Krill Yağı (Krill Oil) İle İlgili Yanıltıcı Gerçekler

Krill yağları ilk olarak heyecan verici yeni Omega-3 yani EPA ve DHA kaynağı olarak tanıtıldığında ben de beynim için daha iyi bir kaynak buldum diye heyecanlanmıştım. Ancak zaman içinde krill yağı ile gerçekleri öğrenince bu heyecanım çok uzun sürmedi.

İddia şuydu; fosfolipid formda olduğu için krill yağının biyo-yararlılığı balık yağlarından ve bitkisel omega-3 yağlarından (ALA) çok daha üstündü. Hatta bu üstünlük iddiasına dayanarak krill yağları (krill oil) piyasada balık yağlarından çok daha pahalı olarak satılmaktadır.

Normal kullanıcının bazı ifadeleri bilmemesi ihtimaline karşı her şeyi basit olarak açıklayacağım. Önce biyo yararlılığın ne olduğuna gelelim. Biyo yararlılık o ürünün vücut tarafından ne kadarının emilebildiğini veya içeriğinin ne kadarından faydalanılabildiğini göstermektedir.

Omega-3 temel olarak DHA ve EPA yağ asitlerinden oluşmaktadır. Beynin yaklaşık % 60’ı yağdır ve bunun önemli bir kısmı DHA’dır. DHA’yı vücut kendisi neredeyse üretemez. Mutlaka dışarıdan besinlerle alınması gerekir.

DHA hafıza, konsantrasyon, odaklanma ve öğrenme gibi beyin fonksiyonları için çok önemlidir. Beyinde eksik olması halinde dikkat dağınıklığı, hiperaktivite, hafıza sorunları, konsantrasyon ve odaklanma problemlerine sebep olabiliyor. Eksikliği küçük çocuklarda okuma bozukluklarına sebep olabilmektedir. Alzheimer hastalarının beyinlerinde de DHA oranının çok düşük olduğu görülüyor.

EPA da kalp ve damar sağlığı için çok önemlidir.

Biz örnek olarak omega-3 yağları kaynaklarını içerdikleri DHA miktarı üzerinden mukayese edelim. Böylece tüm gerçekler ortaya çıkacaktır. EPA için de mukayese yapıldığında durum aynıdır.

Önce balık yağlarından bahsedelim. Balık yağları iki türlüdür. Bir tanesi doğal balık yağı olan trigliserid form balık yağıdır. Bunun biyo-yararlılığı % 70-80 aralığındadır. Bunun anlamı şudur. Trigliserid bir balık yağı içerseniz, vücut bunun içindeki DHA’nın % 70-80’ini emebilmektedir.

Diğer balık yağı Etil-Ester balık yağıdır ki, bu yarı mamül bir balık yağıdır ve bunun biyo yararlılığı çok düşüktür. Etil-ester balık yağının biyo-yararlılığı % 20-30 aralığındadır. Yani, etil-ester formda bir balık yağı içerseniz, vücut bunun içindeki DHA’nın % 20-30’unu emebilmektedir.

Şimdi gelelim ceviz, keten tohumu gibi bitkisel omega-3 kaynaklarına. Bitkisel omega-3 kaynakları ALA formdadır ve vücudun kullanabileceği hazır DHA ve EPA formları içermezler. Bitkisel omega-3 kaynaklarını karaciğer DHA ve EPA’ya çevirmeye çalışır. Ancak bu konuda çok başarılı değildir. Karaciğer ALA’nın % 5’ini EPA’ya çevirebilirken, sadece % 1’ini DHA’ya çevirebilmektedir. Hatta bazı bünyelerde başarı bu değerlerden de aşağı düşebilmektedir. Yani, vücudun ihtiyacı olan DHA ve EPA için bitkisel omega-3 kaynakları pek de feasible kaynaklar değildir. Bu anlamda bitkisel omega-3 kaynaklarını  DHA açısından biyo yararlılığı % 1’dir diyebiliriz.

Şimdi krill yağı (krill oil) hariç omega-3 kaynaklarını biyo yararlılık açısından tablo halinde gösterelim;

Bu tablodan beyin için gerekli olan DHA açısından en kral kaynağın trigliserid formda balık yağı olduğu görülmektedir.

Ancak son yıllarda bize mucize olarak sunulan krill yağı, özellikle biyo yararlılığının % 90-100 olduğu söylenerek, balık yağlarından çok daha üstünmüş gibi gösterilmeye çalışılmaktadır. Özellikle krill üreticileri bu argümanı kullanarak medyada da bu tip haberler çıkmasını sağlamaktadırlar.

