BBC’de yayınlanan bir habere göre, Amerikalı bilim insanları babaları ve dedeleri daha yaşlı olan çocukların daha uzun yaşadığını, dolayısıyla baba olmak için daha uzun süre beklemenin yarar sağlayabileceğini bildiriyor. Uzun yaşamanın anahtarı ise uzun telomer.
Proceedings of the National Academy of Sciences’da yayımlanan araştırma, 1779 genç yetişkinin DNA’ları üzerinde yapılan incelemeleri esas alıyor.
YAŞLANMANIN GÖSTERGESİ TELOMER
Genelde, daha kısa telomer, daha kısa yaşam anlamına geliyor. Ayakkabı bağcıklarının naylondan yapılma uçları gibi, telomerler de, kromozomların uçlarını herhangi bir tahribata karşı koruyor. Hücreler çoğaldıkça telomerler etap etap bir aşınma oluyormuş gibi kısalıyor. Bundan dolayı telomerlerin kısalığı ne kadar yaşlandığınızın da bir göstergesi oluyor. Telomerlerdeki bu kısalma ta ki hücreler daha fazla çoğalamaz noktaya gelinceye dek devam edebiliyor.
YAŞLANDIKÇA SPERMLERDEKİ TELOMERLER İSE KISMEN UZUYOR
Bir erkek yaşlandıkça spermlerinin genetik yapısı da değişiyor ve daha uzun ömür sağlayan bir DNA kodu geliştiriyor. Daha yaşlı erkek de, bu genetik özelliği çocuklarına aktarıyor. Tıp çevreleri, yaşam süresiyle genetik kodlarımız olan DNA’ların bulunduğu kromozomların ucunda yer alan telomerlerin uzunluğu arasında ilişki olduğunu zaten biliyorlardı. Bununla birlikte, bilim insanları, spermlerdeki telomerlerin yaşlılıkla birlikte uzadığını da keşfetti. Erkekler de DNA’larını sperm yoluyla çocuklarına aktardıklarına göre, bu uzun telomerler de, bir sonraki kuşağa aktarılabiliyor.
İleriki yaşlarda baba olmak, annelerde gebelikte düşük tehlikesini artırıyorsa da, araştırmacılar bunun uzun erimli yararlar sağlayabileceğine inanıyorlar. Babadan miras alınan daha uzun telomerler, özellikle dokular ve hızlı hücre artışı ve dönüşüm yaratan biyolojik işlevler açısından yararlı olabilir. Bilim adamları bunlara örnek olarak bağışıklık sistemini, bağırsakları ve deriyi gösteriyorlar.
PEKİ YAŞLI BABASI OLMAYANLAR NE YAPSIN?
Daha yaşlı babalardan miras olarak alınan uzun telomerlerin sahibi değilseniz de ümidiniz kırılmasın. Telomerlerin aşınmasını önlemenin bir başka yolu daha var. Vücudun kendisinin üretmekte zorlandığı, dışarıdan besin olarak alınan DHA (Dokozahekzaenoik Asit) telemorlerin aşınmasını önlüyor. Yani DHA da yaşlanmanızı geciktiriyor. Yüksek DHA derin okyanus balıklarında ve kutuplara yakın bölgelerde tutulan balıklarda bulunuyor. Bu anlamda yüksek DHA içeren balık yemek veya balık yağı içmek önemli. Kullanılan balık yağlarının etiketlerinde içerdiği DHA miktarı yazıyor. Anlaşılan, yaşlı babası olmayanların bu etiketlere daha da dikkatli bakması gerekiyor.
