Bill Gates – Bu bir şaka yazısıdır; gerçekte olmayan bir konuşmanın/diyaloğun gerçekmiş gibi internette nasıl yayıldığını, aradaki metin geliştirici editörlerin bu gelişime nasıl da katkı sunduğunu gösteren “iletişim şakası” denilecek türden bir yazıdır.
Kurgu, General Motors Company (GMC) ile Bill Gates arasında geçen bir vaka üzerine bina edilmiştir. Buna biz “Bir bilgisayar programcısı ile bir araba üreticisinin aralarında geçen şaka yollu bir diyalog” diyelim. Ama gerçek kısmı yok. Okuyucu katkılarıyla bir şehir efsanesine dönüşmüş, başlangıç şakası inanılmaz boyutlara ulaşmıştır.
Şakanın çıkış metninin ana fikri şudur:
İş çevrelerinde, bilgisayar endüstrisinin kendisini üç büyük otomobil üreticisine karşı ölçmekten hoşlandığına dair bir söylenti vardır.
Karşılaştırma şu şekilde yapılıyor:
Otomotiv teknolojisi Silikon Vadisi’ne ayak uydurabilseydi, sürücüler 10.000 mil hızla giden bir V-32 motor veya galonla 1.000 mil giden 30 kiloluk bir araba satın alabilirlerdi. Detroit’in (Otomotiv üreticilerinin merkezi) bu iddiaya yanıtı: “Tamam da, günde iki kez çarpışan bir arabayı kim ister ki?”
1997 tarihli bu şaka birinci boyutu tamamladıktan sonra Bill Gates’in ağzından devamı yayınlandı:
“Bilgisayar endüstrisi diğer endüstrilerden farklıdır. Hacim, açıklık, yenilik, gerçekten eşsizdir. Aslında, bu endüstri ve diğerleri arasında genellikle çarpıcı karşılaştırmalar yapılır. Orta boy bir otomobilin fiyatı, eskisinin iki katıdır. PC endüstrisi gibi olsaydı, bu fiyatlar ne olurdu dersek, araba yaklaşık 27 dolara mal olurdu. Dolayısıyla, bu endüstrinin yaptıklarını izleyerek öğrenilecek çok şey olduğunu düşünüyorum.”
Şehir efsanesi döngüsündeki gibi, işletme türlerini çağrıştıran genel bir hikaye, onu özellikle bu işletmelerin en büyük ve en tanınmış kurumsal temsilcilerine atfedilen bir versiyona hızla dönüştürdü: “Bilgisayar endüstrisi” kavramı Bill Gates ve Microsoft ile, “Detroit” kavramı ise dönemin en büyük otomotiv üreticisi “General Motors” ile yer değiştirdi.
Metin şu şekle geldi:
Bir bilgisayar fuarında (COMDEX) Bill Gates’in bilgisayar endüstrisini otomobil endüstrisiyle karşılaştırdığı bildirildi ve “GM, bilgisayar endüstrisinin sahip olduğu gibi teknolojiye ayak uydursaydı, hepimiz 1000 mil/galon hızla giden 25 dolarlık araba kullanıyor olurduk.”
General Motors bu yorumu şu ifadeyi yayınlayarak ele aldı: “Evet, ama arabanızın günde iki kez çarpmasını ister miydiniz?”
1998’e gelindiğinde, birileri yine araya girdi ve gelişen şakaya Bill Gates’in ağzından şu katkıyı yaptı:
“Eğer General Motors firması son 25 yıl içinde bilgisayar sektörü kadar hızlı gelişmiş olsaydı bugün 500 dolara alacağımız arabalara 25 dolarlık benzin koyup dünya turu atmamız mümkün olacaktı.”
General Motors (GM) boş durur mu? Bu yoruma şu meşhur karşılaştırma ile yeni bir yanıt verdi:
“GMC teknolojisi Microsoft teknolojisi gibi olsaydı otomobiller şöyle olurdu:
1-) Her aldığınız arabada tek koltuk olur, diğer koltuklar için ekstra lisans parası ödemek zorunda kalırdınız.
2-) Arabalarımız sadece bizim ürettiğimiz benzinle çalışırdı.
3-) Ortada hiç bir neden yokken otomobiller günde en az iki kere stop ederdi.
4-) Yol çizgileri her yeniden boyandığında yeni bir otomobil almak zorunda kalırdınız.
5-) Otoyolda giderken birdenbire otomobilin bütün göstergeleri kilitlenir ve sizin bunu kabullenip arabayı bastan çalıştırmanız gerekirdi.
6-) Bazen sağa dönüş gibi basit bir manevra, arabanın tamamen stop etmesine neden olur ve bu durumda motoru tekrar yüklemeniz gerekirdi.
7-) Yağ, hararet ve akü ikaz ışıklarının hepsi ortadan kalkar ve tek bir “Genel Koruma Hatası” sinyali olurdu.
😎 Yeni koltuklar herkesin aynı boy ve ağırlıkta olmasını gerektirirdi.
9-) Bazen araba durup dururken kilitlenir ve aynı anda kapı kilidini açıp marşa basıp bir elle de anteni tutmadıkça blokaj çözülmezdi. (Ctrl+Alt+Delete kastediyor.)
10-) GMC her yeni model otomobili piyasaya çıkardığında müşterilerin araba kullanmayı bastan öğrenmeleri gerekirdi.
11-) Kaza anında, hava yastıkları açılmadan evvel “Emin misiniz?” diye sorardı…
***
Bunlar “daha da korkutucu” düşüncelerdi; General Motors’un uydurma bir Bill Gates yorumuna cevaben yayınladıkları hayali basın açıklamasında belirtmesi gereken bir dizi nokta halinde resmileştirildi:
Bill’in yorumlarına yanıt olarak, General Motors bir basın açıklaması yayınlamalıydı: “GM, Microsoft gibi bir teknoloji geliştirmiş olsaydı, hepimiz aşağıdaki özelliklere sahip arabalar kullanıyor olurduk:
Ve oradan kısa bir adım oldu: “İşte General Motors’un CEO’sunun kendisi basın açıklamasında aslında şunları söyledi”:
Bill’in yorumlarına yanıt olarak, General Motors (Bay Welch’in kendisi tarafından) bir basın açıklamasında şunu söyledi: GM, Microsoft gibi bir teknoloji geliştirmiş olsaydı, hepimiz aşağıdaki özelliklere sahip arabalar kullanıyor olurduk.
(Dikkat! Aslında, Jack Welch General Electric’in başkanıydı, General Motors değil. General Motors’un başkanı Jack Smith’ti.)
Bu öykü parçası şimdi bu duruma gelse de bakalım 2030’larda hangi versiyona ulaşacak?
NOT: Öyküde geçen “General Motors (GM)” şirketi, birkaç yıldır “VolksWagen (VW) ” olarak, yeni sürümde yerini almış durumda.
