Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Hayat hatırladıklarımızdır ve hayat anılardan oluşur. Anılar gördüklerimizden, duyduklarımızdan ve yaptıklarımızdan topladığımız sonuçlardır. Aldığımız her bilgi, ancak doğru zamanda hatırlayabiliyorsak yararlıdır. O halde ihtiyacımız olan şey nedir? Hafızayı geliştirmek…
Peki hafızanızı nasıl geliştirebilirsiniz?
Anıların nasıl çalıştığına dair birçok bilimsel teori ve gözlem vardır. Bu teoriler bize duyguların, rutinin, bağlamın ve hatırlamanın anılarımızı nasıl etkilediğine dair bir anlayış sağlar. Ve işte hafızayı geliştirmek için bilimsel olarak desteklenen bazı yöntemlerle sizi baş başa bırakalım:
1. Loci Yöntemi / Hafıza Sarayı
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Loci metodu ya da diğer adıyla hafıza sarayı, büyük miktarda bilgiyi hatırlamanıza yardımcı olan popüler bir anımsatıcı tekniktir. Temelde anılarınızı coğrafi bir varlığın parçası olarak tasavvur ettiğiniz için, mekansal ve yön bulma becerilerinizi kullanarak çalışır. Bu, ünlü kurgusal dedektif Sherlock Holmes’in “Akıl Sarayı” olarak adlandırdığı tekniktir.
Bu yöntem, bir konuşma veya sınava hazırlanırken son derece kullanışlıdır. İşte bundan nasıl yararlanabileceğinize dair ipuçları:
- En aşina olduğunuz bir alanı görselleştirin. Eviniz, favori parkınız veya okulunuz olabilir.
- Odaları, rafları, mobilyaları ve içindeki her şeyi zihninizde inşa edin.
- Hatırlamak istediğiniz öğeleri her odada veya yerlerde tuttuğunuzu hayal edin.
- Bir dahaki sefere bir şeyi hatırlamak istediğinizde, oraya yerleştirdiğiniz şeyi hatırlamak için oda oda dolaşın.
Bu alıştırmayı tekrar etmenin, birçok bilgiyi kolaylıkla hatırlamanın harika bir yolu olduğu kanıtlanmıştır.
Bu yöntem hakkında daha fazla bilgiyi ve daha fazla ayrıntıyı buradan okuyunuz.
2. Kısaltmalar
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Kısaltmaların bir grup kelimeyi ezberlemede çok etkili olduğu kanıtlanmıştır. Araştırmalar, beynimiz, bir anlamı ait olduğu nesneyle ilişkilendirdiğinde onu hatırlamada daha iyi olduğunu göstermiştir. Bu nedenle, tek bir anlamlı kelimeyi veya cümleyi hatırlamak, bir kelime listesini hatırlamaya çalışmaktan daha kolaydır.
Örneğin, pusula üzerindeki talimatları ezberlemek için NEWS (Haber) (North, East, West, South) kısaltmasını kullanabilirsiniz. Ya da ABD’de meşhur Büyük Göller havzasını hatırlamak istediğinizde, HOME (Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior) kısaltmasını yapabilirsiniz.
Lisede Kimya dersindeki H2SO4 formülünü “Hasan 2 Salak Osman 4” şeklinde hatırlıyorsunuzdur. Sınıfın güzel kızı “Necla” ise bir tuzdan ibaretti (NaCl).
Hatırlamak istediğiniz şeylerin listesi için kendi kısaltmalarınızı oluşturun, yararını görürsünüz. Yapmanız gereken tek şey, ezberlemek istediğiniz şeyleri listelemek ve her kelimenin ilk harfinin gerçek bir kelimeyi yazacağı bir sıraya göre düzenlemekten ibarettir.
Kısaltmalar ve hafıza teknikleri için güzel bir örnek olarak “Gökkuşağı ve Renkleri”nin hafızada tutulmasıyla ilgili aşağıda linki verilen makaleye de göz atabilirsiniz.
3. Kafiyeleme Yapın
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Bu yöntem tipik olarak, sıralamanın önemli olduğu bir listenin hafızaya alınması için kullanılır.
