Beyin ve Egzersiz - Egzersiz Yapmak Beyni Nasıl Daha İyi Çalıştırıyor?

Beyin ve Egzersiz – Egzersiz Yapmak Beyni Nasıl Daha İyi Çalıştırıyor? Harekette bereket vardır, demiş atalarımız. Çünkü hareket fiziksel olarak çekim gücü oluşturur. Güneş bile –sözgelimi- kendi etrafında dönerken aynı zamanda gezegenleriyle de dönerek ilerler. Böylece güneşin hareketiyle çekim gücü oluşur ve gezegenler çekim gücünün içinde kalarak güneşe olan saygılarını sürdürmüş olurlar. İnsanlar da böyledir; hareket ederek farklı insanlarla görüşür. Tanıdıkça ve tanıştıkça çekim gücü artar. Tıpkı bunun gibi, hem sağlıklı kalmak ve hem bir çekicilik oluşturmak istiyorsanız, siz de aktiviteler yapın. Hareket edin. Yürüyün. Fiziksel egzersizler yapın. Hatta araştırmalar, farklı fiziksel aktivitelerin kendine özgü zihinsel etkileri olduğunu söylüyor. Vücudunuzu hareket ettirmenin sıradan bir iş olmadığını bilim kanıtlıyor.

Kısacası evrende her şey hareket halindeyken, siz neden hâlâ pasifsiniz?

Beyin araştırmaları, beyni bir kas olarak tanımlar. Beyin eğitimini destekleyen tüm etkinlikler, vücudun hareketiyle beyin arasında güvenilir ilişkiler olduğunu bulmuşlardır. Özellikle, vücut kaslarını çalıştırmak beyinde gri maddenin artmasını sağlıyor.

Bilim adamları, koşu veya yürüyüş yapanlar ile yoga türü egzersizler yapmanın beyin üzerinde derin etkileri olduğunu söylüyorlar. Ayrıca, belirli fiziksel aktiviteler beynin yapısını belirgin şekilde değiştirebiliyor.

Zihinsel ve bedensel zindelik arasındaki bağları araştıran çok sayıda araştırmalar yayınlandı. Bu konuda elde edilen bulgular laboratuvarlardan elde ediliyor. Bu araştırma herkese bir mesaj veriyor: Daha aktif olun!

Beyinsel ve fiziksel hareketlerin sınavlarda başarıyı desteklemesi yanında, müzakerelerde ve yaratıcı projeler gibi zihinsel zorluklara fiziksel olarak hazırlanmanın en iyi yollarını seçmeye yardımcı olabileceği vurguluyor.

Beyin ve Egzersiz – Egzersiz Yapmak Hafıza Gücünüzü Artırır

Egzersiz ve beyin – Beynin yoga uygulamalarına veya aerobik egzersizlere şiddetle cevap veren kısmı hipokampustur. Deneyler, çocukların, yetişkinlerin ve yaşlıların bedensel olarak daha fit oldukça, beyinlerinin büyüdüğünü gösterdi. Hipokampus beynin öğrenme ve hafıza sistemlerinin merkezinde olduğundan, bu bulgu kısmen geliştirilmiş kardiyovasküler zindeliğin, hafıza artırıcı etkilerini açıklamaktadır.

Fiziksel aktivite bellek donanımını geliştirmenin yanı sıra, bellek oluşturma üzerinde daha acil bir etkiye sahip olabilir. Alman araştırmacılar, yabancı bir dile ait yeni sözcüklerin yürürken ya da bisiklete binmekteyken öğrenilmesi durumunda, beynin daha hızlı ve kalıcı bir şekilde bu kelimeleri öğrenmeyi desteklediğini gösterdiler. Bu yüzden bir metni revize ederken, kelime öğrenirken egzersiz yapın. Ya da tersi; egzersiz yaparken metin veya kelime hafızasına çalışın. Yine de çok fazla zorlamayın: Güçlü egzersizler stres seviyenizi artırabilir ve bu da bellek devrelerinizi şaşırtabilir.

