Beyin ve Müzik - Müzik Bilişsel Gelişimi Nasıl Beslemektedir?

Beyin ve Müzik – En sevdiğiniz bir şarkıyı dinleyin. Size neyi nasıl hissettirdiğini, seslerin taşıdığı sel gibi hatıralarınızın zihninizde nasıl tınladığını hayal edin.

Müzik, duyguları ve hatıraları harekete geçirme becerisiyle bilinir. Ayrıca, terapilerde iyileştirme, öğretme, öğrenme, ifade etme, kutlama, bağ kurma ve çok daha fazlası için bir dizi kullanım alanına sahiptir.

Bir araç olarak farklı amaçlarla kullanılsa da müzik, bilişsel yeteneklerimizi değiştirme potansiyeline sahip özellikler taşımaktadır. Ne yazık ki, Mozart sonatlarını dinlemek sizi daha akıllı yapmaz, ancak müzik dinlemenin ruh halinizi değiştirme yeteneği vardır.

Bir enstrüman çalmak, beynimizin belirli bölgelerinin nasıl göründüğünü etkiliyor.

Araştırmalar bize, müzisyenlerin beyinlerinin motor, işitsel ve görsel-uzamsal bölgelerle ilgili alanlarda yıllarca süren uygulama nedeniyle yapısal olarak farklı olduğunu; müzisyenlerin de müzisyen olmayanlara göre yürütücü işlev testlerinde daha yüksek performans gösterdiklerini söylüyor.

Yürütücü İşlev Nedir?

Beyin ve Müzik – Yürütme işlevlerimiz, dikkat dağıtıcı şeyleri engellerken dikkat etmemize, bilgiyi hafızamızda tutmamıza ve bilgiyi düzenlememize, farklı bakış açıları arasında geçiş yapmamıza, problem çözmemize ve duygularımızı düzenlememize yardımcı olmak için birlikte çalışır.

Yürütücü işlevlerin üç ana bölümü vardır:

1-) Çalışma belleği

2-) Bilişsel esneklik

3-) Engelleyici kontrol

Bu süreçler, yaşadığımız dünyada zihinsel gezinmemize yardımcı olur ve bilgiyi verimli bir şekilde işlemek için de oldukça önemlidir.

Bir Müzik Aleti Çalmak Bilişsel İşlevi Geliştirir.

Bir enstrüman çalmanın bilişsel işlevleri geliştirdiğine inanılıyor. Çünkü sürekli alıştırma yapmak bilişsel bölgelerin yoğun bir şekilde çalışmasını ve böylelikle güçlenmesini sağlıyor.

Müzik alanında yapılmış birçok çalışma, müzik eğitiminin bilişsel işlevlerdeki farklılıklarla ilişkili olup olmadığını belirlemek için kesitsel modelde araştırmalar yapmışlardır.

Bu nedenle, bir enstrüman çalmanın yürütücü işlev alanlarını geliştirdiğinden veya bireylerin bir enstrüman çalma olasılığını artıran yürütme işlevlerinde önceden var olan farklılıklar olup olmadığına kesin olarak karar vermek zordur.

Sonuç olarak, müzik eğitiminin bilişsel işlevlerde önemli ölçüde farklılıklara neden olup olmadığına dair bir dizi bulgu ve tartışma olduğu bilinmektedir.

Müzik eğitiminin yararlı olup olmadığını görebilmemiz için en ideal deney tasarımı müzisyen olmayan insanları rastgele iki gruba ayırarak bir grubun müzik eğitimi almasını sağlarken, diğer gruba bunu uygulamamak olur.

Bu tasarım, eğitimden önce ve eğitim devam ederken birkaç yıl arayla, yürütücü işlev testlerindeki performansları grup içi ve gruplar arasında karşılaştırmamıza olanak tanır.

Böyle uzamsal çalışmanın bir örneği geçtiğimiz sürede Dr. Assal Habibi ve meslektaşları tarafından Los Angeles’ta gerçekleştirildi.

Venezuela Örneği

Venezuela’da hayata geçirilen El Sistema adlı programı örnek alarak bir gençlik orkestrası kurdular. Çalışmalarında orkestraya katılan çocukları, spor yapan çocukların yanı sıra hiçbir aktivitede bulunmayan çocuklarla karşılaştırdılar.

İki yıl boyunca müzik, spor veya okul sonrası programına katılmadıktan sonra, müzik grubundaki çocukların işitme becerilerinde çok daha iyi performans gösterdiklerini ve spora katılan veya sonrasında yoğun olmayan çocuklara kıyasla işitsel bölgelerde beyinle ilgili değişiklikleri gözlemlediklerini buldular.