Çocuklara bir bilgiyi veya bilgi yüklü bir kavramı öğretmenin hâlâ popüler bir yolu olmasının bir nedeni kafiye haline getirilmesidir. Çünkü beyinlerimiz akustik kodlamada iyidir, yani ses yapılarını parçalayarak beynimizde kodlar. Bir şeyler benzer göründüklerinde onları kolayca hatırlayabiliriz.
Çivileme yöntemi size yardımcı olabilir. Aşağıda İngilizce öğrenmeye çalışan bir öğrencinin kelimeleri kafiyeleme ile çivileme yöntemine göre hafızasına almasını sağlıyor.
Öncelikle listeyi tam olarak aşağıda verilen sırayla ezberlemeniz gerekir:
one = bun (poğaça)
two = shoe (ayakkabı)
three= tree (ağaç)
four = door (kapı)
five = hive (kovan)
six = sticks (çubuklar)
seven = heaven (Cennet)
eight = gate (kapı)
nine = vine (üzüm asması)
ten = hen (tavuk)
Bu listeyi ezberledikten sonra, şimdi ilk kelimeyi “bun” (poğaça), ikinci kelimeyi “shoe” yani ayakkabıya vb. Bağlayın. Bu, unutulmaz bir bağlantı kurmanıza yardımcı olacaktır.
Başka bir yol da hatırlamak istediğiniz bilgiler üzerine tekerlemeler üretmektir. Bu biraz tuhaf ve eğlenceli görünse de, bu yöntem konuları daha iyi ezberlemenize yardımcı olacaktır.
4. Bağlama
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Bu, alışveriş listelerini hatırlamak gibi birçok günlük senaryoda keskin kalmanıza yardımcı olacak yararlı bir tekniktir. Bu, anlamları görsel imgelemle ilişkilendirdiğiniz bir görselleştirme ve ilişkilendirme tekniğidir. Ancak, zihninizde depolanan görüntülerin olabildiğince canlı olmasını sağlamak önemlidir.
Örneğin, bir dizi öğeyi hatırlamak istiyorsanız, bunları bir hikayede birbirine bağlamanız yeterlidir. Güney İngiltere Bölgelerini – Avon, Cornwall, Devon, Dorset,, Gloucestershire, Hampshire, Somerset, Surrey ve Wiltshire – hatırlamak istediğinizi varsayalım.
Tüm bu ülkeleri bir hikaye şeklinde birbirine bağlayabilirsiniz. Bir AVON hanımefendi bir ev arıyor. Yüksek YAZ (Somerset) nedeniyle terliyor ve susuyor. Bu arada, kocaman bir MISIR (Cornwall) ile karşılaştı, ama kalpte WILT (Wiltshire) olmak üzere. Eve ulaşır ve DEVIL’in (Devon) bulunduğu KAPI (Dorset) ‘i çalar.
İçeri girer ve bir hizmetkarın HAM’ı (Hampshire) baharatladığını ve her şeyin son derece PARLAK (Gloucestershire) göründüğünü fark etti. Tüm atmosferden korkan hanım, SORRY (Surrey) diyor ve yoluna geri dönüyor.
5. Bölümleme
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Günümüzde çok az insan telefon numaralarını ezbere hatırlamakla uğraşıyor. Peki ya bağlantılarınızı kaybederseniz ve bu uzun numaraları hatırlamak için bir yola ihtiyacınız olursa? Bu hafıza tekniği, bu durumlarda kullanışlı olacaktır.
Bölümleme, temelde bilgileri hatırlanması kolay küçük parçalara ayırmaktır. 379372518 diyelim küçük bir sayı ile başlayın. Bunu üç parçaya ayırın 378 372 518. Bu daha iyi hatırlamanıza yardımcı olacaktır. Bu şekilde daha fazla sayı hatırlamaya çalışarak becerilerinizi her gün geliştirin.
Çalışan veya kısa süreli hafızamız, bir seferde yalnızca beş ila dokuz birimlik bir bilgiyi tutabilir.
