yardımcı olurken aynı zamanda ev iş yükünde size yardımcı olacaktır.
4-) Mali Sorumlulukları Üstlenmeyi Öğretin
Çocuk ve Sorumluluk – Çocuklar, yetişkinler olarak paralarını akıllıca yönetebilmeleri için küçük yaştan itibaren parayı nasıl yöneteceklerini öğrenmelidirler. Bazı çocukların tasarruf ettiğini, bazılarının müsrif olduğunu göreceksiniz.
Onlara çocukluklarında paralarından nasıl mali sorumlu olacaklarını öğretmek, onlara yetişkin olarak nasıl mali açıdan sorumlu olacaklarını öğretir.
Eskiden kumbara kültürü vardı ve tasarrufu öğreniyorduk. Şimdi ne yazık ki yok!
5-) Yazma Becerileri Kazandırın
Çocuk ve Sorumluluk – Bu bilgisayar klavyesini kullanarak yazmak, kalemle yazmak olabileceği gibi, bir not yazmak, günlük tutmak veya bir kompozisyon yazmak da olabilir.
İster iş gücüne katılsınlar, ister üniversiteye yetişkin olarak gitsinler, yazabilmeleri gerekir. Dünya dijital olarak yönetiliyor. Bir klavyeyi yazabilmek ve kullanabilmek, yaşadıkları dili konuşabilmek kadar önemlidir.
Çocukların gelecekte başarılı ve sorumlu olmalarını istiyorsanız, onlara nasıl yazılacağını öğretmek çok önemlidir. Hemen hemen her iş için, o işin dijital bir bileşeni vardır. Bu dijital cihazı kullanabilmek ve yazma becerisine sahip olmak çok önemlidir. Yazma becerileri konusunda ne kadar yetkin olurlarsa o kadar iyidir.
Dizüstü bilgisayar ve akıllı telefon kullanabilmek çok önemlidir, ancak bu beceriler yetişkinlerden çok çocuklara daha doğal geliyor.
6-) Yemek Yapma Becerisi Kazandırın
Çocuk ve Sorumluluk – Bu başlık sadece kız çocuklarını değil, erkek çocuklarını da kapsıyor.
Her çocuğun yetişkin olarak evden ayrılmadan önce yemek yapmayı öğrenmesi gerekir. Kendileri için yemek yapamıyorlarsa, dışarıda yemek yemek için para harcıyor demektir. Buna da ne bütçe yetişir ne de sağlıklı olacakları garantisini verir.
Yemek yapmayı öğrenmeleri için öncelikle güvenlik önlemlerini bilmeleri gerekir.
Çok küçük yaşlardan itibaren malzemeleri karıştırmaya ve malzemeleri ölçmeye yardımcı olabilirler. Büyüdükçe ve kendi becerileri geliştikçe onlara yemek yaptırmak öğrenmelerine yardımcı olur. Olgunlaştıkça onlara daha karmaşık pişirme yöntemlerini öğretebilirsiniz.
Çocuğunuzla birlikte yemek pişirirken, tariflerdeki anlatımı, pişirme kelimelerinin ne anlama geldiğini ve ölçü aletlerinin nasıl kullanılacağını açıklayabilirsiniz.
Çocuğunuza yemek yapmayı öğretmek tek seferlik bir deneyim değildir. Bu onların yetişkinliğe yolculuklarının bir parçası olmalı ve bu beceriyi öğrenmelerine yardımcı olmanın en iyi yolu, haftalık olarak yemek konusunda yardım etmelerini sağlamaktır.
Sizinle her yemek yaptıklarında, mutfakta yeni bir şeyler öğrenebilmeleri için ne yaptığınızı ve neden yaptığınızı açıklamak için zaman ayırın.
Yemek yapma yeteneği, yetişkinliklerinde büyüyüp gelişebilen bir şeydir. Kızınıza veya oğlunuza yemek pişirme sevgisini ve nasıl doğru yapılacağını öğretmek için ne büyük bir hediye!
7-) Egzersiz Yapmanın ve İyi Beslenmenin Sırlarını Öğretin
Çocuk ve Sorumluluk – Vücudumuza karşı sorumluluk hayatta kalmak için esastır. Vücudumuza iyi bakamazsak, sağlıklı bir hayat yaşayamayız ve muhtemelen ne kadar yaşayacağımızı sınırlayacağız. Çocuklarımıza sağlıklı beslenme alışkanlıklarını ve egzersizin önemini öğretmek ebeveynler olarak bizlerin elinde. Davranışımızın örneği, çocuklarımızın sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmeyi öğrenmelerinin en önemli yollarından biridir.
