Bebekler ve Uyku – Şekerleme Yapmak Bebekler İçin Neden Gereklidir?

Bebekler ve Uyku – Annelerin bir deyişi vardır; “Çocuk uyurken güzledir.” Sanırım çocuklarından biraz çekmiş (!) annelerin iğneli deyişlerinden biridir bu söz. Gerçekte de böyledir; bebekler ve küçük çocuklar, 24 saatlik bir süre içinde çok fazla uykuya ihtiyaç duyarlar; kim bilir, belki de annelerine zahmet vermemek için!  Bu uykunun bir kısmının gün içinde uygulanması gerekir.

Bu makalede 0-24. aylar arasındaki şekerleme uykuların nasıl geliştiğinden bahsedeceğiz; ancak önce küçükler için bu şekerlemelerin neden zorunlu olduklarına bir göz atalım.

Önemli Noktalar: 

Bebekler ve Uyku – Bebekler ve küçük çocukların 24 saatlik bir süre içinde çok fazla uykuya ihtiyacı vardır, bu yüzden gündüz de kestirmeleri bir zorunluluktur!

İşte şekerlemelerin bu kadar önemli olmasının birkaç nedeni var:

• Gelişim aşamaları nedeniyle bebekler ve küçük çocuklar, büyük çocuklar kadar uyanık kalmaya tahammül edemezler.
• Şekerleme öğrenmeyi geliştirir.
• Şekerleme, daha iyi duygusal düzenlemeyle bağlantılıdır.
• Şekerlemeler daha iyi gece uykusunu destekler.
• Yeni doğanların ilk 2 ayda 15-16 saat uyuduğu, ancak 4-6 ay arasında bu süre yavaş yavaş azalmaktadır. (Yaşa göre uyku saatlerine ilişkin bilgi için “Yaşlara Göre Tavsiye Edilen Uyku Süreleri“ listesine bakınız).

Şekerleme Bebekler ve küçük Çocuklar İçin Neden Önemlidir?

Bebekler ve Uyku – Yeni bir araştırmaya göre şekerleme yapan bir bebeğin öğrenme ve ezberleme gücü yükselmektedir.

Araştırmacılar, içinde zil bulunan, çıkarılabilir eldivenli bir kukla kullanarak 6 ve 12 aylık bebekleri test ettiler. Deneyci, çocuğu meşgul etti, sonra eldiveni çıkardı ve sesini ve hareketini göstermek için eldiveni üç kez salladı; kuklanın elindeki eldiveni değiştirdi. Prosedürü birkaç kez tekrarladı. Kaynak-1

Ortalama olarak, bebekler takip eden dört saat içinde 106 dakika uyudu. Ancak 40 bebekten 21’i 30 dakika veya daha az uyudu.

Ertesi gün, tüm bebekler gece boyunca sağlıklı bir şekilde uyuduktan sonra, araştırmacılar, bebeğin eldiven prosedürünü hatırlayıp tekrarlamayacağını görmek için materyalleri tekrar sundular. Öğretim seansından sonra uzun kestiren bebekler, 30 dakikadan daha az şekerleme yapanlara göre prosedürü yeniden üretmede önemli ölçüde daha iyiydi.

Uykunun bebeklerde bile hatırlama ve öğrenme üzerindeki etkisi

Bebekler ve Uyku – Almanya’daki Bochum Ruhr Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olan Sabine Seehagen, “Bunun daha fazla araştırılması gerekiyor” dedi, “ama bebekler öğrendikten sonra kestirmezlerse belki bazı bilgileri kaybederler. Elde ettikleri bilgiler üzerinde çalışmak için bir molaya ihtiyaçları var. Bu, yatmadan önce okumanın veya okumayla ilgili başka aktiviteler yapmanın iyi bir fikir olduğuna da bir neden daha ekliyor.” dedi.

Uyuklamak deyip geçmeyin

Bebekler ve Uyku – Deneyimli ebeveynler ve bakıcılar da, bu miniklerin şekerlemelerini atlamanın (veya genel olarak düzensiz şekerleme programının) sinirlilik, beslenme sorunları, ve hatta geceleri kalitesiz uyku için de bir reçete olduğunu söylüyorlar.

Görünüşe göre, bilim ve çocuk gelişimi uzmanlarının da erken yıllarda şekerlemenin önemi hakkında söyleyecekleri işe yarar epey söz var.

İşte birkaç ana çıkarım:

Bebekler ve küçük çocuklar, büyük çocuklar ve yetişkinler kadar uyanık kalmaya tahammül edemezler.

