1940'ların Etkili Okuma ve Ders Çalışma Yöntemi SQ3R Tekniği Nedir?

Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Günümüzde her türlü okuma materyallerine erişmek çok kolay. Bir akıllı telefonunuz veya tabletiniz varsa e-kitap okuyucu olarak, onları rahatlıkla ve her an kullanabileceğiniz gibi, basılı bir materyal okumak istiyorsanız ertesi gün alacağınız şekilde kitabın siparişini online hemen verebiliyorsunuz.

Peki, 1940’larda böyle miydi?

Elbette hayır; hatta son 20 yılı öncesine kadar şartlar çok değişmemişti; ne olduysa 90’lardan sonra büyük bir değişim oldu.

Ancak değişmeyen bir şey var; okuduğunuz her şeyi hatırlamak her zaman bir problemdir. İnsan faktörü devreye girince işin iç yüzü değişiyor. Okuduğumuz her yazıyı hatırlıyor olsak ne muhteşem olurdu!

1940’larda, şimdiki gelişmiş hafıza tekniklerinin o zamanki emekleme dönemine şahit oluyoruz. SQ3R tekniği bu durumun o yıllardaki en iyi örneklerinden biridir. SQ3R teknikleri ortaya sürüldüğünde büyük bir değişim yaşandığını tahmin edebilirsiniz. Peki, nedir bu SQ3R tekniği?

SQ3R Tekniği Nedir?

“SQRRR” veya kısa yazılışı olan “SQ3R”ın açılımı ‘Survey, Question, Read, Recite, Review’ şeklindedir. Bu adımların Türkçe açılımı ise ‘Araştır, Sorgula, Oku, Anlat, Yeniden gözden geçir’ şeklinde sıralanmaktadır. Bu yöntem 1946 yılında bir eğitim psikoloğu olan Francis Pleasant Robinson tarafından yayınlanan ‘Etkili Çalışma (Effective Study)’ isimli kitabında ortaya attığı beş adımlık bir anlayarak okuma yöntemidir.

Tekniğin başlangıçta üniversite öğrencileri için geliştirilmiş olmasına rağmen, önerilen adımların ortaokul ve lise öğrencileri için de son derece kullanışlı olduğu görülmüştür. Yöntem halâ dünyanın çeşitli yerilerindeki okullarda ve sınıflarda, okuduklarını daha iyi anlamak amaçlı olarak kullanılmaktadır.

SQ3R adımlarını takip ederek zamanınızı en uygun belgeyi okuyarak geçirmenizi, o belgenin doğru kısımlarını doğru ayrıntı seviyesinde çalışmanızı, uzun vadede hatırlayabileceğinizi, yeni bilgileri mevcut bilgilerle bütünleştirmenizi ve zihninizdeki bilgileri sabitlemenizi sağlamaktadır. SQ3R tekniğinde önerilen adımları hiyerarşik olarak şu şekilde yazabiliriz:

SQ3R Tekniğinin Adımları:

Araştırın

Sorgulayın

Okuyun

Anlatın

Yeniden Gözden geçirin

Bu makalede, SQ3R’ın nasıl kullanıldığına bakacağız ve onu bir öğrenme şekli olarak okuma hayatımızın rutin bir parçası haline nasıl getirebileceğinizi göreceğiz.

Tekniğin Uygulanması

SQ3R’yi etkili bir şekilde kullanmak için aşağıdaki beş adımı izlemek yeterlidir.

Adım 1: Araştırın

Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Faydalı olup olmayacağına karar vermek ve konuya genel bir bakış elde etmek için işe belirlediğiniz materyali gözden geçirerek başlayın.

Örneğin, bir kitap seçtiyseniz, metne genel bir bakış için içeriği, girişi, bölüm tanıtımlarını ve bölüm özetlerini tarayın.

Bir web sitesi için, sitedeki sayfaların göreceli konumunu belirten “içerik haritalarına” bakın (İçerik haritası kullanılıyorsa, bunlar genellikle sayfanın en üstündedir). Ayrıca, makalenin sitenin genel yapısı içinde nerede olduğunu görmek için menüleri veya site haritasını kullanın.

Ardından, italik, kalın sözcükler, alt başlıklar ve kutulu metin gibi metnin tipografik öğelerine bakın. Bunlar genellikle önemli olan kelimelere veya fikirlere işaret eder.

Son olarak, metne gömülü olan tüm resimleri, haritaları, çizelgeleri veya diyagramları keşfedin.

Bu metnin size aradığınız bilgiyi verip vermeyeceğine karar vermek için bu ipuçlarını kullanın. İhtiyaçlarınızı karşılamıyorsa, farklı bir bilgi kaynağı arayın.