Çocuğunuza sorumlu olmayı ve vücuduna gereken özeni göstermeyi öğretmenin diğer yolları şunlardır:
- Günde en az bir öğünü ailece yiyin
- Çocuklarınızı dışarı çıkarın
- Teknolojiyi kapatın
- Ders dışı etkinliklere odaklanın
- Yiyecekleri asla ödül olarak kullanmayın
- Doğru Giyinin
Giyiminizden ve görünüşünüzden sorumlu olmak önemlidir. Eksik düğmelerle dolaşıyorsanız, çalıştığınız yerde pek saygı görmeyeceksiniz. Görünüşünüz, beğenseniz de beğenmeseniz de yürüyen reklam panosu veya kim olduğunuzdur.
İlk izlenimler genellikle görünüşe dayanır. Duruma uygun ve duruma uygun düzgün giysilerle temiz olmak, vazgeçilmez bir yaşam becerisidir.
Bir ofis işi için bir iş görüşmesine dalgıç kıyafeti içinde gelirseniz, muhtemelen deli olduğunuzu düşünecekler ve size iş teklif edilmeyecektir. Bu uç bir örnek gibi görünebilir, ancak bir iş görüşmesine dalış kıyafeti içinde gelmek, bir ofis iş görüşmesine yırtık pırtık kot pantolon ve buruşuk eski bir tişörtle gelmek kadar kötüdür.
Bedeninize giydiğiniz şeyler, kendiniz hakkında söylediklerinizi çevrenizdekilere de gösterir. Kendine saygı duyuyor musun Katıldığınız etkinliğe saygı duyuyor musunuz? Tanıştığın insanlara saygı duyuyor musun? Resmi bir düğüne kot pantolonla katılmak hiç hoş değil. Bu, yetişkinlere çocukluklarında görünümlerinin ve duruma uygun kıyafetlerin önemi öğretilmediğinde olur.
Onlara kendi örneğinizle öğretin, ancak aynı zamanda onları genç yaştan itibaren giyecekleri şeyler konusunda yönlendirin, böylece yetişkinlikteki görünümleriyle ilgili bu büyük hatayı yapmazlar. Bu, onları her gün belirli bir şekilde giyinmeye zorlayacağınız anlamına gelmez. Bu, onlara rehberlik ettiğiniz ve her durum için giyinmenin sosyal sıkıntılarını açıkladığınız anlamına gelir.
😎 Tamir Aletlerini Kullanmayı ve Temel Onarımlar Yapmayı Öğretin
Çocuğunuz bir yetişkin olarak evinizden ayrıldığında, çekiç ve çivi kullanmayı, ampulleri değiştirmeyi ve farklı tornavidaların nasıl kullanacağını bilmelidirler.
Hayatta her şey olur; temel onarım becerileriyle sorunları çözmek iş başa düşebilir. Hatta buna dikiş de dahildir.
Ben –mesela- yatılı okullarda ve askeriyede yaşadıklarımızdan dolayı söküklerimi dikiyorum. Çocuğunuzun oyuncaklarından birinden bir vida düşerse, bunu bir tornavidayı yerine geri takmak için nasıl kullanacaklarını öğretmek için bir fırsat olarak kullanın.
Onlara bu becerileri erken yaşta öğrettiğinizde, eşyalarından ve evlerinden sorumlu olmayı öğretiyorsunuz. Ayrıca onları temel onarımları kendi başlarına yapma becerileriyle donatmış oluyorsunuz.
9-) Ev Temizliğini Öğretin
Çocuklarınıza sadece bir evi nasıl temizleyeceğini öğretmek değil, aynı zamanda evi temiz ve düzenli tutmanın önemini de öğretmek, onların sorumlu yetişkinler olmalarına yardımcı olabilecek harika becerilerdir.
Evden çıktıklarında tuvaleti nasıl temizleyeceklerine dair hiçbir fikirleri yoksa bir misafir onlara işaret edene kadar apartman tuvaletlerinin ne kadar kirli olduğunu asla fark etmeyebilirler. Çocuklarınıza temizlik becerilerini öğrettiğinizde, onlara bir evde kir, toz ve pisliğin nerede birikme eğiliminde olduğunu fark etmelerini de öğretmiş olursunuz.
