Başarısızlık Korkusu – Gerek kişisel hayatta ve gerek ticari hayatta en zor şeylerden biri, ne zaman devam etmeye ve ne zaman durmaya karar verememektir. Başarıya ulaşmak için cesaret ve kararlılık anahtar davranışlardır. Kendi gemisinin kaptanı olan herkes bu gibi şüpheli durumlarla karşılaşacak ve yoluna bir şekilde devam etmek için içsel çözümü bulacaktır. Başarılı bir iş kurmak, harika bir evlilik yapmak ya da yeni bir beceri öğrenmek istiyorsanız, “vazgeçmemek” belki de sahip olunması gereken en kritik özelliktir.
Diğer yandan, birine asla pes etmemesini söylemek ürkütücü bir tavsiyedir. Çünkü başarılı insanlar her zaman vazgeçebilirler. Bir şey işe yaramıyorsa, akıllı insanlar aynı şeyi sürekli olarak tekrarlamazlar. Revize ederler. Ayarlarlar. Yeri gelir çark ederler. Hatta vazgeçip bırakırlar. Şu sözü biliyorsunuz: “Aynı şeyi tekrar tekrar yapıp, farklı sonuçlar beklemek deliliktir.”
Hayat, yeri geldiğinde her iki stratejiyi de uygulamayı gerektirebilir. Bazen sarsılmaz bir güven göstermeniz ve çabalarınızı iki katına çıkarmanız gerekir. Bazen çalışmayan şeyleri terk etmeniz ve yeni bir şeyler denemeniz gerekir.
Anahtar soru şudur: Ne zaman vazgeçeceğinizi ve ne zaman yapışacağınızı nasıl bileceksiniz?
Bu soruya cevap vermek için “Başarısızlığın 3 Aşaması” hakkında metodolojik bir bilgiye ihtiyacınız var. Siz de bu açıklamalrı rehber edinebilirsiniz.
Başarısızlık Korkusu – Başarısızlığın 3 Aşaması
Zorlukları üç başarısızlık aşamasına ayırıyorsunuz ve her aşamadaki başarısızlık nedenlerini inceliyorsunuz:
Aşama 1 – Taktik Başarısızlığı
Bunlar Nasıl Oldu? Nasıl olmalıydı? türü hatalardır. Bu hatalar, sağlam sistemler inşa edemediğinizde, sonuçları ve süreçleri dikkatlice ölçmeyi unuttuğunuzda ve ayrıntılarla tembelleştiğinizde ortaya çıkarlar. Taktiklerin başarısızlığı, iyi bir plan ve net bir vizyon başarısızlığıdır.
Aşama 2 – Strateji Başarısızlığı
Bunlar Ne Oldu? türü hatalardır. İstediğiniz sonuçları veremeyen bir stratejiyi uyguladığınızda meydana çıkarlar. Yaptığınız şeyleri neden yaptığınızı ve işi nasıl yapacağınızı bilebilirsiniz, ancak yine de bunun gerçekleşmesinde yanlış olan veya yanlış bir araç seçmiş olabilirsiniz.
Aşama 3 – Vizyon Başarısızlığı
Bunlar Neden Oldu? türü hatalardır. Kendiniz için net bir yön belirlemediğinizde, sizi tatmin etmeyen bir vizyonu takip ettiğinizde veya başka şeyleri neden yaptığınızı anlayamadığınızda ortaya çıkarlar.
Şimdi bu aşamalara dair başarısızlıkları giderme yollarına bir göz atalım:
Aşama 1 – Taktik Başarısızlığı
Başarısızlık Korkusu – Taktiklerin Başarısızlığı Nasıl Oldu? sorunudur.
Taktik Arızalarını Düzeltme
Taktik arızalarını düzeltmenin üç ana yolu vardır.
- İşlemleri kaydedin.
- Sonuçlarınızı ölçün.
- Taktiklerinizi gözden geçirin ve ayarlayın.
İşleminizi kaydedin
McDonald’s’ın dünya çapında 35.000’den fazla şubesi var. İşe aldığı yeni elemanlar ürün kalitesini bozmadan nasul hemen ortama adapte olabiliyorlar? Çünkü muazzam sistemleri var. İster bir iş yönetiyor olun, ister bir ailenin ebeveynliği yapın, ister kendi hayatınızı yönetin, mükemmel sistemler oluşturmak tekrarlanan başarı için çok önemlidir. Her sürecin her bir adımını yazmak ve takip edebileceğiniz bir kontrol listesi geliştirmek önem kazanır.
Sonuçlarınızı ölçün.
