Sanat ve Beyin Plastisitesi – “Karikatürlerimi kısmen eğlenceli olduğu için yapıyorum. Ama daha derinlerde bir şeyler olduğundan şüpheleniyorum. Çünkü çizdiğimde, kafamı temizlediğini hissediyorum. Duygularımı anlamama yardımcı oluyor. Ve bir şekilde kendimi daha sakin ve daha rahat hissetmemi sağlıyor.”
“Bu beni meraklandırdı: Çizdiğimde beynimde neler oluyor? Neden bu kadar güzel hissettiriyor? Ve diğer insanları – kendilerini sanatçı olarak görmeseler bile – yaratıcılık trenine nasıl getirebilirim?”
Bu ifadeler karikatür sanatçısı Malaka Gharip’e ait; “Sanat yaptığımızda zihnimizde ve bedenimizde çok şey olduğu ortaya çıkıyor.” diyor. Kaynak
Sahiden yaratıcılık beyinde nasıl çalışıyor? Rehabilitasyon tıbbında çalışanların hastalarına daha iyi hizmet etmesine nasıl yardımcı olabilir?
Onlarca yıllık bilişsel-davranışsal araştırmalar, yaratıcılık anlayışımızı açıklamaya çalışırken, sinirbilimde alanında bu bulguları destekleyecek rehabilitasyon tıbbı öne çıkıyor.
Beyin Sanattan Nasıl Etkilenir?
Sanat ve Beyin Plastisitesi – Sanat yaptığımızda hem zihinde hem de vücutta çok şey oluyor ve hem rehabilitasyon tıbbında hem de kendi başınıza terapötik araçlar için kullanılabiliyor.
Alabama Birmingham Üniversitesi’nde sinirbilim profesörü ve Amerikan Sanat Terapisi Derneği’nin eski başkanı Christianne Strang şöyle diyor:
“Yaratıcılık, sağlıklı kalmak, kendinizle ve dünyayla bağlantıda kalmak için başlı başına önemlidir.”
Her türlü yaratıcı ifade, dünyayla iletişim ve etkileşim kurmanın yeni yollarını hayal etmenize olanak tanır, ayrıca beynin nöroplastisitesini devreye sokarak hastaların travmatik beyin yaralanmaları veya felç gibi şeylerden kurtulmasına yardımcı olur.
Aslında sanat yapmak sadece rehabilitasyon tıbbı alanındaki hastalarımıza değil, herkese iyi geliyor!
İşte beynin sanattan etkilenmesinin yararlarından ve yollarından birkaçı, illüstrasyon olarak aşağıda gösterilmiştir.
Stresi azaltır.
Sanat ve Beyin Plastisitesi – Sanat terapisi alanında yapılan araştırmalar sanat terapisine katılmanın stresi azalttığını söylüyor. Sanat yapmak, hem kendilerini sanatçı olarak tanımlayanlar hem de olmayanlar için kortizol düzeylerini düşürebilir; bu nedenle beceri düzeyiniz ne olursa olsun, herkes sanat yapmaktan yararlanabilir.
Derin Odaklanma Sağlar.
Sanat, insanların bir “akış durumuna” girmesine, zaman algısını kaybettiğinizde bile bu akış duygusu dikkat ve zevk dahil olmak üzere çeşitli beyin ağları harekete geçirir.
Süreç Duygularını Harekete Geçirir.
Sanatla bağlanmak, sanatla uğraşanda kaygıyı azaltmaya ve stresle baş etme becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir. Ciddi sıkıntılar yaşayanlar için profesyonel bir sanat terapisti bu süreci yönlendirmeye yardımcı olabilir. Sanat, duygu ve anılarınızı kelimelerden başka diğer yollarla da ifade etmenizi sağlar. Sanat yapmak, rahatlama hissi sağlayan katartik (terapi ile geçmişe gitmek) bir deneyim olabilir.
Daha Umutlu Bir Gelecek Hayal Edin.
Beyin, hayatta kalmak için bir sonraki adımda ne yapmamız gerektiğine dair kararlar almak için bir tahmin makinesidir. Sanat yaratmak, kararlar vermenize ve görüntüleri yorumlamanıza, bunun ne anlama geldiğini anlamanıza ve potansiyel gelecekle yüzleşmenize ve daha iyi, daha umutlu olanları hayal etmenize yardımcı olur.
Sanat ve Sinirbilim
Rehabilitasyon tıbbında ve sinirbilim alanında, sanatın beyin dalga modellerini, duyguları ve sinir sistemini etkileyerek beyin işlevini geliştirdiğine dair artan kanıtlar var. Sanat aynı zamanda serotonin seviyelerini de yükseltebilir. Bu faydalar sadece sanat yapmaktan değil, sanatı deneyimleyerek de ortaya çıkar. Sanatı gözlemlemek, yeni sinirsel yolların ve düşünme biçimlerinin yaratılmasını teşvik edebilir.
University College London’da nöroestetik bölümünden Profesör Semir Zeki tarafından yürütülen bir çalışmada, katılımcılara büyük sanatçıların resimleri gösterilirken beyin taraması yapıldı.
Çalışma, insanların en güzel olduğunu düşündükleri sanata baktıklarında, kan akışının, beynin zevkle ilişkili bölümlerinde, sanki çok sevdiğimiz birine bakmaya eşdeğer olacak şekilde %10 kadar arttığını buldu.
Sanat, sezgisel analiz, dışavurumculuk ve bedenlenmiş biliş gibi insan beyninin birçok gelişmiş sürecine erişir.
Sanatçılar genellikle daha iyi gözlemcilerdir ve daha iyi hafızaya sahiptirler. Bu, sanatın beynin plastisitesini etkilediğinden kaynaklanıyor olabilir.