Bu bellek sınırlamasını en iyi şekilde kullanmak için, aynı sayıda bilgi parçasını hatırlayabiliriz.
Örneğin, bir telefon numarasının her bir basamağını ayrı ayrı düşünmenin aksine, bunları gruplar halinde düşünme eğilimindeyiz. Bu, 10 basamaklı bir sayıyı üç parçaya dönüştürerek ezberlememize yardımcı olur.
Bu fikir, sayıları iki yıl olarak düşünerek hatırlamamıza yardımcı olacaktır. Örneğin, 18421963, 1-8-4-2-1-9-6-3 yerine 1842 ve 1963 olur.
Bunun nasıl çalıştığını görüyor musunuz? Parçalanma kısa süreli ezber için etkili bir yoldur.
6. Yazın
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Yazmak beyin hücrelerinizi harekete geçirir ve Ağsal Aktivasyon Sisteminizi (Reticular Acitivating System – RAS) uyarır. Bu yüzden ne zaman bir şey öğrenmeye çalışsanız, onu yazmayı deneyin. Yazdıklarınızı gözden geçirin ve kendinizi test edin.
Kalemle yazamanın beyin üzerindeki etkileri hakkındaki harika yazıyı kaçırmayın, okuyun!
Ayrıca ezberleme gücünüzü daha da geliştirmek için elle zihin haritaları çizebilirsiniz.
7. Meşgul Olun
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Tüm beyin egzersizlerinizi düzenli olarak tekrarlayın ve daha iyi olmak için kendinizi test etmeye devam edin. Son zamanlarda yapılan bir araştırma, beynimizin de formda kalması için meşgul olması gerektiğini ortaya koydu. Kaynak
Doğru bilgileri en uzun süre saklamak istiyorsanız kendinizi tekrar tekrar test edin.
Yürüyüşlere çıkın veya bazı fiziksel aktivitelerde kendinizi şımartın. Araştırmalar, düzenli egzersiz yapan sağlıklı insanların, yapmayanlara göre daha iyi anılara sahip olduğunu gösteriyor.
8. İyi Uyuyun
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Hafızada iyi olmak istiyorsanız uyumak çok gereklidir. Uykusuz olan yorgun bir vücut, bilgiyi etkili bir şekilde hatırlayamaz veya saklayamaz. Bu yüzden iyi dinlenin ve vücudunuzun ve zihninizin her gün gençleştiğinden emin olun. Kaynak
9. Sağlıklı Beslenin
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Hafızayı geliştirmek için diyetinize daha fazla sebze ve meyve eklemeye çalışın. Harvard tıp fakültesi tarafından yapılan bir araştırma da bunu destekliyor. Bilim adamları, sebze ve meyvelerdeki antioksidanların ve vitaminlerin beyindeki oksidatif stresi azaltmaya ve yaşa bağlı hafıza sorunlarıyla savaşmaya yardımcı olduğuna inanıyor. Kaynak
10. Video Oyunları ve Beyin Eğitimi Uygulamaları Oynayın
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Şimdi burada hafızayı geliştirmenin eğlenceli bir yolu var. Video oyunları oynamak, bir sınava çalışmak için en iyi yol gibi görünmeyebilir, ancak normal video oyunu oynamak, beynin hafızayla ilişkili belirli bölgelerini iyileştirebilir. Araştırmalar, video oyunlarının toplam bilgi hatırlamasına yardımcı olduğunu ve bunama riskini azaltabileceğini göstermiştir. [7]
Faydaları göz önünde bulundurarak, beyin jimnastiği uygulamalarını düzenli bir eğlenceye veya molalarınızda yapılacak bir şey haline getirebilirsiniz. Kaynak
11. Düzenli Egzersiz Yapın
Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme – Bunun olacağını göremeyebilirsiniz, ancak günlük egzersiz yapanlar, yavaş yürüyor olsunlar, fiziksel aktivite yapmayan meslektaşlarına göre daha iyi hafızalara sahipler. (1) ve (2)
Tavsiye Edilen Makaleler
Hafızayı Zirveye Taşımak İçin 7 Güçlü Alışkanlık
