Cep Telefonu ve Beyin – Gün boyunca durmaksızın “Arayan var mı?”, “Filanca gruba ne mesajı geldi?” , “Face’te ne paylaşılmış?”, “İnstagram’da yemek paylaşan var mı?” gibi, siz de meraklı kaygılar içinde yaşıyor musunuz?
Ya da, iki de bir, telefonunuzu kontrol ediyor musunuz?
Peki telefonunuz çaldığında arayanı cevaplamak için kendinizi panik atak psikolojisi içinde gibi mi hissediyorsunuz?
Veya hayatta çok önemli bir kumarı kaybediyor gibi mi davranıyorsanız?
Eğer böyleyseniz; bu yazı tam da size göre.
Hatta sıkı durun: Cep telefonunuza gelen basit bir bildirimin, beyniniz üzerinde nasıl bir etki meydana getirdiğini görünce şok olacaksınız! (Kaynak).
Cep Telefonu Uyarıları veya Bildirimleri
Cep Telefonu ve Beyin – Duysanız da görseniz de, uyarı birçok duyguyu, kimyasal reaksiyonu ve sonuçta ortaya çıkan yan etkileri tetikleyebilir. Bu, stres ve kaygı, heyecan ve hatta bağımlılık duygularına kadar her şeyi içerir.
Psikolog ve nöroterapist Dr. Catherine Jackson, “Telefona gelen uyarılar ve bildirimler, anında dikkat çektiği için bizi belki iyi hissettirebilir,” ve ekliyor, “Ancak, teknolojinin bu avantajları yanında, çok kötü bir alete de dönüşebilir.” diyor.
Elbette, gelen bir mesajdan etkilenip heyecanlanmak, e-postaları kontrol etmek veya sosyal medyadaki bildirimlere yanıt vermek konusunda yanlış bir şey yoktur. Ancak tüm bu uyarıların yarardan çok zarar vermediğinden emin olmak için kendinize de danışmanız önemlidir.
“Telefonunuza Ulaşma Alışkanlığı”
Cep Telefonu ve Beyin – Telefona ulaşma alışkanlığı bazen kötü sonuçlar verse de, ona karşı sınırlar koymada size yardımcı da olabilir. Sınırlar koymak beyninizi yönettiğiniz anlamına gelir. Kontrolü ele almak demektir.
İşinizi bitirdikten, çalıştıktan, arkadaşlarınızla öğle yemeği yedikten vb. sonra onları her zaman yeniden açabilirsiniz.
Her şey bir denge kurmak ve sizin için en iyi olanı bulmakla ilgilidir.
Aşağıda sayacağımız dokuz şok edici duruma dikkat edin. Uzmanlara göre, her bildirim aldığınızda beyninizin başına gelebilecek önemli şoklar var (Kaynak).
Birlikte bakalım:
1- Dikkatiniz Dağılır.
Cep Telefonu ve Beyin – Telefondan gelen bildirimler, zihinsel bir kesinti, düşünce bölünmesi veya dikkat dağıtmadır.
Yani telefonunuza bir saniyeliğine baksanız bile konsantrasyonunuzu bozacaktır. Ve bunun beyniniz üzerinde düşündüğünüzden daha büyük bir etkisi olabilir.
Uzmanlar uyarıyor: Bir iş üzerinde çalışırken beynimiz kesintiye uğradığında, kesintiden önce üzerinde çalıştığımız şeye tekrar odaklanmamızın ortalama 23 dakika sürdüğünü gösteriyor. Araştırmalar, ayrıca, ortalama olarak, her 11 dakikada bir kesintiye uğradığımızı da söylüyor.
Bütün gün boyunca hiçbir şey yapmadan nasıl “meşgul” ve “stresli” olacağınızı görmeniz mümkün. Bu yüzden uzmanlar, odaklanmanız gereken zamanlarda, telefonunuzu sizden çok uzak bir yere bırakmanızı ve bilgisayarınızdaki bildirimleri de kapatmanızı öneriyorlar.
2- Geçici Olarak İyi Hissedersin.
Cep Telefonu ve Beyin – Dr. Jackson, “Hepimiz, birisinin bize yanıt vermesini, bir yorumu veya gönderiyi beğenemsini ve beklediğimiz bir e-postayı aldığını duymak istiyoruz” diyor.
Ama sizin de heyecan duymanızın ilginç bir nedeni var. Jackson, “bildirimler beyinde salınacak “ödül” nörotransmiteri olan dopamini tetikleyebileceğini” söylüyor. Ve “bu da kişiyi iyi hissettirebilir.” diye ekliyor.
3- Beyniniz Çoklu İşler Yapmaya Çalışıyor.
Cep Telefonu ve Beyin – Bir bildirimi görür görmez, başka bir işe dahil olsanız bile, onu okumak ihtiyacı hissedersiniz. İşte o zaman beyinde çoklu görev veya en azından çoklu görev girişimi ortaya çıkabilir.
Dr. Jackson, “Çoğu insan birden çok görev yapabileceklerini düşünüyor, ancak beynin bunu yapması gerekmiyor,” diyor. Çok görevli olduğunuzda, yaptığınız her iki görev için veya tüm görevler için elinizden gelenin en iyisini yaapmazsınız.
