Çocuğum okula hazır mı, okula uyum sağlayabilir mi, bunu anlamanın bir yolu var mı, uyum sağlayabilmesi için ne yapabilirim, arkadaşları olacak mı, öğretmenini sevecek mi gibi sorular çocuğu okul yaşına gelmiş her ebeveynin endişeli sorularıdır. Çocuğunuzun okula hazır olması için fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimleri belli bir düzeye gelmiş olmalıdır. Gelişim düzeyleri uygun olmasına rağmen hala problem yaşıyor olabilirsiniz ancak bu durumu çocuklar için evden ilk ayrılma, yalnız başına bir yerde ayakta kalma olarak düşündüğünüz de onlar da endişe duymakta haksız sayılmazlar.
Bunun yanı sıra okula başlangıç yapmak sadece çocuk için değil aynı zamanda ebeveynler için de yeni bir süreçtir. Ve bu durum aynı zamanda ebeveyn ve çocuk arasında ayrı kalma ve tekrar bir araya gelme sürecini de kapsamaktadır. Burada önemli nokta çocuğun ebeveynleriyle daha önce deneyimlediği ayrı kalma anlarıdır. Bebeklik döneminde ebeveynleriyle kurduğu bağ bu evrede uyum sağlayıcı ya da problem olarak karşınıza çıkacaktır.
Çocuğum okula hazır mı; bunun anlamanın yolu çocuğunuzun gelişim düzeyinin nasıl olduğuna bağlıdır. Şimdi gelişim düzeylerine ve diğer uyum problemleri -okula gitmek istememek, korkmak, ağlamak gibi- için neler yapabilirsiniz ona bakalım.
Fiziksel Gelişim
İlk olarak genel sağlık durumu ve büyümesi yaşına uygun olmalıdır. Bunun yanında çocuğunuz öz bakım becerilerini kazanmış olmalıdır. Kıyafetlerini kendisi giyip çıkarabilmeli, tuvalet ihtiyacını tek başına yapabilmeli, yemeğini tek başına yiyebilmelidir. İnce motor becerileri (rakamları yazma, temel şekilleri çizebilme, boncukları ipe dizebilme…) ve kaba motor becerileri (koşma, zıplama, kendisine atılan bir topu yakalayabilme…) gelişmiş olmalıdır.
Bilişsel Gelişim
Algılama, kavram ve dildeki gelişimlerdir. Algılama kısmında çocuğunuz bir olay hakkında sebep-sonuç ilişkisi kurabilmeli, bir hikaye anlattığınızda detayları fark edebilmeli ya da kendisi detaylı bir hikaye anlatabilmeli, birbirini takip eden görevler (kızım mutfaktan suyu doldurup çiçekleri sula ve sonra odanı topla…) yapabilmeli, ana ve ara renkleri tanıyabilmeli gibi özelliklerdir. Kavram kısmında ise çocuğunuz artık belli özellikler yönünden sınıflandırmalar yapabilmelidir. Dil gelişiminde ise, kendisini ve ailesini tanıtabilmeli, kendisini ifade ederken anlamlı ve kurallara uygun cümleler kurabilmeli, zaman kavramını (-di, -miş, -yor) uygun şekilde kullanabilmelidir.
—– Sponsor Bağlantı —–
5-12 YAŞ ARASI ÇOCUKLARIN KONSANTRASYONLARI İÇİN
ANZAN MEGA ARİTMETİK BEYİN EGZERSİZLERİ EĞİTİMİ
—– Yazının Devamı —–
Sosyal – Duygusal Gelişim
Bir düzeye kadar içinde bulunduğu gerilim, öfke ve stres duygusuyla baş edebilir. Anne-babadan ayrı kalabilir. Öğretmenleriyle konuşabilir. Arkadaşlık kurabilir ve arkadaşlık ilişkilerini sürdürebilir. Okul kurallarına uyum sağlayabilir. Kuralların sebebini anlayabilir.
Çocuklarınız her alanda yeterli iyilik halini gösteremeyebilir. Bu elbette çocuğunuz okula gidemez demek değildir. Ancak zorlanan bir çocuğunuz varsa; hem ebeveynler için hem çocuklar için bu yeni sürece biraz daha kolay adapte olabilmek için yapabileceğiniz şeyler bulunmaktadır.
Unutmayın ki her çocuk biriciktir! Okula hazır olma, uyum süreci, öğrenme isteği, anlama/kavrama kapasitesi her çocuk için kendine özgüdür.
Bu yüzden çocuğunuzun özelliklerini göz önünde bulundurarak ona bu süreçte yardımcı olmak için bunları deneyebilirsiniz:
- Çocuğunuzun ihtiyaçlarını ve duygularını önemseyin. Öfkelerini, korkularını, yaşadıkları duyguyu size aktarabilmeleri için onlara alan tanıyın. Bu onları anlamanız ve kendilerini size ifade edebilmeleri için çok kıymetlidir.
- Çocuğa okula başlayacağını önceden haber verin, bilgilendirin. Mümkünse birlikte okulu görmeye gidin, orada neler yapacağını/yapabileceğini anlatın, öğretmeniyle tanışın ve tanıştırın. Çocuğunuzla paylaşacağınız bu anlar onun okula hazır olma sürecinde size kolaylık sağlayacaktır.
- Çocuğunuz okulunda güvende olduğunu hissetmeli, öğretmenine güvenebileceğine inanmalıdır. Bu sayede hissettiği olumsuz duygular azalacak ve okula uyum sürecinde daha başarılı olacaktır.
- Okul alışverişini birlikte yapın ve kendi eşyalarını seçmesine izin verin. Ona seçenek sunun.
- Çocuğunuz eğer daha önce sizden ayrı kalmamışsa veya daha önceki ayrılık deneyimi olumsuzsa çocuğunuz bir süre ayrılık kaygısı yaşayabilir. O okula alışıp bu durumu aşana kadar sizin yardımınıza ihtiyacı olacaktır. Böyle bir durum yaşandığında çocuğunuza karşı belirsiz olmayın; sorduğu her soruya (özellikle okulla ilgili olan), sabır ve şefkatle yanıt verin.
- Çocuğunuzun okula alışana kadar okula giderken ona eşlik edin ve okuldan sonra onu siz alın. Okula gideceği saati, çıkacağı saati veya sizi tekrar göreceği saati net olarak bilmesini sağlayın. Bu konuda tutarlı olun. Bu durum çocuğunuzun kaygı seviyesinin azalmasına yardımcı olacaktır.
- Okuldan sonra onunla okul hakkında konuşun. Neler yaptığını sorun. Onu kaygılandıran ve mutlu eden şeyleri sizinle paylaşmasına ortam hazırlayın. Bu sayede çocuğunuzla iletişiminizi güçlendirebilir ve okula uyum sürecine hakim olabilirsiniz.
- Okula uyum sürecinde sizin dışınızda gideceği okulun ve öğretmeninin de tutumu da oldukça önemlidir. Bu yüzden okulla ve öğretmeniyle iletişimde kalmayı ihmal etmeyin.
- BONUS: Çocuğunuzla okuldan sonra evde ya da dışarıda yapabileceğiniz aktiviteler aranızdaki bağı güçlendirmeye ve ilişkinizin ilerleyen zamanlarda da daha sağlıklı olmasına yardımcı olacaktır.
- BONUS: Eğer hala çocuğum okula hazır mı emin değilim diye düşünüyorsanız çocuk ruh sağlığı alanında çalışan bir psikoloğa başvurarak gelişimsel değerlendirme ve tarama testlerinin yapılmasını talep edebilirsiniz.
