Zeki Çocuk Yetiştirmek – Çocukları neyin mutlu ettiğini, hangi ebeveynlik türünün çocuklarınız için ideal roller barındırdığını ve neşe dolu bir aile olabilmek için nelerin etkili olduğunun arkasındaki bilimi araştırdık. (1)
İşte bilimin, çocukların daha zeki, daha akıllı ve daha mutlu olarak yetişmeleri için önerdiği 10 destek:
1) Müzikle İlgilenmeli
Zeki çocuk yetiştirmek için sade ve basit söyleyelim: Araştırmalar, müzik derslerinin çocukları daha akıllı ve zeki hale getirdiğini söylemektedir. (2)
Bir araştırmaya göre, kontrol gruplarındaki çocuklarla karşılaştırıldığında, müzik (deney) gruplarındaki çocuklar IQ testlerinden daha fazla puan aldılar. Etki nispeten küçüktü; ancak IQ alt testleri ve akademik başarı için standartlaştırılmış puanlar genelleştirildiğinde müziğin etkisinde büyük farklar ortaya çıktı. (3)
Aslında müzik eğitimi yalnız çocuklara değil, genç veya yaşlı her yaş grubu için de faydalıdır.
ABD’de bulunan Northwestern Üniversitesi çalışmasına göre, müzikal veya müzikle eğitmenin, öğrencilere sınıfta öğrenme avantajları sağladığını buldular. Yaşlanmanın bazı zararlı etkilerini telafi ederek müzik eğitiminin büyük annelerimize bile fayda sağlayabileceğini buldu.
Bu arada, ben de bu makaleyi yazarken, bir yandan Ennio Morricone’nın “The Ecstasy of Gold” parçasını dinliyorum.
2) “Spor Aptallaştırır” Lafı Bir Efsanedir.
Amerikan futbolunda bir deyiştir bu; “Her sporcu aptaldır; çünkü sahada kütüphaneden daha fazla zaman harcıyorlar.” Yani fiziksel aktivite ile meşgul olanların beyin aktivitelerinde geride kalacağı düşüncesini ifade ediyor.
Ama ya bu futbolcu, her ikisine de zaman ayırabiliyorsa? Nasıl emin olursunuz bu iddianızda?
Bir egzersiz sonrası kendinizi iyi hissederseniz, o anda ne öğrenmek istiyorsanız kolayca öğrenebilirsiniz. Bir araştırmaya göre, egzersiz yaptıktan sonra bir yabancı dile ait yeni kelimeleri öğrenmek isteyen ve çabalayan insanların, bu kelimeleri % 20 daha hızlı öğrendiklerini ortaya koymuştur. (4)
Egzersiz yoluyla parlak kıvılcımlar çakan bir beyne sahip olabilirsiniz.
Gerçekten de, 2007 yılında yapılan bir Almanya araştırmasında, Alman araştırmacılar, insanların egzersizden sonra öğrendikleri kelimeleri, egzersizden öncesine göre yüzde 20 daha hızlı öğrendiklerini buldular.
Bulguya göre, bunun nedeni, 3 aylık bir egzersiz rejiminde, beynin hafızaya ve öğrenmeye odaklanan kısmına kan akışının % 30 artmasıydı.
Bu araştırmada üç aylık bir egzersiz rejimine bir grup gönüllü katıldı ve gruptakilerin beyin fotoğrafları çekildi.
Araştırmacının gördüğü şey, egzersizden sonra hipokampusün hafıza alanındaki kılcal damar hacmi yüzde 30 artmıştı; gerçekten dikkate değer bir değişiklikti bu.
Egzersizin sizi ve çocuklarınızı nasıl daha akıllı ve mutlu hale getirebileceği hakkında daha fazla bilgi için 5 numaralı kaynağı okuyunuz. (5)
3) Çocuklarınızla Birlikte Okuyun
Zeki çocuk yetiştirmek için okuyun. Okumayı öğrenen küçük bir çocuğunuz var mı? Okumayı yaparken kitaptaki resimlere bakmalarına izin vermeyin. Kelimelere dikkat etsin. Onlara değil, onlarla birlikte okuyun. Araştırmalar, okuma becerilerinin beyni geliştirmeye yardımcı olduğunu gösteriyor. 6 numaralı kaynağı okuyunuz. (6)
Kitap okuma, çocukların okuma becerileri ve okuma stratejilerinin gelişimine açık bir şekilde dikkat edilerek zenginleştirildiğinde, paylaşılan kitap okuma, dezavantajlı çocukların bile erken okuryazarlık yeteneğini geliştirmek için etkili bir araçtır.
