Analitik düşünme nedir? Analitik düşünme nasıl geliştirilir? Analitik düşünme neden bu kadar önemlidir? Dikkatinizi çekmiştir; eğitim sisteminin en büyük hayali analitik düşünen bireyler yetiştirmektir. Eleman arayan şirketler analitik düşünme becerisi yüksek takım arkadaşları aramaktadırlar. Toplumda danışılan kişiler genelde analitik düşünen ve bunun üzerinden çözümler üreten insanlardır.
Analitik Düşünme Nedir?
Analitik Düşünme Nedir: Analitik düşünme, kişiye problemleri hızlı ve etkili bir şekilde çözme yeteneği veren görsel düşünmenin kritik bir bileşenidir. Karmaşık problemleri daha basit, tek tek ve yönetilebilir küçük bileşenlere ayırarak, adım adım metodik bir incelemeye tabi tutma yaklaşımıdır. Bakış açısı “bir bütünü anlamanın en kolay yolu onu oluşturan küçük parçaları anlamaktan geçer” yaklaşımıdır.
Analitik beceriler, bilgi toplama, problemi veya olayları küçük parçalara ayırma, inceleme, analiz etme, problem çözme ve karar verme becerilerine sahip olmayı gerektirir. Analitik düşünme güçlü bir yöndür ve bir şirketin, kurumun veya en basitinden gündelik hayatımızın sorunlarını çözmede bize yardımcı olur. Kişi ve kuruluşların genel verimliliğini ve başarısını artırarak iyileştirir.
Analitik beceriler teknik olarak kulağa hoş gelebilir; ancak bu becerileri günlük hayatta kullanmak önemlidir; kullanmalıyız da. Düşünürken, konuşurken, müzakere ederken, gözlemlerken, yorumlarken, yeni bilgileri entegre ederken ve yeni düşünceler üretirken birden fazla faktör ve seçeneğe dayalı kararlar verirken sürekli analitik beceriler kullanırsınız.
Analitik düşünmenin zıttı, halk deyimiyle “Üstünkörü bakmak”tır.
Eğitimde Bloom’un öğrenme becerilerinin sınıflandırılmasında üst düzey beceriler arasında yer alır; sentez ve değerlendirme becerilerinin altyapısını oluşturur.
Siz de “bütünü ancak parçaları üzerinden anlayabilirim”, diyorsanız ve gerçekten de öyleyseniz analitik düşünen birisiniz.
Temelin dediği gibi, eğer “ağaçlardan ormanı göremiyorsanız”, analitik bakıyorsunuz demektir. Her bir ağacı görmek analitik bakış iken, sadece ormanı görmek sentez bir bakıştır.
Analitik düşünme süreci, aslında bilimsel araştırma süreçleri ile aynıdır. Ya da bilimsel araştırma süreçleri, tipik bir analitik düşünme becerisi gerektiren süreçlerdir.
ANALİTİK DÜŞÜNME BECERİLERİ NASIL GELİŞTİRİLİR?
“Analitik Düşünme Nedir?” sorusunun cevabından sonra, sıra analitik düşünme becerilerinin geliştirilmesine geldi. Analitik düşünme becerilerini geliştirmek için önerilen bazı stratejiler şunlardır:
Gözlemci Olun
Dışarıda yürüyüşe çıkın, ya da ofisinizdeki insanları gözlemleyin. Duyularınızın çoğunu kullanın, etrafınızda neler olup bittiğini görün. Sizi ilgilendiren bir şey var mı? diye aktif bir şekilde zihninizi meşgul etmek zorunda olduğunuzu unutmayın.
Çok Kitap Okuyun
Bir kez daha vurgulamak gerekirse, analitik düşünme becerinizi geliştirmenin anahtarı zihninizi sürekli aktif ve çalışır durumda tutmaktır. Kitap okuyun ve aktif bir okuma stratejisi üzerinde çalışmaya çalışın: proaktif olarak okuyun ve okuduklarınızı sindirin ve ne okuduğunuzu sorgulayın. Okuma materyalinizle meşgul kalmak için önemli kısımların altını çizebilir, soru sorabilir, sesli okuyabilir veya tahminlerde bulunabilirsiniz.
Sistemlerin Nasıl Çalıştığını Öğrenin
Sadece çözümü bulmakla kalmayın, işlerin tam olarak nasıl çalıştığını anlamaya çalışın. İşlerin nasıl yürüdüğünü inceleyerek, süreçleri anlamak analitik düşünme becerilerinizi canlandırmada hayati öneme sahiptir.
Sorular Sorun
Merakın bizi daha akıllı yaptığını biliyor muydunuz? Neuroscientist Aracelli Carmago’ya göre, “Bir konu hakkında ne kadar çok meraklıysanız, dikkat ve hafıza gibi bilişsel işlevlerimiz de o ölçüde konuyla o derece ilgileniyor.” Bununla birlikte, daha fazla soru sormak daha iyi problem çözme, daha iyi hafıza gücü ve daha iyi öğrenmedir. Bu nedenle, özellikle sorgunuz geçerliyse, soru sormaktan çekinmeyin.
Zeka Oyunları Oynayın
Analitik düşünme becerilerinizi geliştirmek için, Sudoku, puzzle, satranç veya bulmaca çözme gibi zeka oyunlarını oynamak önemlidir. Analitik düşünme becerilerinizi geliştirmek için beyin oyunları üzerinde çalışmanın en iyi yanı eğlenceli olması ve başlamak için çok fazla motivasyon gerektirmemesidir.
