Hiperaktiviteyi Tetikleyen Yiyecekler – ABD’de faaliyet gösteren “Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri” çocukların yüzde 7’sinden fazlasında, yetişkinlerin yüzde 4 ila 6’sında dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olduğunu tahmin etmektedir. (1)
Hiperaktiviteyi tetikleyen yiyecekler konusuna geçmeden önce, DEHB’yi tanımak gerekir. DEHB, bilinen bir tedavisi olmayan nörogelişimsel bir hastalıktır. Bu duruma sahip milyonlarca insan, belirlenen görevleri organize etmek ve tamamlamakta zorlanıyor. Bu sorunlara rağmen, DEHB olan insanlar günlük işlevlerini ilaç ve davranış terapisi ile geliştirmeye çalışıyorlar. (2)
Hiperaktiviteyi tetikleyen yiyecekler hakkında bilgi sahibi olmak ve bunlardan uzak durmak, belirli gıdalardan kaçınmanın DEHB tedavisine nasıl yardımcı olabileceği de dahil olmak üzere daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.
Çocukların hayatta başarılı olmasına yardımcı olmak
DEHB, çocukların sosyal hayatlarının yanı sıra eğitimlerinde de başarılı olmalarını zorlaştırmaktadır. Derslere konsantre olma veya ödevleri bitirme konusunda sorun yaşıyorlar; ayrıca okul hayatından da sıkılıyorlar.
DEHB olan çocuklarda sınıfta öğretmeni veya arkadaşlarını dinlemek zor olabiliyor. Sabırlı olmakta ve sınıfta oturmakta zorlanabiliyorlar. DEHB olan çocuklar tek taraflı konuşmayı severler ve başkalarının sözünü kesebilir, karşısındakini dinlemekten sıkılırlar.
Tabi unutmayın her böyle belirtiye sahip çocuk DEHB değildir. Böyle bir teşhis koyabilmek için bu sayılan semptonların, belirtilerin, uzun süredir gözlemlenmesi lazım. Bu semptomları başarıyla yönetmek, çocuğun temel yaşam becerilerini geliştirme şansını arttırır.
Bunun için de DEHB olduğu teşhis edilen çocukların hiperaktviteyi tetikleyen yiyecekler konusunda dikkat etmeleri gerekir.
DEHB ayrıca yetişkin yaşamını da engeller
Yetişkinlerin ayrıca başarılı ilişkiler kurmak ve tatmin edici bir kariyere sahip olmak için DEHB belirtilerini en aza indirmesi gerekir. Çünkü çalışma hayatında, iş yerinde, yapılan işe odaklanmak gerekebilir.
Unutkanlık, aşırı kıpır kıpır, dikkat etmede güçlük çekmek ve zayıf dinleme becerileri gibi şeyler, çalışma hayatında önemli risklerdir.
Semptom yönetimine destek verin
Doktorunuzla çalışırken, belirli gıdalardan, özellikle hiperaktiviteyi tetikleyen yiyecekler ile benzeri gıdalardan kaçınarak, semptom yönetimine destek verebilirsiniz.
Henüz bir tedavisi olmayabilir, ancak bilim adamları DEHB davranışları ve bazı yiyecekler arasında bazı ilginç bağlantılar bulmuşlardır. Sağlıklı, dengeli bir diyet yemek önemlidir. Bazı gıdalardan kaçınarak DEHB belirtilerinde bir düşüş fark edebilirsiniz. Bu nedenle Hiperaktiviteyi tetikleyen yiyecekler konusunda bilgili olmak önemlidir.
1- Kimyasal Suçlular
Bazı araştırmacılar, sentetik gıda boyaları ile hiperaktivite arasında bir bağlantı olabileceğini bulmuşlardır. Bu bağlantıyı incelemeye devam ediyorlar; ancak bu arada, ürün üzerinde yapay renklendirme için bileşen listelerini kontrol edin. Amerika Gıda Departmanı (FDA), bu kimyasalların gıda ambalajlarında görünmesini istemiştir:
- FD&C Mavi No. 1 ve No. 2
- FD&C Sarı No. 5 (tartrazin) ve No. 6
- FD&C Yeşil No. 3
- Turuncu B
- Narenciye Kırmızısı No. 2
- FD&C Kırmızı No. 3 ve No. 40 (allura)
Diğer bazik boyalar ürün üzerinde listelenmemiş olabilir, ancak ağzınıza koyduğunuz yapay olarak renklendirilmiş herhangi bir şey konusunda dikkatli olun. Örneğin:
- Diş macunu
- Vitaminler
- Meyve ve spor içecekleri
- Şekerlemeler
- Meyve aromalı tahıllar
- Barbekü sosu
- Konserve meyve
- Atıştırmalık meyve
- Jelatin tozları
- Kek karışımları
2- Boyalar ve koruyucular
Bir araştırma sonucuna göre, koruyucu maddeli sodyum benzoat ile sentetik gıda boyaları birleştirilip verildiğinde, 3 yaşındaki çocuklarda hiperaktiviteyi tetiklediği gözlemlendi. Karbonatlı içeceklerde, salata soslarında ve çeşnilerde sodyum benzoat görebilirsiniz. (3)
Diğer kimyasal koruyucular şunlardır:
Bütillenmiş hidroksianisol (BHA)
Bütillenmiş hidroksitoluen (BHT)
Tert-Butilhidrokinon (TBHQ)
Bu katkı maddelerinden her seferinde kaçınarak ve davranışınızı etkileyip etkilemediğini görerek deneyebilirsiniz.