Ayrıca, müzik veya spor eğitimi olmayan çocuklara kıyasla müzik eğitimi alan çocuklarda yürütme işlevini ölçen bir görev sırasında daha güçlü nöron aktivasyonu gözlemlediler.

Beyindeki işitsel alanların kullanımının ötesinde müzik ve spor grubu arasında büyük farklar bulamamış olsalar da, bu çalışma, işitsel bölgelerdeki bu farklılıkların önceden var olan herhangi bir farklılıktan ziyade, müzik eğitiminden kaynaklandığına dair kanıt sağlıyor.

Bu halen devam eden bir çalışma olduğu için 4 yıllık bir eğitimin getireceği sonuçlar bizlere şaşırtıcı bilgiler verebilir.

Müzik Eğitimi Okul Başarısını Artırır mı?

Beyin ve müzik açısından uzun lafın kısa cevabı şudur: Araştırmalar genellikle “evet” diyor. Birçok çalışma, müzik dersleri ile akademik performans arasında pozitif bir ilişki bulsa da, bunun kesin nedeni hala tartışılmaktadır.

Bazı araştırmalar, gelişmiş akademik başarıyı, müzik eğitiminin bir sonucu olarak yürütme işlevi becerilerindeki gelişmelere bağlamaktadır.

Müzik ve akademik başarı üzerine yapılan diğer araştırmalar, müzikle ilgilenmenin benlik saygısı, motivasyon ve stresle başa çıkma becerisini artırmada oynadığı önemi vurgulamaktadır.

Bazen öğrenmek sinir bozucu ve zor olabilir. Öğrencilere bir enstrüman çalmak veya koro gibi bir müzik grubuna katılma fırsatı sağlamak öz saygılarını, motivasyonlarını ve stresle başa çıkma yeteneklerini olumlu yönde etkileyebiliyorsa, bu genel olarak öğrencilerin akademik öğrenmelerine de destek olabilir.

Her Şey Bir Enstrüman Kullanmakla İlgili Değildir.

Beyin ve Müzik – Herkesin bir enstrümanı olmayabilir. Her gün uzun saatler boyunca yoğun bir şekilde pratik yapma zamanı yoktur. Öyleyse başka ne yapılabilir?

Dr. Vesa Putkinen ve meslektaşları korelasyonel bir çalışma yaptı. Çocukların şarkı söylemek gibi evlerinde gerçekleştirebilecekleri, profesyonel olmayan müzik aktiviteleri ile dikkat ve ayırt etme gibi işitsel yetenekleri arasındaki ilişkiyi anlamak için korelasyonel bir çalışma yürüttüler.

Çocukların evde müzikle ilgili aktivitelere harcadıkları zaman arttıkça, deneyler sırasında değişik sesler yüzünden dikkatlerinin dağılma ihtimalinin azaldığını gördüler.

Bu sonuçlar üzerine, Dr. Vesa Putkinen ve meslektaşları çocukluğun erken dönemlerinde profesyonel olmasa da müzikle ilgilenmenin önemli işitsel fonksiyonların gelişmesi için yararlı olabileceğini öne sürdüler.

Sınıflar bazen, özellikle çok fazla gürültü olduğunda, dikkat dağıtıcı unsurlarla dolu olabilir. Bu tür işitsel çeldiricileri erken yaşta engelleme yeteneğine sahip olmak, öğrencilerin ders sırasında sözlü talimatlara daha iyi odaklanmalarına yardımcı olabilir ve bu da okul performanslarını etkileyebilir.

Dr. Sylvain Moreno ve meslektaşları, enstrümanlar kullanarak değil, okul öncesi çocuklar için tasarlanmış etkileşimli bilgisayarlı bir eğitim programı kullanarak bir çalışma yaptılar.

Öğrenciler ya esas olarak dinleme etkinliklerinden oluşan bir müzik müfredatına ya da görsel-uzamsal becerileri vurgulayan bir görsel sanatlar müfredatına katıldılar.

Müzik grubundaki öğrencilerin görsel sanatlar grubundaki öğrencilere kıyasla sözel yetenek ve yürütme işlevi konusunda daha iyi başarı gösterdiklerini buldular. Sözel yetenek ve yönetici işlevlerin her ikisinin de akademik başarı için önemli olduğu gösterilmiştir.

Araştırmacılar, müziğin öğrencilerin performansını neden iyileştirdiği konusunda bir fikir birliğine varmamış olsalar da, hiçbir araştırma müzikle ilgilenmenin önemli ölçüde zararlı olduğunu bulamamıştır.