Problem Çözme Becerilerinizi Geliştirin
Her problem için bir çözüm olduğunu unutmayın. Belirli bir kavramın sunumunda konuyu görselleştirerek ifade etmeye çalışın. Bir soruna iki, üç veya daha fazla çözüm bulmaya çalışın. Ve mümkünse, bu alternatif çözümler üzerinde çözümü test etme çalışması yapın. Hangisinin en iyi ve en mantıklı olduğunu görün.
Verdiğiniz Kararlarınız Hakkında Düşünün
İşyerinde önemli kararlar vermek çok yaygındır. Bu nedenle, sıkı düşünün ve kararlarınızı rasyonelleştirin. Kararınızın artıları ve eksileri nelerdir? düşünün. Mümkünse bir uzman görüşü isteyiniz veya kapsamlı bir araştırma yapın. Kendinize “Bu problem için en iyi çözüm bu mu?” diye sorun. Biraz daha düşünmek için geri dönün ve tekrar düşünün, spnra karar verin.
Günün sonunda, herhangi bir beceri gelişimi gibi, analitik düşünme becerilerinizi geliştirmek için çok fazla pratik ve uygulama yapmanız gerekir. Günlük deneyimlerinizden öğrenin. Becerileriniz içselleşene kadar analitik düşünme becerilerinizi uygulamaya devam edin.
Analitik becerilerinizi geliştirmek için aşağıdaki adımlardan bazılarını da kullanmayı düşünebilirsiniz.
- Analitik becerilerin kullanılmasını gerektiren liderlik rolleri üstlenin.
- Mevcut işinizde temel analitik becerileri uygulayın.
- Analitik becerilerin kullanımını öğreten dersler alın ve okuyun.
- Takım sporları ve diğer takım oyunları gibi analitik düşünme becerilerinin kullanıldığı stratejik oyunlarda roller alın ve bu tür etkinliklere katılın.
- Alanınızdaki profesyonellerden veya istediğiniz sektörden tavsiye veya rehberlik isteyin.
- Çalışma alanınızla ilgili örnek uygulamaları inceleyin ve ilham alın.
- Hangi analitik becerilere sahip olduğunuzu ve onları geliştirmek için zaman ayırın. Analitik düşünmeyle ilgili gerekli eğitimleri alın.
BİLİMSEL YÖNTEM SÜRECİ VE ANALİTİK DÜŞÜNME
19. ve 20. yüzyılda bilimin gelişmesinde en büyük rol, analitik düşünmeye dayalı bilimsel yöntemin gelişmesi olmuştur. Bilim insanları analitik düşünme sayesinde, bugün sahip olduğumuz pek çok bulgularla, icat ve keşiflerle hayatımızı kolaylaştırmışlardır.
Bilimsel yöntem, analitik düşünmeyi tüm aşamalarında yansıtmaktadır. Bilimsel yöntem süreci şu altı aşamadan oluşmaktadır:
1-) Çözülmesi gereken bir problemi veya konuyu belirlemek
2-) Konu veya problemle ilgili daha önce yapılmış araştırma, gözlem veya bulguları gözden geçirmek ve bilgi toplamak
3-) Çözüm bulmak ve geliştirmek için hangi araştırma stratejilerini kullanacağınızı ve öngördüğünüz sonuçlara ilişkin hipotezleri belirlemek
4-) Aradığınız çözüm çok geniş bir alanda ise evrene ulaşmak yerine bir örnekleme alıp üzerinde çalışmak
5-) Toplanan verileri analiz etmek
6-) Sonuçlara ulaşmak; özgün fikir ve düşünce üretmek (sentez)
Analitik düşünmede sebep-sonuç ilişkilerini yorumlamak en önemli adımlardan biridir. Aynı zamanda deneme ve yanılma gerektirir. Güçlü analitik düşünme becerisine sahip olanlar genellikle bir durumu, konuyu veya problemi hızlı bir şekilde analiz edebilir ve genellikle hedeflere ulaşmak için bir ekip ortamında iyi çalışırlar.
ANALİTİK DÜŞÜNME BECERİLERİ NEDEN ÖNEMLİDİR?
Analitik düşünme ile çözümleri bulunabilecek problemlerle kuşatılmış bir dünyada yaşıyoruz. Sorunları anlamak ve uygulanabilir çözümler için analiz etmek, her seviyede her pozisyonda kilit bir beceridir. Bu tarz düşünme yeteneği veya becerisine sahip olanlar kendi özel hayatlarında da, iş hayatında da başarılı olurlar.
Piyasalarda en çok aranılan çalışan niteliklerinin başında analitik düşünme becerisine sahip elemanlar gelmektedir. Bazı mesleklerde soft skill olarak adlandırılan analitik düşünen analizciler mumla aramaktadır. Büyük Data yorumculuğu ve veri madenciliği gibi alanlar en çok aranılan mesleklerin başında gelirken, bazı meslekler de doğaları gereği analiz becerisine sahip olmayı gerektirir. Mühendislik, Mimarlık ve Tıbbi alanlar doğrudan analitik teknik bilgi üzerinden eğitimli olmayı gerektirirken, sosyal bilimlerden özellikle Psikoloji ve Sosyoloji analitik düşünme becerilerinin önemli rol oynadığı alanlardır.