Uykuyu düzenleyen iki biyolojik süreç vardır: 

Birincisi, aydınlık ve karanlığa dayanan günlük (sirkadiyen) süreç,

İkincisi, ne kadar süredir uyanık kaldığımıza bağlı olan homeostatik (homeostasis) süreçtir.

Homeostatik Süreç Nedir?

Homeostaz (homeostasis) veya dengeleşim, canlının çevresinde gerçekleşen olumsuzluklar karşısında kendi dengelerini hücreler seviyesinde koruma çabasıdır. Bir başka deyişle değişen koşullarda iç dengenin aktif olarak yeniden düzenlenmesidir.

Küçük çocuklar için, homeostatik süreç daha hızlı gerçekleşir, yani uzun süre uyanık kalmaya tahammül edemeyecekleri anlamına gelir. Tahammül edememe zorluğunun altında yatan nedenler arasında, bazı uzmanlara göre, ilk yıllarda meydana gelen hızlı beyin gelişiminin küçükleri yorduğu yatmaktadır.

Günü atlatmak için erteleme ihtiyacı en çok, bir seferde yalnızca kısa süreler için uyanık kalan yenidoğanlarda belirgindir. Uyanık zaman toleransı, yaşamın ilk birkaç yılında kademeli olarak artar. 6 yaşına gelindiğinde çoğu çocuğun artık şekerleme yapması gerekmiyor.

Şekerleme öğrenmeyi geliştiriyor.

Bebekler ve Uyku – Bebekleri ve yeni yürümeye başlayan çocukları içeren çeşitli araştırmalar, uyuyan küçüklerin dil öğrenimi, hafıza ve diğer bilişsel işlevleri içeren görevlerde uyuklamayan akranlarından daha iyi performans gösterdiğini göstermektedir. Kaynak-2 

Şekerleme, daha iyi duygusal düzenlemeyle bağlantılıdır.

Ebeveynler, bakıcılar ve çocuk gelişimi uzmanları, iyi dinlenmiş bir çocuğun daha mutlu bir çocuk olduğu konusunda hemfikirdir.

Araştırma ne diyor?

2 yaşındaki çocukları içeren bir çalışma, sadece bir uykuyu kaçıran küçük çocukların daha endişeli ve içine kapanık olduklarını, küçük stres faktörlerinden daha fazla rahatsız olduklarını ve heyecan verici şeylerden daha az mutlu olduklarını ortaya koydu. Kaynak-3 

Şekerlemeler daha iyi gece uykusunu destekleyebilir.

Bebekler ve Uyku – Bazı çocuk uyku uzmanları, küçük çocuğunuz geceleri iyi uyumuyorsa, daha iyi şekerlemelerin yardımcı olabileceğine dikkat çekiyor.

Çocuklar aşırı yorgun olduklarında vücutlarının stres hormonu kortizol ile dolup taşabileceğini söylüyorlar.

Bu onlara enerji verir ve geceleri uykuda kalmaya engel olur. Yine de uykunun zamanlaması önemlidir; özellikle çocuklar büyüdükçe.

Araştırmalar, gün içinde çok geç kestirmenin, yeni yürümeye başlayan çocukların yatma saatlerini daha geç zorladığını gösteriyor.

Bazı bebekler ve küçük çocuklar için, gündüzleri ortalamanın üzerinde kestirmek gece uykusunun azalmasına neden olabilir.

Bebeklerin ve Küçük Çocukların Ne Kadar Kestirmesi Gerekir?

Aşağıda, çoğu bebek ve küçük çocuğun ne kadar (ve ne zaman) uyuduğuna dair genel kurallar verilmiştir.

Uyumaya gelince, hayatın ilk 2 ayının Vahşi Batı gibi olduğunu hatırlamak önemlidir: Kural yok! 

Bu süre zarfında bebekler, gece gündüz, kısa süreli uyanık zamanlarla gece gündüz uyumaya eğilimlidirler.

Artık neden, ne kadar ve ne zaman şekerleme yaptığını bildiğinize göre, nasıl yapılacağının zamanı geldi.

Tavsiye Edilen Makaleler:

Ne Kadar Süre Uyumalısınız – Yaşınıza Göre Beyniniz Ne Kadar Uykuya İhtiyaç Duyuyor?

Çocuk ve IQ – Çocuğunuzun IQ’sunu Nasıl Arttırabilirsiniz?