Görevi ilk yaptıklarında her görev hakkında konuşarak onlara temizlemeyi öğretin. Örneğin, mutfak zeminini paspaslamak gibi; onlara paspasın nasıl kullanılacağını, ne tür bir temizleyici kullanılacağını ve evinizde paspas ve kovayı nerede bulacağını öğretin. İşlerini tamamladıklarında inceleyin ve onlara rehberlik edin. Belki de köşeleri kaçırdılar. Onları zeminin ana alanını temizledikleri için övebilir ve ardından onlara paspası köşelere nasıl etkili bir şekilde yerleştireceklerini gösterebilirsiniz.
Onlara her hafta yapılması gereken ev temizlik işlerini vermek, onlara sorumluluğu öğretmenin çok iyi bir yoludur. Sadece temizlemeyi değil, aynı zamanda bir takımın parçası olmayı da öğreniyorlar. Aileniz bir ekiptir, bu nedenle herkesin, temiz bir eve sahip olmak da dahil olmak üzere, haneyi etkin bir şekilde çalışır durumda tutmada yer alması gerekir.
10-) Görgü Kurallarını Öğretin
Çocuk ve Sorumluluk – İyi görgü ve iyi davranış el ele gider. Görgü kurallarını öğrenen bir çocuk, toplum içinde nasıl sorumlu davranacağını bilir. Farklı sosyal ortamlarda nasıl davranacakları konusunda rehberlik almadan büyüyen çocuklar, yetişkin olarak, sosyal varlık olarak sorumsuz davranabilirler.
Örneğin, bir davete nasıl gidilir? Ne götürülür? Çocuğunuza bu şeyler öğretmediyseniz eli boş ve sahile gidiyormuş gibi giyinmiş olarak ortaya çıkarsa, ev sahibini gücendirme riskiyle karşı karşıya kalabilir.
Bir çocuğa görgü kurallarını öğretmek, sosyal olarak sorumlu yetişkinler yaratmada uzun bir yol kat eder.
Görgü kurallarının gelişimi evde başlar. Onlara bir akşam yemeğinde hangi gümüş eşyaların kullanılacağını öğretmekten daha fazlasıdır. İyi görgü, başkalarına saygı göstermeyi ve “lütfen” ve “teşekkür ederim” gibi kibar kelimeler kullanmayı da içerir.
Başkalarına saygı, sorumlu bir yetişkin olmak için çok önemlidir. Başkalarına nasıl saygı duyacağını bilmeyen bu yetişkinlere büyük olasılıkla erken yaşta iyi davranışlar veya başkalarına bize davranılmasını istediğimiz gibi davranmanın önemi öğretilmemiştir.
11-) Kendilerini Savunmayı Öğretin
Çocuk ve Sorumluluk – Çocukların kendilerini savunmayı öğrenmeleri gerekir; bu onlara yaşam sorumluluğunu öğretmektir. Annelerinin veya babalarının onlar için savaşmak için orada olmadığı bir gün gelecek anlayacaklardır. Çocuklukta kendilerini savunma pratiği yapmaları gerekir, böylece yetişkinlikte bunu yapmaya hazır olabilirler.
Küçük yaşlardan itibaren anne babaların, çocukların hayattaki büyük şeylerin savunucuları olmaya hazır olmaları için çocuklarını özgür bırakmalarına izin vermeleri gerekir. Bir gün bir hastane yatağında yatıyor olabilirler ve ihtiyaç duydukları doğru tıbbi tedavileri almak için kendilerini savunmaları gerekir. Bu becerilerle daha erken yaşta donatılmamışlarsa, uzun vadede acı çekeceklerdir.
Sonuç: En İyi Eğitimci Anne ve Babadır.
Çocuk yetiştirmek, çocuklarımızı doyurmak, giydirmek ve iyi bir eğitim almalarını sağlamaktan daha fazlasıdır. Ebeveynlik, çocuklarımıza onları yetişkinliğe hazırlayan yaşam becerilerini öğretmeyi içerir. Küçük yaşta başlamak en iyisidir; ancak bu değerli yaşam becerilerini öğretmeye başlamak için de asla geç değildir.