Bir şey sizin için önemliyse ölçün. Girişimciyseniz, her gün kaç satış çağrısı yaptığınızı ölçün. Yazarsanız, yeni bir makaleyi ne sıklıkta yayınladığınızı ölçün. Halterciyseniz, ne sıklıkta antrenman yaptığınızı ölçün. Sonuçlarınızı ölçmezseniz, hangi taktiklerin işe yaradığını nasıl bileceksiniz?
Taktiklerinizi gözden geçirin ve yeniden ayarlayın.
Birinci aşamada yorucu olan şey, başarısızlığın durmamasıdır. Eskiden işe yarayan taktikler demode olmuş olabilir. Daha önce kötü bir fikir şimdi iyi bir fikre dönüşmüş olabilir. Çalışmanızı nasıl yaptığınızı sürekli olarak gözden geçirmeli ve geliştirmelisiniz. Başarılı insanlar rutin olarak stratejilerini ve vizyonlarını ileriye taşımayan taktiklerden vazgeçerler. Taktik Arızalarını düzeltmek tek seferlik bir iş değil, bir yaşam tarzıdır.
Aşama 2 – Strateji Başarısızlığı
Başarısızlık Korkusu – 1999 yılının Mart ayıydı. Amazon’un kurucusu Jeff Bezos, şirketinin, insanların “çevrimiçi olarak hemen hemen her şeyi” satmalarına yardımcı olmak için “Amazon Auctions” adında yeni bir hizmet başlatacağını duyurmuştu. Fikir, “eBay” ile rekabet edebilecek bir site yapmaktı. Bezos, mallarını satmak isteyen milyonlarca insan olduğunu biliyordu ve Amazon’un bu işlemlerin gerçekleştiği yer olmasını istiyordu.
Ancak, bu fikir içeriden ve dışarıdan çok eleştiri alınca, insanlar diğer projelerinden çekildiler ve yeni projeye yönlendirildiler. EBay’in tüm özelliklerine sahip açık artırma sitesi sıfırdan oluşturuldu. Üç aydan kısa bir sürede tasarlandı, geliştirildi, test edilip ve piyasaya sürüldü.
“Amazon Auctions” muhteşem bir başarısızlıktı. Lansmandan sadece altı ay sonra, yönetim projenin hiçbir yere gitmediğini fark etti. Eylül 1999’da “Amazon zShops” adında yeni bir teklif sundular. Fikrin bu sürümü, büyük şirketlerden bireylere herkesin bir çevrimiçi mağaza kurmasına ve Amazon aracılığıyla mal satmasına izin verdi.
Amazon yine çuvallamıştı. Ne “Amazon Auctions” ne de “Amazon zShops” bugün çalışmıyor. Aralık 2014’te Bezos bu başarısız projeler için, “Amazon.com’da milyarlarca dolarlık başarısızlık yaşadım; kelimenin tam anlamıyla milyarlarca.” demiştir.
Amazon, korkusuzca, yine üçüncü taraf satıcılar için bir platform oluşturmaya çalıştı. Kasım 2000’de, bireylerin Amazon’un yeni eşyalarıyla birlikte kullanılmış ürünler satmalarına izin veren Amazon Marketplace‘i başlattı. Örneğin, küçük bir kitapçı kullanılmış kitaplarını doğrudan Amazon’daki yeni kitapların yanında listeleyebiliyordu.
İşe yaramıştı. Bu Pazar Yeri fikri büyük bir başarıydı. 2015 yılında Amazon Marketplace, Amazon.com’daki 107 milyar dolarlık satışların yaklaşık yüzde 50’sini oluşturmuştur.
Strateji Başarısızlığını Düzeltme
Strateji Başarısızlığı Ne Oldu? problemidir. 1999 yılına gelindiğinde Amazon, “dünyanın en müşteri merkezli şirketi olmak” için bir vizyon belirledi. Aynı zamanda işleri halletmenin ustasıydı. Bu yüzden Amazon Müzayedelerini sadece üç ay içinde sundular. Neden ve nasıl böylece belli olmuştu; ne bilinmiyordu.
Strateji arızalarını düzeltmenin üç ana yolu vardır.
- Hızlı bir şekilde başlatın.
- Ucuz yapın.
- Hızla gözden geçirin.
Hızlı bir şekilde başlatın.
Bazı fikirler diğerlerinden çok daha iyi çalışır, ancak kimse onları deneyene kadar hangi fikirlerin işe yaradığını bilmez. Öngörebilir; ama kimse vaktinden önce bilemez.
Bu nedenle, stratejileri hızlı bir şekilde başlatmak çok önemlidir. Bir stratejiyi gerçek dünyada ne kadar hızlı test ederseniz, işe yarayıp yaramadığına dair o kadar hızlı geri bildirim alırsınız. Amazon’un çalıştığı zaman çizelgesine dikkat edin: Amazon Auctions Mart 1999’da piyasaya sürüldü. Amazon zShops Eylül 1999’da piyasaya sürüldü. Amazon Marketplace, Kasım 2000’de piyasaya sürüldü. 20 ay içinde üç büyük girişim.
