Akıllı insan kimdir? Bu soru, yüzyıllardır filozofların, alimlerin ve düşünürlerin zihinlerini meşgul eden temel meselelerden biridir. Kimileri aklı, bilgi birikimiyle ölçerken, kimileri onu doğruyu yanlıştan ayırma yetisi olarak tanımlar. Ancak gerçekten akıllı bir insan, sadece zekâsıyla değil, aynı zamanda feraseti, ahlakı ve olayları derinlemesine kavrama becerisiyle de ön plana çıkar. Bu da bizi beynin etkin kullanımına götürür. Öyleyse, akıllı insanı yalnızca zekâ testleriyle mi ölçmeliyiz, yoksa daha kapsamlı bir bakış açısı mı geliştirmeliyiz?
Beyin, insanın insan olmasının en büyük göstergesidir. Fiziksel olarak sahip olmanın ötesinde onu doğru kullanmak insanın insanlık sorumluluğudur. O halde insan türünün en önemli görevi beynini etkin kullanmaktır
Yeri gelmişken hemen belirtelim: Dünya Hafıza Şampiyonu Melik Duyar’ın aşağıdaki linkten Beyni Etkin Kullanma ile ilgili videosunu izleyebilir, bilgilenebilir ve siz de beyninizi etkin kullanma becerinizi geliştirebilirsiniz:
İnsan beynini kullanırsa biz ona akıllı deriz. Doğru kullanırsa zeki insan deriz. Öngörülerle desteklenmiş bir şekilde kullanırsa ona dahi deriz. Ya kullanmayanlara ne denir?
Beynini kullanmayanlara bir şey demek anlamsız kalabilir. Çünkü bu durumun sonucunda hata üzerine hatalar işleyerek, pişmanlıklarla hayat geçirerek acı çekmeleri onlara yeter. Beynini etkin kullanmayan, hata üzerine hatalar işleyenlere bir de halk arasında “aptal” deniyor. Gelin görün ki, bu aptallar dünyayı felakete sürüklerken, akıllılar sadece izliyorlar.
Çok sevdiğim bir söz vardır: Dünyanın sorunu, akıllıların kuşku içindeyken aptalların küstahça kendilerinden emin olmalarıdır. Yani “cahil cesur olur”, deyiminin bir başka ifadesi.
Goethe de bakın ne diyor: “Akıllı adam, akılsız adamın son yaptığını ilk önce yapar.” Ne perişanlıktır bu durum! En acı durum ise akıllıların aptallara laf anlatması veya onlarla birlikte olmalarıdır.
Fransız yazar François de La Rochefaucauld şöyle diyordu: “Zeki bir adam, ahmaklar meclisinde çok kere ne söyleyeceğini şaşırır.” Yani, zor bir durum akıllılar için.
Aristo, akıllıları aptallardan ayıran önemli bir farka dikkat çeker: Akıllı insan düşündüğü her şeyi söylemez, fakat söyleyeceği her şeyi düşünerek söyler.
Ve Malcolm X, “Büyük zekalar, birlikte düşünür.” diyerek, insanın birey olarak zayıf oluşuna dikkat çekerken, birlikte olan akılların (Buna ORTAK AKIL diyoruz) başarısına dikkat çekmektedir.
Sözün özünü yine söz ustalarına bırakalım; bakalım akıllı ve zeki olmakla ilgili neler söylemişler. Birlikte düşünelim:
1
Sadelik, nihai karmaşıklıktır.
Leonardo da Vinci
2
Yetenek bir alevdir. Deha bir ateştir.
Bernard Williams
3
Doğru olanı yapmak için, her zaman, doğru zamandır.
Martin Luther King, Jr.
4
Kalite asla bir tesadüf değildir. Kalite her zaman akıllı bir çabanın bir sonucudur.
John Ruskin
5
Çam kışın yeşil kalır; zorlukla içindeki bilgelik de öyledir.
Norman Douglas
6
Ağzınızı kapalı tutmak, insanların sizin aptal olduğunuzu düşünmelerine izin vermekten daha iyidir.
Mark Twain
7
Ne kadar umursadığını bilene kadar, kimse senin umurunda değildir.
Theodore Roosevelt
8
Çok akıllı olduğum için değil, sadece sorunlarla daha uzun süre ilgileniyorum.
Albert Einstein
9
Delilik, aynı şeyi tekrar tekrar yapmak ve farklı sonuçlar beklemektir.
Bilinmeyen
10
Her hareket, her zaman kendisine eşit bir tepkiye yol açar.
Isaac Newton
11
İnsanlara hiçbir şey öğretemeyiz; sadece kendi içlerini keşfetmelerine yardımcı olabiliriz.
Galileo Galilei
12
Talih, her zaman hazır bulunan zihinlere güler.
Louis Pasteur
13
Hedeflerin – şüphelerin= Gerçeklerin.
Ralph Marston
14
Sadece duyuyorsam unutuyorum. Görüyorsam hatırlıyorum. Yaparsam anlıyorum.
Konfüçyüs
15
Neye inanıyorsak oyuz.
C.S. Lewis
16
İyi bir akla sahip olmak yeterli değildir; Onu iyi kullanmak esastır.
Rene Descartes
17
Önemli olan nicelik ve sayısal çokluk değil, nitelik ve kalitedir.
Lucius Annaeus Seneca
18
Körler krallığında, tek gözlü adam kral olur.
Erasmus Desiderius
19
Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz.
Herakleitos
20
İnsanlar hakkında daha az meraklı ama fikirler hakkında daha çok meraklı olun.
Marie Curie
