Analitik düşünme Nedir? Analitik düşünme teknikleri – İnsan yaşamda, davranışlarını sonradan kazanan ve hatta bunu eğitim yoluyla gerçekleştiren bir varlıktır. Her birey hangi analitik becerilere sahip olduğunun farkında olmalı ve bunları geliştirmek için zaman ayırmalıdır. Bir şeyi geliştirmek istemediğiniz sürece değişmezler.
Analitik düşünme bir problemi veya konuyu küçük alt birimlere ayırıp, her küçük birimi de ayrı ayrı değerlendirebilme yeteneğidir. Amaç, büyük birimleri küçük parçalara ayırarak anlamaya çalışmaktır.
Analitik düşünme yeteneği olan kişiler, karmaşık gibi görünen problemleri anlama ve çözme konusunda diğer insanlara göre daha iyidirler. “Analitik düşünme“nin ne olduğuyla ilgili daha kapsamlı bir açıklama için ayrıca aşağıda linki verilen makaleyi de okumanızı tavsiye ediyorum.
Analitik Düşünme Nedir? (Kapsamlı)
Bu makalede size analitik düşünme becerilerinize destek verecek bazı öneriler verilecektir. İşte analitik düşünmenize destek verecek birkaç eğlenceli öneri:
1 – SHERLOCK HOLMES, AGATHA CHRİSTİE GİBİ POLİSİYE ROMANLAR OKUYUN!
Çünkü her sırlı olay sizin analitik düşünmeniz için bir fırsattır. Gizem, bilinmezlik ve karmaşık olayları çözmeye çalışırken zihninizde analitik düşünme beceriniz aynı hızda gelişecektir.
2 – BİLİM KURGU ROMANLARI VE FİLMLERİ İZLEYİN
Yönetmen Peter Chelsom’un BU DÜNYANIN DIŞINDA (The Space Between Us) isimli filmi gibi bilimkurgu ve dram türündeki filmleri izleyebilir mantık yürütebilirsiniz.
Filmin konusu şu: Mars’ta insan kolonisi kurmak için yola çıkan bir uzay mekiğindeki astronotlardan biri olan Sarah Elliot, Mars’a iniş yaptıktan hemen sonra bir erkek çocuğu dünyaya getirip hayatını kaybeder. Ekipteki diğer kişiler tarafından büyütülen Gardner Elliot, 16 yaşına geldiğinde yalnızca 14 bilim adamını tanıyan, dünyaya dair okudukları dışında hiçbir bilgisi olmayan fakat son derece zeki ve meraklı bir genç haline gelmiştir. Dünyaya geri gönderilen Gardner, burada büyük bir kültür şoku yaşar. Yapılan tıbbi testlerde bünyesinin dünya atmosferine uygun olmadığı tespit edilir; fakat Gardner, NASA’nın kendisine tahsis ettiği yerden kaçarak internette tanıştığı ve dünyada tanıdığı tek kişi olan genç kız Tulsa ile dünyayı ve kendi insani duygularını keşfedeceği bir yolculuğa çıkar.
3 – SEVMESENİZ DE MATEMATİK PROBLEMLERİ ÇÖZÜN
Aynı zamanda, Sudoku gibi matematiksel bulmacalar da analitik düşünmeyi tetikler. Matematik doğru düşünme sanatıdır.
Ünlü matematikçi çağdaşımız John Nash’in hayatını anlatan filmler gibi filmler izleyin.
4 – ZEKA OYUNLARI OYNAYIN
Son araştırma sonuçları, anne ve babaların özellikle yaratıcı düşünmeyi ve zeka gelişimini sağlayan oyun zamanlarının çocukların gelecekteki okul başarısındaki katkısının önemini anlamaya çalışmaları gerektiğini vurguluyor. Son zamanlarda bu yönde ortaya çıkan veriler, araştırmalar, bilimsel makaleler ve kitaplar anne babaların dikkatini tüm dünyada yaratıcı oyunlar konusuna çekiyor. Hafıza ve zekayı geliştiren yaratıcı oyunlar çocukların hayatına yeni ve taze bir hava katacak gibi görünüyor.
EN SIK KULLANILAN BAZI ANALİTİK BECERİLER
ELEŞTİREL DÜŞÜNÜN!
Kültürümüzde “eleştiri” kavramı hoş karşılanmayan bir kelimedir. Eleştiri kelimesi gündelik dilde “tenkit” anlamında kullanıldığı için ters tepebilir. İngilizceden tercümelerde bazen kelimenin orijinali kullanılır ki, buna kimse itiraz etmiyor: “Kritik Düşünme”. Biz “Kritik düşünme” kavramını zihnimize yazalım ve yine de “eleştirel düşünme” diyelim.
Eleştirel düşünenler; bir problemin tüm yönlerini tanımlarlar. O problemin neden var olduğunu anlama yeteneğine sahiptirler. Uygulanabilir bir çözüm geliştirmek için o problemi tam olarak anlamak için zaman ayırırlar. Problemi belirlemek onu çözmekten her zaman daha zordur. Einstein’in ünlü sözü: Bir problemi çözmek için 60 saniyem kalsaydı, 59 saniyesinde onun çözümü için plan yapar, bir saniyesinde ise çözümü gösterirdim.
