Anne Sütü ve DHA – Bebekli Anneler İçin DHA’ya Ulaşma Rehberi

Anne Sütü ve DHA – Bebeklik günlerinizi hatırlamıyorsunuz. Annenizden emdiğiniz anne sütünü de hiç hatırlamazsınız tabii. Ancak ister emziren ister emzirmeyen bir anne olun , muhtemelen anne sütünün “mükemmel bir gıda” olduğunu duymuşsunuzdur, demiyorum; çünkü biliyorsunuz. Ancak bu genellikle böyle olsa da, anne sütünün besin içeriğinin annenin beslenmesiyle doğrudan ilgili olduğunu da tahmin etmelisiniz. Anne sütü annenin beslenmesinden ve yeyip içtiklerinden büyük ölçüde etkilenir. Bu besinlerden özellikle yeni bir bebeğin temel besinlerden biri DHA’dır (docosahexaenoic acid).

Araştırmalar, DHA’ nın bebeğinizin beyin ve göz sağlığına fayda sağlayabileceğini göstermektedir (1) ve (2) . Beynin yaklaşık % 20 ila 30’u DHA’dır. DHA’nın eksikliği çocuğun beynin oluşmasını ve gelişmesini önemli ölçüde etkilemektedir. Ancak vücudumuz DHA’yı kendisi üretememektedir. Dışarıdan besinlerle alınması gerekmektedir. Beynin sürekli olarak DHA’ya ihtiyacı vardır.

Anne hamileyken kendisinin ihtiyacı olan DHA’dan daha fazla DHA alması gerekir. Çünkü anne karnındaki çocuğun beyninin oluşmasının tek DHA kaynağı annesidir. Anne yeteri kadar DHA almasa da, anne karnındaki çocuğun beyni annenin beynindeki DHA’yı çekerek çocuğun beyni oluşur. Ancak bu kez de anne doğumdan sonra depresyon, unutkanlık ve hafıza problemleri çekebilmektedir. Bunun sebebi annenin beynindeki DHA kaynaklarının eksilmiş olmasıdır.

Vücudun DHA’yı üretemediğini ve dışarıdan beslenme ile alınması gerektiğini söylemiştik. Doğum sonrası da çocuğun beyninin gelişmesi için DHA’ya ihtiyacı vardır. Bu kez de annenin DHA kaynakları anne sütüyle bebeğe geçer. Anne emzirme süresince de yüksek DHA almalıdır. Çünkü aldığı DHA’nın bir kısmını kendi beyni için kullanacak, bir kısmı da anne sütü ile bebeğe geçecektir. Yani bebeğin doğumdan sonra da DHA kaynağı hala emziren annesidir.

Emzirme kesildiğinde çocuğun DHA kaynakları da kesilir. Bu durumda altıncı. aydan sonra veya emzirmenin kesilmesinden sonra bebeğe bir çağ kaşığı balık yağı ile DHA kaynağının sağlanması çocuğun beyninin gelişmesi için çok önemlidir. Prof. Dr. Osman Müftüoğlu’nun DHA ile çocukların zekası, akıllı olmaları ve kafalarının çalışması arasındaki ilişkiyi vurgulayan aşağıda verilen TV konuşması bu konunun önemini açıkça ortaya koymaktadır. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için yazının altındaki tavsiye edilen makalelere de göz atabilirsiniz.

Bu yazıda DHA ve emzirme ile ilgili sıkça sorulan 5 soruya verilen cevapları bulacaksınız:

1- Anne sütü bebeğim için “mükemmel besin” ise, neden yeterince DHA içermiyor?

Anne Sütü ve DHA – DHA, “temel” bir omega-3 yağ asididir. Vücudunuz onu üretemeyeceği için onu beslenme yoluyla veya takviyeler yoluyla tüketmeniz gerektiği anlamına gelir.

Öncelikle size tavsiyemiz DHA’yı, en iyi besin kaynaklarından biri olan yağlı balıklardan alabilirsiniz. Ancak gerçek şu ki, bazı doktorlar hamile ve emziren kadınların bebeklerinin ihtiyacı olan DHA’yı kazanmaları için balık yemelerini önermiyorlar. Bunun nedeni denizden tutulan balıkların civa ve ağır metaller içerip içermediğinin kontrol edilemeden satış tezgâhlarına geliyor olmasıdır. Özellikle hamilelik döneminde annelerin GMP standartlarındaki üretim tesislerinde üretilen balık yağları içmeleri güvenilir bir yoldur.

Anne sütündeki DHA miktarının, annenin DHA’lı beslenmesine, diyetine ve takviyelere bağlı olduğunu unutmayın. Çoğu sağlık uzmanı, emziren annelere DHA içeren günlük takviyeler önermektedir. DHA’lı diyetlerle beslenme yoluyla alınan DHA’lı anne sütü, bebeklere doğrudan herhangi bir takviye vermeye gereksinim bırakmaz. Böylece anne üzerinden süte karışan DHA, bebeklerin kan seviyelerinin düzenlemesine destek olmaktadır.

2- DHA ve emzirme arasında nasıl bir ilişki vardır ve neden faydalıdır?

Anne Sütü ve DHA – DHA’nın beyindeki ana yağ olduğunu hatırlayın. Bu aslında, DHA’ nın çocuğunuzun beynindeki her hücrenin bir parçası olduğu anlamına geliyor. Bebeklik, DHA’nın alınması için çok önemli bir zamandır. Özellikle beyin, gebeliğin son üç aylık döneminden 2 yaşına kadar DHA’yı hızla biriktirir. DHA, retina ve sinir dokusunun zarlarında da birikir ve bebeğin sinir sisteminin düzgün gelişimi için gereklidir.