Bazı kanıtlar yapay gıda boyalarının DEHB olanları olumsuz etkileyebileceğini düşündürse de, son araştırma incelemeleri yapay gıda eliminasyon diyetlerinin DEHB olan insanlar üzerindeki etkilerinin belirsiz olduğu sonucuna varmıştır. (4)
Bu diyet eliminasyonunun DEHB olan tüm insanlara önerilebilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
3- Basit şekerler ve yapay tatlandırıcılar
Şekerin hiperaktivite üzerinde bir etkisi olduğuna ilişkin bilimsel bir bulgu yoktur. Ama yine de siz ve aileniz beslenmenizde şekeri sınırlandırın; bu genel sağlık açısından daha doğrudur. Şekerden kaçınırken gıda etiketlerine dikkat kesilin ve bu etiketlerdeki şeker miktarına mutlaka göz atın.
14 araştırma bulgusu üzerinde çalışan bir bilimsel değerlendirmede, saf şekerin yüksek diyetli çocuklarda DEHB riskini artırabileceğini bulmuştur. Ancak, yazarlar mevcut kanıtların zayıf olduğunu ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu sonucuna varmışlardır.
Ne olursa olsun, katkılı şeker, yüksek miktarda şeker tüketimi, artan obezite ve kalp hastalığı riski gibi bir dizi olumsuz sağlık etkisiyle bağlantılı olduğundan, herhangi bir diyette sınırlanmalıdır.
4- Salisilatlar
Her gün bir elma sizi doktordan uzak tutar! Tabii bu, elmayı yiyen kişinin salisilataya duyarlı olmamasına bağlıdır. Salisilat kırmızı elma ve badem, kızılcık, üzüm ve domates gibi diğer sağlıklı gıdalarda bol miktarda bulunan doğal bir maddedir.
Salisilatlar aspirin ve diğer ağrı kesici ilaçlarda da bulunur. Benjamin Feingold, 1970’lerde hiperaktif hastalarının diyetlerinden yapay boyaları, lezzetleri ve salisilatları ortadan kaldırdı. Yüzde 30 ile 50’sinin iyileştiğini iddia etti. (5)
Ancak, Salisilat eliminasyonunun DEHB belirtileri üzerindeki etkileri üzerine daha fazla araştırma olmadığı için şu anda DEHB için bir tedavi yöntemi olarak önerilmemektedir. (6)
—– Sponsor Bağlantı —–
ÇOCUKLARIN HAFIZA VE ZEKALARINI GELİŞTİRMEK İÇİN
ÇOCUK ZEKA VE HAFIZA SETİ
—– Yazının Devamı —–
5- Alerjenler
Salisilatlar gibi alerjenler de sağlıklı gıdalarda bulunabilir. Ancak vücudunuz bunlara duyarlıysa beyin fonksiyonlarını etkileyebilir. Hiperaktiviteyi veya dikkatsizliği tetikleyebilirler. İlk sekiz gıda alerjenini – her seferinde bir tane – yemeyi bırakmak yararlı olabilir:
- Buğday
- Süt
- Yer fıstığı
- Ağaç yemişi
- Yumurtalar
- Soya
- Balık
- Kabuklu deniz hayvanı
Hiperaktiviteyi tetikleyen yiyecekler hakkında bilgi sahibi olmak, böylece gıda ve davranış arasındaki bağlantıları izlemek, eliminasyon denemenizi daha etkili hale getirecektir. Bir doktor veya diyetisyen bu süreçte size yardımcı olabilir.
Sonuç
DEHB tatmin edici bir yaşam için ciddi engeller oluşturabilir. Uygun tıbbi tanı ve sağlığınızı yönetmeniz önemlidir.
DEHB olan çocukların sadece yüzde 40’ı olgunlaştıkça, hiperaktivite bozukluğunu geride bırakmaktadır. DEHB olan yetişkinlerde depresyon, kaygı ve diğer akıl sağlığı sorunları daha yüksektir. (7)
Belirtileri ne kadar erken kontrol ederseniz, yaşam kaliteniz o kadar iyi olur. Bu nedenle uzman bir doktorla çalışın. Hiperaktiviteyi tetikleyen yiyecekler konusunda dikkatli olun; bunun için kimyasalları yemeyi kesin. Gıda alerjilerine karşı özel önlemler almayı düşünün.