Ucuz yapın.
Minimum düzeyde bir seviyeye ulaştığınızı varsayarsak, yeni stratejileri ucuza test etmek en iyisidir. Ucuz bir şekilde başarısız olmak, yüzey alanınızı başarı için artırır, çünkü daha fazla fikir test edebileceğiniz anlamına gelir.
Ek olarak, işleri ucuza yapmak başka bir önemli amaca da hizmet eder. Belirli bir fikre olan bağlılığınızı azaltır, minimumda tutar. Belirli bir stratejiye çok fazla zaman ve para yatırırsanız, bu stratejiden vazgeçmek zor olacaktır. Bir şeye ne kadar çok enerji koyarsanız, ona o kadar sahiplik hissedersiniz. Kötü iş fikirleri, toksik ilişkiler ve her türlü yıkıcı alışkanlık, kimliğinizin bir parçası olduktan sonra bırakılması zor olabilir. Yeni stratejileri test etmek bu tuzakları ucuza engeller ve en çok yatırım yaptığınız stratejiden ziyade en iyi stratejiyi takip etme olasılığınızı artırır.
Hızla gözden geçirin.
Stratejiler gözden geçirilmeli ve ayarlanmalıdır. Hiçbir girişimci başladığı gibi kalamaz; böyle bir başarılı girişimci, sanatçı ya da yaratıcı yoktur.
Starbucks, kendi mağazalarını açmadan önce on yıldan fazla bir süre kahve malzemeleri ve espresso makineleri sattı. 37 Signals isimli yazılım şirketi, bugün 100 milyon doları aşan bir yazılım şirketine dönüşmeden önce bir web tasarım şirketi olarak başlamıştı. Nintendo, her yerde video oyunu severlerin kalplerini çalmadan önce oyun kartları ve elektrikli süpürgeler yaptı.
Çoğu girişimci, ilk iş fikirlerinin bir başarısızlık olacağını önceden düşünseydi girişimciliğe hiç başlamazlardı. Çok fazla sanatçı, ilk eserlerinin beğenilmeyeceğini düşünselerdi gerekli beceriye hiç sahip olamazlardı. Çok fazla insan, ilk iki veya üç ilişkilerinin kötü olacağını önceden bilselerdi, arayıp gerçek aşkı asla bulamazlardı.
Orijinal fikriniz bir başarısızlıksa ve sürekli olarak gözden geçirip ayarladığınızı düşünüyorsanız, kendinize bir mola verin. Stratejinizi değiştirmek normaldir.
Aşama 3 – Vizyon Başarısızlığı
Başarısızlık Korkusu – Ralph Waldo Emerson, 1803 yılında Massachusetts’te doğdu. Babası, o zamanlar nispeten popüler bir Hıristiyanlık dalı olan Unitarian Kilisesi’nde bir rahipti.
Babası gibi Emerson da Harvard’a gitti ve bir papaz oldu. Babasının aksine, içeride birkaç yıl sonra kilisenin öğretilerinin çoğuyla aynı fikirde olmadığını fark etti. Emerson nihayetinde kilise liderleriyle yoğun bir şekilde tartıştı: “Bu Mesih’i anma şekli benim için uygun değil. Onu terk etmem için yeterli sebep bu” dedi.
Emerson, 1832’de kiliseden istifa etti ve ertesi yıl Avrupa’yı dolaştı. Seyahatler hayal gücünü tetikledi. John Stuart Mill, William Wordsworth, Samuel Taylor Coleridge ve Thomas Carlyle gibi çağdaş filozoflar ve yazarlarla arkadaşlıklar yaptı. Daha sonra Paris’e yaptığı seyahatlerin “onu teolojiden uzağa ve bilime yönlendiren neredeyse vizyoner yoğunlukta bir an” yarattığı yazılmıştır.
ABD’ye döndükten sonra Emerson, kendisi gibi felsefe, kültür, bilim ve Amerikan toplumunu geliştirmek hakkında konuşmak isteyen bir grup New England entelektüeli ile Transcendental Club‘ı kurdu.
Emerson’un bir papaz olarak çalışmasıyla başlayan, uluslararası seyahatleri sırasında yoğunlaşan ve Transcendental Club toplantılarıyla devam eden hayatını ve değerlerini derinlemesine sorgulaması, filozof ve yazar olma arzusunu gerçekleştirmesine yardımcı oldu. Yıllarının geri kalanını bağımsız fikirleri takip ederek ve bugün değerini hala koruyan makaleler ve kitaplar yazarak geçirdi.