4) Uyku Yoksunluğu Çocukları Aptallaştırır
Zeki çocuk yetiştirmek için çocuğunuz uykusunu alsın.
Bir saatlik uyku eksikliği, altıncı sınıf öğrencilerinin beynini dördüncü sınıf öğrencisinin beynine dönüştürebildiği belirtilmiştir. (7)
Bilim insanları “Bir saatlik uyku kaybının, iki yıllık bilişsel olgunlaşma ve gelişme kaybına eşdeğer” olduğunu söylüyorlar. Biliş ve Ortalama uyku miktarı arasında da bir korelasyon vardır.
Bu konudaki araştırmada, “A” puanı alan gençlerin “B” alan öğrencilere göre ortalama on beş dakika daha fazla uyudukları, ortalama olarak “C” alanlardan ise on beş dakika daha fazla uyudukları ortaya çıkmıştır. (8)
3.000’den fazla Rhode Island Lisesi öğrencilerinin katıldığı bir araştırmanın sonuçlarının neredeyse mükemmel bir kopyasıydı. Elbette, bunlar ortalamalarıdır, ancak iki çalışmanın tutarlılığı göze çarpmaktadır. (9)
5) Öz Disiplin Olmadan IQ’nuzun Yüksek Olması Anlamsızdır.
Zeki çocuk yetiştirmek – Öz disiplin ve gayret, yaşamda kimin başarılı olacağını tahmin etmede IQ’yu yener. (10) (11)
Charles Duhigg, Alışkanlığı Gücü kitabında şunları diyor:
Çok sayıda araştırma, irade gücünün bireysel başarı için en önemli kilit alışkanlık olduğunu gösteriyor.
Yüksek düzeyde irade gücü uygulayan öğrencilerin sınıflarında daha yüksek notlar alma ve daha seçici okullara kabul edilme olasılıkları daha yüksektir.
Daha az devamsızlıkları vardır ve televizyon seyretmek için daha az zaman harcarlar.
Ev ödevlerinde daha fazla zaman harcarlar.
Araştırmacılara göre, “Kendinden disiplinli ergenlerin, her akademik performans değişkeninde, dürtüleriyle (zevkleriyle) yaşayan akranlarından daha çok başarılı oldukları” kanıtlanmıştır.
“Öz disiplin akademik performansta IQ’dan daha sağlamdır. Öz disiplin ayrıca, öğrencilerin ders yılı boyunca notlarını yükselteceğini tahmin ederken, kişinin IQ’sunun yüksek olması bunu sağlamayı garanti edemez. Öz disiplinin akademik performans üzerinde entelektüel yeteneklerden daha büyük bir etkisi vardır.” (12)
Disiplinli olmak, iş başarısını en iyi öngören özelliktir. Çünkü disiplinli olmak, yapılan işin çok ötesine geçen birçok sonucu öngörmektir. Disiplinli çalışmada titiz insanlar okulda ve üniversitede daha iyi notlar alırlar; daha az suç işlerler ve daha uzun süre evli kalıyorlar. Daha uzun yaşıyorlar. Felç oranı, düşük tansiyon ve Alzheimer hastalığı gibi azap verici hastalıkların insidansı da daha düşüktür.
—– Sponsor Bağlantı —–
ÇOCUKLARIN HAFIZA VE ZEKALARINI GELİŞTİRMEK İÇİN
ÇOCUK ZEKA VE HAFIZA SETİ
—– Yazının Devamı —–
6) Öğrenme Aktif Bir Süreçtir.
Zeki çocuk yetiştirmek ve mutlu bebek için bir durum tespiti yapan araştırmacılar, bebeklere her gün belirli bebek DVD’leri ve videoları izlettiler. Bir de denek grup vardı; onlara herhangi bir şey izletmediler. Denek grubu bebekleri, kontrol gruptaki bebeklerden ortalama altı ile sekiz arasında daha az kelime anladılar.
