Ekran bağımlılığı – Dijital çağın ekranlarla dolu yaşamına damga vuran yeni kuşakların dünyası burası. Ekranlardan uzak bir hayat mümkün mü? Şu anda bile siz hepimiz bu yazıyı bir ekrandan okuyoruz. Ekranı olmayan teknoloji var mı ki? Bilgisayarlar, akıllı telefonlar, tabletler… Sorun işte tam da burada başlıyor. Ekranlar çocuklar için ciddi problem midir? Anne ve babalar, okulda öğretmenler öğrencilerin bu durumunu bir problem olarak görmeli midirler?
Cevabınızın “evet” olduğun duyar gibiyim. Ekranlı dijital medyayı yok edemeyeceğimize göre, uymamız gereken tek çare var: BİLİNÇLİ KULLANMA!
Sorun-Çözüm: Ekrana Bağımlı Olma, Ekransız Kalma!
Bu makalede yurt dışında yapılan bir araştırmaya değineceğiz. Bahsedeceğimiz bu araştırmada çocukların ekran bağımlılığı, öğrencilerin akademik başarıları ile ekran düşkünlüğü etkisi incelenmiştir. Önce bu araştırmadaki birkaç sonuç cümlesine bakalım:
- Geniş ölçekli yapılan bu çalışmaya göre, öğrencilerin vaktini TV izlemek, interneti kullanmak veya bilgisayar oyunları oynayarak geçirmesi ile okuldaki ders notları ve bütünsel olarak akademik başarıları arasında doğrusal ve güvenilir bir şekilde ilişkili olduğu belirlenmiştir.
- Ekran bağımlılığı faaliyetlerinden en zararlı olanı TV izlemekti.
- Ödev yapmak veya zevk almak için okumak için harcanan saatlerin her biri GCSE (General Certificate of Secondary Education – Ortaöğretim Genel sertifikası) sınavı notlarında güvenilir bir şekilde artışla ilişkiliydi.
- Orta düzeyde de olsa fiziksel aktivitenin akademik notlar üzerinde bir etkisi olmadığı görülmüştür.
Cambridge Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre, TV izlemek, interneti kullanmak veya 10 yıl boyunca bilgisayar oyunları oynamak için harcanan her ekstra saat, 16 yaşında girilen GCSE (GCSE – General Certificate of Secondary Education – Ortaöğretim Genel sertifikası) sınavından daha düşük puanlar almayla ilişkilendiriliyor.
FİZİKSEL AKTİVİTE, HAREKETSİZ DAVRANIŞLAR VE AKADEMİK BAŞARI
“Fiziksel aktivite, hareketsiz davranışlar ve akademik başarı” arasındaki ilişkiyi ölçmek için, Cambridge Üniversitesi Tıbbi Araştırma Konseyi (MRC) Epidemiyoloji Birimi öncülüğünde bir araştırma ekibi, Cambridgeshire ve Suffolk’taki ortaokullardan toplam 845 öğrenci üzerinden bir araştırma yürüttü.
Sonuçları, International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity‘de yayınlanan bu çalışmada, araştırmacılar, fazladan bir saat günlük ev ödevi ve okuma yapan öğrencilerin akranlarından önemli ölçüde daha iyi performans gösterdiklerini buldular. Bununla birlikte, fiziksel aktivite seviyesinin akademik performans üzerinde hiçbir etkisi bulunmamıştır.
Fiziksel aktivite ile sağlık arasında bağlantı çok iyi bir şekilde anlaşılmış olsa da, akademik başarı ile olan ilişkisi henüz tam olarak anlaşılmamıştır. Benzer şekilde, daha yüksek seviyelerdeki hareketsiz davranışlar – örneğin televizyon izlemek veya okumak – daha zayıf fiziksel sağlıkla ilişkilendirilmiş olmasına rağmen, yine, akademik başarı ile bağlantısı da belirsizdir. Araştırmada değerlendirmeye alınan süreler içinde, öğrencilerin harcadıkları ekran süresi medyanı (ortalaması) günde 4 saat idi ve bunun da yaklaşık yarısı televizyon izleyerek geçiriliyordu. Öte yandan, okuma ve ev ödevine ayrılan zaman ise ortalama 1.5 saat idi.
Araştırma ekibi, ekran başında geçen zaman ile elde edilen toplam GCSE puanı arasında bir ilişki olduğunu buldu. 14.5 yaşındayken, TV karşısında veya çevrimiçi olarak harcanan her bir saat, 16 yaşında girilen GCSE sınavında alınan notu 9.3 puan azalttı.
Ev ödevi için okumak veya ödev yapmak için harcanan zaman bağımsız olarak akademik performansla ilişkilendirildi; bu, katılımcılar çok fazla okuma ve ev ödevi yapsalar bile, TV izlemenin veya çevrimiçi aktivitelerin akademik performanslarına hala zarar verdiğini gösteriyor.
Araştırmacılar toplam ekran saatine bakmanın yanı sıra farklı ekran etkinliklerinde harcanan zamanı da analiz ettiler. Her ne kadar TV izlemek, bilgisayar oyunu oynamak veya çevrimiçi olmak kötü derecelerle ilişkilendirilse de, içlerinde en kötüsü TV izlemeydi.
Daha olumlu olarak, günlük ev ödevleri ve okumaların her bir saati GCSE puanı ortalamasında 23.1 artışla ilişkilendirildi. Öğrenciler günde dört saatten fazla okuma ya da ödev yapmalarını, akranlarından daha iyi performans göstermeleriyle gerçekleştirdiler. Ev ödevine veya okumaya vakit ayırmanın faydaları, sadece ekrana bakarak daha az zaman harcamanın bir sonucu değildi; ekran okuma süresi ve ödev okumak için harcanan zaman bağımsız olarak akademik performansla ilişkilendirildi
Bu, ileriye dönük bir çalışma olduğu için (başka bir deyişle, araştırmacılar farklı davranışların akademik başarıyı nasıl etkilediğini belirlemek için zaman içinde öğrencileri takip etmişlerdir.), araştırmacılar, bazı ekran gösterimlerinin akademik performansta artışa yol açtığını iddia ederek, başarı için ekranlardan da faydalanıp dikkatleri üzerine çekebileceklerini düşünüyorlar.
Sonuç: Daha Az Ekran!
Ekran kuşağını eğittiğimizi unutmadan, ekran bağımlılığı için daha makul yaklaşımlara ihtiyacımız var. TV veya diğer dijital medya ekranlarını, çocukları akademik başarıya götüren birer fırsata çevirmenin yollarını bulmalıyız. Kolay değil; bu riski bir fırsata çevirmek mümkünse, hemen başlamalıyız.
Kaynak
Corder, K., Atkin, A. J., Bamber, D. J., Brage, S., Dunn, V. J., Ekelund, U., et al.. (2015). Revising on the run or studying on the sofa: prospective associations between physical activity, sedentary behaviour, and exam results in British adolescents. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 12(1), 1 – 8