Adım 2: Sorgulayın

Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Şimdi konuyla ilgili olabilecek tüm sorularınızı not edin. Bunlar, sizi ilk başta okumanıza neden olan sorular veya anketiniz sırasında düşündüğünüz sorular olabilir.

Ayrıca, bu okumadan başka ne elde etmek istediğinizi düşünün. Bu materyalden ne öğrenmeniz gerekiyor? En çok neyi öğrenmekle ilgileniyorsunuz? Ve bu bilgi size nasıl yardımcı olacak?

Malzemeyi sorguladığınızda, zihninizi meşgul eder ve onu öğrenmeye hazırlarsınız. Aktif olarak aradığınızda bilgileri tutma olasılığınız çok daha yüksektir.

Adım 3: Okuyun

Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Şimdi belgeyi her seferinde bir bölüm olarak okuyun. Anlamadığınız her şeyi not edin; bu notları daha sonra ilgili materyalleri keşfederken kullanabilirsiniz.

Bu okumanın, özellikle bilgi yoğun veya karmaşıksa, beklediğinizden daha uzun süreceğini fark edebilirsiniz.

Her alt başlığı veya bölüm başlığını, devam etmeden önce cevaplamanız gereken bir soruya dönüştürerek odaklanmaya devam edin metnin bir sonraki kısmına geçmeden önce zihninizdeki cevabı gözden geçirin.

Okurken önemli kavramlar hakkında notlar almak ve okuduklarınıza tepkilerinizi kaydetmeye yarar. Alternatif olarak, doküman size aitse önemli bölümlerin altını çizerek veya önemli noktaları göstermek için bir renkli kalem kullanarak “aktif olarak okuyabilirsiniz”.

Adım 4: Anlatın

Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – Dokümanın uygun bölümlerini okuduktan sonra, zihninizde birkaç kez gözden geçirin.

Sonra, öğrendiklerinizi bir başkasına anlatıyormuş gibi anlatmaya çalışın.Bu anlatım sırasında konuyu tam anlamak ve kavramsallaştırmak için her şeyi kendi kelimelerinizle anlatmaya çalışın. Ana noktaları (başlıklar / alt başlıklar) ve “(S) – Sorgulama” adımındaki soruların yanıtlarını hatırlamaya ve bunların cevaplarını anlatmaya çalışın. Bu anlatım adımı, sözlü anlatım veya yazılı olarak bir özet yazma gibi yapılabilir. Bu adım öğrenilenlerin hafızada pekişmesi için önemlidir.

Adım 5: Yeniden Gözden Geçirin

Etkili Okuma ve Ders Çalışma SQRRR veya SQ3R Tekniği Nedir? – İlk önce belgeyi veya notlarınızı yeniden okuyun. Bu, özellikle tüm bilgileri anladığınızdan emin değilseniz önemlidir.

Daha sonra materyali başka biriyle tartışın. Bu, bilgileri gözden geçirmenin oldukça etkili bir yöntemidir. Az önce öğrendiklerinizi olabildiğince kapsamlı bir şekilde açıklayın ve bilgileri ekibiniz, kuruluşunuz veya sektörünüz için anlamlı bir bağlama oturtmak için elinizden gelenin en iyisini yapın.

Öğrenmenizi yüz yüze tartışma şansınız yoksa öğrendiklerinizi özetlemek için bir kişisel blog oluşturmayı düşünebilirsiniz.

SQ3R’i Alışkanlık Haline Getirmek

İlk başta, yaklaşımı uygulamak zaman alıcı olabilir. Ancak, onu ne kadar çok kullanırsanız, o kadar hızlı alışırsınız.

Bu okuma tekniğini alışkanlık haline getirmek bir şeyi ayrıntılı olarak okumanız gerektiğinde her seferinde kullanın. İlk olarak, beş adımı kullanma alışkanlığı kazanmak için kendinize fazladan zaman tanıyın ve öğrendiklerinizi arkadaşlarınızla veya meslektaşlarınızla tartışmak için fırsatlar arayın.

Özetle;

SQ3R, daha etkili bir şekilde okumak, öğrenmek ve yazılı bilgileri daha iyi anlamak için kullanabileceğiniz beş aşamalı bir tekniktir. Bir belgede neye ihtiyacınız olduğuna odaklanmanıza ve zihninizdeki bilgiler için net bir yapı oluşturmanıza yardımcı olur.

Bu Adımlar:

Araştırın
Sorgulayın
Okuyun
Anlatın
Yeniden Gözden geçirin

İster çevrimiçi olsun, ister kağıt üzerinde okuyor olun, bu tekniği halâ kullanabilirsiniz. İlk başta beş adımı takip etmek fazladan zaman alabilecektir. Ancak çabalarsanız, önemli ölçüde daha fazlasını öğrenip hatırlayacağınızı göreceksiniz.