Vizyon Başarısızlığını Düzeltme
Başarısızlık Korkusu – Vizyon Başarısızlığı bir Neden Oldu? sorundur. Çünkü olmak istediğiniz şey, vizyonunuz veya hedefiniz (nedeniniz) yaptığınız eylemlerle uyumlu değildir.
Vizyon başarısızlığını düzeltmenin üç ana yolu vardır.
- Hayatınızı stoklayın.
- Kıymetli olmayanı belirleyin.
- Eleştiriye açık olun.
Hayatınızı Stoklayın.
Başarısızlık Korkusu – İnsanlar nadiren vizyonları ve değerleri hakkında eleştirel düşünmek için zaman ayırırlar. Tabii ki, işiniz veya yaşamınız için kişisel bir vizyon geliştirmeniz gerektiğini söylemeye gerek yoktur. Birçok insan akışa devam etmeyi ve hayatı olduğu gibi anlamayı tercih eder. Teorik olarak, bu iyidir. Ancak pratikte bir sorun var:
Hayatınızın anlamına bir vizyonla asla karar vermezseniz; verirseniz, kendinizi başka birisinin hayalini yaşarken bulursunuz.
Birçok çocuk gibi Emerson da gözlerini açmadan ve istediği şey olmadığını fark etmeden önce babasının aynı okula ve aynı mesleğe giden yolunu izledi. Başka birinin vizyonunu kendiniz olarak kabul etmek – ister ailenizden, ister arkadaşlarınızdan, ünlülerden, patronunuzdan veya bir bütün olarak toplumdan olsun – kişisel hayalinize yol açması pek olası değildir. Kimliğiniz ve alışkanlıklarınız uyumlu olmalıdır.
Bu nedenle, hayatınızı farklı alternatiflerle stoklamalısınız. Neyi başarmak istiyorsunuz? Günlerinizi nasıl geçirmek istersiniz? Kendi hayatınızın vizyonunu anlamak başkasının işi değildir. Bu sadece sizin tarafınızdan yapılabilir. Benim önerim, temel değerlerinizi keşfederek başlamaktır. Ardından, yıllık inceleme yazarak veya bir dürüstlük raporu yazarak son deneyimlerinizi gözden geçirin.
Kıymetli olmayanı belirleyin.
Başarısızlık Korkusu – Ne olursa olsun, pazarlık yapamayacağınız tek şey “pazarlıksız” işlerdir. Yaygın bir hata, stratejiyi pazarlık edilemez bir hale getirmektir. Fikrinize sabitlenmek çok kolaydır. Ama eğer bir şeye takıntılı olacaksanız, fikrinize değil vizyonunuza takıntılı olun. Fikrinizin bu belirli versiyonuna değil, vizyona sıkıca bağlı kalın. Jeff Bezos, “Vizyon konusunda inatçıyız. Detaylar konusunda esneğiz.” diyordu.
Anahtar, neredeyse her şeyin bir ayrıntı olduğunu fark etmektir; taktikleriniz, stratejiniz, hatta iş modeliniz…
Vizyonunuza güveniyorsanız hatalar nedeniyle kaybetmek nadirdir. Bir rüyanın tamamen yok edilmesine yol açan çok az hata vardır. Büyük olasılıkla, strateji düzeyinde başarısız oldunuz ve moral bozukluğu hissediyorsunuz. Bu, coşkunuzu sakatlar ve yapmanız gerektiği için değil, öyle hissettiğiniz için vazgeçersiniz. İnsanların varsaydığı hataların çoğu, Vizyon Başarısızlığıdır ya da Strateji Başarısızlığıdır. Birçok girişimci, sanatçı ve yaratıcı, fikirlerinin belirli bir versiyonuna asılır ve fikir başarısız olduğunda da vizyondan vazgeçerler. Yanlış olan şey vizyon dışındaki etkenler üzerinde sahiplenme duygusu geliştirmektir. Eğer detaylar konusunda esnek olmaya istekliyseniz, vizyonunuza ulaşmanın neredeyse sonsuz yolları vardır.
Eleştiriye Açık Olun.
Eleştiri, başarısız stratejilerin ve taktiklerin bir göstergesi olabilir; ancak özeleştiri sonucunda bunu vizyona bağlıyorsanız bunu da iki kere düşünmelisiniz. Siz düşen iş, gelen eleştirileri bulmacadaki yerine yerleştirmektir. Not: Bu yazının ana fikri James Clear’den etkilenerek yazılmıştır.
Bu yazıyla birlikte aşağıdaki yazıyı da okumanızı şiddetle tavsiye ederim.
BAŞARININ KAYNAĞI NEDİR? ŞANS MI SIKI ÇALIŞMAK MI?
