Akıcı Okuma Nedir – Akıcı okuma, okuduğunu anlama ve derin okuma öğrencilerin başarısı için artık hayati unsurlardır. Sınav soruları da kristalize zeka sorularından daha çok akışkan zeka soruları yoğun halde sorulmaktadır. Okul hayatı boyunca ve ayrıca LGS, TYT, AYT, KPSS, ALES gibi sınavlarda başarılı olmak paragrafları kavrama, okuduğunu anlama ve okunanlardan çıkarımlar yapma becerisiyle orantılıdır. Bu becerilerin temellerinin sağlam olması ilkokulda akıcı okumanın geliştirilmesi ile mümkün olmaktadır. Çünkü okunan metinde anlam kurabilmenin ön şartı akıcı okumadır.
Akıcı Okuma Nedir?
Akıcı okuma takılmadan, hızlı, doğru ve uygun ifade ile konuşuyor gibi pürüzsüz ve rahat okumaktır. Çocukların okuduklarını iyi anlamaları için ister sesli, ister sessiz okusunlar öncelikle akıcı bir şekilde okuyabilmeleri gerekir. Yüksek sesle okurken, akıcı okuyan çocukların cümleleri konuşuyor gibi okurken, okumaya uygun tonlamaları da eklediklerini fark edersiniz. Okumaları pürüzsüz, rahat ve ifadelidir.
Akıcı okuma çocukların kelimeleri hızlı ve otomatik şekilde doğru tanımaları, bu kelimeleri cümle ve cümleler bazında birleştirerek yorumlayabilmeleri ve anlamalarıdır. Bu anlamda akıcılık, okunan kelimeleri otomatik olarak tanıyabilmek, çaba göstermeden okunan kelimeleri cümle bazında bağlayarak rahat kavrayabilmek ve okunan cümleleri paragraflar ve okuma parçaları halinde birleştirebilmektir. Şüphesiz bu işlem çeşitli bilişsel süreçleri ve bu süreçlerle ilgili gelişmeyi de kapsamaktadır.
“Akıcı Okuma” ve Geleneksel “Hızlı Okuma” Çok Farklı Kavramlardır
Akıcı Okuma Nedir – Okumada akıcılık okunan doğru kelimelerin hesaba katılarak prozodinin de ölçüldüğü bir çeşit okuma hızıdır. Ancak bunun daha ileri (ilkokul sonrası) yaşlardaki öğrenciler ve yetişkinler için bahsedilen “anlayarak hızlı okuma” ile hiçbir ilgisi yoktur. İlkokul seviyesindeki çocuklar için bahsedilen hız “akıcı okuma hızı“dır. Ancak konunun uzmanı olmayan çoğu kişi bunun aynı şey olduğunu zannetmektedir. Hatta bu yanlış inanışla yetişkinlere uyguladıkları göz açılarını genişleten takistoskobik hızlı okuma etkinliklerinin aynısını basit okuma parçaları üzerinde (araya birkaç oyun yerleştirerek) çocuklara yaptırarak uygulamaktadırlar. Sonuç olarak fayda sağlayalım derken, çocukların beyinlerini allak bullak etmektedirler.
İlkokul çağlarındaki akıcı okuma, beyinde henüz okumayla ilgili bölgelerde yeteri kadar ağ ve bağ oluşmadığı ve çocukların kelime dağarcıkları sınırlı olduğu için, daha çok beyindeki bu bölgelerin gelişmesini sağlayan aktif okuma ve doğru beyin egzersizleriyle mümkündür. İlkokul öğrencilerinin akıcı okumaları onların göz açılarını genişleterek hızlı okumaya zorlamakla değil, beynin okumayla ilgili bölgelerini geliştiren aktif okuma egzersizleri yaptırmakla ve çocukların kendi seviyelerindeki kelime haznelerini geliştirmekle mümkündür. Takip edilmesi gereken adımları okumanın nörobilimi çok açık şekilde göstermektedir.
Akıcı Okumanın Bileşenleri
Akıcı okumanın bileşenleri kelimeleri doğru okuma (çaba srafetmeden kelime tanıma), otomatik okuma (hızlı okuma) ve okumada prozodi mevcudiyetidir. Bunlardan herhangi birinde sorun varsa akıcılık olumsuz etkilenmektedir. Yapılan çalışmalar okumada otomatikleşme ve okuduğunu anlama arasında sıkı bir bağ olduğunu göstermektedir. Kelimeleri ve cümleleri duraklayarak okuyan okuyucular, kelime ve cümle arasındaki ilişkiyi kurmakta sorun yaşamaktadırlar. Bazen çocuğun kelime haznesinin yeterince gelişmemiş olması da okumada duraksamalara sebep olabilmektedir.
Zayıf okuyucuların bu bileşenlerden hangilerinde sorun yaşadığının tespit edilerek onlara uygun eğitimlerle akıcı okumaları sağlanabilmektedir. İyi bir akıcı okuma eğitimi için öğrencilerin okumalarında zorlanmalarına sebep olan kök nedenlerin tespit edilmesine ihtiyaç vardır.
Mega Aktif Okuma
İlkokul öğrencilerinin anlayarak akıcı okumalarını geliştirmek üzere geliştirilmiş olan “Mega Aktif Okuma” eğitimi bu yaştaki çocukların beyin gelişimlerine uygun olarak hazırlanmış bir beyin eğitimi programıdır. Uyguladığı aktif okuma ve beyin egzersizleri ile okumayla ilgili beyindeki bölgeler arasında çoklu snaptik ağlar ve bağlar kurmayı hedeflemektedir.
