Beynin Beslenmesi – En kestirmeden söyleyelim: Beyninize ne giriyorsa, o, bir davranış olarak ortaya çıkacaktır. İngilizlerin meşhur deyimiyle “Garbage in, Garbage out”. Yani beyne ne girerse beyinden o çıkar.
İzlediğiniz bir filmden beyninize giren sahneleri hiç ummadığınız bir zamanda, onu hatırlatan bir uyarıcı yoluyla hemen hatırlarsınız.
Dinlediğiniz bir müzik parçasını farkında olmadan kendi kendinize terennüm etiğinizin farkına çok sonra varabilirsiniz.
Dehşet dolu bir haber izlemişseniz o sahneler aklınızdan çıkmayacaktır. Ya da keyif aldığınız televizyon programlarını izledikten sonra şuurunda olmaksızın nasıl da hatırlıyorsunuz!
Bunlar gibi gün içerisinde beynimize giren o kadar çok girdi var ki, çıktıları rahatsız edici olabildiği gibi, gereksiz, lüzumsuz hatırlamalarla rahatsız edici de olabilir.
O halde ne yapılmalı?
Böylesine iç konuşmalarınıza sahne olabilecek girdilere daha ne kadar izin vereceksiniz?
Beynin Beslenmesi – Geçenlerde bir dolmuş yolculuğunda kulaklığıyla müzik dinleyen bir delikanlı müziğin sesini o denli açmıştı ki, ben de rahatlıkla dinleyebiliyordum. Rock müziğin en şiddetlisi ve en küfür yüklüsüydü. Küfürler, argolar gırla gidiyor; genç adam bunu bir müzik olarak dinliyordu. Şarkı sözlerinden dehşete düştüğümü söylemek yetersiz kalır. Aşağılayıcı, iğrenç ve zalimdiler.
Oysa araştırmalar bu çocuklarda işitme kaybına neden olan bu tür müziklerin, aynı zamanda beyinde ciddi travmalara da yol açtığını söylüyor.
Amerikan Pediatri Derneği tarafından yayınlanan bir makalede “Popüler müziğin çocuk ve ergenlerin davranışları ve duyguları üzerindeki etkisi çok önemlidir. Şarkı sözleri, özellikle belirli türlerde, yıllar içinde uyuşturucu, seks ve şiddete yönlendirmede daha açık hale geldi.” diyor.
“Bir gencin belirli müzik türlerini tercih etmesi, belirli davranışlarla ilişkilendirilebilir. Popüler müzikte olduğu gibi, müzik video mesajlarının algısı ve etkisi önemlidir; çünkü araştırmalar, müzik videolarında şiddete, cinsel mesajlara, cinsel yargılara ve kötüye kullanım maddelerine maruz kalmanın gençlerin davranış ve tutumlarda önemli değişikliklere yol açabileceğini bildirmiştir.”
Çocuklarınızın veya kendinizin ne dinlediğine yeterince dikkat ediyor musunuz?
Beynin Beslenmesi – Müziğin öğrenme ortamında bu kadar çekici olmasının nedenlerinden biri de şarkıları hatırlamamızdır.
Akılda kalıcı ve ilgi çekici oldukları için tekrar tekrar, tekrarlıyoruz. Okullarda eğlenceli öğrenme aracı müziktir. Ritim hafızanın işlerliği için iyi bir araçtır. Ritimle öğrenilen bilgiler hafızada kolay kalır. YouTube kanallarında çocuklara matematik veya dilbilgisi öğretirken ritimle öğrettiğinizde onu eğlenceli buluyorlar. Ama bu bir amaç çerçevesinde olmalıdır.
Peki ne yapmalı? Beyninizi bir çöplük olmaktan nasıl kurtarabilirsiniz?
Beynin Beslenmesi – 5 Duyu organımızla beynimize girenlerin bizi aşağı çekmek yerine pozitif iç konuşmamıza katkıda bulunmasını ve bizi yükseltmesini sağlamak için ne yapabiliriz? İşte önerilerimiz:
(1) Dikkat edin!
Durun ve ne dinlediğinizin farkına varın. Çaldığınız şarkıların değerlerini benimsiyor musunuz? Sizi olumlu ve mutlu hissettiriyorlar mı, yoksa sizi aşağı mı çekiyorlar?
(2) Bardağın dolu tarafını görün!
Ancak her üzücü makaleyi ve iç karartıcı haberi okumayın. Okuduğunuz her üzücü hikâye için, onu dengelemek için olumlu ve canlandırıcı bir hikâye bulmaya çalışın. Evet, her yerde trajedi var; ancak güzel şeyler de oluyor.
(3) Dedikodu, Çekiştirme, Gıybet vb. Dinlemekten Uzak durun!
İnsanların kusurlarına odaklanıp onlara olumsuz düşüncelerle yaklaşıp keyfinizi bozmayın. Her davranışın bir nedeni olduğunu ve bunu bilmeniz durumunda rahat edebileceğinizi düşünün.
(4) Kendinize sadece yüksek sesle söyleyeceğiniz şeyi söyleyin.
Kimse dinlemezken etiketlemeye, yargılamaya veya eleştirmeye yatkınsanız, sizi duysalar nasıl hissedeceğinizi düşünün. Söyleyeceğiniz şey olumlu ve teşvik edici mi yoksa zarar verici mi? Belirli bir düzeyde, hepimiz zarar görmüşüzdür. İnsanları incitiyoruz; içinde yaşadığımız dünyanın doğası bu. Gerçekten bir arkadaşa ihtiyacı olan birine daha fazla zarar vermeyin.
(5) Kötü düşünceleri çöpe atın!
Olumsuz düşünceler ve üzücü duygular, sizinle aynı beyni paylaşmak zorunda mı Allah aşkına! Kötü düşüncelere beyninizde ev sahipliği yapmayın. Atın çöpe!
Mottomuz cümlelerimiz:
Faydalı olmayanla İlgilenmem!
Lüzumsuzsa Bırakırım!
Faydasızsa Okumam!
Zararlıysa Seyretmem!