Çalışmalar, daha yüksek DHA seviyelerine sahip anne sütüyle beslenen bebeklerin daha iyi görme yeteneklerine sahip olduğunu göstermiştir (3). Bebeklik döneminin ilk 4 ayı boyunca emzirme sırasında DHA takviyesi, bebeğin bir etkinlik tamamlanana kadar o faaliyete konsantre olma yeteneği olan sürekli dikkat becerisi kazanmasına destek vermektedir. Bu çalışmada, araştırmacılar aynı bebekleri 5 yaşına kadar izleyerek bu sonuca ulaştılar.

—– Sponsor Bağlantı —–

ÇOCUKLARIN HAFIZA VE ZEKALARINI GELİŞTİRMEK İÇİN

ÇOCUK ZEKA VE HAFIZA SETİ

—– Yazının Devamı —–

3- İhtiyacım olan tüm DHA’yı balıktan alabilir miyim?

Anne Sütü ve DHA – Amerikalılar için yayınlanmış olan “Diyet Rehberi” ne göre,  hamile ve emziren kadınlar haftada en az 250 gr ile.375 gr. arasında deniz balığı tüketmelerini önermektedir.

Ya ülkemiz? Türk anneleri bu konunun hala çok uzağında görünüyorlar.

Somon, ringa, sardalya, ton balığı, alabalık ve uskumru gibi yağlı balıklar DHA açısından zengin kaynaklardır. Ayrıca düşük cıva oranlarına sahiptir. Bu nedenle, diyetinizden en fazla DHA’yı almak için bu balık türlerini seçebilirsiniz.

Bazı deniz ürünlerinde bulunan cıva anne vücudunda birikir ve bir bebeğin gelişen sinir sistemi için risk oluşturabilir. ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) önerisine göre, yüksek cıva seviyelerine sahip balıkları küçük çocuklara yedirmekten kaçınılmalıdır. Bu tür balıklar arasında kılıç balığı, köpekbalığı, uskumru, ton balığı sayılabilir.

4- DHA’yı ceviz gibi diğer gıdalardan alabilir miyim?

Anne Sütü ve DHA – Vücudumuz, ceviz, keten tohumu, soya fasulyesi ve kanola yağı gibi yiyeceklerde bulunan alfa-linolenik asiti (alpha-linolenic acid- ALA) DHA ve EPA’ya dönüştürebilmesine rağmen, dönüşüm oranı çok düşüktür. ALA açısından zengin besinler sağlıklıdır. Ancak, DHA almak için bu tür bu yiyecekler DHA yerine ikame edilemez.

Vejetaryen beslenme planını izleyen kadınlar, yosun yağları gibi tamamen vegan kaynaklardan gelen DHA takviyelerini düşünebilirler.

DHA Yağ asiti - zeki çocuklar, akıllı çocuklar, kafası çalışan çocuklar

5- DHA ve emzirme takviyesinde ne aramalıyım?

Anne Sütü ve DHA Anneye ve bebeğine, yalnız beslenme yoluyla yeterli DHA sağlamak zor olabilir. Süt önemli bir besindir ve bebeğinizi anne sütü ile beslediğinizden emin olun. Emzirme süresinin 2 yıla kadar devam ettiğin unutmayın.

Bir emzirme takviyesi seçmeye karar verirseniz, bağımsız olarak test edilmiş ve onaylanmış olanı seçtiğinizden emin olun. Bu tür bir sertifika, içeriğin doğruluğunu, saflığını ve kirletici maddelerden özgürlüğü garanti eder.

Güvenilir resmi kaynaklarca besleyiciliği kanıtlanmış GMP standardına sahip tesislerde üretilen takviyeler yanında, Uluslararası Balık Yağı Standartları (IFOS) programı, piyasadaki birkaç omega-3 yağ asidi ürünü için lota özgü balık yağı test sonuçları sunmaktadır. Ancak bu kurum üreticinin üretim tesisinden rastgele ürün seçip de belge vermek yerine, üreticinin kendisinin seçtiği ve İFOS’un Kanada’daki merkezine gönderdiği örnek numune ürüne göre belge vermektedir. İFOS belgesinden daha çok, ürünün özellikle API/GMP sertifikası ile GMP standartlarında olan hassas bir üretim tesisinde üretilmiş olduğunun bilinmesi önemlidir. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgiye sahip olmak isterseniz aşağıda linki verilen makaleyi de okuyunuz:

İFOS Sertifikalı Balık Yağı Nedir?

Uzmanların çoğu, emziren annelerin her gün DHA tüketmesini önermektedir. Her hafta 250 gr ile.375 gr. yağlı balık yemiyorsanız da, DHA içeren bir emzirme takviyesi alın.

NOT: EPA ne olacak? Anne sütünde buna ihtiyaç yok mu?

Eikosapentaenoik asit, EPA, başka bir temel omega-3 yağ asididir. EPA ayrıca hücre zarlarının bir parçasıdır ve kalp için önemlidir. Ayrıca vücuttaki iltihapları önleyici özellikleri açısından da önemlidir.

Bebek gelişimi sırasında DHA ve emzirme tüm dikkatleri üzerine çeker. Bunun nedeni beyin, görme ve sinir sistemi gelişimi ile olan bağlantısıdır.

DHA içeren çoğu balık yağı takviyesi ayrıca EPA da içerir. Bununla birlikte, DHA’nın su yosunu kaynakları (su yosunlarından türetilen DHA anlamına gelir) tipik olarak bunu yapmaz.

EPA’yı deniz ürünlerinden alabilirsiniz. İlgileniyorsanız, emzirirken hem DHA hem de EPA içeren, ama özellikle DHA’sı EPA’dan fazla olan balık yağı almayı düşünün.