Neden bu deneme beklenileni vermedi?
Çünkü seyrederek, TV veya DVD’den ya da başka görsel araçlardan öğrenmek, pasif bir öğrenmedir. Oysa gerçek öğrenme pasif değildir, aktif olmalıdır.
Beynimiz, bilgileri işiterek değil, bir şeyler yaparak öğrenmek için geliştirilmiştir. Bu, birçok beceri için zamanınızın yaklaşık üçte ikisini, onu denemek için kullanmalı, üçte birinde ise teorisini yaparak geçirilmelidir.
Üçte iki kuralı budur:
Diyelim ki bir pasajı öğrenmek istiyorsanız, onun için ayırdığınız sürenin yüzde 30’unu okumakla, zamanınızın yüzde 70’ini de onu uygulamakla geçirmeniz doğru olacaktır.
7) Mutlu Çocuklar = Başarılı Çocuklar
Daha mutlu çocukların gelecekte daha başarılı yetişkinlere dönüşme olasılığı daha yüksektir. (16)
Mutluluk, performansı vurgulayan bir dünyada muazzam bir avantajdır.
Ortalama olarak, mutlu insanlar hem iş hem de aşktaki mutsuz insanlardan daha başarılıdır. Çünkü daha iyi performans değerlendirmeleri alıyorlar, daha prestijli işlere sahipler ve daha yüksek maaşlar alıyorlar. Evlenmeleri daha olasıdır ve bir kez evlendikten sonra evliliklerinden memnun oluyorlar.
Çocuklarınızı kendilerine özgüven kazandırarak mutlu olmalarını sağlayan eğitimlere gönderebilirsiniz. İşte size “Ayaklarım yere değmiyo!” diyen mutlu bir çocuk örneği:
Ve daha mutlu, daha zeki çocuk yetiştirmek için yedikleri de önemlidir. Sağlıklı çocuk yapmanın ilk adımı anne ve baba adayının da mutlu olmasıdır.
8) Beslenme Davranışı Doğru Olursa Faydalıdır.
Genel olarak, çocuklar doğru beslenseler daha sağlıklı olurlar. Araştırmalar, yemeğin çocukların notlarında bir fark yarattığını gösteriyor. (13)
Herkes büyük bir sınav günü iyi bir kahvaltı yapmanın gerektiğini bilir. Araştırmalar, yulaf ezmesi gibi yüksek karbonhidratlı, yüksek lifli, yavaş sindirilen gıdaların en iyisi olduğunu gösteriyor. (14)
Ama bir hafta önceden yedikleriniz de önemlidir. 16 üniversite öğrencisi üzerinde yapılan dikkat ve düşünme hızı testinde et, yumurta, peynir ve krema üzerine ağır beş günlük yüksek yağlı, düşük karbonhidratlı bir diyetle beslenildiğinde ve sonra tekrar sınav yapıldığında performansların arttığı görüldü.
Her zaman istisnalar vardır. Hiçbir çocuk her zaman sağlıklı yemez. Ancak ironi, çocukların yanlış zamanda sıklıkla “kötü” yiyecekler almasıdır.
Araştırmalar kafein ve doğal şekerin beyin güçlendirici olabileceğini de gösteriyor. (15)
Ayrıca beynin % 60’ı yağ ve bunun da yaklaşık % 50’si DHA’dır. Çocukların beyin gelişimini desteklemek için yüksek DHA içeren balık yemelerini veya balık yağı içmelerini de ihmal etmeyiniz.
9) Akran Grubu Önemlidir.
Genetiğinizin ve eşinizin genetiğinin çocuklarınız üzerinde büyük bir etkisi vardır. Peki, çocukları yetiştirme şekliniz nasıl?
Malcolm Gladwell’in ”Tipping Point” kitabını okuyun.
Entelektüel yetenek ölçüleri ve kişiliğin belirli yönleri gibi şeylerde çocuklar, ebeveynlerine biyolojik olarak oldukça benzeseler de biyolojik olmayan yönleriyle tamamen farklı varlıklardır.