Şunu itiraf etmeliyim, gerçekten de fosfolipid formda olduğu için krill yağının biyo-yararlılığı % 90-100 aralığındadır. Yani biyo yararlılık açısından trigliserid balık yağından da daha iyidir. Ancak burada çok önemli bir gerçek gizlenmektedir. Bu gizli gerçeği biraz sonra açıklayacağım. Ama önce bu yeni bilgiye göre, kril yağı (krill oil) dahil omega-3 kaynaklarını biyo yararlılık açısından tekrar tablo halinde sunalım;

Şimdi sadece bu tabloya bakarsanız, omega-3 kaynaklarının yeni kralı kril yağı (krill oil) diyebilirsiniz. Ancak bu, bir başka bilgi gizlenerek sunulduğu için oldukça yanıltıcıdır. O da şudur;

Biz neden omega-3 yağlarını önemsiyoruz. Çünkü beynimiz için DHA’yı önemsiyoruz. Kalp ve damarlarımız için EPA’yı önemsiyoruz.

KRİLL YAĞLARININ DHA ve EPA ORANLARI ÇOK DÜŞÜKTÜR

Şimdi geleleim kril yağının zayıf tarafına. Aynı hacimdeki balık yağlarına oranla krill yağlarının içindeki DHA ve EPA miktarı çok düşüktür. Günlük kullanımlarındaki DHA seviyesi 100 mg seviyesinde veya daha altındadır. Yani % 100 emebileceğiniz miktar en iyi ihtimalle sadece 100 mg’dır.

Hal böyleyken piyasada günlük kullanımında 600 mg, 800 mg, 1250 mg gibi yüksek oranlarda DHA içeren trgliserid balık yağları vardır. Hatta 600 mg civarında DHA içeren etil-ester balık yağları bile mevcuttur. İşte bu gerçek, durumu çok değiştirmekte ve yanıltıcı haberleri boşa çıkartmaktadır.

Ürünleri alırken mutlaka etiketine bakınız. Ürünün kaç miligram olduğuna değil, içindeki DHA ve EPA miktarının mg. olarak ne olduğuna bakınız. Bu bilgiler ürünün etiketinde yazmak zorundadır. Etiketinde DHA ve EPA miktarı yazmıyorsa, içinde bunlar yok demektir.

TOPLAMDA EMİLEBİLEN DHA VE EPA MİKTARI AÇISINDAN HALA KRAL TRIGLISERID BALIK YAĞIDIR

Örnek olarak günlük kullanımında 1250 mg. DHA olan trigliserid bir balık yağı alırsanız, vücut bunun sadece % 70-80’ini emebilecektir. Üst sınırdan hesap yaparsak vücut bu üründen  (1250 mg. x 0.80=) 1000 mg. DHA emecektir.

Örnek olarak günlük kullanımında 400 mg. DHA olan etil-ester bir balık yağı alırsanız, vücut bunun sadece % 20-30’unu emebilecektir. Yine üst sınırdan hesap yaparsak vücut bu üründen  (400 mg. x 0.30=) 120 mg. DHA emecektir.

Örnek olarak günlük kullanımında 100 mg. DHA olan krill yağı alırsanız, vücut bunun % 90-100’unu emebilecektir. Neden içinde 1000 mg. DHA olan bir krill yağı seçtik diyemiyoruz? Çünkü krill yağlarının içindeki DHA miktarı çok düşüktür. Krill yağlarında maksimum 100 mg DHA vardır. Ürünlerin etiketlerine bakarsanız bu gerçekleri siz de görürsünüz. Bu örnekte de yine üst sınırdan hesap yaparsak vücut bu üründen  sadece (100 mg. x % 100=) 100 mg. DHA emebilecektir.

Dikkat ettiniz mi? Bırakın yüksek DHA oranlı trigliserid balık yağlarını, etil ester bir balık yağı bile DHA emilimi açısından kril yağından daha iyi olabilmektedir.

Tabi bu bilgilerden şunu çıkartmayın. Tüm balık yağları kril yağından üstündür gibi birşey söylemedim. Örneğin 200 mg DHA içeren bir etil-ester balık yağı almışsanız, bundan emilecek DHA miktarı (200 mg x 0.30=) 60 mg olur. Bu örnekte 100 mg DHA içeren bir kril yağı (% 100’ü emilebildiği için), 200 mg DHA içeren bir etil-ester balık yağından daha iyidir.