Egzersizler Konsantrasyonu Destekler

Hafızaya alınan bilgileri ve anıları daha kalıcı hale getirmenin yanı sıra, egzersiz yapmak, odaklanmaya ve konudan kopmamaya da yardımcı olabiliyor. Bu konuda yapılmış en iyi bilimsel kanıt, okul çocukları üzerinde yapılan testlerdir. Ancak aynı olasılık hepimiz için de geçerlidir. Deneyde, derslere serpiştirilen 20 dakikalık aerobik tarzı alıştırmalarla işlenen dersler, Alman öğrencilerin derste konuya ve öğrenmeye dikkatlerini daha çok arttırdı.

Bu arada, ABD’de büyük ölçekli katılımla ve tesadüfi örneklemle yapılan bir çalışma, okul sonrası günlük spor sınıflarının, tüm bir okul yılı boyunca ortaya çıkan etkilerini inceledi. Tabii ki çocuklar fiziksel olarak oldukça incelmişlerdi. Daha az tahmin edilebileceği gibi, kendilerini kontrol etmede de gelişim sağladılar. Dikkat dağıtıcı şeyleri görmezden gelmek, çoklu görev yapmak ve zihinlerinde bilgi tutmak ve bilgiyi işlemek konusunda daha da ustalaştılar.

Ve eğer tüm bunlar zor iş gibi geliyorsa, egzersizin dikkat çekici etkilerini yakalamak için kendinizi zorlanmanız gerekmeyebilir. Mesela, aynı anda iki topu zıplatmak gibi sadece 10 dakikalık eğlenceli bir oyun bile gözle topları takip etmek el-göz koordinasyon becerilerini geliştirmek konsantrasyonunuza destek verebilir.

Egzersiz Yapmak Zihinsel Sağlığı Geliştirir

Egzersiz ve beyin – Sevin ya da nefret edin, fiziksel aktiviteler yapmak ruh halinizi olumlu yönde etkileyebilir. Bir koşucunun yoğun egzersizler sonucu duyduğu sevinç hissi dingin bir ruh halini yansıtır. Fareler bile endorfinden duydukları haz nedeniyle deneylerde rol alıyorlar. Aşırı haz nedeniyle de ölüyorlar. Endorfin kan dolaşımını hızlandırır. Fakat beyinin ne kadar endorfine ihtiyaç duyduğu belli değildir. Beynimize dengeli endorfin miktarını, egzersizler veya yoga gibi aktivitelerle sağlayabiliriz.

Peki egzersiz yapmak endorfini (mutluluk hormonu) düzenler mi?

Evet; yoga türü egzersizler gerçekten strese yardımcı oluyor. Tersinden bakarsak, anksiyete (kaygı) düzeyleri yükseldiğinde, gerilirsiniz, kalbiniz hızlanır ve dikkatiniz bir noktaya kadar daralır. Bu “dövüş ya da kaç” moduna geçiş otomatik olarak gerçekleşir; ancak bu tamamen sizin kontrolünüzdedir. Yoga tarzı egzersizler, bedenin “gevşeme tepkisini” açmak amacıyla kasıtlı olarak hareket ve nefes almayı öğretir. Bilim, bu iddiayı giderek daha fazla desteklemektedir. Örneğin, bir 2010 çalışması, katılımcıları günlük yoga ve meditasyon pratiğinin sekiz haftasına yerleştirmiştir. Kendi kendine bildirilen stres azaltmaya paralel olarak, beyin taramaları, stres, korku ve endişe işlemede güçlü bir şekilde yer alan derin beyin yapısı olan amigdalalarının bir kısmında büzülme göstermiştir.

Egzersiz ayrıca depresyonun üstesinden gelmek için umut verici bir yol olarak ortaya çıkmaktadır. 2013 yılında yapılan bir meta-analiz dikkatli bir şekilde, hem aerobik hem de direnç gibi egzersizlerin depresif semptomların tedavisinde “orta derecede etkili” olduğunu bildirdi. Dikkat çekici bir şekilde, egzersiz antidepresan ilaçlar ve psikolojik tedaviler kadar etkili görünüyordu.