Bir araştırmada, evlat edinilen çocukların, evlat edinen ebeveynleri ile hiçbir ortak yanı olmadığı halde, bu çocuklar kişiliklerinde veya entelektüel becerilerinde, onları yetiştiren, besleyen, giydiren, onlara okuyan, öğreten ve onlarca yıldır onları seven insanlarla daha fazla benzerlik göstermiştir. Yani her şey biyolojik etkenle değil, eğitim etkeniyle de değerlendirilmelidir.
Peki, çocuklarınızın davranışları üzerinde muazzam bir etkisi olanlar kimlerdir? Cevap “akran gruplarıdır.”
Genellikle akran baskısı hakkında ancak olumsuz olduğunda daha sık konuşuruz, oysa akran baskısı her zaman geçerli değildir; olumlu etkileri de oldukça fazladır.
Güzel bir mahallede yaşamak, etkileyici bir eğitimi olan okullara gitmek ve çocuklarınızın iyi çocuklarla takılmasını sağlamak büyük bir fark yaratabilir.
Bir üniversite öğrencisinin genel not ortalamasını iyileştirmesinin en kolay yolu nedir? El-Cevap: Akıllı bir oda arkadaşıdır.
Dartmouth College öğrencileri üzerinde ekonomist Bruce Sacerdote tarafından yapılan bir araştırma, bu etkinin ne kadar güçlü olduğunu göstermektedir.
Düşük puan ortalaması olan öğrenciler daha yüksek puan alan öğrencilerle aynı odayı paylaşmaya başladığında, sınıfta puan ortalamalarının arttığını buldu.
Araştırmacılara göre bu öğrenciler, “iyi ve kötü çalışma alışkanlıkları ile birbirlerine karıştırmış görünüyorlardı. Yüksek puan ortalaması olan bir oda arkadaşının varlığı, düşük puanlı oda arkadaşının sınıf içi notlarını yukarı doğru çekecekti.”
10) Çocuğunuza İnanın
Zeki çocuk yetiştirmek için, çocuğunuzun ortalamadan daha akıllı olduğuna inanmanız fark yaratır.
Öğretmenlere belirli çocuklar için daha zeki oldukları söylendiğinde, çocuklar öyle olmasalar bile bu çocuklar daha başarılı oldular. Yani, çocuğa güvenmenin inanılmaz bir başarı getirisi söz konusudur.
“Sosyal Psikolojinin kalbi” isimli kitabında Rosenthal ve Lenore Jacobson (1968) aynı çalışmayı sınıfta yaptılar ve ilkokul öğretmenlerine sınıflarında mahsustan “akademik başarısı yüksek” olan bazı öğrencilerin olduğunu söylediler. Ama kim olduklarını söylemediler.
Oysa bu çocuklar alakasız bir şekilde seçilmişlerdi. Bu çocuklara ekstradan fazla bir şey de yapılmadı. Okul yılının sonunda söz konusu sıradan olup başarılı olduklarına inandırılan bu çocukların yüzde 30’unun IQ puanı 22 puan artarken, tamamında da IQ puanı ortalama en az 10 puan artmıştır.
Özetle
Müzik etkisini bir daha düşünün.
Sporcular aptal olur, efsanesine inanmayın.
Çocuklarınızla Birlikte Okuyun.
Uyku Yoksunluğu Çocukları Aptallaştırıyor, İnanın.
Öz Disiplin Olmadan IQ’nun Yüksek Olması Anlamsızdır.
Öğrenme Aktif Bir Süreçtir.
Beslenme alışkanlıkları önemlidir. Yüksek DHA’lı balık veya balık yağlarını önemseyin.
Mutlu Çocuklar = Başarılı Çocuklar.
Akran Grubu Önemlidir.
Çocuklarınıza İnanın ve Güvenin.
Son Bir Not:
Zeki çocuk yetiştirmek için zeka her şey değildir. Ahlak ve empati olmadan, zeki insanlar korkutucu olabilirler. Bu konuda son söz Amerikalı Hiciv ustası, yazar, gazeteci Patrick Jake O’Rourke’nin:
Akıllı insanlar kavga başlatamazlar; fakat aptal insanlar da hidrojen bombası yapamazlar.
Tavsiye Edilen Makaleler:
Mega İngilizce – İngilizce’yi Hafıza Teknikleriyle Mega Hızlı Öğrenin!