Şunu unutmayın. Ürünleri mukayese ederken mutlaka etiketlerinde yazan DHA ve EPA değerlerine bakınız. Beynini önemseyenler yüksek DHA içeren ürünleri, kalp ve damar sağlığını önemsyenler yüksek EPA içeren ürünleri tercih etmeliler. Ürünler içerdikleri DHA ve EPA oranlarına göre değerlidirler.  Sadece emilme oranının % 100 olduğu argümanına dayanarak, toplamda vücut tarafından emilebilen DHA ve EPA miktarı düşük bir ürüne diğerlerinin 2 veya 3 katı fiyat ödemek feasible değildir.

Kırmızı kan hücresi membranlarında (omega-3 indeksi olarak adlandırılan önemli bir sağlık biyo-belirteci) aynı düzeyde EPA ve DHA elde etmek için balık yağından yaklaşık % 40 daha fazla kril yağına ihtiyacınız vardır [2]. Kril yağı halihazırda aynı hacim için standart balık yağı fiyatının yaklaşık 3 katı olduğundan, balık yağı ile üretilen aynı omega-3 kan profilini elde etmek için daha yüksek miktarlarda kril yağı elde etmek oldukça pahalıdır.

ÖZET OLARAK, KRİL YAĞI İÇİNDEKİ FOSFOLİPİD HALDEKİ OMEGA-3 YAĞLARININ (DHA VE EPA) VÜCUT TARAFINDAN % 100 ORANDA EMİLEBİLİYOR OLMASI, KRİL YAĞLARININ DÜŞÜK DOZDA DHA VE EPA İÇERDİKLERİ GERÇEĞİ GÖZ ÖNÜNE ALINDIĞINDA ÖNEMSİZ BİR HALE DÜŞMEKTEDİR.

Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgiler içeren diğer bir makale ile trigliserid ve etil-ester balık yağları arasındaki farkı açıklayan bir başka makale için aşağıda verilen linklerine tıklayınız;

HARİKA DENEN KRİLL YAĞI (KRILL OIL) BULMACASI

BALIK YAĞI KÖPÜK BARDAK TESTİNDEKİ ÇİRKİN KANDIRMACA

Kaynaklar

1. Schuchardt JP, Schneider I, Meyer H, Neubronner J, von Schacky C, Hahn A: Incorporation of EPA and DHA into plasma phospholipids in response to different omega-3 fatty acid formulations–a comparative bioavailability study of fish oil vs. krill oil. Lipids in health and disease 2011, 10:145.
2. Ulven SM, Kirkhus B, Lamglait A, Basu S, Elind E, Haider T, Berge K, Vik H, Pedersen JI: Metabolic effects of krill oil are essentially similar to those of fish oil but at lower dose of EPA and DHA, in healthy volunteers. Lipids 2011, 46:37-46.
3. Maki KC, Reeves MS, Farmer M, Griinari M, Berge K, Vik H, Hubacher R, Rains TM: Krill oil supplementation increases plasma concentrations of eicosapentaenoic and docosahexaenoic acids in overweight and obese men and women. Nutrition research 2009, 29:609-615.
4. Kidd P: Astaxanthin, cell membrane nutrient with diverse clinical benefits and anti-aging potential. Alternative medicine review : a journal of clinical therapeutic 2011, 16:355-364.
5. Deutsch L: Evaluation of the effect of Neptune Krill Oil on chronic inflammation and arthritic symptoms.Journal of the American College of Nutrition 2007, 26:39-48.
6. Grimstad T, Bjorndal B, Cacabelos D, Aasprong OG, Janssen EA, Omdal R, Svardal A, Hausken T, Bohov P, Portero-Otin M, et al: Dietary supplementation of krill oil attenuates inflammation and oxidative stress in experimental ulcerative colitis in rats. Scandinavian journal of gastroenterology 2012, 47:49-58.
7. Ghasemifard, S., G.M. Turchini, and A.J. Sinclair, Omega-3 long chain fatty acid “bioavailability”: A review of evidence and methodological considerations. Prog Lipid Res, 2014. 56C: p. 92-108.
8. Laidlaw, M. Cockerline, C., Rowe, W., A randomized clinical trial to determine the efficacy of manufacturers’ recommended doses of omega-3 fatty acids from different sources in facilitating cardiovascular disease risk reduction. Lipids in Health and Disease 2014, 13:99.
9. Dr. Zafer Ecemiş, Krill Yağı (Krill Oil) ile ilgili Yanıltıcı Gerçekler, http://www.kisiselgelisim.com/harika-denen-krill-yagi-krill-oil-bulmacasi/