Eleştirel düşünmenin en büyük düşmanı “önyargı”dır. Önyargılı olanlar kabullenme giysisi içinde farklı bir sonuç göremezler. Kendi doğruları vardır. Ona benzeyenleri kabul edip, benzemeyenleri dışlarlar.
Eleştirel düşünmeye en iyi örneklerden bazıları:
- Doğru cevabı fazla olan sorularla uğraşın.
- Bir metni farklı kelimelerle anlatın.
- Olumsuz bakın: “Eğer……….olsaydı nasıl hissederdim?”
- Başka bir açıdan bakmayı deneyin: “Eğer……..’nin yerinde olsaydım, şimdi vermiş olduğum cevap hakkında ne düşünürdüm?”
- Hayal edin: “Eğer….olsaydı ne olurdu?”
- Cevapları başka konularla ilişkilendirin. “Bu cevapla…….arasında ne tür benzerlikler var?” “Bu ikisinin farklılıkları nelerdir?”
Eleştirel düşünmeye dair bir kısa film.
Farklı açılardan bakılması gerekiyor.
“Düşünceler değişirse, duygular ve davranışlar değişir.” diyerek bize kritik bakış açısı kazandıran “Piper” en iyi kısa animasyon filmi Oscarını kazandı. Süresi sadece 3 dakika ama yönetmen onu resmetmek için 3 yılını harcadı. Konusu ise çok önemli: Algımız değiştiğinde hayatın nasıl değişebileceğini gösteren, yani hayata eleştirel düşünmeyle bakılması gerektiğini anlatan olağanüstü bir kısa film!
VERİ ANALİZİ YAPIN!
Veri ve bilgi analizi, analitik düşüncenin ana bölümlerinden biridir. Bir problem tespit edildiğinde, problemin çözümü için gerekli olan veri veya bilgilerin nasıl gözden geçirileceğini ve analiz edileceğini bilmek önemlidir.
ARAŞTIRMACI OLUN!
Araştırma, analitik düşünme sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. Bir problem tespit edildiğinde, bir çözüm için araştırma yapmak önemlidir. Araştırma, sorun hakkında daha fazla bilgiye sahip olabilecek bir iş arkadaşınıza veya yöneticiye danışmak, resmi kaynaklar aracılığıyla daha kapsamlı çevrim içi aramalar yapmak istemek kadar basit olabilir. Araştırma sürecinin bir kısmı da sorunu çözmek için hangi bilgilerin değerli ya da gerekli olduğunu bilmekle ilgilidir.
İLETİŞİM KURUN!
Sorunları tespit ederken, çözüm geliştirirken, araştırma yaparken ve sonuçları tartışırken, paydaşlarla sürekli iletişim içinde olmak esastır. Bir problem veya çözüm tespit edildikten sonra, nihai hedefi gerçekleştirmek için onu bir bireye, takıma veya şirkete iletmek çok önemlidir. Bu bilgiyi açık ve eksiksiz bir şekilde aktarmak, analitik düşünme sürecinde kilit bir beceridir.
PROBLEM ÇÖZÜN!
Bir problemden sonra, uygun bir çözüm önerisi geliştirmek önemlidir. Araştırma aşamasında ortaya çıkan verileri sıralamak ve organize etmek problem çözme becerilerine sahip makul ve etkili bir çözüm bulmak için analitik düşünme becerilerini kullanmalısınız.
Şimdi biraz da Analitik düşünmeyi tetikleyen basit işlemlere bakalım. Burada hemen hatırlatalım ki, özellikle sosyal paylaşım ağları üzerinden sıkça paylaşılan bu türde çok sayıda sorular görmekteyim. Bunları cevaplamaya çalışmak problem çözme becerisi açısından yararlıdır.
Şimdi biz de basit bazı denemeler yapalım:
Soru 1-) Aşağıdaki dizilimde soru işaretinin olduğu yere hangi rakam gelmelidir?
1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, ?
10, -10, -29, -47, -64, -80, ?
2, 3, 3, 5, 10, 13, 39, 43, ?
2, 5, 10, 17, ?, 37, 50, 65
10, 0, 9, 1, 8, 2, ?, 3
Soru 2-) 5 yarış otomobili var. Honda, Dodge’u geçiyor, fakat SmartCar‘ı geçemiyor. Mini marka otomobil Audi’yi geçemiyor, fakat SmartCar markayı geçebiliyor.
- Hangi otomobil sonuncu olur?
- Hangi otomobil üçüncü olur?
Soru 3-) Ali piyano çalabiliyor, ama flüt çalamıyor. Oysa Nuri hem flütü, hem kemanı çalabiliyor. Ahmet, keman çalabilirken, piyano çalamıyor. Sami ise flüt çalıyor, ama keman çalamıyor.
Eğer her çocuk üç enstrümandan ikisini çalabiliyorsa, hangisi Nuri’ye benzer enstrümanları çalmaktadır?
Cevaplarınızı ve yorumlarınızı aşağıdaki bölümünden paylaşabilirsiniz.