Görevlerden her ileri geri geçiş yaptığınızda, bir stres hormonu olan kortizolde de artış olur. Yani bunalıma doğru koşar adım gidersiniz.
Atalarımız ne demişti: Bir koltukta iki karpuz taşınmaz!
4- Anksiyete İçine Girebilirsiniz.
Kortizoldeki artış sayesinde, bildirim alırken stresli hissetmek yaygındır. Aslında, “uyarılarını sürekli kontrol eden insanlar daha yüksek endişe duyuyor,” diyor Dr. Jackson. “Böyle insanların kortizol seviyeleri yükselir ve beynin diğer zihinsel, duygusal ve fiziksel endişelenmesine yol açabilir.”
5- Dikkat! Tam Olarak Orada Değilsiniz.
Cep Telefonu ve Beyin – Çoklu görev için gerçekten çok uğraşsanız bile, aynı anda iki şey yapmak aslında mümkün değildir. Bu nedenle, sosyalleşirken bunu aklınızda bulundurun ve telefonunuzla çok fazla meşgul olmayın.
Dr. Jackson’ın dediği gibi, cepten gelen uyaranlar veya bildirimler dikkatinizi etrafınızda olup bitenden başka bir yöne çevirir. Bu yüzden “yalnızca gerçek acil durumlara yanıt vermelisiniz” diyor.
6- Kendinizi Kızgın Hissedebilirsiniz.
Cep Telefonu ve Beyin – Psikoterapist Michele Paiva, bildirimler sadece iyi hissettirmekle kalmayıp aynı zamanda sizi harekete geçmeniz ve yanıt vermeniz için “eğitebilen” bir dopamin salınımını tetiklediğini söylüyor.
Kendinizi değerli hissettiren bir kimyasal olan serotonini ve bir heyecan (veya endişe) hissi sağlayabilen endorfinleri ekleyin ve uyarıların oldukça duygusal tepkiye neden olabileceğini fark edebilirsiniz.
Michele Paiva, “Bildirimi duyarsınız ve geçmiş yanıtlara dayanarak, beyninizde gerçeklerden bağımsız olarak eşleşen bir yanıt hissedersiniz.” Ne okuduğunuza veya ne hakkında sohbet ettiğinize bağlı olarak, gerçek bir sebep olmadan kızgın bile hissedebilirsiniz.
“Örneğin, hararetli bir siyasi tartışma veya çevrimiçi dramada bulunduysanız, gelen bildirimin birisinin bir yıl önce yayınlanan olumlu bir alıntıyı veya tatlı fotoğrafını beğendiği şeklinde olsa bile, bir bildirim duyabilir, öfke ve stres hissedebilirsiniz.” diyor.
Telefondaki “Sesin ve duygusal tepkinin neler yapabileceği inanılmaz!”
7- Tükenmişlik Olabilir.
Dr. Elesa Zehndorfer düzenli olarak gelen uyarılarla, “Beyninizin dopamin ve kortizol yolları, sürekli aşırı uyarımla ‘yıpranabilir’ ve kendinizi daha endişeli ve daha az mutlu bulabilirsiniz,” diyor. Bunun nedeni kortizolün belirsizlik duygularına çok tepki vermesidir.
Cebinize veya bilgisayarınıza gelen bir bildirimin ne işe yaradığını asla bilemediğiniz için, kendinize ara vermeyip aşırı ciddiye alırsanız bu sizi stresli ve bitkin hissetmeye sürükleyebilir.
8 – Bağımlı Olabilirsiniz.
Cep Telefonu ve Beyin – Dr. Zehndorfer, “tüm beyin kimyasallarının açığa çıkması ve cep telefonu bildirimlerinden alabileceğiniz ödüllendirici hisler nedeniyle teknoloji bağımlılığı tecrübesi yaşamanız zor değil” diyor.
Herhangi bir bağımlılıkta olduğu gibi, bu sizi, aile ve yaşam memnuniyet seviyelerinde ve refahında bir bozulmaya götürebilir.
Bu nedenle, ekran sürelerine sıkça bakın; kontrol edin veya çevrimiçi olarak ne kadar zaman ayırdığınıza dair uyarılara önem verin.
9- Duygusal Ağrıyı Maskeleyebilir
Cep telefonu bildirimleri yalnızca bir dikkat dağıtma biçimi olarak kullanılmaz. Aynı zamanda duygusal acıyı maskelemenin bir yolu olabilecek bir heyecan dalgası da sağlar. Ve bu, diğer birçok bağımlılığa benzer şekilde çalışır.
Psikoterapistler Lin Anderson, ve Aaron Sternlicht, “Tüm bağımlılıklar beynin ödül sistemine göre hareket ederek zevki artırıyor” diyor. “Sosyal medyada gördüğünüz bir mesajı her ‘beğendiğinizde’ beyinde dopamin salgılanarak kendinizi iyi hissetmenizi sağlar.”
Bir bildirim aldığınızda beyinde pek çok şey meydana gelebilir ve bunların hepsi olumsuz değildir veya bir sorunun işareti değildir.
Ancak bildirimlerin, özellikle de her gün, gün içinde geldiklerinden, üzerinizde ne kadar büyük bir etkisi olabileceğini düşünmeniz gerekir.
