Para – Para, para, para; “argent, argent, argent!» Napolyon’a ait olduğu bilinen bu sözleri ne kadar haklı buluyorsunuz bilmiyorum ama özellikle Napolyon’un Avrupa’yı kasıp kavurduğu tarihlerde, İspanya kralının «Siz para ve ganimet için savaşıyorsunuz, biz ise şerefimiz için savaşıyoruz !» sözüne karşılık şu cevabı meşhur olmuştur:
«Evet, herkes kendinde olmayan için mücadele eder. »
Para, insanlık tarihinde ilkin Lidyalıların kullandığı bir satın alma-satma mübadelesinde kullanılan bir araç olarak kullanıldı. Lidyalılar, tarihte parayı icat eden, basan ve ilk kez değer karşılığı ödeme aracı olarak kullanan uygarlıktır. Lidya uygarlığının başkenti olan Manisa’nın Salihli ilçesi sınırlarındaki Sardes Antik kentidir. Lidyalılar, parfümeri, masaj, ticaret gibi başka alanlarda da öncü olmuşlardır.
İyi mi kötü mü yapmışlar, bilmiyorum ama kapitalizmin temellerini atan Lidyalıların, günümüzde bile para yüzünden dünyada olmadık zulümleri işleyen insanların eline tehlikeli bir silah tutuşturduklarını esprili bir dille söyleyebiliriz.
Para hakkında çok sayıda özlü söz vardır. Fakirlerin duası şudur mesela: Allah’ım bu paranın gözünü kör yap, ama kulağını sağır yapma; benden başkasına gitmesin, çağırınca duysun!
Paranın gerçekte bir anlamı yoktur. Nihayetinde para dediğimiz bir demir veya kağıt parçasıdır. Ancak ona yüklediğimiz anlam sayesinde bir değer kazanıyor. Günümüz borsaları ve para yönetim merkezleri, adına global ekonomi dedikleri kavramın arkasından dünya yüzündeki bu kağıt ve demir parçalarını yönetiyorlar. Deyim yerindeyse ekonomileri parmaklarında çeviriyorlar. Paranın değer artışı veya değer düşüşü revalüasyona veya devalüasyona, ikisi birden o ülkede enflasyona sebep olabiliyor.
Sonuçta para denilen nesneye kızmamız yersiz; yine her şey insanın başının altından çıkıyor. Yoksa bir kağıt parçası, insanları nasıl böyle köle yapabilir? Nasıl esir edebilir? Nasıl sefalete veya fukaralığa düşürebilir. Sorun ve çözüm insanlarda ve insanların oluşturduğu medeniyetlerde.
Aşağıdaki videoda sizi 1970’lere götüreyim. Rüçhan Çamay’ın o meşhur “Para Para Para” şarkısıyla kulaklarınızın pası silinsin ve para konusunu bir kez daha düşünün!
Şimdi de sizi PARA konusunda söylenmiş seçkin 25 sözle baş başa bırakalım:
1
Paraya ihtiyacın yokmuş gibi çalış. Hiç incinmemişsin gibi sev. Kimse izlemiyormuş gibi dans et. Satchel Paige
2
Her kim paranın mutluluğu satın alamayacağını söylediyse, muhtemelen alışverişe nereye gideceğini bilmiyordu. Gertrude Stein
3
Para kazanmak sanattır. Çalışmak sanattır. İş ise en iyi sanattır. Andy Warhol
4
Parasız yaşayabilirim ama aşk olmadan yaşayamam. Judy Garland
5
En güzel şeyler para ile ilişkili değildir. Bunlar, güzel anılar ve güzel anlardır. Bunları kutlamazsan, seni geçip giderler. Alek Wek
6
Para sadece tek cevap değil, fark yaratan bir cevaptır. Barack Obama
7
Para başarı yaratmaz, ama başarıyı kazanma özgürlüğü verir. Nelson Mandela
8
Zengin bir adam hiçbir şeydir; bu adamlar parası olan fakirlerdir. W. C. Fields
9
Dünyadaki bütün paralar senin sağlığını geri getiremez. Reba McEntire
10
Tüm paralar bir inanç konusudur. Adam Smith
11
Kural No.1: Asla para kaybetme. Kural No.2: Kural No.1’i asla unutma. Warren Buffett
12
Zenginlik, hayatı tamamen deneyimleme yeteneğidir. Henry David Thoreau
13
Eğer para, bir insanın başkalarına iyilik yapmasına yardım ederse, bunun bir değeri vardır; ama değilse, sadece bir kötülük kütlesidir ve ondan ne kadar erken kurtulursan o kadar iyidir. Swami Vivekananda
14
Para kazanmak dışında hiçbir şey yapmayan bir işletme, fakir bir işletmedir. Henry Ford
15
Para mutluluğu satın alamayabilir, ama kahretsin, sağlıyor! Freddie Mercury
16
Para, uygar ulusların temel ticaretidir. Thomas Jefferson
17
Zengin olmak için, uyurken para kazanmak zorundasın. David Bailey
18
Üç sadık arkadaş vardır: Yaşlı bir eş, yaşlı bir köpek ve hazır para. Benjamin Franklin
19
Para benim için hiçbir şey ifade etmiyor. Çok para kazandım, ancak hayattan zevk almak ve banka hesabımı oluştururken stres yapmak istemiyorum. Çok şey veriyorum ve basitçe yaşıyorum. Hepimiz sağlıklı olmanın çok daha önemli olduğunu biliyoruz. Keanu Reeves
20
Para kazanmanın yolu sokaklarda kan akarken bile onu satın almaktır. John D. Rockefeller
21
Tasarruf edilmiş bir kuruş kazanılmış bir kuruştur. Damlaya damlaya göl olur. Benjamin Franklin
22
Dünyada anlaşılması en zor şey gelir vergisidir. Albert Einstein
23
Vakit nakittir. Benjamin Franklin
24
Banka, güzel havalarda size ödünç bir şemsiye verip, yağmur yağmaya başladığında onu geri aldıkları bir yerdir. Robert Frost
25
Parasızlık, tüm kötülüklerin kökenidir. Mark Twain