Öyleyse, seçtiğiniz enstrümanı şarkı söylemeye ve pratik yapmaya devam edin ve komşularınız gürültüyü azaltmanızı söylediğinde, onlara yürütme işlevlerinizi uyguladığınızı, özgüveninizi artırdığınızı bildirin ve onlardan şarkı söyleyerek size katılmalarını isteyin.

Hepsi Bu mu?

Tabii ki değil!

Müzik, bilişsel gelişimimiz için önemli olan diğer becerileri geliştirmemize yardımcı olabilir.

Koro, orkestra veya grup gibi müzik gruplarına katılmak arkadaşlıklar yaratabilir.

Çocukların sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir ve aidiyet duygusuna yol açabilir.

Gruplar halinde çalışmak, takım çalışmasını, işbirliğini ve başkalarının duygularını ve tepkilerini tanımayı öğrenirken onlara uygun şekilde cevap vermeyi içerir.

Müzikle ilişki kurmak, aynı zamanda gelişmiş öz düzenleme ve duygusal farkındalıkta artış ile ilişkilendirilmiştir.

Konser salonları, belirli bir sanatçıya veya müzik türüne olan ortak ilgileri nedeniyle bir araya gelen ve bağlanan adanmış hayranlarla sürekli olarak dolup taşmaktadır.

Birçok kültür için müzik, sosyal toplantıların merkezi bir parçasıdır. Genel olarak, müzik insanları birçok farklı şekilde bir araya getirme gücüne sahiptir ve genel bilişsel gelişimimiz için faydalıdır.

Beyin ve Müzik ilişkisi konusunda araştırmacılar sadece müziğin yüzeyini ve müziğin insan bilişini nasıl etkilediğini araladılar.

Bundan 10 yıl sonra ne keşfedeceğimizi kim bilebilir?

Not: Bu yazı önce https://knowingneurons.com sitesinde yayınlanmıştır.

Referanslar

Dingle, GA, Hodges, J. ve Kunde, A. (2016). Müzik Dinlemeyi Kullanarak Duygu Düzenleme Programında Ayarlanmış: Eğitim Ortamlarında Ergenler İçin Etkinlik. Psikolojide Sınırlar, 7, 859.
Gaser, C. ve Schlaug, G. (2003). Beyin Yapıları Müzisyenler ve Müzisyen Olmayanlar Arasında Farklılık Gösterir The Journal of Neuroscience, 23 (27), 9240–9245.
Habibi, A., Damasio, A., Ilari, B., Elliott Sachs, M. ve Damasio, H. (2018). Müzik eğitimi ve çocuk gelişimi: boylamsal bir çalışmadan son bulguların gözden geçirilmesi: Müzik eğitimi ve çocuk gelişimi: bir inceleme. New York Bilimler Akademisi Yıllıkları, 1423 (1), 73–81.
Hallam, S. (2010). Müziğin gücü: Çocukların ve gençlerin entelektüel, sosyal ve kişisel gelişimine etkisi. Uluslararası Müzik Eğitimi Dergisi, 28 (3), 269–289.
Kokotsaki, D. ve Hallam, S. (2011). Müzik dışı üniversite öğrencileri için katılımcı müzik yapmanın algılanan faydaları: müzik öğrencileriyle bir karşılaştırma. Müzik Eğitimi Araştırması, 13 (2), 149–172.
Moreno, S., Bialystok, E., Barac, R., Schellenberg, EG, Cepeda, NJ ve Chau, T. (2011). Kısa Süreli Müzik Eğitimi Sözel Zekayı ve Yürütme İşlevini Geliştirir. Psychological Science, 22 (11), 1425–1433.
Pietschnig, J., Voracek, M. ve Formann, AK (2010). Mozart etkisi – Shmozart etkisi: Bir meta-analiz. İstihbarat, 38 (3), 314–323.
Putkinen, V., Tervaniemi, M. ve Huotilainen, M. (2013). Gayri resmi müzik aktiviteleri, 2-3 yaşındaki çocuklarda işitsel ayrımcılık ve dikkat ile bağlantılıdır: olayla ilgili potansiyel bir çalışma. European Journal of Neuroscience, 37 (4), 654-661.
Wetter, OE, Koerner, F. ve Schwaninger, A. (2009). Müzik eğitimi okul performansını iyileştirir mi? Öğretim Bilimi, 37 (4), 365–374.
Winsler, A., Ducenne, L. ve Koury, A. (2011). Kişinin Kendi Kendini Yönetme Yolu: Erken Müzik ve Hareket Müfredatının Rolü ve Özel Konuşmanın Rolü. Erken Eğitim ve Gelişim, 22 (2), 274–304.