Egzersiz Yaparak Yaratıcılığınızı Geliştirin

Henry David Thoreau, Nietzsche ve diğer birçok yaratıcı yazar, yürüyüş yapmanın hayal gücüne kanat taktığını iddia ettiler. Geçen yıl, psikologlar bu görüşe ampirik destek verdiler. Yaratıcı düşüncenin, serbest dolaşım, fikir üretme bileşenleri yapılan egzersizlerle hareketleniyor. Yürümek düşünmeye destek veriyor. Yürünen ortam oksijen açısından bolsa, düşünme daha berrak ve üretken olabiliyor. Büyük filozoflar, peygamberler ve mistik düşünürler dağları seçmişlerdir. Aristo, talebeleriyle yürüyüş yaparken dersini verirdi.

Egzersiz Yapmak Yavaşlayan Bilişsel Çöküşü (Demans) Durdurur

Beyin ve Egzersiz – Fiziksel olarak formda kalmanın sağlıklı bir beyin için en önemli kanıtı gençliğimizdeki vücudumuz ve beynimizdir. Yaşlandıkça vücudumuzun fiziksel ataklığı zayıflarken, hafızamız da gittikçe zayıflamaya başlar. Unutkanlık artar. Çözüm egzersizdedir. Egzersizlerin de aşırı olması gerekmez: Haftada üç kez 30-45 dakikalık tempolu yürüyüşler zihinsel aşınmayı engellemeye yardımcı olabilir ve demansı geciktirebilir. Egzersiz gibi ucuz maliyetli etkinlikler dururken, neden tıbbi ilaçlara başvuruyorsunuz?

Her şey kalp ve ciğerlerinizle ilgili değildir. Dengeyi, koordinasyonu ve çevikliği geliştirmek için yapılan egzersizler, yapılan bir deneyde, bir Alman yaşlı insan grubunun beyin yapısını ve bilişsel işlevini açık bir şekilde etkiledi. Haftada iki kez halter seansı, gözle görülür bir nörolojik etkiye sahip oldu. Dans, yaşlanan beyinlere onarıcı olabilir. Haftada sadece bir saatlik dans, altı ay boyunca yaşlı katılımcıların aerobik yapma kapasitelerini az artırsa da fiziksel ve sosyal dürtüler bilişsel iyileşmeyi artırmıştır.

Araştırmacılar egzersizi bu kadar güçlü bir beyin kuvvetlendirici yapan kritik faktörlerle ilgileniyorlar. Beyine kan akışının artması, büyüme hormonlarındaki artış ve beynin kan damarı ağının genişlemesi, en doğal haliyle egzersiz marifetiyle olabiliyor. Egzersizin yeni nöronların doğumunu uyarması da açıklanmıştır. Yakın zamana kadar, bunun yetişkin insan beyninden kaynaklanabileceğine inanan insan sayısı çok azdı.

Hala Duruyor musunuz: Haydi Egzersiz Yapmaya!

Egzersizden gelen beynimizdeki bilişsel yayılma, bize beynimizin vücudumuzdan izole olarak çalışmadığını gösteriyor. Vücudumuzla yaptıklarımız zihinsel melekelerimizi etkiliyor. Bütün gün oturmak, hem de her gün, aman Allah’ım ne kadar tehlikeli! Bu yüzden ne tür bir egzersiz yaparsanız yapın; hiçbir şey yapmamaktan iyidir. Şimdi, kalkın ve hoşunuza giden bir şey bulun, sonra uygulayın. Tamam, ben de bu yazıdan sonra yürüyüşe çıkıyorum!

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24029446

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25015595

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26724833

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24749966

https://www.theguardian.com/education/2016/jun/18/how-physical-exercise-makes-your-brain-work-better

https://www.nhs.uk/live-well/exercise/why-sitting-too-much-is-bad-for-us/